Onafhankelijk weekblad sinds 1877 16 januari 2014 Jaargang 138 / Nr. 3 € 4,50 Compassie voor afgunst Waarom jaloezie een nuttige emotie is Egypte Greenpeace Dieudonné Dankzij het geweld tegen De arrestaties in Rusland De ongemakkelijke christenen zijn de Egyptische kwamen de milieuclub wel erg populariteit van een kerken voller dan ooit goed uit antisemitische komiek 03_01_omslag.indd 1 14-01-14 18:41 Christiaan Zwanikken NATURE 16 november 2013 t|m 30 maart 2014 www.museumhetvalkhof.nl MHV_NATREW_AD_270x208druk.indd 1 24-10-13 10:20 12 antisemitische humor Kroniek van In dit Frankrijk worstelt met de grote kunst & cultuur populariteit van Dieudonné M’bala 50 Televisie Misha enzovoort M’bala Hassan Bahara Kunst Koen Delaere nummer Toneel We Are Your Friends 14 greenpeace is de weg Kwijt Film All Is Lost De arrestatie van de Arctic Sunrise- bemanning was te voorzien. Waarom Dichters & Denkers heeft de milieumultinational de actie 54 frits boterman en de geschiedenis doorgezet? Martijn Lodewijkx van duitsland Chris van der Heijden 18 gülen versus erdogan 58 franca treur De levende heilige bindt de strijd aan Kees ’t Hart met de islamitische Turkse premier 59 maartje wortel Betsy Udink Marja Pruis 60 joost Zwagerman 22 Zichtbaar arm Jan Postma Het liep storm bij het kerstdiner waarvoor inwoners van Amsterdam- Columns Noord voor één euro konden 6 joep ­Bertrams aanschuiven. Deel 4 van de serie 7 buitenland ‘Nieuwe armoede’ Emma Brunt H.J.A. Hofland bitcaves Essay 8 anone 28 COMPASSIE VOOR AFGUNST economie We zijn vaker jaloers, een gevolg Jesse Frederik van de toenemende concurrentie en 9 gorilla statuscompetitie in democratische 10 media samenlevingen Sjaak Koenis Chris van der Heijden 57 christiaan weijts ‘Bij schuld- 32 christenen in egypte 65 perquin Ondanks het vele geweld zijn de opheffer hulpverlening kerken in Caïro nog steeds bruisende ontmoetingsplekken Monique Samuel Rubrieken wordt iemand 5 commentaar 40 de pr van pussy riot 6 in de wereld Hoe onbekende feministische 11 in den haag op een rantsoen kunstenaars uitgroeien tot wereldwijde 53 KijKen iconen van verzet tegen Poetin Rudi Fuchs gezet van enkele Margreet Fogteloo & Casper Thomas 62 oplossing Kerstpuzzels 63 post tientjes per week’ 42 Komedie tegen homogeweld 64 sciencepalooZa pagina 22 Een politiek incorrecte film zet Servië cryptogram aan het denken. ‘Kut! Nu kan ik homo’s niet meer haten’ Jorie Horsthuis 66 HET EINDE Ariel Sharon (1928-2014), ijzervreter 45 palestijnse vluchtelingen van Israël Rutger van der Hoeven In het vluchtelingenkamp Ain-el Helweh wordt het verleden nooit vergeten, blijkt Omslag Greenpeace-activist beklimt uit de filmA World Not Ours het Prirazlomnaya-platform, Gawie Keyser 18 september 2013, REX / London News Pictures / HH 46 oorlog in beelden Soldaten zijn ook maar mensen, dat idee dreef de omgekomen oorlogsfotograaf Tim Hetherington Joost de Vries 48 schiphol als overstapmachine Hoe minder nadrukkelijk de architectuur, hoe beter een luchthaven functioneert Jaap Huisman 16.01.2014 De Groene Amsterdammer 3 Commentaar Een waterdicht systeem dat lekt Huisartsen en apothekers krijgen een bonus van zorgverzekeraars De Uit een steekproef bleek onlangs nog dat voor elke patiënt die zijn medische gegevens gaat delen via het apothekers de medische gegevens van landelijk schakelpunt (lsp), voorheen het elektronisch patiënten- technologische klanten