Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 174 — 18378 — Poz. 2913 2913 UCHWA£A Nr XX/132/08 RADY GMINY BRUDZEW z dnia 10 wrzenia 2008 r. w sprawie przyjêcia Gminnego programu opieki nad zabytkami dla Gminy Brudzew na lata 2008 - 2011 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca §2. Wykonanie uchwa³y powierza siê Wójtowi Gminy 1990 r. o samorz¹dzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142 poz. Brudzew. 1591 z pón.zm.) oraz art. 87 ust. l, 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca §3. Uchwa³a wchodzi w ¿ycie po up³ywie 14 dni od dnia 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr. jej og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wiel- 162 poz. 1568 z pón. zm.) Rada Gminy Brudzew uchwala co kopolskiego. nastêpuje: Przewodnicz¹cy Rady §1. Przyjmuje siê Gminny program opieki nad zabytkami (-) Piotr Kwieciñski dla Gminy Brudzew na lata 2008 - 2011 stanowi¹cy za³¹cznik do niniejszej uchwa³y. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY 3.5.1. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do BRUDZEW NA LATA 2008 - 2011 rejestru zabytków z terenu gminy 3.5.2. Wykaz stanowisk o w³asnej formie krajobrazowej SPIS TRECI 3.5.3. Zestawienie liczbowe stanowisk archeologicznych 1. Wstêp zewidencjonowanych i wpisanych do rejestru zabytków, ³¹cznie z ich funkcj¹ oraz krótk¹ analiz¹ chronologiczn¹ (opis koncen- 1.1. Po³o¿enie i krótka charakterystyka gminy tracji stanowisk archeologicznych uwarunkowania fizjogra- 1.2. Cel opracowania gminnego programu opieki nad ficzne) zabytkami 4. Uwarunkowania wewnêtrzne ochrony zasobów dzie- 1.3. Podstawa prawna opracowania gminnego programu dzictwa i krajobrazu kulturowego opieki nad zabytkami 4.1. Stan zachowania i obszary najwiêkszego zagro¿enia 2. Uwarunkowania zewnêtrzne ochrony zasobów dzie- zabytków dzictwa kulturowego 4.1.1. Stan zachowania zabytków nieruchomych wpisa- 2.1. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z nych do rejestru zabytków opracowaniami wykonanymi na poziomie województwa 4.1.2. Stan zachowania zabytków ruchomych 2.1.1. Strategia rozwoju województwa wielkopolskiego 4.1.3. Stan zachowania zabytków archeologicznych oraz 2.1.2. Plan zagospodarowania przestrzennego wojewódz- istotne zagro¿enia dla zabytków archeologicznych twa wielkopolskiego 4.1.4. Obszary najwiêkszego zagro¿enia dla zabytków w 2.1.3. Inne dokumenty o zasiêgu województwa, których gminie problematyka zwi¹zana jest z dziedzictwem kulturowym 4.2. Uwarunkowania wynikaj¹ce ze studium uwarunko- 3. Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy wañ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy 3.1. Obiekty zabytkowe nieruchome o najwy¿szym znacze- 4.3. Uwarunkowania wynikaj¹ce z miejscowych planów niu dla gminy wpisane do rejestru zabytków zagospodarowania przestrzennego gminy 3.2. Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych znajdu- 4.4. Uwarunkowania wynikaj¹ce z ochrony przyrody i rów- j¹cych siê w ewidencji zabytków nowagi ekologicznej 3.3. Zespo³y najcenniejszych zabytków ruchomych na te- 5. Cele gminnego programu opieki nad zabytkami (art. renie gminy 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz inne okrelone przez gminê) 3.4. Krajobraz kulturowy obszarowe wpisy do rejestru zabytków (uk³ady urbanistyczne, parki kulturowe, parki krajo- 6. Kierunki dzia³añ dla realizacji gminnego programu brazowe) opieki nad zabytkami 3.5. Zabytki archeologiczne 6.1. Gminna ewidencja zabytków Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 174 — 18379 — Poz. 2913 6.1.1. Sporz¹dzenie gminnej ewidencji zabytków nieru- Geograficznie gmina Brudzew le¿y na Wysoczynie Turec- chomych kiej, stanowi¹cej pó³nocno-wschodni¹ czêæ Niziny Po³udnio- wowielkopolskiej. Przez wschodni¹ czêæ gminy przep³ywa 6.1.2. Sporz¹dzenie gminnej ewidencji zabytków arche- rzeka Warta, stanowi¹ca równie¿ jej granicê. Obszar wysoczy- ologicznych zny jest wyrównany, p³aski o niewielkim nachyleniu w kierun- 6.1.3. Inwentaryzacja obiektów tzw. ma³ej architektury ku pó³nocno-wschodnim, rozciêty dolinami ma³ych cieków, Strugi Chrz¹blickiej i Kie³baski. Dolina Warty nachylona w 6.2. Sporz¹dzenie wykazu obszarów urbanistycznych, ru- kierunku pó³nocnym wykorzystywana jest równie¿ przez ralistycznych, zespo³ów i obiektów nieruchomych, stanowisk mniejsze rzeki Teleszynê i Strugê Janiszewsk¹. archeologicznych typowanych do wpisu do rejestru zabytków z terenu gminy w celu uwzglêdnienia ich w dokumentach Na terenie gminy Brudzew wystêpuj¹ dwa rodzaje surow- planistycznych i inwestycyjnych gminy ców o du¿ym znaczeniu: 6.3. Wyznaczenie stref ochrony stanowisk archeologicz- a) wêgiel brunatny wieku trzeciorzêdowego, wystêpuj¹cy w nych wraz z zapisem zapewniaj¹cym im prawid³ow¹ ochronê z³o¿ach Bogda³ów i Komin, archeologicznego dziedzictwa kulturowego b) z³o¿a kruszyw budowlanych znajduj¹ce siê w pó³nocno- 6.4. Edukacja i promocja w zakresie ochrony zabytków zachodniej czêci gminy. 6.5. Dzia³ania zmierzaj¹ce do poprawy stanu zachowania Pierwsza wzmianka o Brudzewie pojawia siê w 1252 r. w dziedzictwa kulturowego dokumencie ksiêcia ³êczycko-kujawskiego Kazimierza jako w³asnoæ cystersów. Od 1288 r. miejscowoæ podlega³a arcy- 6.6. Okrelenie zasobów zabytkowych, które mo¿na wyko- biskupowi gnienieñskiemu. Na pocz. XIV w. Brudzew sta³ siê rzystaæ dla tworzenia np. tras turystycznych, cie¿ek dydak- w³asnoci¹ Jarandów-Jowianitów h. Pomian. Pierwsza tycznych, organizacji festynów wzmianka o Brudzewie jako miecie pochodzi z dokumentu 6.7. Okrelenie sposobu realizacji poszczególnych celów wydanego w 1458 r. Rozwinê³o siê ono na trakcie ³¹cz¹cym gminnego programu opieki nad zabytkami l¹sk z Pomorzem i pó³nocnym Mazowszem. Zdecydowa³ on o uk³adzie przestrzennym, którego rodkiem sta³ siê wyd³u¿o- 7. Instrumentarium realizacji gminnego programu opie- ny rynek na osi pó³noc-po³udnie. Zasiêg terytorialny mia- ki nad zabytkami steczka zosta³ cile okrelony warunkami terenowymi. Na 8. Monitoring dzia³ania gminnego programu opieki nad po³udniu jego granice wyznacza³o koryto rzeki Kie³baski, na zabytkami pó³nocy podmok³a dolina rzeczki Strugi. Plan miasteczka reprezentowa³ uk³ad przestrzenny typowy dla tzw. ecclesia 9. Niektóre zewnêtrzne ród³a finansowania gminnego forensis, uk³adu, w którym plac targowy wykszta³ca siê na programu opieki nad zabytkami rozszerzeniu szlaku handlowego przy kociele usytuowanym w pó³nocnej czêci wzniesienia miejskiego. Lokacja miasta Wstêp posiada³a jedynie