o bobl wedi cyfranogi, neu wedi mynychu digwyddiadau Gwanwyn, a drefnwyd gan 92 o grwpiau cymunedol a mudiadau. Mae hyn yn cynrychioli cynnydd o 10% mewn cyfranogiad ers 2009, wedi’i fynegi o ran y mudiadau a gyfranogodd, a chynnydd o 14% amcangyfrifol wedi’i fynegi o ran cyfranogwyr • crëwyd cyfleoedd ar gyfer grwpiau a mudiadau sy’n ymwneud â cherddoriaeth, dawns, celf, ysgrifennu a disgyblaethau artistig arall, i arddangos neu i berfformio eu gwaith a chymell 2010 aelodau newydd i gyfranogi • codwyd proffil Gŵyl Gwanwyn ymhellach ar Cyflwyniad draws Cymru. Derbyniodd gŵyl Gwanwyn sylw ffafriol yn ‘Ychwanegu Bywyd at Flynyddoedd Ym mis Mai 2010 dathlwyd – Ymagweddau Cymreig at Bolisi Heneiddio’ a pedwaredd flwyddyn Gŵyl Gwanwyn: gyhoeddwyd gan y Sefydliad Materion Cymreig. Gŵyl y Celfyddydau a Chreadigrwydd Hefyd, dyfynnwyd bod yr ŵyl yn enghraifft batrymol yn adroddiad ‘Ageing Artfully’ a ar gyfer Pobl Hŷn a gyd-drefnir gan gyhoeddwyd gan Sefydliad Baring Age Cymru. • mae cydberthnasau’n datblygu gyda nifer o fudiadau a lleoliadau’r celfyddydau, yn Wedi i fwy o nawdd i gael ei neilltuo ar ei chyfer genedlaethol ac yn rhanbarthol, sy’n awyddus oddi wrth Lywodraeth Cynulliad Cymru (LlCC) a i fod yn rhan o’r ŵyl yn 2011 a thu hwnt. Chyngor Celfyddydau Cymru (CCC), bu’n bosib Datblygwyd perthynas dda yn arbennig gyda i’r ŵyl i ddilyn ei nod o hyrwyddo manteision Gŵyl Lenyddiaeth y Gelli, o ganlyniad i lansio’r iechyd a lles i bobl hŷn, trwy gyfranogi mewn detholiad ‘Aged to Perfection’, ac mae perthynas gweithgareddau artistig a chreadigol i: waith debyg yn cael ei meithrin gyda Gŵyl • hyrwyddo digwyddiadau lleol ar draws Cymru i Gerdd Gregynog yng Nghanolbarth Cymru. gymell pobl hŷn i ymwneud â, ac i gyfranogi yn Rydym wedi cael ein calonogi’n arbennig gan yr y celfyddydau amrywiaeth eang o fudiadau sy’n dod ymlaen i • digwyddiadau arddangos proffil uchel i greu gyfranogi yn yr ŵyl erbyn hyn. diddordeb ymhlith y cyhoedd • cynhyrchu fideo o berfformiadau gan berfformwyr ac artistiaid Cymreig a gomisiynwyd (a ddosbarthwyd trwy gyfrwng Sianel Youtube Gwanwyn) • cyhoeddi detholiad o ddarnau newydd gan bobl hŷn, yn dwyn y teitl ‘Aged to Perfection’, a lansiwyd yng Ngŵyl Lenyddiaeth y Gelli. Crynodeb o ddigwyddiadau a gweithgareddau Gwanwyn 2010 Cynhaliwyd y gweithgareddau canlynol yn ystod cyfnod gŵyl 2010: • hyd yn hyn, cynhaliwyd dros 327 o ddigwyddiadau neu sesiynau • ar adeg ysgrifennu’r adroddiad hwn, mae gwybodaeth fanwl am bresenoldeb yn cael ei grynhoi. Amcangyfrifir y bydd oddeutu 8000 1 ar ddiwedd Ebrill 2010. Mae’r ffigyrau dosbarthu a ddarparwyd gan Media Wales yn dynodi y cafodd y cyhoeddiad ei gynnwys yn dros 611,000 o bapurau newydd a werthwyd. Mae cymhwyso fformwlâu safonol ar gyfer cyfleoedd i’w ddarllen (OTV) yn dynodi ei bod yn bosib bod y cyhoeddiad wedi cael ei ddarllen gan fwy nag un filiwn o ddarllenwyr. Gobeithir y bydd yn codi proffil yr ŵyl yn sylweddol Strategaeth ar gyfer Gwanwyn ymhlith y cyhoedd yn gyffredinol. 