Strategia Rozwoju Gminy Fajsławice CZ ĘŚĆ I -STAN ISTNIEJ ĄCY 1 Strategia Rozwoju Gminy Fajsławice Informacje o Gminie Fajsławice: Siedziba Urz ędu: 22-355 Fajsławice tel./fax: (0-81) 585 30 02 (0- 81) 585 30 29 www.woi.lublin.pl/fajslaw_g.łitm e- mail: fajslaw [email protected] Wójt Gminy – Tadeusz Chru ście Rada Gminy: Zbysław Kutrzepa – Przewodnicz ący Adela Kalinowska – Zast ępca Przewodnicz ącego Tadeusz Chru ściel – Wójt Waldemar D ąbski – Zast ępca Wójta Zdzisław Kozioł – członek Zarz ądu Jerzy Adamiak – członek Aarz ądu Eugeniusz Bednarczyk – członek Zarz ądu Tadeusz Miciuła Aleksander Kasperek Henryk Błaziak Waldemar Idzik Stanisław Kasprzak Andrzej Pitucha Tadeusz Krawiec Tadeusz Wójcik Czesław Gieracz Józef Wro ński Bolesław Pitucha Komisja rewizyjna: Tadeusz Miciuła – Przewodnicz ący Czesław Gieracz Andrzej Pitucha Bolesław Pitucha Tadeusz Wójcik Tadeusz Krawiec Aleksander Kasperek Fajsławice, 30 czerwca 2000 rok. 2 Strategia Rozwoju Gminy Fajsławice SPIS TRE ŚCI: Str. 1. Wprowadzenie 4 2. Cele opracowania strategii rozwoju lokalnego gminy 7 3. Charakterystyka gminy 9 3. l Poło Ŝenie geograficzne 1O 3.2 Uwarunkowania rolniczo-demograficzne 11 3.3 Gmina Fajsławice na tle swojego powiatu 13 3.4 Rys historyczny 17 3.5 Kraj obraz i zabytki kultury Gminy Faj sławice 18 3.6 Ocena stanu i zagro Ŝeń środowiska 19 4. Uwarunkowania demograficzno-społeczne 21 4. l Charakterystyka zaludnienia 22 4.2 Rynek pracy 24 4.3 Mieszkalnictwo 26 5. Infrastruktura techniczna 27 5. l Szlaki komunikacyjne 28 5.2 Ł ączno ść i telefonizacja 29 6. Infrastruktura sanitarna 30 6. l Wodoci ągi i kanalizacja 31 6.2 Zagospodarowanie odpadów stałych 32 6.3 Elektroenergetyka i źródła pozyskiwania ciepła 33 7. Infrastruktura społeczna 34 7.1 Administracja i zarz ądzanie w gminie 35 7.2 Komunikacja społeczna w gminie 36 7.3 Promocja gminy 37 7.4 O świata i edukacja 38 8. Rolnictwo 39 9. Analiza bud Ŝetu gminy 41 10. Analiza problemów 43 10.1 Informacje ogólne 44 10.2 Przeprowadzenie analizy problemów 45 10.3 Spis zidentyfikowanych problemów kluczowych 46 11. Analiza celów 47 11.1 Cele strategiczne 48 11.2 Cele operacyjne 3 Strategia Rozwoju Gminy Fajsławice Zespół Merytoryczny Lp. Imi ę i Nazwisko Stanowisko Podpis (funkcja) Własnor ęczny 1 Zbysław Kutrzepa Przewodnicz ący Rady Gminy 2 Eugeniusz Bednarczyk Członek Zarz ądu 3 Jan Puzia Sekretarz 4 Jan P ędzisz Dyrektor Szkoły podstawowej 5 Mieczysław Paluch Dyrektor Gimnazjum 6 Józefa Kozioł Skarbnik 7 Feliksa Gorzkowska Pracownik Rady Gminy Zespół Merytoryczny w w/w składzie przygotowywał niezb ędne materiały, dotycz ące obecnie istniej ącej sytuacji gospodarczej, społecznej i finansowej oraz przygotowywał propozycje dla opracowania kluczowych priorytetów strategicznego rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Fajsławice na lata 2000-2010. 4 Strategia Rozwoju Gminy Fajsławice 1. Wprowadzenie 5 Strategia Rozwoju Gminy Fajsławice 1 .Wprowadzenie. 