znaczenie prawne i nie przynios³a za sob¹ istotnych zmian przestrzennych. G³ówn¹ tego przyczyn¹ by³a s³aba podstawa gospodarcza tego orodka. Wprawdzie funk- 1.1. Po³o¿enie i krótka charakterystyka gminy cjonowanie szlaku handlowego umo¿liwi³o jego powstanie, Gmina Brudzew po³o¿ona jest w po³udniowo-wschodniej ale nie zapewnia³o warunków dalszego rozwoju. Dobrze ilu- czêci województwa wielkopolskiego oraz pó³nocno-wschod- struje to rejestr poborowy z 1581 r., który podaje, ¿e miasto niej powiatu tureckiego na obszarze 112,72 km, z czego 67% p³aci 23 floreny szosu, posiada³o 8 ³anów ziemi, m³yn i kilku stanowi¹ obszary rolnicze, a 18% u¿ytki lene. Kompleksy rzemielników, w tym garncarza, 2 sukienników, kunierza i lene nie s¹ zbyt du¿e, najczêciej spotyka siê ma³e lasy i olejarza. Wysokoæ szosu jest bardzo niska i w zestawieniu z bory, g³ównie sosnowe z domieszk¹ brzozy, buku, olszy wysokoci¹ op³at wnoszonych przez okoliczne miasta (od 30 czarnej, dêbu, wierku oraz wierzby, poprzecinane polami do 75 florenów) wiadczy o nik³ym znaczeniu Brudzewa. uprawnymi i ³¹kami. Wiêkszych rezultatów gospodarczych nie przynosz¹ rów- Gmina stanowi 12,13% powierzchni powiatu. Wed³ug nie¿ zabiegi póniejszych w³acicieli miasta, d¹¿¹cych do danych z 2006 r. gminê zamieszkiwa³o 6.188 osób. Na struk- uzyskania przywilejów targowych i nadaj¹cych mieszczanom turê osadnicz¹ sk³adaj¹ siê 23 so³ectwa: Brudzew, Bogda³ów, ulgi czynszowe. Podkreliæ nale¿y starania dziedzica Piotra Bratuszyn, Brudzyñ, Cichów, Chrz¹blice, D¹browa, Galew, £aszcza, który w 1619 r. uzyskuje od Zygmunta III Wazy G³owy, Janiszew, Janów, Izabelin, Kolnica, Kozubów, Ko- przywilej wprowadzaj¹cy w Brudzewie jarmarki i ustalaj¹cy min, Krwony, Kunica Janiszewska, Kwiatków, Marulew, Olim- targi tygodniowe. Ewentualny rozwój miasta zosta³ wkrótce pia, Pod³u¿yce, Tarnowa, Wincentów. Wie Brudzew pe³ni zahamowany ogólnopolsk¹ sytuacj¹ gospodarczo-polityczn¹ funkcjê gminnego orodka rozwoju. jaka rozwinê³a siê w po³. XVII w. Wojny szwedzkie, przemar- sze wojsk, kontrybucje i po¿ary dope³ni³y zniszczenia miasta. Od pó³nocy s¹siaduje z gmin¹ Kocielec, od wschodu z W XVIII w. miasto nawiedza kilka po¿arów, w czasie których gminami D¹bie i Uniejów, od po³udnia z gminami Przykona zniszczeniu uleg³ koció³ i mieszcz¹ce siê w nim archiwum i Turek, a od zachodu z gmin¹ W³adys³awów. Przez pó³nocn¹ miejskie. Wynika z tego, ¿e Brudzew nigdy nie posiada³ czêæ gminy (w miejscowoci Janów) przebiega niewielki oddzielnego budynku ratusza, a rada miejska urzêdowa³a odcinek autostrady A-2. Przez gminê przebiega równie¿ od- prawdopodobnie w dworze dziedziców. Zniszczeniu uleg³a cinek drogi wojewódzkiej 470 Kalisz Kocielec. równie¿ drewniana zabudowa miasta. Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 174 — 18380 — Poz. 2913 W 1794 r. Brudzew liczy 240 mieszkañców. Stan ten 2. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków powiêksza siê w wieku XIX i w 1827 r. wynosi 430 mieszkañ- i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 ze zmiana- ców, a w 1859 r. 808 mieszkañców. Ten wzrost ludnoci mi), która nak³ada na gminê nastêpuj¹ce obowi¹zki i upraw- wi¹zaæ nale¿y ze staraniami Jana Kurnatowskiego, który w nienia: 1841 r. uzyska³ prawo odbywania