KOMUNIKIM PER Tit GJITHE A B K A R T A Pn i si 30Ieké 1ELW) Viii IV i Bolnit E Marte 9 nAntor 2004 R: 267 (1118) Drejtor Blendi FEVZIU, Kryeredaktor Alfred PEZA, zdKryeredaktor Elton MEW Tel:0425357485 Fax: 04253575 Marketing 04224999 "Lesi, Nano humb mazhorancen PARLAMENT Me 70 vota kundér, 62 pro dhe 5 abstenime, deputet KERKESA ét Hetim parlamentar i kané théné mbrémé "JO" heqjes sé imunitetit té botuesit Nikollé Lesi Socialistet tenderave t Nanos pas padisé "pér fyerje dhe shpifje" nga Xhoana Nano. Pronari i "Koha ne kurth nga 1 janari i 2002 Joné" realizon nje mbrojtje spektakolare. Paraqet dokumenta sekrete Duke detyruar Kryesine e Par- tisé Socialiste dhe Gnrpin e saj par- kundér Kryeministrit p ér trafikun e arméve dhe vrasjen e Shkallnurit. lamentar; qe té marre njé vendim I NTERVISTA pértévotuar"enblock",perhegjen Reagon Nano: Hetime deklaratave, cénojné siguriné kombétare Shefi i FMN, Otters: e imunitetit té deputetit- botues Faqe 2-3 Nikollé Lesi, Patos Nano e ka listar Shgipria me nja mazhorancén e majté ne aje kurth te rrezikshém. Fas seances sé rritje ekonomike 6 % djeshme ne Pariament, socialLstéve i duhet té paguajné njé fature MO shumé té larté, per precedentin e krijuar me shndéninvn e ceshtjes Vlor-Gjirokastr- private mes zanjes Nano dhe aje gazetari me imunitet, ne aje césh- Elbasan, reshjet sjellin tjepoiitiketé" éndesisésévecanté" prmbytje dhe errsir pdrta Nga 137 deputeté qé moren pjese ne seancén e djeshrne. 70 vo- I LVUaL • tuan kundér ndjekjes penale te Ni- kolléLesit. "pér fyerje e shpi5é" ndaj Shptohet nga zanjes Nano ne gazetén e tij "Koha mbytja cifti austriak Jon~. Ndérsa 5 té tjere abstenuan, vetém 62 deputeté iu pérgjigen n Karaburun thinjes se K:yemini r)t pér ndésh- kimia e tij. Te premten e kaluar Fatos MAQEDONI Nana e detymi Kryesiné e FE, qe ta Pse dhe si dshtoi pércaktonte si politike ceshtje , e padisd se bashkeshoctes se tij, ndaj Referendumi gazetarit- botues. Duke e detymar antishqiptar djc Gtupin Far kunentar té mente j vcndimún poiiblt qd i detyronte té gjithedeputetétsocialiste,pertévo- tuarpró hegjes sé imunitetit té zotitLesi Niévendimitillé esfrnder- Historiant shgiptare roipadineprivatete2 hoanaNanm, kan frik nga epoka ne njé ceshtje politike té "rendésisé sé vecante" per mazhorancén e Lufts s Ftoht gevetisese. Sipas Statutit U, Patisé Socialiste, keté status qe detyron PANAIRI deputetét e saj té votojnene ményrd unanime, e gézojne ato seanca Par- Tiran, lexuesit tan ISA lamentare kur né to votohen césh- 5 tje té tilia si "miratimi i lgjeve kush- dashuri platonike I dbnuar me burgim t L perjetshem per 5 vrasje ' ft Ji _ tetliese", "miratimú i bushetit te sh- me librat. Fenomeni Vajza vret babain dhe tetit", "votbesimit per geveriné dhe ~.: Vendimi: Lirohet nga dorézohet: dhunoi per pmgrsmet qé ajo paraget" dhe W ne rastet e "zgjedhjes sé person- SERIA B KrimibrendL3fanvijcskagoditursér- aliteteve té lérta shtetéinre ". ne nethin Múditea Nje se Bogdani e Berhami: burgu Elidon Kotorri isht nje lbmi e e Eshtd e dukshme paslia pri- vajze 31 vjece, Nusha Gjergp ka gdiiuar vate e zanjes Nano, nuk e pérligj dryshon masa e sigurise per Eli me breshéri automatike té atin e saj, pérmbushjen ketyre detyrimeve Verona e shqiptarve, don Kotorrin. Gjykata e Larté ka e N Mark Gjetgjin. pasi nuk e ka duruar