1.1 Wst ęp. Wypracowanie podstaw strategii rozwoju lokalnego dla gminy Fajsławice na lata 2000-2010 odbywało według efektywnej Metody Planowania Strategicznego Ukierunkowanego na Cel. Istot ą tej metody jest zało Ŝenie, Ŝe informacja i wiedza potrzebna do opracowania strategii istnieje, ale jej poszczególne elementy s ą nieskoordynowane oraz nieuporz ądkowane. Ponadto s ą rozproszone w ró Ŝnych instytucjach, organizacjach i umysłach poszczególnych lokalnych ekspertów - uczestników warsztatów, współautorów - mieszka ńców i przedstawicieli samorz ądu gminy. Dochodzenie do ostatecznego okre ślenia celu generalnego rozwoju strategicznego dla Gminy Fajsławice osi ągni ęto drog ą powszechnej zgody według nast ępuj ących etapów planowania: 1. Analiza problemów: • ustalenie problemu podstawowego • analizowanie przyczyn i skutków problemu podstawowego 2. Analiza celów: • ustalone problemy zostaj ą przekształcone w hierarchi ę analizowanych celów 3. Przegl ąd Planowania Projektu (PPP): opracowanie streszczenia projektu (strategii) sformułowanie najwa Ŝniejszych zało Ŝeń okre ślenie wska źników realizacji celów ustalenie źródła danych pozwalaj ących na sprawdzenie wska źników analiza wzgl ędno ści i ryzyka zwi ązanego z zało Ŝeniami uwzgl ędnianymi w koncepcji 4. Harmonogram zada ń maj ący na celu: • sprawdzenie czy kierownictwo odpowiedzialne za realizacj ę projektu zagwarantuje po Ŝą dane efekty długofalowego rozwoju • ustalenie wielko ści środków materialnych oraz kosztów potrzebnych do realizacji ka Ŝdego przedsi ęwzi ęcia. 6 Strategia Rozwoju Gminy Fajsławice 1.2 Informacje ogólne. Według nowego podziału administracyjnego kraju, który został wprowadzony z dniem l stycznia 1999 roku, Gmina Fajsławice nale Ŝy do Powiatu Krasnystaw, b ędąc najbardziej wysuni ętą gmin ą w jego cz ęś ci północno-wschodniej. W dawnym podziale administracyjnym Gmina Fajsławice nale Ŝała do Województwa Lubelskiego. Obecnie Fajsławice s ą gmin ą przynale Ŝną do powiatu krasnostawskiego, jednego z 24 powiatów w województwie lubelskim. Gmina Fajsławice: Województwo lubelskie Powiat krasnostawski Powierzchnia 7 069 ha Liczba mieszka ńców 5 326 Liczba sołectw 12 Liczba gospodarstw rolnych 2 028 UŜytki rolne 6 079 ha Grunty orne 5 676 ha Lasy 354 ha Dane liczbowe przyj ęto według stanu na 1.01.2000r. 7 Strategia Rozwoju Gminy Fajsławice 2. Cele opracowania strategii rozwoju lokalnego gminy. 8 Strategia Rozwoju Gminy Fajsławice 2.Cele opracowania strategii rozwoju lokalnego gminy . Strategiczny program rozwoju Gminy Fajsławice opracowany został zgodnie z podstawowymi zasadami planowania strategicznego, do których nale Ŝy: • analiza zewn ętrznej i wewn ętrznej sytuacji gminy, • okre ślenie kluczowych zagadnie ń maj ących wpływ na rozwój gminy, • okre ślenie deklaracji misji i celów strategicznych, • ustalenie harmonogramów działa ń realizacyjnych (w przedziałach rocznych), • bie Ŝą ca ocena rezultatów podejmowanych działa ń oraz stopnia zaawansowania realizacji celów strategicznych. Niniejszy dokument zwany „Strategi ą Rozwoju Gminy Fajsławice" zawiera strategiczny program rozwoju gminy obejmuj ący lata 2000 - 2010. Program ten został okre ślony w oparciu o planowane i opracowane cele i kierunki, za pomoc ą których b ędą realizowane zadania dla osi ągni ęcia rozwoju społeczno-gospodarczego i ekonomicznego samorz ądno ści lokalnej - spójnego ze strategi ą przyj ętą dla województwa lubelskiego i kraju. Dlatego te Ŝ obrane cele strategiczne dla Gminy Fajsławice: okre ślaj ą kierunek rozwoju skupiaj ą wysiłki w celu ich realizacji wytyczaj ą plany i decyzje pomagaj ą oceni ć osi ągane post ępy. Reasumuj ąc powy Ŝsze Strategiczny Program Rozwoju Gminy Fajsławice ma na celu: • identyfikacj ę i zapisanie celów, do których d ąŜ y społeczno ść lokalna • zdefiniowanie drogi doj ścia do konkretnych rozwi ąza ń (ale nie same rozwi ązania). 