YTL. - Price: 6 € (+Postage) Ederi: 10 HASDER'le 30 YIL 30 2007 YILLIĞI SAYI:55 2007, Yıl: 21, Sayı: 55 Sahibi Halk Sanatları Vakfı (HASDER) adına Ali NEBİH Aziz ENER Tuncer BAĞIŞKAN HASDER Arşivi Grafik-Baskı HASDER Dervişpaşa sokak No:17 Arabahmet Lefkoşa - Kıbrıs. Tel:(0392) 227 08 26 Fax: (0392) 228 77 98 Web site: www.hasder.org E-mail: [email protected] "Halkbilimi" nin bu sayısının yayınlanmasına katkıda bulunan BELÇA LTD.'e teşekkür ederiz Halkbilimi 1 İÇİNDEKİLER Okurlara ..........................................................................2 Siyasal Dönüşüm: Sarayönü’nden Ekran Önüne..........60 Ali NEBİH Gürdal HÜDAOĞLU Short Summary Of Contents...........................................3 Engin Anıl KTÖS ve Eğitim ...........................................................78 Şener ELCİL Eski Kıbrıs Gelenekleri üzerine Kutlu Adalı’nın kitabı “Dağarcık”tan alıntı - Sellain T’api Kuzey Kıbrıs’ta Nüfus Olgusu......................................80 Kutlu Adalı Muharrem FAİZ 20. Yüzyılın İlk Yarısındaki Gazetelere Göre Müzik Derlemeleri........................................................93 Kıbrıs Türk Toplumunun Ekonomik Durumu ................9 Selçuk GARANTİ Ahmet AN Garutsalı Ahmet Efendi ve Yorgancı Dalevera Usta....99 İnönü Köyünde Şehidalarla İlgili İnanışlar...................14 Eren BAŞARAN Çağın ZORT Kıbrıs’ta “Göz Dutması”na Dayalı İnanç ve Yetmiş Dört Sonrası Genelde Kültür Ve Özde Karpaz .19 Uygulamalar................................................................105 Özkan YIKICI Tuncer BAĞIŞKAN Masal derlemeleri .........................................................28 Nicosia: From a Rural Society to a 1-Yüz Gasap da Güzelliktir Modern Capital ...........................................................126 2-Köpek Ahmet Giorgos PSALTIS 3-Armutçu’nun Dediği Fatma KÜKRER Kıbrıs Türk Ve Rum Ağızlarında Söyleyiş Benzerlikleri (Spoken Similarities Beetween 1-Gocagarının Baklaları................................................32 Turkish Cypriot and Greek Cypriot Dialects).............131 2-Gacolu Elbise Mahmut İSLAMOĞLU - Şevket ÖZNUR 3-Ali İle Veli Engin ANIL XI. Çocuk ve Masal Sempozyumu Bildirileri Tremeşe Köyünde Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Hızır ............................................................................140 Rumların Düğünleri ......................................................33 Bekir KARA Mehmet Ali TREMEŞELİ Masal ve Çocuk Eğitimindeki Yeri.............................143 Balos For All Cypriots Tüm Kıbrıslılar İçin Oğuz M. YORGANCIOĞLU Balos - Halk Dansı.......................................................37 Dr. Andreas PAPANDREOU Kıbrıs Mutfağı ve Yemekleri İle İlgili Bir Ortaçağ Belgesi.....................................................145 Halk Dili Karşılaştırması Örneği Karadeniz Ahmet ERDENGİZ Bölgesi-Kıbrıs...............................................................49 Nesibe AKINTUĞ Kıbrıslı Ermeniler ile Kıbrıslı Türkler Arasındaki Sosyal ve Kültürel İlişkiler.....................................................149 XXV. Halkbili Sempozyumu Ahmet AN Açılış Konuşması..........................................................51 Ali NEBİH Gomikebir’de Gelenek ve Göreneklerimiz.................159 Gülay KOMİLİ Kuzey Kıbrıs Ekonomisi Nereden Nereye....................52 Ali EREL Denizden Gelen Özlenen Konuklar ............................172 Altay SAYIL Kıbrıslı Türklerin %75’i Mutlu! ...................................56 Yaşar ERSOY Kıbrıs’ta Pithkiavli Flütü: Morfolojisi ve Yapımı The Pithkiavli Flute in Cyprus: Morphology 2 Halkbilimi Okurlara Değerli Okurlar, Kıbrıs’taki ilk ve tek “Folklor Arşiv ve Kütüphanesi”ni İnsan yapamayacağı şeyin sözünü vermemeli derler. bünyesinde barındıran, Halk Sanatları Enstitüsü’nü Ne yazık ki geçtiğimiz yıl Halkbilim Dergisini mart topluma kazandıran ve son olarak da henüz aktif hayata ayında yayınlama hedefimize karşın ağustos ayı geçmese de Komikebir’deki (Büyükkonuk) “Eski Yağ içerisinde sizlere sunabildik. Maddi kaynak bulmak için Değirmeni Evi” projesini hayata geçiren bir yapıya yaptığımız çalışmaların uzun sürmesi yanında, bazı yazar ulaştık. arkadaşlarımızın makalelerinin elimize geç gelmesi ne- deniyle dergimizin yayınlanması gecikmiştir. Bu yıl, Yarattığımız bu değerlerin hep kendimizden vererek, Vakıflar Bankası’na ek olarak Belça Ltd’in de dergimize özverili çalışmalar sonucu ortaya çıktığı bilinciyle, son- katkı koyması bizi memnun etmiştir. suza dek süreceği hamasetini yapmadan; Kıbrıs Türk “Halkbilimi Dergisi” sadece Kuzey Kıbrıs’ta değil, toplumuna kazandırılmasının haklı gururunu yaşıyoruz. Güney Kıbrıs’ta da beğeni toplamakta ve dergimizde HASDER, toplumsal kültür mirasımızın ve toplumsal yazı yayımlatmak isteyen akademisyen ve Halkbilimi kimliğimizin devamlılığı ve geliştirilmesi için