hebben geleverd aan farmaceuti- dossier (epd). Dat is tegen de afspraken die vorig jaar zijn afgedwon- infrastructuur sche bedrijven. Een ander voorbeeld. De ov- gen door de Tweede Kamer. Het illustreert andermaal de obsessieve van het LSP chipkaart werd in 2008 ingevoerd omdat drang tot het hamsteren van data van burgers. ligt in handen het handig is voor reizigers. Justitie en Een huisarts uit Almelo is kritisch hierover in NRC Handelsblad. van het politie blijken ondertussen de reis gegevens ‘Hier worden met geld patiënten gelokt. Dat staat haaks op de vrije regelmatig – enkele malen per week – te keus die mensen moeten hebben. Een dergelijke agressieve strategie Amerikaanse gebruiken voor onderzoeken. Het mag van om een systeem door te drukken heb ik in de zorg niet eerder mee- ICT-bedrijf de wet, maar het strookt niet met de infor- gemaakt.’ De directeur van de organisatie die het systeem beheert, de CSC matie waarmee het systeem indertijd aan Vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie (vzvz), ont- de man is gebracht. Wat zijn beloftes over kende: het is oud nieuws. Maar wat is die uitspraak eigenlijk waard? de veiligheid en de toepassing van data- Zorgverzekeraars, die het lsp financieren, doen er alles aan om het systemen dan waard? systeem te vullen met data. Via een informatiefolder worden burgers En dan hebben we het nog niet eens verleid om mee te werken: wie geen toestemming verleent om zijn over de nsa, die, zoals bekend werd door medische gegevens af te staan loopt het risico op fouten. Dit argu- de onthullingen van Snowden, meekoekeloert met reisgegevens, ment speelt in op angst. Doe je niet mee, dan roep je onheil over jezelf betalingsverkeer en communicatiestromen van Europese burgers. af. Natuurlijk is ook de medische doopceel interessant. Daar komt nog Duidelijk is dat het lsp in werking móet treden, ongeacht de iets bij. De nsa mag volgens de Patriot Act zonder verantwoording kritiek op de risico’s van misbruik. Geloven degenen die toestem- af te leggen gericht gegevens opvragen uit datasystemen die worden ming verlenen werkelijk in de bezwerende woorden dat ‘het systeem beheerd door Amerikaanse bedrijven. Voor het lsp is dat mogelijk, waterdicht is’? Of kan misbruik hen niks schelen? De geruststellende want de technologische infrastructuur ligt in handen van het Ameri- mantra ‘het kan geen kwaad, want ik heb toch niks te verbergen’ is kaanse ict-bedrijf csc. namelijk een illusie. Ja, dat was even schrikken voor vws-minister Schippers. Ze Vorige week meldde de Volkskrant dat criminelen de digitale onderkende opeens wél de risico’s. Ze wijst nu naar Brussel – daar identiteit (DigiD) van 150 inwoners in Amsterdam hebben gehackt. wordt het Europese standpunt over databescherming jegens de nsa Ze kregen daarmee toegang tot de site van de overheid en nadat ze de bepaald. Zo wordt de verantwoordelijkheid voor de beveiliging amorf. rekeningnummers hadden gewijzigd gingen toeslagen en uitkeringen Ondertussen moeten burgers maar blijven geloven in een waterdicht linea recta naar hun eigen rekening. Ook het lsp is beveiligd met datasysteem en steeds weer nieuwe beloftes. Dat is net als vertrouwen DigiD. Weliswaar met een sms-controle, maar als die gekraakt wordt op God – het is niet rationeel. liggen de gegevens van patiënten bloot. MARGREET FOGTELOO beeld milo 16.01.2014 De Groene Amsterdammer 5 In de