polltikeperdeputetétemajté.Ndaj, vendosur dje t1 jape fund "odisesé" sé futbollin me t bukur dhtmeneushtwarndgj54.. Fage7 gjaté per ish té denuarit me "burgim fltotjaembremshmesfidueseezotit te peljetshem!, Elidan Kotorri duke Lesi, béhet edhe md e réndé per vendosur lirimin e tij per té vazhduar Painé Socialiste. Fas me humb- gjykimin ne masén "arrest shtepie ". Zhdukja mister e 20-vje4arit jen e kesdj beteje, ajo ka rend né Vendimi eshtd dhéne dje nga Kolegji i pas kthimit nga Italia kurthin e Kryetarit té saj Patas Gjykates sé Larté, i cili mori ne Nano. I ciii, duke dashur té fitoje shgyrtiin kerkesen e bére nga avokati Nd rrethana te dyshimta dhe politildsht, aje betejé private té mbrojtes i té pandehurit. Gjaté sean- tepér té paqarta per familjen, bashkéshortessétij,provokoizbu- cave téfunditishidenuarime burgim Sairnir Banaj, 20-vjecari nga Pieri, 11mm e nje realiteti té bidhur per té te perjetshém", kishte zgjedhur si u zhduk pak oré pasi kishte hyré ne si Kryeministér: Humbjen e mbrojtés té tij avokatin SpartakNgje- token shqiptare. Rrefimi it é mazhorancen parlamentare per té la Né seancén e djeshme... Fage6 T, aférmve: Prej 8 vjetesh... Faqe 7 geverisur fi floa Af I MADH DHE I SIGURT Ne pwgu4 e! liude +395 422 7159 ü"4ne: +381138249"1 sump: +3w9215$1 PAGUAN MAKINEN 1UAJ! 9 NENTOR 2004 E^. DEBATI C17 i-ja kle Prof. Sinani: Historianet, frike" nga lufta Né konsultén e béré dje né Qendrén e Arkivave, éshté folur pér problemet e historianéve shgiptaré dhe pérgasjen e ndrojtur qé i béjné ata Luftés sé Ftohté. Nje gamé e gjeré problematike ka dal é nga shqyrtimi i problemeve, qé lidhen me deklasifikimin e materialeve, por edhe me veté punén e Arkivit Ben ANDONI Kamjaftuardjevendos- ~Cfard eshtd "Cold War ja e historianéve dhe e zyr- taréve té arkivave shgiptare International Project History" ne nje tryezé té pérbashket, , Projekti Ndérkombetar i Historisé sé Luftes sé Ftohte esh- qe menjehere te linde debati né sallén e konferencave té té nje initiative nderkombetare, qe u themelua pas ndry- shimeve politike té viteve shperberjes Aridvit Qendror. Né kon- '90 dire se Traktatit sultén, e bashkéorganizuar té Varshaves. Né fakt, kjo iniciativé, funksionon ne kuadér themelua nga ngaQendraShcliptareeHis- té Programit "Partnership per Page", qe u NATO, per vendet joanetare, qe synojne té anetarésohen torisé sé Luftés sé Ftohté atje. Ky projekt, qé tashme, ka marré formen e nje organi- dhe Drejtoria e Arkivave, zate jogeveritare, mbeshtetet nga Akademia e Shkencave kanegenéprezentdhePres- te Mbrojtjes prane Qendrés Gannish te NATO-s ne Gjer- identi i "Cold Ear Intema- mani; mbéshtetet ngaUniversteti "George Washington"ne tional Project History", si SHBA; dhe Departamenti i Shtetit te SHBA--sé. Prof. Ana edhe shume perfagesues te Lalaj eshte drejtuesja e Qendres Shgiptare te Studimeve té ndryshém té arkivave his- Luftes sé Ftohté kétu ne T irane, dege e Projektit Nderko- toriké te vendit. Christian mbétar te Historise sé Luftés sé Ftohte. Ostermann, presidenti dhe Shgipéria ka njé ligj per deldasifikimin, i cili eshté hartuar Hersberg, ish-presidenti i me asstencé te keshilltar•ve té institucioneve té speciali- kétij projekti, pas kortezisé zuara ne kété fushé dhe ka hyre ne f igi me 1999, ndersa sé rastit, ia kané léné topin aktet nenligjorekane inbaruarme 