etkinlik- araştırmacıları bize ulaşmaktadır. Bu yıl Kıbrıslı Rum ler yapmıştır. Toplumumuzun kimliksel uyanışında bir araştırmacı-yazar dostlarımızın dergimizde yazıları katkımızın olduğuna inanıyoruz; ama ne yazık ki ülkem- Türkçe / İngilizce olarak yayınlanmıştır. Böylesi bir izin sorma gir hanına çevrildiği günümüzde, nü- durum bizi tümden 2 dilli bir yayın yaratabilir miyiz fusumuzun yüzbin Kıbrıs Türkü’ne karşın içinde şeklinde düşündürse de, böylesi bir projenin hayata Türkiye’den buraya aktarılan nüfusla beşyüzbin olarak geçmesi verili koşullarımızda; en azından şimdilik telaffuz edilmesi mücadelenin bizi aştığını göstermek- olanaklı görünmemektedir. tedir. Toplumumuzda buna karşı mücadele edebilecek Dergimizde yaptığımız bir diğer değişiklik de yabancı maddi temele sahip kararlı örgütlenmelerin az olması ya okurlarımız için yazıların hemen hemen tümünün da yetersiz olması, mücadeleyi ileriye taşıyamamaktadır. başlangıcında İngilizce bir özetini vermemizdir. Türkç- Sürerdurumdan çıkar sağlayanların çokluğu da bu eye yabancı bir okur yazının tamamını okumak isteye- doğrultuda kararlı adımlar atılmasını engellemektedir. cekse o zaman bir tercüman bulmak durumunda Kıbrıslıların toplumsal kültür zenginliğinin gelecek kalacaktır! kuşaklara aktarılması, çağdaş, çoğulcu, çok kültürlü Bu sayıdaki diğer önemli bir değişiklik ise dergimizin demokratik bir yaşam arzusuyla güçlü iradelerin yeniden bundan sonra ISSN numarasıyla birlikte basılıyor örgütlenmesi ve mücadelenin yükseltilmesi dileğiyle… olmasıdır. Değerli dostlar, Halkbilimi 1977’den 2007’e HASDER’le 30 yıl geride kaldı. 1980’li yıllarda sivil toplum örgütlerinin küçük salon girişi, veya lokallerinde halk dansları çalışmaları ya- parken, bugün uygun çalışma salonu olan, Kuzey Halkbilimi 3 Short Summary of Contents Engin ANIL* People should never give promises that they would an appropriate folk dancing practicing hall of HASDER never hold. Last year we had promised, it would be the in Kaymakli district, it is running the one and only Folk- last time that “The Halkbilimi” was being published late. lore Archive and Library, The Folk Arts Institute and Unfortunately, we were unable to keep this promise and lately the Old Olive Mill House in the village of this year we are even later. Komikebir (Büyükkonuk). But we have got good news for you. For the first Now, please let me to give a short summary of the time we have taken the ISSN code for our periodical. contents for some articles that do not have a summary A new improvement of our annual is that, we have supplied by the author. got a short summary at the beginning of nearly each ar- Fatma Kükrer contributed with 3 folk tales compiled ticle in English for our foreign readers. For the ones from her mother (p.28) The first one is about an old which the authors have not been able to supply a short women who wanted to get beautiful despite her old age summary we are providing the theme of their articles (Please Flay Butcher and Make me Beautiful) the sec- down below. ond one is Ahmet The Dog and the third one is What the Many Greek Cypriot friends have also contributed Pear Seller Tells. to our periodical in English. With our own efforts we Engin Anıl has also compiled 3 small folk tales on have supplied the Turkish translation of the articles as page 32. 1-) The Broad Beans of the Old Woman 2-) The well on the same pages as of the article. Many thanks to Dress with Lacework, and the last one 3-) Ali and Veli two young volunteers Arda Kuran and Halil Saka who In the article on page 49 Nesibe Akıntuğ, tries to have helped us for a more accurate translation of the ar- compare and find out the similarities between the varia- ticles. tions of Turkish dialects in Turkey with the local Turkish 2007 was 30th anniversary of the foundation of Cypriot dialect. HASDER, The Folk Arts Foundation. What things can Selçuk Garanti on page 93 supplies us the notes of be important in ones lives. Marriage, business, a family some musical pieces. According to the order of printing etc. But for the members of HASDER, and especially for the first one is Ah Leymosun (page 93 original, 94 com- the members of its executive board, HASDER has been poed), Arabiye Atışması (page 97 original, 98 composed) more important than anything. No guests have been ac- Gülay Komili from the village of Komikebir cepted at the nights when meetings of the executive (Büyükkonuk) sent us a lot of collected material of folk- board was held, no holidays were taken when there was loric and cultural traditions and applications (p. 160). The something to be done for HASDER. Members have al- first tradition she has presented is about the wedding tra- ways sacrificed from themselves, their families and re- ditions. Then, Tarhana making (p. 164), Carob and the lationships. Was