Zał ącznik do Uchwały Nr LV/238/10 Rady Gminy Skierniewice z dnia 10 listopada 2010 GMINNA STRATEGIA ROZWIAZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH w GMINIE SKIERNIEWICE NA LATA 2011 - 2018 Skierniewice listopad 2010 rok SPIS TRE ŚCI Wst ęp .................................................................................................................................... str.4 I. Procedura tworzenia Gminnej Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych ................... str.6 1. Podstawa opracowania .......................................................................................... str. 6 2. Podstawy prawne .................................................................................................... str. 7 3. Wykorzystane materiały, dokumentacje ................................................................. str.14 II. Charakterystyka przestrzenno – demograficzna i gospodarcza gminy Skierniewice ................. str.15 1. Historia i poło żenie gminy ....................................................................................... str.15 2. Charakterystyka środowiska naturalnego i u żytkowania gruntów rolnych.............. str.18 3. Sie ć komunikacyjna gminy oraz zasoby mieszkaniowe ......................................... str.20 4. Struktura demograficzna gminy .............................................................................. str.31 5. Gospodarka ............................................................................................................. str.33 III. O świata i wychowanie oraz sport i rekreacja ............................................................................ str.34 1. Szkolnictwo ............................................................................................................ str.34 2. Sport i turystyka ...................................................................................................... str.35 IV. Instytucje i organizacje zajmuj ące si ę pomoc ą społeczn ą działaj ące na terenie gminy ........... str.36 1. Gminny O środek Pomocy Społecznej w Skierniewicach ........................................ str.36 2. Gminna Komisja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych ................................. str.41 3. Słu żba zdrowia ........................................................................................................ str.42 4. Organizacje pozarz ądowe ...................................................................................... str.42 V. Problemy społeczne – uj ęcie ogólne .......................................................................................... str.43 1. Główne problemy organizacji pomocy społecznej w gminie Skierniewice ............. str.43 2. Główne problemy zarz ądzania sfer ą społeczn ą ..................................................... str.43 3. Grupy docelowe wymagaj ące wsparcia w ramach pomocy społecznej ................. str.44 4. Identyfikacja podstawowych problemów społecznych ............................................ str.45 VI. Problemy społeczne w perspektywie Gminnego O środka Pomocy Społecznej w Skierniewicach .................................................................................................................................... str.46 1. Kwestia osób bezrobotnych ze szczególnym uwzgl ędnieniem osób długotrwale pozostaj ących poza rynkiem pracy.................................................................................................. str.46 2.Kwestia osób niepełnosprawnych oraz przewlekle chorych .................................... str.49 3.Ubóstwo oraz marginalizacja i wykluczenie społeczne ........................................... str.51 4.Bezradno ść w prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz problemy opieku ńczo – wychowawcze rodzin obj ętych pomoc ą społeczn ą ......................................................................... str.54 5.Problem uzale żnie ń: alkoholizm i narkomania ......................................................... str.57 6. Bezdomno ść ........................................................................................................... str.59 7.Osoby w wieku podeszłym i s ędziwym .................................................................... str.60 VII. Formy świadczonej pomocy przez Gminny O środek Pomocy Społecznej w Skierniewicach .. str.61 1. Informacje ogólne.................................................................................................... str.61 2. Zasady udzielania świadcze ń z pomocy społecznej............................................... str.62 3. Świadczenia pomocy społecznej ............................................................................ str.63 4. Działania dodatkowe prowadzone przez Gminny O środek Pomocy Społecznej ... str.65 STRATEGIA ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 2 VIII. Analiza SWOT .......................................................................................................................... str.66 1. Wprowadzenie ........................................................................................................ str.66 2. Analiza SWOT ......................................................................................................... str.67 IX. Misja i zało żenia Gminnej Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych ......................... str.71 X. Cele strategiczne ........................................................................................................................ str.74 XI. System monitorowania, promocja oraz finansowanie Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych .................................................................................................................................... str.91 1. Monitorowanie ......................................................................................................... str.91 2. Sposoby inicjowania współpracy pomi ędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarz ądowymi ........................................................................................................ str.92 3. Finansowanie Strategii ............................................................................................ str.92 STRATEGIA ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 3 Wst ęp Gminna Strategia Rozwi ązywania Problemów Społecznych ma stanowi ć podstaw ę do realizacji wzgl ędnie trwałych wzorów interwencji społecznych podejmowanych w celu poprawy, zjawisk wyst ępuj ących w obr ębie danej społeczno ści, które oceniane s ą negatywnie. Dokument charakteryzuje w szczególno ści działania publicznych i prywatnych instytucji rozwi ązuj ących kwestie społeczne podejmowane dla poprawy warunków zaspokojenia potrzeb przez wybrane kategorie osób i rodzin. Konieczno ść opracowania i realizacji Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych, której celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka, wynika wprost z art.17 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r; i nale ży do zada ń własnych gminy o charakterze obowi ązkowym. Jednak że ró żnorodno ść problemów społecznych wyst ępuj ących w gminie powoduje konieczno ść wzi ęcia pod uwag ę tak że innych aktów prawnych, które maj ą istotny wpływ na konstrukcję dokumentu i rozwi ązywania zada ń społecznych w przyszło ści. Pod wpływem przeobra żeń ekonomiczno – społecznych polityka społeczna w Polsce ulega przekształcaniu – od modelu typowo opieku ńczego, z rozbudowanym bezpiecze ństwem socjalnym, do modelu po średniego, wzmacniaj ącego indywidualn ą aktywno ść ka żdego człowieka i jego odpowiedzialno ść za swój los. W rozwi ązywaniu problemów społecznych najbardziej efektywna w perspektywie lat jest nauka niezb ędnych umiej ętno ści do radzenia sobie z problemami. Ta metoda b ędzie podstaw ą realizacji celów strategicznych. Strategia rozwi ązywania problemów społecznych jest wyrazem zintegrowanego planowania społecznego. W najbardziej ogólnym uj ęciu oznacza sposób osi ągania wyznaczonych celów poprzez sterowanie procesem rozwoju, integracji, polityki społecznej. Formuła otwartego, ci ągłego przewidywania i projektowania przyszło ści powinna stanowi ć przydatne pragmatyczne narz ędzie regulacji rozwoju w sytuacji, gdy nadmiar celów w stosunku do ograniczonych środków utrudnia podejmowanie bie żą cych i przyszłych decyzji. Zmienno ść uwarunkowa ń zewn ętrznych, wyst ępowanie sprzeczno ści a nawet konfliktów interesów i d ąż eń ró żnych grup społecznych narzuca konieczno ść przyj ęcia negocjacyjnej formuły zarz ądzania polityk ą społeczn ą. Istot ą jej jest dochodzenie do porozumienia społecznego, STRATEGIA ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH 4 minimalizuj ąc sytuacje konfliktowe. Jest to, zatem formuła kształtowania strategii elastycznych, otwartych i dynamicznych wobec przyszło ści. Cele integracji powinny by ć wyrazem d ąż eń i aspiracji społeczno ści lokalnej zmierzaj ących do rozwi ązania zidentyfikowanych problemów, likwidacji barier i zagro żeń oraz do wykorzystania wszelkich szans tkwi ących w potencjale ludzkim i materialnym dla przyszłej integracji. Strategia jest instrumentem umo żliwiaj ącym podejmowanie decyzji zarówno w najbli ższym okresie, jak i w odległej perspektywie. Jako element żywy strategia b ędzie podlega ć ci ągłym zmianom, b ędą pojawia ć si ę nowe, wa żne cele, a cz ęść , straci swoj ą aktualno ść . Ten ci ągły proces zmian jest jak najbardziej po żą dany, poniewa ż b ędzie on miernikiem działa ń i d ąż eń społeczno ści lokalnej, grup społecznych oraz współdziałania instytucji i organizacji zarówno administracji rz ądowej, samorz ądowej jak i organizacji po żytku publicznego zajmuj