Wereld Indiase corruptie bestrijden die pas na enkele dagen bellen effectieve hulp meende rechercheurs te herkennen en weigerde per telefoon kreeg. op het moment suprème het smeergeld aan te New Delhi – Het moesten wel Dat moet anders, zal Kejriwal gedacht heb- nemen. ‘Dit is wat we willen’, zei Kejriwal zon- politieagenten zijn, de eerste ben. Voordat de anticorruptielijn van start ging, dag tegen de pers. ‘De corrupten moeten angst slacht offers van de anticorruptie- riep hij burgers op met hun telefoon geluids- of krijgen voor de gewone man.’ kruistocht van Delhi’s Partij van video-opnames te maken van ambtenaren die joeri BOOM de Gewone Man (aap). Vraag een steekpenningen aannamen. ‘Met niet meer dan inwoner van de Indiase hoofdstad welke over- een telefoon heeft elke burger de macht om de heidsinstantie het meest corrupt is, en tien corrupten aan te klagen.’ File als straf voor Democraten tegen één dat je te horen krijgt: de politie. Deze hulplijn werkt wél, door een even New York – Plots waren op 9 septem- Arvind Kejriwal, de kersverse Gewone Man- simpel als effectief systeem. Er worden zo veel ber 2013 twee van de drie rijstroken premier van de regering in de regio rond Delhi mogelijk bellers te woord gestaan. Daarbij wordt afgesloten die vanaf Fort Lee toe- (22 miljoen inwoners), lijkt werk te maken van uitgezocht of de corruptieclaim geloofwaardig is gang geven tot de George Washing- zijn belofte de bezem te halen door Delhi’s cor- en de overtreder te vervolgen. De beller wordt ton Bridge, de verbinding tussen de rupte openbare instanties. Vorige week maakte gevraagd in het geheim opnames te maken. staat New Jersey en het noorden van Manhattan. hij bekend dat een hulplijn zou worden ingesteld Naar aanleiding van het materiaal wordt een Daardoor ontstond een verkeers infarct in Fort voor corruptieklachten. Niet wéér een hulplijn, val gezet waarbij de corrupteling op heterdaad Lee, dat vier dagen zou aanhouden. Als reden dachten veel Delhiïeten. Net als in Nederland moet worden betrapt door ambtenaren van de voor de sluiting van de rijstroken werd een ver- dienen hulplijnen hier meestal niet zozeer om ‘anticorruptieafdeling’. keersstudie opgegeven. Saillant: de eerste dag een probleem op te lossen, als wel om veront- U leest het goed. Een anticorruptie afdeling. van sluiting viel uitgerekend samen met de eerste waardiging te smoren. Toen duizenden Delhiïe- Met alles erop en eraan. Leidde jaren een geeu- dag van het nieuwe schooljaar in Fort Lee. ten de straat op gingen na de dodelijke groeps- wend bestaan te midden van Delhi’s gierende Inmiddels is duidelijk dat de verkeersstudie verkrachting van de fysiotherapiestudente in corruptie. Krijgt het nu heel druk. Drie dagen verzonnen was: de sluiting was geïnstigeerd december 2012, opende de overheid een Sexual en ruim 23.000 telefoontjes later werden twee door Bridget Kelly, een hoge stafmedewerker Assault Hotline (telefoonnummer 181) en de agenten gearresteerd bij het aannemen van van Chris Christie, de gouverneur van New Jer- politie verdubbelde de bezetting op zijn Vrou- smeergeld. Meteen daarna gevolgd door een sey. Kelly zette twee hoge functionarissen bij wenhulplijn (draai: 1091). Maar in april stonden ambtenaar van een woningcorporatie. Zijn de Port Authority of New York and New Jer- de kranten bol van de verontwaardigde stukken baas – een grote vis – vluchtte echter.