De combinatie van koeien, kaas en kunst is niet alledaags. Bij Kaasmakerij en Schilderijenhuis Heileuver van Marinus Post en Joke van de Crommert in Dalmsholte, aan de voet van de 1 Lemelerberg, vind je het alle drie: koeien die je kunt aanraken, heerlijke Boerenkaas en mooie schilderijen. HENK TEN HAVE oerenkaas, van jong tot oud, Ooievaar naturel, met mosterd, fenegriek, Kaasboerderij Heileuver ligt in Dalmsholte, B Italiaanse kruiden, honing-klaver, een buurtschap in de streek Salland in de bierkaas, het wordt allemaal gemaakt op provincie Overijssel. De boerderij stamt uit kaasboerderij Heileuver. “En voor restau- 1864. De naam Heileuver is afkomstig uit rant Os en Peper in Zwolle maken we sinds het Sallands dialect en betekent ooievaar; kort truffelkaas”, vertellen Marinus en Joke heil-euver, de vogel die heil brengt. “Onze enthousiast. Ook zijn ze gevraagd een kaas boerderij hoorde vroeger bij het Landgoed met chilipeper te maken voor de Duitse Vilsteren”, weet Marinus. “Alle boerderijen 2 webshop www.chilifood.de, waar je ‘die van het landgoed die in deze hoek lagen, schärfsten Produkte der Welt’ kunt kopen. kregen een vogelnaam.” “We hebben ook een keer bananenkaas Sinds 1968 is de boerderij eigendom van gemaakt”, zegt Marinus. “Het was een idee de familie Post. Marinius en Joke hebben 1 Joke en Marinus in hun winkel. van een stagiaire uit Brazilië. We hebben vijftig koeien en bijna alle melk van deze de kaas laten proeven aan klanten. Klanten dieren gaat ‘in de kaas’. De kaas is te koop 2 Via een trap kom je bij de zijn vaak beleefd en zeiden niet hardop dat in de sfeervolle winkel bij de boerderij. schilderijen van Joke. ze het niet lekker vonden. Maar ik kon wel Vanuit de winkel kijk je zo de stal in en zie aan ze zien dat ze niet enthousiast waren.” je de koeien eten en liggen. De gele kazen 3 De bijna 150 jaar oude woon- Bananenkaas werd dan ook geen blijver. steken mooi af tegen de blauwgekleurde boerderij van Heileuver. Absoluut wel een blijver is de Sallandse wanden. Maar in de winkel ligt veel meer kruidenkaas met paprika, bieslook en verse dan alleen kaas; ook yoghurt, vla, boter, knofl ook. Het is net als Boerenkaas met aardappelen, jam, appels, eieren en wijn fenegriek een specialiteit van Marinus en zijn er te vinden. Bijna alle producten Joke en de meest populaire kaas bij hun komen van boeren uit de buurt. Zo komen klanten. Met de Sallandse kruidenkaas de yoghurt, vla en boter van zuivelboerderij wonnen ze onlangs een zilveren medaille De Knapenvelder in Raalte, de vrije-uitloop- op een internationale kaaskeuring in Karls- eieren van de familie Schuttert in Ommen ruhe. We zijn benieuwd hoe ze in andere en de wijn van Wijnstaete Op den Pas in landen bezig zijn met ambachtelijke kaas.” Lemerveld, waar je ook kunt logeren en 3 Koeien, Boerenkaas en Kunst 16 De Zelfkazer APRIL 2010 APRIL 2010 De Zelfkazer 17 wakker kunt worden met uitzicht over winkels verkopen boeren gezamenlijk hun een wijngaard! “Bij alle producten in onze producten. Verder gebruiken zo’n zeven winkel zit een verhaal”, aldus Marinus. restaurants de kaas van Marinus en Joke in 4 Ook bij bijvoorbeeld de groene thee van hun gerechten. Ook wordt de kaas verkocht een boer uit Japan en het vlees van de eigen op streekmarkten, zoals de jaarlijkse Wagyu-koeien. Joke en Marinus hebben Aspergedag op landgoed Den Alerdinck inmiddels twaalf van deze pikzwarte koeien. in Laag Zuthem, nabij Zwolle. 4 De gele kazen steken mooi af Het gemarmerde vlees van de oorspronkelijk tegen de blauwgekleurde wanden. uit Japan afkomstige dieren wordt beschouwd Schilderijen als een delicatesse. Eigenlijk kun je voor Sinds 2007 kun je vanuit de winkel van 5 De kaasboerderij ligt aan de voet alle ingrediënten voor een bourgondische Heileuver zo het bijbehorende schilderijen- van de Lemelerberg. maaltijd terecht bij Heileuver. huis binnenlopen. “Een paar jaar geleden liepen hier nog kippen”, vertelt Marinus. 6 In het schilderijenhuis zijn Lekkerbekken Dat kun je je echter nauwelijks voorstellen wisselende exposities. De klanten van Heileuver zijn vaak lekker- als je de ruimte betreedt. Het stijlvolle bekken; ze houden van lekker eten en schilderijenhuis is ruim opgezet. In het weten er veel van. Ze komen met name midden staat een grote tafel met stoelen uit de regio – Ommen, Dalfsen, Zwolle – waar je rustig kunt gaan zitten om te genie- maar ook van veel verder weg. Marinus: ten van de schilderijen, het uitzicht over de “Dat vinden we wel bijzonder. Laatst was er velden of allebei. Voor de dorstige wande- bijvoorbeeld een man uit Lelystad. Zijn doel laar of de vermoeide fietser is er een kopje was ons Wagyu-vlees en van de reis naar koffie of thee. ons toe maakte hij een toeristisch uitje. En Joke heeft de lerarenopleiding tekenen vorig jaar stonden prins Willem-Alexander gedaan en schildert zelf. Haar schilderijen 5 en prinses Máxima en hun drie dochtertjes en linodrukken zijn te bewonderen op het ‘Onze klanten zijn vooral lekkerbekken’ ineens bij ons op het erf. Dat was totaal bovenste deel van de expositieruimte. Het onverwacht en natuurlijk erg leuk. zijn vooral boerderijdieren in sprekende Ze logeerden in een bed-and-breakfast in kleuren. Op de begane grond zijn werken de buurt.” te zien van andere kunstenaars. Het schil- “Als je uitlegt wat Boerenkaas en streek- derijenhuis moet laagdrempelig zijn en producten zijn, blijven mensen terugkomen”, tegelijkertijd hoogwaardig. “We proberen zegt Joke. “Ik vertel bijvoorbeeld hoe de kunstenaars van niveau te krijgen”, aldus kaas wordt gemaakt en dat het moet rijpen. Marinus. Vaste winkelklanten nemen vaak 6 ‘We maken nu al de kaas die we volgend ook even een kijkje in het schilderijenhuis. jaar eten’, zeg ik dan. Ook als de koeien de Maar andersom gebeurt natuurlijk ook: weg moeten oversteken en mensen staan mensen die voor de schilderijen komen te wachten, maak ik even een praatje. en na afloop een stukje kaas of iets anders Bezoekers mogen ook altijd in stal kijken lekkers meenemen. en de koeien aaien.” De kaas van Marinus en Joke is trouwens niet alleen in de winkel aan huis verkrijg- baar, maar ook in boerderijwinkel Groene Marke in Ommen en streekproducten- Wilt u meer weten over Kaasboerderij en Schilderijen- winkel De Baander in Hardenberg. In deze huis Heileuver? Kijk dan op www.heileuver.nl. 18 De Zelfkazer APRIL 2010.