Polityka Inwestycyjna Gminy Rzeczyca na lata 2015-2020 1. Charakterystyka Gminy Rzeczyca. Położenie i uwarunkowania przyrodnicze Gmina Rzeczyca położona jest we wschodniej części województwa łódzkiego, na terenie powiatu tomaszowskiego, w odległości 17 km od drogi krajowej nr 8 Warszawa – Wrocław. Przez Gminę przebiega droga wojewódzka Rawa Mazowiecka – Opoczno oraz droga powiatowa Tomaszów Mazowiecki – Nowe Miasto nad Pilicą. Gmina graniczy od północy z Gminą Cielądz, od zachodu z Gminą Czerniewice, od wschodu z gminą Nowe Miasto nad Pilicą oraz od południa z gminami Poświętne i Inowłódz. Przez Gminę Rzeczyca przepływa rzeka Pilica ze swym lewostronnym dopływem Luboczanką. Usytuowanie niektórych wsi w dolinie nadpilicznej (Łęg, Brzeziny, Grotowice, Brzeg Lubocz, Roszkowa Wola) czyni Gminę niezwykle atrakcyjną turystycznie. Powierzchnia Gminy wynosi 10 862 ha. Zamieszkują ją ponad 4800 mieszkańców. W skład Gminy wchodzi 18 sołectw: Bartoszówka, Bobrowiec, Brzeg, Brzozów, Glina, Grotowice, Gustawów, Jeziorze, Kanice, Kawęczyn, Lubocz, Łęg Roszkowa Wola, Rzeczyca, Rzeczyca Nowa, Sadykierz, Wiechnowice, Zawady oraz 2 przysiółki: Brzeziny i Stanisławów. Uwarunkowania przyrodniczo – krajobrazowe, czyste ekologiczne środowisko w niewielkim stopniu zmienione przez działalność gospodarczą człowieka oraz ciekawe dziedzictwo kulturalne i historyczne przemawiają za rozwojem różnych form turystyki, rekreacji i agroturystyki w gminie. Atutem gminy jest malownicze położenie doliny rzeki Pilica, możliwość korzystania z bogactwa okolicznych lasów, czystego powietrza i zdrowej żywności stanowiącej kuszącą propozycję dla odwiedzających. Teren ten znakomicie nadaje się do odbywania wycieczek rowerowych i pieszych po leśnych ścieżkach Spalskiego Parku Krajobrazowego i doliną rzeki Pilicy, prowadzenie szkółek nauki jazdy konnej oraz osadnictwa letniskowego. Społeczeństwo, kultura i tradycja Mieszkańcy Gminy stawiają na kultywowanie tradycji wiejskiej. Działają tu znani twórcy ludowi, tacy jak Stanisław Skiba, Marianna Pawlak kapele ludowe Gmajów i Chabrów. W ostatnich latach nastąpił dynamiczny rozwój kół gospodyń wiejskich, które dzięki wsparciu gminy uczestniczą w szeregu konkursów gminnych i powiatowych oraz dbają o rozwój swoich lokalnych społeczności. Działają tu także zespoły muzyczne: „Mali Rzeczycanie”, „Muzyczne Iskierki” oraz orkiestra dęta. Wiele obiektów dziedzictwa kulturowego usytuowanych w gminie wymaga przeprowadzenia niezbędnych prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych. Przykładami są parki podworskie w Grotowicach i Rzeczycy. Prace nad obiektami zabytkowymi przyczynią się do podniesienia walorów turystycznych gminy, rozwoju bazy turystycznej, promocji gminy i poprawią jej wizerunek. Jednym z priorytetów rozwoju Gminy jest sport. Od wielu lat wdraża się działania związane z rozbudową bazy sportowej. W 2006 r. powstała Gminna Środowiskowa Hala Sportowa. Na terenie gminy Rzeczyca działają dwa kluby sportowe: RKS Rzeczyca i LKS Łabędź Rzeczyca. Pierwszy z nich prowadzi sekcję piłkarską, w ramach której szkolona jest młodzież z terenu gminy, a seniorzy rywalizują w rozgrywkach piotrkowskiej A-klasy. W klubie LKS Łabędź istnieje sekcja