Savoie-Mont Blanc LANGLAUFEN LES BAUGES Verdwalen op de latten “Als je in Parijs zegt dat je op vakantie gaat naar Les Bauges, reageert men Û Op de bosweide van La Féclaz: hier breekt het met ‘Les Bauges? Ah, les Vosges!’ Een klassiek misverstand.” Aan de grote razendsnel open of trekt het even snel dicht. tafel in de gîte lachen de langlaufers. Les Bauges – het nummer één langlaufgebied in Frankrijk – is relatief onbekend. Voor wie van natuur en eenvoud houdt en een grote sportieve uitdaging zoekt, is het ideaal. TEKST & FOTO’S KARIN ANEMA et bergmassief Les Bauges wordt Vanaf Saint-François ligt het plateau van sneeuw, bereiken we weidegrond waar wel eens een bastion of een cita- Savoie Grand Revard met ononderbroken ’s zomers de Abondances grazen. Deze del genoemd. Het is de wraak routes voor ons. Het heeft veertig centime- koeien vallen op door hun zwartomrande van de geografie: het middelge- ter gesneeuwd en het is vrijwel windstil. ogen. Van hun melk maken de boeren de Hbergte ligt geïsoleerd, alle infrastructuur We kiezen voor ski de fond skating dat de beroemde tome-kaas. De weide heet Féclaz, gaat eromheen en er zijn slechts weinig afgelopen 25 jaar steeds populairder is een samentrekking van ‘fait claire’. Ook al is cols waarover je het binnenste ervan kun geworden. Technisch heet het makkelijker het in het beneden gelegen Chambéry bereiken. Evenmin zijn er grote skistations. te zijn dan ski de fond classique, maar zeker bewolkt, boven breekt het meestal open. Via drie uitvalsbases – Le Revard, La Féclaz in het begin vergt skating een forse inspan- Vanaf de andere kant komt een skatende en Saint-François-de-Sales – kun je gaan ning. Schaatsend over bochtige bospaden, langlaufer ons tegemoet. Hij is de beheer- langlaufen in het hart van het massief. omzoomd door naaldbomen beladen met der van de Refuge de la Plate. BERGEN magazine 39 LANGLAUFEN Savoie-Mont Blanc Ù Het kerkje van Chartreuse d’Aillon. Ü Het uitgestrekte plateau van het massief van Les Bauges: een bos-, hoogveen- en weide- landschap. ÜÜ Het dorpje Noyer in de vallei. Ù Langlaufen dat lang in Nederland een saai imago had, is al lang populair in Frankrijk. Ook onder jongeren en kinde- ren. Ü Ski de fond skating is de We langlaufen over afgelopen 25 jaar steeds popu- paden die een lange lairder geworden. Hier gids Bernard Martin. geschiedenis hebben Een voorzichtige zon piept tevoorschijn. bewoners al eeuwen lang het isolement van delen, skiën achter paarden en honden tot “Beneden was alles bedekt met wolken”, Les Bauges hebben opgezocht. Zoals de alpine skiën. Het is een echt gezinsvakan- zegt hij. “Hier klaart het op. Maar pfff… zo strenge karthuizerorde in La Chartreuse tieoord. Ski de fond vonden jongeren lange meteen trekt het hier ook dicht.” Hij vertelt d’Aillon. tijd niet ‘cool’, maar dat verandert: je ziet dat de sneeuw vorige week okergeel was We stappen uit bij familiehotel Les Clarines veel kinderklasjes en jongeren langlaufen. door het Saharazand dat door de wind mee- in Le Châtelard. Terwijl ik de lichte ski’s Terwijl we vandaag classique langlaufen, gevoerd werd. “Ik ga maar eens het vuur in wegzet, ruik ik de houtkachel en zie een vertelt instructeur Gérard Noyret dat Les de hut aanmaken”, zegt hij en skiet verder. vos wegsluipen. Hotel Clarines zit in de ver- Bauges de rijkere en grotere langlaufbroer Skatend naar Le Revard, zo’n twintig kilo- bouwde achterkant van de oude boerderij. van de Jura is. Hier wordt het or blanc – het meter, wisselen alpenweiden, bossen, lichte De herberg ziet er simpel uit, maar heeft witte goud – al een eeuw lang uitgebuit, hellingen, en onverwachte uitzichten tot een geweldige keuken. Catherine toont en is er bosbouw en ook wijnbouw. Ruim aan de Jura en Grenoble elkaar af. In de haar specialiteit: poulet fermier en croûte de sel. een eeuw geleden gingen de bezoekers van verte torent het grote Croix des Bergers Kip, urenlang zachtjes gestoofd en de thermische baden in Aix-les-Bains na boven de vlakte uit. Op veel toppen is een beschermd door een dikke zoutlaag om het afloop langlaufen in Les Bauges. Gérard: “In kruis te vinden, want hier koesteren de vlees supersappig te houden. Haar man al die tijd is het toerisme nauwelijks bewoners nog hun geloof. In ieder gehucht, Matthieu brengt een aperitief van