LETOPIS 2015 ЛЕТОПИС НА МАКЕДОНСКАТА АКАДЕМИЈА НА НАУКИТЕ И УМЕТНОСТИТЕ 2015 ISSN 0589–4981 2 LETOPIS NA MAKEDONSKATA AKADEMIJA NA NAUKITE I UMETNOSTITE 2015 SKOPJE 2016 3 Ureduva~ki odbor: akad. Леонид Грчев, pretsedatel доп. член. Марјан Марковиќ Lidija Simovska 4 MAKEDONSKA AKADEMIJA NA NAUKITE I UMETNOSTITE PRETSEDATELSTVO akad. Vlado Kambovski pretsedatel akad. Qup~o Kocarev potpretsedatel akad. Vlado Matevski sekretar akad. Bla`e Ristovski sekretar na Oddelenieto za lingvistika i literaturna nauka akad. Goce Petreski sekretar na Oddelenieto za op{testveni nauki akad. Vladimir Serafimoski sekretar na Oddelenieto za medicinski nauki akad. Tome Bo{evski sekretar na Oddelenieto za tehni~ki nauki (do 31.10.2016) akad. Gligor Jovanovski sekretar na Oddelenieto za prirodno-matemati~ki i biotehni~ki nauki akad. Luan Starova sekretar na Oddelenieto za umetnost akad. Milan \ur~inov izbran ~len na Pretsedatelstvoto akad. Vlada Uro{evi} izbran ~len na Pretsedatelstvoto IZVR[EN ODBOR NA PRETSEDATELSTVOTO Izvr{niot odbor go so~inuvaat pretsedatelot, potpretsedatelot i sekretarot 5 SEKRETARIJAT I STRU^NI SLU@BI NA AKADEMIJATA Lidija Simovska, sekretar na Sekretarijatot Sowa Todorovska, rakovoditel na Sektorot za pravni, stru~no-administrativni i op{ti raboti Nada Georgieva, rakovoditel na Bibliotekata Qubomir \orevski, rakovoditel na Arhivot Zorka Panovska, rakovoditel na Sektorot za finansiski pra{awa Nada Хaxi-Nikolova, rakovoditel na Oddelot za nau~ni i umetni~ki proekti, za nau~ni sobiri i za me|unarodna sorabotka Violeta Jovanovska, rakovoditel na Oddelot za izdava~ka dejnost (do 30 juni 2015 godina) Aleksandar Stojanovski, {ef na Oddelot za bezbednost i tehni~ka organizacija Qubica Mincikovska, administrativen sekretar na Pretsedatelstvoto 6 S O D R @ I N A I. SOSTAV NA MAKEDONSKATA AKADEMIJA NA NAUKITE I UMETNOSTITE ^lenovi na Akademijata vo 2015 godina I. Oddelenie za lingvistika i literaturna nauka .......................... 13 II. Oddelenie za op{testveni nauki ................................................... 18 III. Oddelenie za medicinski nauki .................................................... 23 IV. Oddelenie za tehni~ki nauki ........................................................ 27 V. Oddelenie za prirodno-matemati~ki i biotehni~ki nauki .......... 30 VI. Oddelenie za umetnost ..................................................................... 32 Po~esni ~lenovi ....................…..........................................................……..…... 37 Po~inati ~lenovi ................................................................................................ 38 II. RABOTA NA ORGANITE NA AKADEMIJATA Makedonskata akademija na naukite i umetnostite vo 2015 i vo 2016 godina: kontinuitet i novi predizvici (Ekspoze na pretsedatelot na MANU, akad. Taki Fiti, podneseno na ^etirieset i devettoto godi{no sobranie na MANU) ............... 55 Izlagawe na sekretarot na Akademijata akad. Leonid Gr~ev za godi{nite smetki na Akademijata za 2015 godina i za finansiskite planovi na Akademijata za 2016 godina .................... 64 I. Sobranie ................................................................................................. 69 II. Pretsedatelstvo ................................................................................. 72 III. Izvr{en odbor ................................................................................... 76 IV. Soveti, odbori, komisii i drugi tela na Pretsedatelstvoto ..... 78 V. Fondovi ............................................................................................… 80 III. NAU^NOISTRA@UVA^KA I UMETNI^KA DEJNOST III.1. Tabelaren pregled na proektite {to se realiziraa so finan- siska poddr{ka od Fondot za nau~ni i umetni~ki dejnosti na MANU vo 2015 godina ..................................................................... 88 III.2. Tabelaren pregled na proektite {to se finansiraa od stranski i doma{ni izvori vo 2015 godina ............................... 92 III.3. Tabelaren pregled na proektite {to se realiziraa vo ramkite na me|unarodnata proektna sorabotka so Bugarskata akademija na naukite ................................................. 94 III.4. Nau~ni i drugi sobiri i umetni~ki priredbi ................................. 182 III.5. Dejnost na istra`uva~kite centri 1. Istra`uva~ki centar za energetika i odr`liv razvoj …......... 196 2. Istra`uva~ki centar za genetsko in`enerstvo i biotehnologija „Georgi D. Efremov“ ..................................... 201 3. Leksikografski centar .................................................................... 212 4. Centar za strategiski istra`uvawa .............................................. 214 5. Istra`uva~ki centar za arealna lingvistika „Bo`idar Vidoeski“ ............................................................................................. 