2010 Mae’r gwaith o ddatblygu gwefan Gŵyl Gwanwyn (www.gwanwyn.org.uk), fel offeryn ac adnodd, yn Newid proffil Gwanwyn parhau. Bwriedir gweddnewid y wefan yn Hydref Yn 2009 y strategaeth ar gyfer yr ŵyl oedd 2010, yn barod ar gyfer dathliad pum mlynedd yr parhau i ddatblygu proffil cyhoeddus yr ŵyl a ŵyl ym mis Mai 2011. chyflawnwyd hyn, yn fras. Yn nhrydedd flwyddyn yr ŵyl gwnaethpwyd pob ymdrech i gysylltu â mudiadau posib i gyfranogi ac i alluogi’r mudiadau Comisiwn Celf Cyhoeddus – eu hunain i ddarparu’r ysgogiad creadigol ar gyfer digwyddiadau Gwanwyn. Mae’r broses weinyddu Prosiect ‘Dod i oed’ ddiwygiedig, mewn perthynas â rhoi symiau bach Gan fod arian yn dal i fod ar gael oddi wrth Gyngor o arian prosiect, ble mae penderfyniadau’n cael Celfyddydau Cymru ar gyfer comisiwn mawr, eu gwneud gan staff Age Cymru a chynrychiolwyr fel rhan o’r ŵyl, penderfynwyd canolbwyntio ar o gyrff ariannu, wedi gweithio’n dda iawn. Ar gyfrwng newydd (creu sianel Youtube Gwanwyn gyfer 2010, penderfynwyd parhau i gydbwyso yn benodol) gyda’r nod o’i gwneud hi’n haws i’r byd gweithgareddau’r ŵyl rhwng amrywiaeth eang o ehangach i gael gwybod am ein gweithgareddau. ddigwyddiadau, sy’n canolbwyntio ar gyfranogiad I’r diben hwnnw, comisiynwyd pedwar perfformiwr y gymuned a nifer fach o ddigwyddiadau blaenllaw i baratoi darn i’w berfformio, ac fe’u arddangos proffil uchel, a fyddai’n codi proffil ffilmiwyd i’w llwytho i fyny ar sianel newydd cyhoeddus yr ŵyl ymhellach a sicrhau ymdriniaeth Youtube Gwanwyn, a ellir ei weld ar www.youtube. lawn yn y cyfryngau. com/gwanwynfestival Fel yn 2009, penderfynwyd parhau gyda’r fformat Y perfformwyr oedd: o gynnal digwyddiadau arddangos mewn Jamila Massey – Actores a aned yn yr India (sy’n lleoliadau cyhoeddus mawr (megis theatrau, ymddangos yn Coronation Street ar hyn o bryd, canolfannau’r celfyddydau ayb.), er mwyn hybu yn ogystal mae wedi ymddangos yn Crossroads diddordeb y cyfryngau ac i gynnal a datblygu (1964); Within These Walls (1976); The Next Man canfyddiad y cyhoedd o’r ŵyl. (1976); Z Cars (1976-1977); Target (1977); Mind Penderfynwyd hefyd i barhau gyda’r ymdrechion Your Language (1977; 1979); Brookside (1989) gan i gymell grwpiau a mudiadau lleol i ddatblygu chwarae rôl Manju Batra a Pie in the Sky (1994). eu syniadau ar gyfer eu prosiectau eu hunain ac i Yng nghanol y 1990au cafodd ei chastio i rôl y ymdrin â mwyafrif y gwaith o drefnu a chynnal eu cymeriad cylchol Auntie Satya, yn opera sebon digwyddiadau eu hunain. Cawsom ein calonogi gan amaethyddol dyddiol Radio 4, The Archers, gan y cynnydd o 10% blwyddyn ar ôl blwyddyn yn y gyflawni un o uchelgeisiau ei bywyd. Ym 1997 nifer o fudiadau sy’n cyfranogi yn yr ŵyl erbyn hyn. cafodd ei chastio yn opera sebon poblogaidd y BBC, Eastenders. Mae Jamila yn adrodd stori ei siwrnai deugain mlynedd Cyhoeddusrwydd o Ogledd yr India i’w chartref Mabwysiadwyd ymagwedd newydd mewn ym Mhowys, a hanes ei gyrfa, perthynas â chyhoeddusrwydd eleni. Yn hytrach na sydd wedi golygu mai hi llyfryn, a ystyriwyd i fod yn ddrud i’w baratoi ac i’w yw’r actores Asiaidd sydd ddosbarthu, paratôdd yr ŵyl fewnosodiad ar gyfer wedi gweithio’n gyson papurau newydd, a ddosbarthwyd i’r holl bapurau hiraf ym Mhrydain. newydd cenedlaethol a lleol mawr yng Nghymru, 3 Mal Pope - Gan gyfuno gweithgareddau canwr, Meithrin Rhwydweithiau awdur caneuon a darlledwr, mae wedi cael ei reoli gan Larry Page, mae wedi ysgrifennu Datblygu