siatkówki, której drużyna Caro Rzeczyca, rywalizować będzie w sezonie 2014/2015 w rozgrywkach I ligi. Gospodarka i Infrastruktura Gmina Rzeczyca to głównie Gmina rolnicza, przeważają grunty niskich klas bonitacyjnych IV b i V stanowiące 60 % ogólnej powierzchni gruntów ornych. Podstawowym źródłem dochodu są przychody mieszkańców z pracy w gospodarstwie rolnym. Na terenie Gminy zlokalizowanych jest kilkadziesiąt małych firm zatrudniających do kilkudziesięciu osób, w których dominują branże budowlana, odzieżowa, kopalniana oraz usługowa. Słaby rozwój gospodarczy Gminy oraz jej rolniczy charakter powodują niewielkie wpływy do budżetu. Pomimo tego Gmina stara się rozwijać, pozyskując pieniądze z zewnątrz, przede wszystkim w infrastrukturę (sieć kanalizacji sanitarnej, drogi). Ponadto od 2005 roku na terenie gminy zostały wyremontowane świetlice w Bartoszówce, Roszkowej Woli, Grotowicach, Zawadach, Brzozowie i Bobrowcu. Powstały place zabaw w Sadykierzu, Kanicach, Wiechnowicach, Luboczy oraz wybudowany został kompleks rekreacyjno-sportowy w Rzeczycy. W 2011 r. doposażono poszczególne sołectwa w wiaty przystankowe. Gmina stara się inwestować w energie odnawialne, pozyskując na to środki zewnętrzne. Przebudowano systemy grzewcze w obiektach komunalnych w Kanicach, Luboczy, Sadykierzu i Rzeczycy. W przyszłości na podobne działania czekają kolejne budynki komunalne oraz oświatowe. Ponadto poprawie wymaga stan oświetlenia ulicznego w miejscowościach. W części trzeba zmodernizować stare energochłonne oświetlenie, w części natomiast konieczna jest dobudowa nowego. Gmina inwestuje również w sprzęt wykorzystywany przez Referat Infrastruktury i Usług Komunalnych. W 2014 roku zakupiono skrapiarkę emulsji i rozsypywacz grysu, które są wykorzystywane do poprawy stanu dróg gminnych. Jednak przestarzały park maszynowy w dalszym ciągu wymaga doposażenia. Konieczny jest zakup nowego ciągnika wraz z przyczepą i osprzętem czy też koparko-ładowarki. Wodociągi i kanalizacja Gmina jest praktycznie w całości zwodociągowania – w 2011 roku zrealizowano ostatni etap na terenie Łęgu, na który pozyskano dofinansowanie z WFOŚiGW w Łodzi. Posiada oczyszczalnię scieków zmodernizowana w roku 2010, wystarczająca na potrzeby całej gminy. W roku 2011 podjęto działania zmierzające do budowy pierwszych odcinków kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy Rzeczyca. Wybudowane zostało ponad 12 km kanalizacji w Sadykierzu i Bartoszówce oraz częściowo w Bobrowcu. Cała inwestycja kosztowała ponad 2 700 000 zł i była współfinansowana z dotacji z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego w ramach PROW 2007-2013 oraz WFOŚiGW w Łodzi. W najbliższych latach planuje się dalszą rozbudowę sieci kanalizacyjnej a także budowę nitki wodociągu, łączącej miejscowości Grotowice i Rzeczyca, co pozwoli połączyć sieć w całość. Infrastruktura drogowa W latach 2011-2013 w Gminie Rzeczyca wykonano kompleksową modernizację dróg gminnych o łącznej długości ponad 18 km, w tym o nawierzchni asfaltowej – 6,5 km, powierzchniowego utrwalenia – prawie 2,4 km, destruktu 3,8 km i kruszywa 6,2 km. Do najważniejszych inwestycji drogowych ostatnich lat należą: Przebudowa i remont drogi gminnej w Rzeczycy – ulica