217 6. Istra`uva~ki centar za kulturno nasledstvo ............................ 220 7. Istra`uva~ki centar za kompjuterski nauki i informati~ki tehnologii ............................................................ 221 8. Istra`uva~ki centar za `ivotna sredina i materijali .......... 224 IV. IZDAVA^KA DEJNOST ……………….……………………................….. 231 V. ME\UAKADEMISKA SORABOTKA I SORABOTKA SO DRUGI NAU^NI I UMETNI^KI USTANOVI ….................… 239 VI. BIBLIOGRAFIJA I AKTIVNOST NA ^LENOVITE NA AKADEMIJATA ..........……………........…...... 243 VII. STRU^NI EDINICI I SEKRETARIJAT 7 1. Biblioteka ............................................................................................... 397 2. Arhiv ......................................................................................................... 400 3. Sekretarijat na Akademijata ............................................................... 401 VIII. RAZMENA NA PUBLIKACII Republika Makedonija ………………..……….……….........………….. 407 Drugi zemji ……………………………………………….........……...….. 409 IX. BIOGRAFII NA NOVOIZBRANITE ^LENOVI Aleksandar Dimovski …………………………………….…………… 427 Dragi \orgiev ………………………………...……………..………….. 431 Izet Ze}iri ……………………………….…………………………….. 435 Sa{ko Kedev ……………………………………………………….…… 439 Marjan Markovi} ……………………….……………………………… 443 Klemnt Klod Abu ……………………………………………………… 447 Vasa Antunovi} ………………………………………………………… 449 Stefan Vodeni~arov …………………………………………………... 451 Ros Gegen ………………………………………………………….……… 453 Dimitar Efremov …………………………….…………..…..…….…. 455 Zlatko Kramari} …………………………………………………..…... 457 Rexep Meidani ………………………………………………………….. 459 Predrag Piper …………………..…………………………………….... 461 Jan Sokolovski ………………………………………………………..... 463 [a{ti Hermanson ……………………………………………………… 465 467 Andra` ^arni ……………………………….………………………….. 469 Sa{o Xeroski ………………………………………………………….. 471 Georgi Konstantinovski ……………………………………… ............ 473 Vladimir Kostov ……………………………………………………….. X. A SUMMARY OF THE ACTIVITIES OF THE MACEDONIAN ACADEMY OF SCIENCES AND ARTS IN 2012 ………………………………………………. 475 8 I. SOSTAV NA MAKEDONSKATA AKADEMIJA NA NAUKITE I UMETNOSTITE 9 ^LENOVI NA AKADEMIJATA VO 2015 GODINA Vo 2015 godina Akademijata vo svojot sostav ima{e 42 redovni ~lenovi, 5 dopisni ~lenovi, 68 ~lenovi nadvor od rabotniot sostav i trojca po~esni ~lenovi. Na 31 dekemvri 2015 godina Akademijata go ima{e sledniov sostav: I. ODDELENIE ZA LINGVISTIKA I LITERATURNA NAUKA a) Redovni ~lenovi D-r Milan \ur~inov Roden na 28 juli 1928 godina vo Belgrad; redoven profesor vo penzija na Fi- lolo{kiot fakultet vo Skopje – filolo{ki nauki (istorija na ruskata literatura i komparativna kni`evnost). ^len na Mediteranskata akademija (od 2002 godina). Za dopisen ~len e izbran na 7 oktomvri 1988 godina, a za redoven ~len na 21 april 1994 godina. Adresa: Karaorman, br. 22 – Skopje; dom. tel. 3178–503; e-mail: <[email protected]>. D-r Vitomir Mitevski Roden na 14 oktomvri 1951 godina vo Kumanovo; redoven profesor na Filozofskiot fakultet vo Skopje, Institut za klasi~ni studii (anti~ka literatura, filozofija, epika, istoriografija, vizantiska kni`evnost). Za redoven ~len e izbran na 27 maj 2009 godina. Adresa: Bul. Krste Misirkov, br. 13-1/14 – Skopje; mob. tel. 070 366–579; e-mail: <[email protected]>. D-r \orgi Pop-Atanasov Roden na 10 noemvri 1940 godina vo s. Ele{nica; redoven profesor vo penzija na Pravoslavniot bogoslovski fakultet vo Skopje – srednovekovna makedonska kni`evnost, biblistika, hermenevtika, crkovna himnografija. Za redoven ~len e izbran na 4 juni 2012 godina. Adresa: Bul. Jane Sandanski, br. 35-4/13 – Skopje; mob. tel. 077 729–591; e-mail: <[email protected]>. D-r Bla`e Ristovski Roden na 21 mart 1931 godina vo s. Garnikovo; nau~en sovetnik vo penzija vo Institutot za staroslovenska kultura, Prilep – filolo{ki, kni`evnoistoriski i istoriski nauki. Za dopisen ~len e izbran na 7 oktomvri 1988, a za redoven ~len na 20 juni 1996 godina. Adresa: Bulevar Partizanski odredi, br. 3/I–7, Skopje; dom. tel. 3130–405; e-mail: <[email protected]>. D-r d-r h.c. Zuzana Topoliwska (Zuzanna Topolińska) Rodena na 2 januari 1931 godina vo Var{ava; d-r habilitiran, redoven profesor vo penzija na Institutot za polski jazik vo Polskata akademija na naukite, profesor-gostin na Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij“ vo Skopje, po~esen doktor na 1111 Univerzitetot „Sv Kiril i Metodij“ vo Skopje, lingvist, slavist. ^len na Polskata akademija na naukite i umetnostite od Krakov (od 1991 godina), stranski ~len na Srpskata akademija na naukite i umetnostite (od 1997 godina). Za ~len nadvor od rabotniot sostav e izbrana na 22 dekemvri 1976, a za redoven ~len na 20 juni 1996 godina. Adresa: Leninova, br. 44/12 – Skopje; dom. tel. 3129–215; e-mail: <[email protected]>. D-r Kata