2001. Drejtorfae Sigurinút né fushé perfagesuesve sh- té Informacionit té Kla.sifikuar, qé varet nga Klyeministaia, giptaré, qé e kane rishkel- nxitdeklasirkimine njésuarne githé nietet e burimeve arid- muar menjéhere. vore. Vitin e shkuar u miratua njé ligj i ri per arldvat, ne te Ndér ta emra té shquar cilirr politika e aksest éshte regulluar ne ményre identike si Prof. Xhelal Gjecovi, Prof. me vendimin 13/2000 te Keshillit té Edropés "Pér njé poh- Gazmend Shpuza, Prof. tiké té pérbashket né fushen e aksesit". Shaban Sinani, Prof. Luan Deklasifilámi ka bere qé té nitet numri i njerezve kerkues. Malltezi, Prof. Ana Lalaj, Késhtu, né ditet tona jané rreth 25 studjues, qe u shtohet Prof. Beqir Meta kane njé total prej 100 studjuesishté huaj, qé puuojné né Arkivin treguar problematikén e e Shtetit. Nje anitje e madhe e Arkivave eshté se katé mem- madhenevend, gélidhetme odzuar pershkrimet e 1.5 milioné dokumenteve, per té cilat angazhimin né arkiva dhe ekzistcjne 10 milione mundes kerldmi automatik Nje vit indiferencén e historianeve me pas, té gjithé and té kerkojné até on-line ne éebsite-in: shgiptare né lidhje me to. ,vwwalbarehive.etwal J Ana Lalaj, si kordinatore e Projektik per Shgipériné, u ka kerkuár té pranishmeve, qé téjené sa me realisté dhe té shpalosin té gjithé prob- lematikén e tyre. Ndérsa, Prof Shaban Sinani, drejtor iArkivaveQendrore,kagene Ana Lalaj: konkretnépércaktimetdhe " Qendra joné, ku manin pjesé disa studiues dhe arlavisté, eshte modeste dhe ka kambrojturpunéneinstitu- per gellim té hulumtojé dokumente arkivore per Luftén e Ftohtédhe té nxise ne rrugé cionit te tij. Né element, qe te ndryshme pershpejtimin e procesit té deklasifldmit té kétyre dokumenteve. Njé éshte konfumuar gjithses grup nga gendra joné ka gene né Washington DC pert'u njohur me praktikat e deklas- dhe nga historiane te tjeré. ifildmit dhe per té diskutuar me historiané dhe arkiviste amerikane per koston dhe "Nje nga problemet me té perparéste qé ka ky proves per shogerine, e sidomos per shogér é c a sapo é médha, qé hasen né kohén dalé nga mbyllja, s kjo e jona Proces i dekladfikimit té dokumenteve ne Shgipen nis tone, eshte pikérisht indifer- pas ndryshimeve demokratike. Lid¡ i vitit 1993, spas te cilit "Arldvat jané te hapura", enca e studjuesve, ka théné cmitizoi sekretin partiak dhe shtetéror komunist dhe vertet na gezoi té gjithéve, sdo- shkoqur ai Por, edhe frika mos kolegét studiues té periudhes sé Luftes II Botérore dhe té pastútés. Une e di kéte, per t'iu shmangur kétyre se né Institutin e Historise té Akademise se Shkencave pothuajse ne gdo mbledhje, iré temave (duke iu referuar ményre kémbengulése shprehej nevoja e késhillimit me dokumentet e ketyre peri- Lultes se Ftohté) ". Pér té udhave dhe nuk fshihej deshperimi per retushimin e fotografive apo té dokumenteve evokuar mungesén e inter- té veganta Nuk éshté e rastit qé njé nga artikgjt e paré qé u botua né ñllun té ndryshi- est té studjuesve shgiptare, meve demokratike éshté aí i Prof. Stefanaq Pollos, drejtorit té atehershém té Institutit al ka pérmenduar faktin, se AlaUazh grafit par Luftén e Ftohté té Historne: "Mbi histodografiné shgiptare éshte ushtruar dhuné". Arkivat e mbylltlra jane rreth 100 doktorante té vlerésiminetij,kagené,nén- nanit, i éshté drejtuar direkt ishin njé segment i asaj dhune.