9 Strategia Rozwoju Gminy Fajsławice 3. Charakterystyka gminy. 10 Strategia Rozwoju Gminy Fajsławice 3.Charakterystyka gminy. 3.1 Poło Ŝenie geograficzne. Gmina Fajsławice jest poło Ŝona na obszarze Wyniosło ści Giełczewskiej - zbudowanej w granicach gminy z opoki i margli, centralnie poło Ŝonego subregionu Wy Ŝyny Lubelskiej. Natomiast pod wzgl ędem tektonicznym obszar gminy zbli Ŝony kształtem do prostok ąta le Ŝy w tzw. niecce lubelskiej, wypełnionej utworami kredowymi i przykrytymi płatami osadów trzecio- i czwartorz ędowych. W gminie dominuj ą gleby wykształcone z utworów lessowych i lessopodobnych, w dolinie rzeki Marianki wytworzyły si ę gleby torfowe, które najcz ęś ciej wyst ępuj ą pod u Ŝytkami zielonymi. Rze źbę terenu w głównej mierze kształtuje dolina Marianki od Siedlisk II do Suchodołów, maj ąca cechy typowej doliny erozyjno-denudacyjnej. Natomiast poni Ŝej Siedliska nabiera cech płaskodennej doliny rzecznej z łąkami i olsami. Obszar gminy jest spójny pod wzgl ędem hydrograficznym (96% powierzchni zlewni rzeki Marianki stanowi teren gminy). Pokryw ę glebow ą obszarów pozadolinnych zdominowały gleby lessopodobne, za ś w dolinie Marianki obok gleb namywowych (aluwialnych i deluwialnych) wyst ępuj ą tak Ŝe gleby torfowe, wyst ępuj ące najcz ęś ciej pod u Ŝytkami zielonymi. Na stokach wyst ępuj ą gleby płowe, a na stromiznach przewa Ŝaj ą gleby brunatne wyługowane i kwa śne. Ogólnie warto ść u Ŝytkowa gleb w Gminie Fajsławice jest bardzo wysoka (przewa Ŝaj ą gleby III klasy bonitacyjnej). Niemal całkowite wylesienie gminy stwarza zagro Ŝenie erozji gleb, w zwi ązku z czym konieczne jest przeprowadzenie melioracji przeciwerozyjnych. Na uwag ę zasługuje fakt, Ŝe około 50% długo ści w ąwozów w gminie stanowi ą w ąwozy drogowe, co przyczynia si ę do malowniczo ści krajobrazu. Prawnej ochronie przyrodniczo-kraj obrazowej podlega niewielki obszar (3.5 km 2) w południowo-zachodniej cz ęś ci gminy znajduj ący si ę w otulinie Krzczonowskiego Parku Krajobrazowego. 11 Strategia Rozwoju Gminy Fajsławice 3.2 Uwarunkowania rolniczo- demograficzne . Gmina Fajsławice jest gmin ą typowo rolnicz ą, z mał ą liczb ą zakładów przemysłowych, czego dowodzi podział gruntów rolnych.( Tabela 1 ). Tabela 1 : Powierzchnia gminy. Pow. W tym: ogółem UŜytki rolne (ha) Pozostałe (ha) (ha) 7 069 Razem Grunty UŜytki Sady Lasy Nieu Ŝytki orne zielone 6 079 5 676 163 240 353 637 Na powierzchni 7 069ha u Ŝytków rolnych funkcjonuje 2 028 gospodarstw rolnych, z których: • 720 o powierzchni do 2 ha, • 760 o powierzchni od 2 do 5 ha, • 280 o powierzchni od 5 do 7 ha, • 189 o powierzchni od 7 do 10 ha, • 63 o powierzchni od 10 do 15 ha, • 16 o powierzchni powy Ŝej 15 ha. Przewa Ŝaj ą gospodarstwa małe od 2 do 5 ha - średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi 5.5 ha.. Gospodarstwa rolne nastawione s ą na