rhwydweithiau rhanbarthol oedd caneuon i Cliff Richard a The Hollies, mae wedi un o nodau penodedig gŵyl Gwanwyn ar y canu deuawdau gyda Bonnie Tyler ac Aled cychwyn. Mae wedi bod yn siom mawr nad yw’r Jones ac mae wedi teithio gydag Art Garfunkel rhwydweithiau rhanbarthol yma wedi cael eu a Belinda Carlisle. Cyrhaeddodd Mal garreg filltir datblygu fel y bwriadwyd. Bu’n rhaid gohirio ei hanner canfed pen-blwydd yn ystod Gŵyl cynlluniau ar gyfer digwyddiad cynhadledd yn Gwanwyn eleni, a pherfformiodd gyfansoddiad Hydref 2009, oherwydd diffyg ymateb gan y newydd, sef ‘Some of the Things’, sy’n ymdrin mudiadau a gafodd eu gwahodd i fynychu. Ers â’i farn am y perlau o ddoethineb yr ydym yn hynny, mae gwaith wedi cychwyn ar rwydwaith eu dysgu wrth i ni fynd yn hŷn, y byddai’n dda ar-lein newydd (gweler <http://gwanwyn.ning. gennym petai ni wedi gwybod amdanynt pan com>). Erbyn hyn, mae gan y rhwydwaith hwn 45 oeddem yn ifanc. o aelodau ac mae gweithgarwch yn datblygu’n dda. Menna Elfyn - Bardd a dramodydd Cymreig. Mae wedi ysgrifennu wyth cyfrol o farddoniaeth (yn yr iaith Gymraeg a Saesneg), pum drama lwyfan a dwy ddrama deledu. Yn 2002 hi oedd Bardd Plant Canolfan Mileniwm Cymru – Cymru. Perfformiodd Menna gerdd newydd ar Heneiddio Heb Boeni gyfer ‘Dod i Oed’ (yn Saesneg a Chymraeg) sy’n Dathlodd Canolfan Mileniwm Cymru lansiad ymdrin ag Oed o safbwynt anghyffredin gwraig. Gŵyl Gwanwyn 2010 heb boeni eleni, gyda llu o Cwmni Dawns Striking Attitudes - Roedd ‘Dod ddigwyddiadau yng nghyntedd Glanfa. i Oed’ yn cynnwys perfformiad cyntaf y byd o Roedd y diwrnod yn cynnwys ffrwyth llafur waith a goreograffwyd gan Caroline Lamb ac gweithdai barddoniaeth gyda phobl hŷn. Bu’r roedd yn ymdrin â’r mater o Heneiddio, gan grŵp yn gweithio gydag Academi a chafodd y ganolbwyntio ar ddawnsiwr gwrywaidd hŷn. cyfranogwyr eu hysbrydoli gan yr arddangosfa Caiff gwaith Caroline a Chwmni Dawns Striking her ffotograffau a lansiwyd ar y dydd. Attitudes ei ysgogi’n gryf gan ddymuniad i gymell pobl i ddatblygu ymagwedd newydd at Roedd arddangosfa Heneiddio Heb Boeni ar agor nodweddion corfforol Heneiddio ac i hyrwyddo trwy gydol mis Mai yng Nghanolfan Mileniwm ac ymestyn gyrfâu dawnswyr proffesiynol hŷn. Cymru, ac roedd yn cynnwys detholiad o ffotograffau digidol a gyflwynwyd gan aelodau Gellir gweld y perfformiadau yma ar o’r cyhoedd o bob cwr o Gymru. Gofynnom sianel Youtube Gŵyl Gwanwyn ar ni am ffotograffau o bobl hŷn yn dysgu ac yn http:www.youtube.com/gwanwynfestival gwneud gweithgareddau rhyfedd o zorbio, breg- ddawnsio ac awyrblymio i twitter, troelli disgiau a sgrialu. Addaswyd y prosiect o gystadleuaeth NIACE a gynhaliwyd yn 2009, a fwriadwyd i herio canfyddiadau am yn hwyrach mewn bywyd, ac roedd yn rhan o ddathliadau 25ain mlynedd NIACE Dysgu Cymru. Gellir gweld enghreifftiau o’r gystadleuaeth wreiddiol a’r holl ffotograffau ar-lein ar http://www.flickr.com/groups/ ffotosgrowingold. 4 Theatr Clwyd, Yr Wyddgrug – ‘Pieces’ of Theatre Llwyfannodd Theatr Clwyd ddangosiad arbennig o waith newydd gan Hywel John. Chwedl gyfoes yw ‘Pieces’ am blentyndod delfrydol sy’n cael ei chwalu gan hiraeth, a’r cynigion cymysglyd, anobeithiol a pheryglus yr ydym yn eu gwneud i ddysgu sut i fyw eto.