ARCHEOLOGISCHE EVALUATIE VAN HET BODEMARCHIEF TER HOOGTE VAN DE VEURTSTRAAT, SINT-JOZEFSTRAAT EN HOGEDREEF TE PUURS-SINT-AMANDS (PROVINCIE ANTWERPEN) EN LONDERZEEL(PROVINCIE VLAAMS-BRABANT) ARCHEOLOGIENOTA VERSLAG VAN RESULTATEN ABO Archeologische Rapporten 1228 Rapport opgemaakt door: Bénédicte Cleda Mei 2020 Kontichsesteenweg 38 Dossiernr. 28248 (intern); K-19-033 (extern) B-2630 Aartselaar AOE: 2020D249 COLOFON Titel Archeologische evaluatie van het bodemarchief ter hoogte van de de Veurtstraat, Sint-Jozefstraat en Hogedreef te Puurs-Sint-Amands (provincie Antwerpen) en Londerzeel (provincie Vlaams-Brabant). Auteur Bénédicte Cleda Initiatiefnemer Pidpa Projectnummer - 28248 (intern) - K-19-033 (extern) - 2020D249 (Agentschap Onroerend Erfgoed) Plaats en datum Aartselaar, mei 2020 Reeks en nummer ABO archeologische rapporten 1228 ISSN 2406-3940 2020D249 (AOE) / 28248 (intern) / K-19-033 (extern) / Archeologische evaluatie van het bodemarchief ter hoogte van de Veurtstraat, Sint- Jozefstraat en Hogedreef te Puurs-Sint-Amands (provincie Antwerpen) en Londerzeel (provincie Vlaams-Brabant) – Verslag van Resultaten 2 RAPPORTFICHE Versies Versie Datum Status V0 07-05-2020 Interne draft V1 07-05-2020 Externe draft V2 11-05-2020 Definitieve versie Projectteam Functie Naam Projectleider Bénédicte Cleda Business Unit Manager Toon Moeskops Kwaliteitscontrole Anouk Van der Kelen General Director Patrick Hambach 2020D249 (AOE) / 28248 (intern) / K-19-033 (extern) / Archeologische evaluatie van het bodemarchief ter hoogte van de Veurtstraat, Sint- Jozefstraat en Hogedreef te Puurs-Sint-Amands (provincie Antwerpen) en Londerzeel (provincie Vlaams-Brabant) – Verslag van Resultaten 3 INHOUD Deel 1: Verslag van resultaten Lijst van figuren ............................................................................................................................. 6 1.1 Thesaurus ....................................................................................................................... 7 1.2 Administratieve gegevens.............................................................................................. 7 1.3 Doel van het onderzoek ................................................................................................. 7 1.4 Aanleiding van het onderzoek ....................................................................................... 8 1.5 Afbakening onderzoeksgebied ...................................................................................... 8 1.6 Onderzoeksstrategie .................................................................................................... 10 2 Aard van de bedreiging ....................................................................................................... 11 2.1 Huidige situatie ............................................................................................................ 11 Wegkoffer ............................................................................................. 11 Riolering ................................................................................................ 12 Nutsleidingen ........................................................................................ 12 Conclusie ............................................................................................... 12 2.2 Toekomstige situatie .................................................................................................... 13 DWA-leidingen ...................................................................................... 13 RWA-leidingen ...................................................................................... 13 Grachten ............................................................................................... 13 Constructies .......................................................................................... 13 Wegkoffer ............................................................................................. 14 Conclusie ............................................................................................... 14 3 Assessmentrapport: landschappelijke analyse.................................................................... 15 3.1 Topografische situering ............................................................................................... 15 Topografie ............................................................................................. 15 Hoogteverloop ...................................................................................... 16 3.1.3 Skyview ................................................................................................. 18 3.2 Bodemkundige situering .............................................................................................. 19 Bodemkaart .......................................................................................... 19 Quartairgeologische kaart .................................................................... 21 Tertiair geologische kaart ..................................................................... 23 Bodemerosiekaart ................................................................................ 24 Bodembedekkingskaart ........................................................................ 25 4 Assessmentrapport: archeologische voorkennis................................................................. 26 4.1 Inventarissen onroerend erfgoed ................................................................................ 27 Historisch kader .................................................................................... 27 Gekende erfgoedwaarden m.b.t. het onderzoeksgebied ..................... 28 Centrale archeologische inventaris (CAI) .............................................. 30 Eerder onderzoek ................................................................................. 32 4.2 Cartografische bronnen ............................................................................................... 34 Fricxkaart (1712) ................................................................................... 34 Ferrariskaart (1771- 1778) .................................................................... 35 Atlas der Buurtwegen (1841) ................................................................ 36 Vandermaelenkaart (1846-1854) ......................................................... 37 4.2.5 Poppkaart (ca. 1842-1879) ................................................................... 38 4.3 Recente landschapsveranderingen .............................................................................. 39 2020D249 (AOE) / 28248 (intern) / K-19-033 (extern) / Archeologische evaluatie van het bodemarchief ter hoogte van de Veurtstraat, Sint- Jozefstraat en Hogedreef te Puurs-Sint-Amands (provincie Antwerpen) en Londerzeel (provincie Vlaams-Brabant) – Verslag van Resultaten 4 5 Besluit .................................................................................................................................. 43 5.1 Interpretatie en datering ............................................................................................. 43 5.2 Inschatting potentieel tot kennisvermeerdering ......................................................... 43 6 Kwaliteitscontrole en ondertekening .................................................................................. 45 7 Bibliografie ........................................................................................................................... 46 7.1 Literaire bronnen ......................................................................................................... 46 7.2 Websites ...................................................................................................................... 46 2020D249 (AOE) / 28248 (intern) / K-19-033 (extern) / Archeologische evaluatie van het bodemarchief ter hoogte van de Veurtstraat, Sint- Jozefstraat en Hogedreef te Puurs-Sint-Amands (provincie Antwerpen) en Londerzeel (provincie Vlaams-Brabant) – Verslag van Resultaten 5 LIJST VAN FIGUREN Figuur 1: GRB met weergave van het onderzoeksgebied. ...................................................................... 9 Figuur 2: Meest recente luchtfoto met weergave van het onderzoeksgebied. ...................................... 9 Figuur 3: Meest recente orthofoto met weergave van de bestaande toestand .................................. 11 Figuur 4: Overzichtstabel ingrepen in de bodem huidige situatie (Initiatiefnemer / ABO nv, 2020) ... 12 Figuur 5: Overzichtstabel ingrepen in de bodem toekomstige situatie (Initiatiefnemer / ABO nv, 2020) ............................................................................................................................................................... 14 Figuur 6: Topografische kaart met aanduiding van het onderzoeksgebied. ......................................... 15 Figuur 7: DHM Vlaanderen II, DTM 1 m, met aanduiding van het onderzoeksgebied en de waterlopen in de omgeving. ..................................................................................................................................... 16 Figuur 8: GRB met weergave van het onderzoeksgebied en de hoogtelijnen. ..................................... 17 Figuur 9: Hoogteprofiel 1 (Geopunt 2020). ........................................................................................... 17 Figuur 10: Hoogteprofiel 2 (Geopunt 2020). ......................................................................................... 17 Figuur