Zachodnia i Akacjowa – o długości 1,93 km. Ogólna wartość zrealizowanego zadania to 487 582, 66 zł – gmina uzyskała 93 % dotacji. Remont drogi gminnej w Luboczy o długości 2,23 km. Całkowity koszt zadania to 432 549, 67 zł – dotacja stanowiła 42 % kosztów. Budowa drogi gminnej w Brzegu o długości 1 km za kwotę ponad 510 000 zł – przy dotacji ponad 50 %. Pomimo ww. działań stan wielu dróg gminnych w dalszym ciągu wymaga poprawy. W kolejnych latach konieczne będzie dalsze inwestowanie w infrastrukturę drogową. 2. Analiza finansowa Gminy Rzeczyca. Analiza dochodów i wydatków Gminy Rzeczyca W latach 2010-2013 dynamika dochodów Gminy Rzeczyca, podobnie jak w większości (8 z 12) gmin w całym Powiecie Tomaszowskim, charakteryzuje się trendem wzrostowym. W porównaniu do innych gmin wiejskich w powiecie wysokość dochodów w Gminie Rzeczyca można określić jako średnią. W roku 2013 pięć gmin wiejskich z terenu powiatu ma dochody wyższe od Rzeczycy natomiast cztery niższe. Zestawienie dochodów poszczególnych gmin powiatu wraz z gminą miejską Tomaszów Maz. przestawia poniższa Tabela 1. Tabela 1. Dochody gmin wiejskich Powiatu Tomaszowskiego ( w zł). Nazwa jednostki 2009 2010 2011 2012 2013 Będków 8468611,36 8804118,45 9621189,23 12065604,71 10178816,41 Budziszewice 6586786,35 8000396,37 7018416,42 7716113,41 8641185,81 Czerniewice 12831596,15 14315510,28 12776833,60 15427788,18 19328905,18 Inowłódz 10213917,60 10326075,26 13739892,49 13202091,74 11856024,67 Lubochnia 19410585,76 24258562,25 22534357,83 21576113,59 20767152,27 Rokiciny 16796404,99 18494596,96 17471302,18 18788860,77 19956863,20 Rzeczyca 12626071,68 13889037,59 14371696,74 15842497,65 17455086,14 Gmina Tomaszów Maz. 20501554,33 22867161,60 23947603,12 27867730,96 30331154,39 Ujazd 22083083,49 24749227,97 24140328,31 29778829,40 30895158,00 Żelechlinek 10266246,45 11627090,70 10837672,47 11163645,75 12386483,33 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS. Natomiast majętność poszczególnych gmin Powiatu, mierzona za pomocą wskaźnika dochodów w przeliczeniu na mieszkańca, kształtuje się na zróżnicowanym poziomie. Wartość tego wskaźnika dla Gminy Rzeczyca w porównaniu dla innych gmin powiatu oraz średniej wojewódzkiej jest przeciętna. Spośród 9 gmin wiejskich powiatu oraz Miasta Tomaszów Maz. dla 4 wskaźnik jest wyższy oraz w 6 niższy niż w Rzeczycy (w roku 2013). W poprzednich latach badanego okresu wartość wskaźnika kształtowała się w podobny sposób. Tabela 2. Dochody budżetów gmin Powiatu Tomaszowskiego w przeliczeniu na 1 mieszkańca w latach 2009-2013( w zł) Nazwa jednostki 2009 2010 2011 2012 2013 średnia dla 177 gmin w woj. łódzkim 2864,90 3035,30 3190,70 3390,20 3704,09 Miasto Tomaszów Maz. 2202,14 2303,25 2370,47 2560,22 2777,62 Będków 2437,71 2557,11 2809,93 3551,84 3035,73 Budziszewice 3045,21 3538,43 3116,53 3437,02 3825,23 Czerniewice 2517,97 2756,16 2458,50 2980,06 3747,36 Inowłódz 2649,52 2626,16 3487,28 3368,74 3045,47 Lubochnia 2545,98 3165,67 2985,87 2933,53 2867,60 Rokiciny 2808,76 3034,39 2858,06 3048,66 3231,88 Rzeczyca 2585,19 2837,39 2957,14 3279,34 3643,31 Gmina Tomaszów Maz. 2010,74 2188,45 2272,28 2622,85 2834,16 Ujazd 2846,49 3133,61 3054,19 3774,25 3899,43 Żelechlinek