jaargang 24 ͉ nummer 6 ͉ februari 2019 AVS-CONGRES 15 MAART 2019 NBC, NIEUWEGEIN 6 Kader Primair vakblad voor leidinggevenden in het funderend onderwijs thema ͉ Leiderschap in 4D Duidelijk: Eigentijds onderwijs vraagt om visie op anders werken en organiseren Dichtbij: Schoolbestuur werkt samen met GMR-ouders aan beter werkklimaat Delend: Teamgedrag beïnvloeden met gamification Dynamisch: Met Jeelo-onderwijs inspelen op veranderende maatschappij actueel ͉ Meer invloed MR op financiën school reportage ͉ Stevige confrontatie schoolleiders en Tweede Kamerleden 937729-01_001_04-Feb-19_11:47:50_walter (Advertentie) Kader Primair Kader Primair is een uitgave van de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS), de actieve beroeps- en vakorganisatie voor alle leidinggevenden in het funderend onderwijs. Uitgelicht Kader Primair verschijnt tien keer per jaar. Oplage: 5.000. Overname van artikelen na overleg met de hoofdredacteur. ISSN 1384-1165 Redactie Tineke Snel (hoofdredactie), Vanja de Groot, Susan de Boer (bureau- en eindredactie), Tom Roetert en thema _ Anticiperen op anders leren Kennis waar Paul van den Heuvel Redactieadres: [email protected] We kunnen kinderen nóg beter voorbereiden op hun toekomst. Vanuit die overtuiging passen veel scholen Medewerkers deze maand hun visie op ‘leren’ aan en gaan zij hun onderwijs anders Marius Berendse, Roelof Bisschop, Lisette Blankestijn, Djanko, Ingrid Doornbos, Daniëlla van ’t Erve, Henriëtte Guest, organiseren. Waar lopen de schoolleiders tegenaan en leraren direct Petra van Haren, Richard Hassink, Winnie Lafeber, Marijke wat levert het op? “Je moet niet te veel focussen op de Nijboer, Hans Roggen, Harry van Soest, Erwin Timmermans, belemmeringen.” pagina 8 Astrid van de Weijenberg Abonnementen AVS-leden ontvangen Kader Primair gratis. mee aan de Abonnementsprijs voor niet-leden: t 134 (excl. 6% btw). Telefoon: 030-2361010, fax: 030-2361036 thema _ Samen optrekken voor beter E-mail: [email protected] www.avs.nl werkklimaat Een veilig werkklimaat, het staat in veel meerjarenplannen Grafische vormgeving en druk slag kunnen. Coers & Roest | grafische producties BV van schoolbesturen. In hoeverre is dat een papieren tijger? Telefoon: 026-3510151 Twee GMR-ouders gingen samen met hun schoolbestuur aan Advertenties de slag om het klimaat niet alleen te meten, maar ook te Elma Media verbeteren. “We wilden een kwalitatief deel toevoegen aan Keizelbos 1, 1721 PJ Broek op Langedijk het kwantitatieve onderzoek.” pagina 12 Telefoon: 0226-331686, E-mail: [email protected] www.elma.nl Ledenservice AVS Postbus 1003, 3500 BA Utrecht Telefoon: 030-2361010, fax: 030-2361036 reportage _ Verder knokken voor erkenning Dat wíl je. E-mail: [email protected] www.avs.nl “Onze voornaamste zorg is dat de erkenning van de kern van het vak schoolleider uitblijft. En het wringt dat er geen Bestuur Petra van Haren (voorzitter), Ingrid Doornbos (vicevoorzitter) passend salaris tegenover staat. Er moet gewoon meer geld bij. Nu. Niet pas bij een nieuw regeerakkoord.” Ledenraad Een gesprek tussen schoolleiders en Tweede Kamerleden E-mail: [email protected] mondde uit in een pittig debat. pagina 30 Helpdesk Voor adviezen over wet- en regelgeving, functiewaardering, de individuele rechtspositie en arbeidsvoorwaarden. maandag: 13.00 – 16.30 uur dinsdag t/m vrijdag: 9.30 – 12.30 uur en 13.00 – 16.30 uur Telefoon: 030-2361010, [email protected] achtergrond _ Sociale onveiligheid Decentraal Georganiseerd Overleg Buitensluiten, roddelen en intimidatie. Op sommige scholen Gaat uw bestuur DGO voeren, meld u dan bij de AVS Helpdesk. leidt het gedrag van collega’s tot sociale onveiligheid. De AVS overlegt namens het Ambtenarencentrum. Wat doet dit met je team? Wat doe je eraan als schoolleider? Lidmaatschap En wat als je als leidinggevende zelf het slachtoffer bent? Lidmaatschap schooljaar 2018/2019 (po): “Een negatief klimaat is heel besmettelijk.” pagina 34 Persoonlijk deel: t 168 Managementdeel: t 225 – t 322, afhankelijk van het aantal leerlingen (1 x per school) Vo (persoonlijk lidmaatschap): t 280 Met ons online cursusaanbod van ruim 80 cursussen Postactief, buitengewoon en aspirant lid: t 82 actueel Statutair bestuurder: t 280 heeft je team altijd iets te kiezen wat aansluit bij de Probeer nu een Leidinggevende samenwerkingsverband (po/vo): t 280 Los abonnement Kader Primair eigen interesses en leerbehoeftes. In samenwerking niet-directieleden: t 134 (excl. 6% btw) 2 Schoolleiders zoeken geen vervanging gratis demo Actieweek 4–8 februari met de beste docenten worden actuele theorieën Kijk voor het huidige actieaanbod en de www.e-wise.nl/avs lidmaatschapsvoorwaarden op www.avs.nl/lidworden besproken die de praktijk niet uit het oog verliezen. 3 Beweging kinderen geen exclusieve taak onderwijs De mening van in Kader Primair geïnterviewde personen is Verantwoordelijkheid in eerste instantie bij ouders niet noodzakelijkerwijs de mening van de AVS. Ook duidt adverteren in dit blad niet op samenwerking of goedkeuring van de AVS met of voor de betreffende organisatie, behoudens de AVS Voordeelpartners. 5 Verdeeldheid onder vo-schoolleiders Kader Primair wordt gedrukt op FSC® gecertificeerd papier. over nieuw wetsvoorstel bekostiging Een derde positief Online nascholing voor Leraren 937729-01_002_04-Feb-19_11:29:49_walter sjabloommetadvtekst.indd 1 28-01-19 11:23 Inhoud februari Kaderspel _ door ingrid doornbos thema _ Leiderschap in 4D Toonaangevend 8 Teamkiesteigenroutenaar eigentijds onderwijs leiderschap Anders leren, anders werken en organiseren 12 GMRenschoolbestuurslaanhanden Als ik aan jou vraag ‘wie vind jij een toonaangevende leider’, wat zou je dan ineen voor beter werkklimaat antwoorden? Waarschijnlijk noem je een naam van een leider die je bewondert. Opzoeknaarverhaalachterdoorsnee Of een leider die een geweldig resultaat heeft bereikt. Je noemt ongetwijfeld tevredenheidsonderzoek een leider die een positieve toon laat horen. Die leiders worden gezien als toonaangevend. Maar feitelijk zijn alle leiders toonaangevend als er volgers zijn. 16 Gamification: met spelelementen Ook als de toon van die leiders minder positief is, respectloos of polariserend. naarnieuwgedraginjeteam Dit geluid is meestal gericht tegen personen en organisaties of instanties, ‘Belonen, directe feedback en sociale elementen en heeft de inhoud waar het echt om gaat verloren. Deze toon is overal in zijn belangrijke componenten’ onze maatschappij te horen, in ieder vakgebied en in alle sectoren. Ook in de onderwijssector. Het is een schelle toon die relaties en verhoudingen verhardt. Het inhoudelijke gesprek wordt erdoor overschreeuwd, als er nog sprake is van verder in dit nummer een gesprek. De AVS laat door acties het inhoudelijke geluid horen van schoolleiders die hun positie opeisen en erkenning en waardering willen voor hun vak. Bijvoorbeeld 30 Schoolleiders blijven strijden voor via een e-mailbom naar onderwijspolitici of door het niet regelen van vervanging. erkenning en waardering, ook in salaris Soms is dit ook letterlijk een hard geluid, namelijk door het laten afgaan van TweedeKamerledeningesprekmet het brandalarm. Daarnaast voeren we het gesprek, meestal op de achtergrond #wijschoolleiders – deel II maar af en toe ook zichtbaar. Zoals het gesprek tussen schoolleiders en onderwijswoordvoerders uit de Tweede Kamer op 30 januari van dit jaar. Dat was 34 De school als slangenkuil een scherp en stevig debat, op inhoud. En daar draait het om; de inhoud van het Ongewenstgedragvancollega’s geweldige vak van schoolleider. Ieder jaar staat deze inhoud ook centraal tijdens het AVS-congres. Dit jaar, op 15 maart, is het thema ‘Leiderschap in 4D’. Wat mij betreft hét toonaangevende iedere maand leiderschap: duidelijk, dichtbij, delend en dynamisch. Een hele dag volop inhoud. En voor schoolleiders die willen is er ruimte om actie te voeren. Vanuit de inhoud, dat zeker! Kom je ook en doe je mee? Hoe meer schoolleiders zich laten horen, 7 Illustratie Djanko hoe indringender de toon en hoe groter de kans dat we niet alleen worden 27 Zokanhetook! gehoord, maar dat er ook geluisterd wordt. www.avs.nl/congres2019 Jeelo:‘Onderwijsdatleeftenbeweegt’ 39 Politieke column IngridDoornbosisvicevoorzittervandeAVS(Twitter:@IDDoornbos). RoelofBisschop(SGP) 40 Van de AVS 42 AVS Centrum Educatief Leiderschap Leergang Teamflow voor schoolleiders 46 Voor u geselecteerd 49 Boekbespreking Gelukwerktdoor kader primair februari 2019 1 937729-02_001_04-Feb-19_12:26:11_walter actueel actieweek 4–8 februari Schoolleiders zoeken geen vervanging In de week van 4 tot en met 8 februari zochten veel schoolleiders in het primair onderwijs geen vervanging voor zieke leerkrachten. Met de actie #wijschoolleiders niet (te) vervangen! van de AVS en CNV Schoolleiders vroegen zij aandacht voor een passend salaris bij de complexiteit van hun functie en het verlagen van de werkdruk door onder andere administratieve ondersteuning en conciërges. Dat maakten de deelnemende schoolleiders zichtbaar door te laten zien dat het organiseren van vervanging – zeker in deze periode van oplopende lerarentekorten – onevenredig veel tijd van hen vraagt en veel werkdruk oplevert. Bij ziekte van collega’s staan Bovendien blijkt er vaak hele- maakt het erg zwaar. Je hebt de erkenning en waardering van schoolleiders voor moeilijke maal geen vervanger beschik- hele dag een groep, onvoorbereid, schoolleiders en onderwijs- afwegingen. Voor de kwali- baar. In 11 procent van de en daarna ligt het eigen werk er ondersteunend personeel teit van het onderwijs en de gevallen gaat de schooldirec- nog dat in de avond