kruiden. gegroeid, maar wel veranderd. Vroeger hoe klein ook, staat een relatief grote kerk. Zoals ook in de andere restaurants en pen- kwamen er vooral scholen en groepen, nu sions komen hier voornamelijk Fransen; de zijn het eerder gezinnen en vriendengroep- Boereneconomie sfeer is persoonlijk en er worden uitslui- jes.” Vanuit de omliggende steden Aix-les- Op het eind van de dag doen we de ski’s af tend streekproducten ter tafel gebracht. Bains, Annecy, Albertville, Chambéry, en rijden door een brede vallei die bespik- Bij het opdienen zegt Catherine: “Veel Lyon, Grenoble en Genève kun je al voor keld is met kleine dorpen. Hier merk je wat bewoners zijn vertrokken. Wie blijven in één dag komen wintersporten. het betekent dat Les Bauges een zogenaamd Les Bauges zijn de agrariërs, artiesten en “Sinds de Tour de France een etappe in Les parc naturel régional is, waarbij een duurza- rustzoekers. Van oudsher hebben veel boe- Bauges heeft gehad, wordt het gebied iets me ontwikkeling van de plaatselijke econo- ren in de winter een bijbaan. Bijvoorbeeld bekender. Maar zeker in de winter weten mie in harmonie met de natuur, de cul- als schoorsteenveger in Parijs.” Nederlanders Les Bauges nog niet te vin- tuur, het milieu en het toerisme gestimu- den. Terwijl dit het nummer één langlauf- leerd wordt. De dorpen hebben hun karak- Wit goud gebied in Frankrijk is en tegelijkertijd een ter behouden, de gebouwen hun breed De volgende dag starten we vanuit La oase van rust.” overhangende abri’s. Féclaz (1300 meter). Dit plaatsje is bedui- We hebben de relatieve drukte van La In de vallei vind je nog volop kaasmake- dend groter en drukker dan Saint-François. Féclaz al lang achter ons gelaten en lang- rijen. Deze boereneconomie is nauw ver- Vanuit hier kun je alle wintersporten beoe- laufen over paden die een lange geschiede- bonden met drie kloosters, waarvan de fenen, van langlaufen, sneeuwschoenwan- nis hebben. Jagers, nonnen, monniken, 40 BERGEN magazine BERGEN magazine 41 LANGLAUFEN Savoie-Mont Blanc Û Les Bauges is een parc naturel régional: regionale pro- Ù Temidden van een ducten voeren hier de boventoon. sfeervol bomendecor ligt de bosweide van Þ Tome des Bauges: dé kaas uit de regio. La Féclaz. Ú Klassieke langlaufstijl en skating. LANGLAUFSTIJLEN Klassiek: voortbeweging op lange ski’s, alleen op getrokken loipes. Hoe beter je langlauft, des te meer techniek het vereist. Skating: je gaat – zoals de naam het zegt – al schaatsend op kortere ski’s over gewone of ook verijsde sneeuw. Je hebt geen getrokken sporen BERGWIJZER nodig. Bij verse diepe sneeuw is skating moeilijk. Het massief van Les Bauges ligt in het noorden van • Sterrenwacht – www.observatoiredesbauges.com Vooral het begin is lastig vanwege de techniek de Franse Alpen en behoort tot de Vooralpen (de • Panorama Le Revard – met een bodem van glas en hoogste top is 2217 meter). Het massief ligt relatief met uitzicht over de Alpen, Les Bauges tot aan de en de balans, maar na oefening is skating iets LANGLAUFSKI’S HUREN geïsoleerd. Het is een Parc régional naturel én een Jura. makkelijker dan klassiek. De techniek vereist wel Bij Féclaz Sports in La Féclaz (www.feclaz-sports.fr) en geopark vanwege zijn interessante geologie. Het • Kaasmakerij in d’Aillon le Jeune – met Tome des een betere conditie. in het skistation van Saint-François-de-Sales zijn lang- gebied is zeer geschikt voor gezinsvakanties. Er zijn Bauges en Reblochon de Savoie. Tome – met één laufski’s te huur. 150 kilometers aan langlaufpistes uitgezet. ‘m’ – komt van het patois ‘toma’ wat zoveel bete- GIDSEN kent als ‘kaas gefabriceerd op de alpenweide’. VERVOER boeren en bosarbeiders hebben ze aange- een origineel beroep, namelijk dat van Als ik ’s avonds met de eigenares Sophie Bernard Martin of Gérard Noyret (via Féclaz Sports). www.fromagerieaillon.com Tijdens het winterseizoen rijdt de Thalys Neige van legd. We komen ook sporen van een lynx castreerders: de hongreurs. Hun vaardigheid een luchtje schep, laat ze me haar 25 jaar Antwerpen-Centraal naar Chambéry en de TGV van TOCHTEN LEZEN tegen, onderdeel van de rijke fauna in dit werd tot ver in het land gevraagd. In de oude Renault 4 zien. La Quatrelle. In Les Parijs naar Chambéry. Een bus en een pendelbusje Op www.savoiegrandrevard.com staat onder ‘bulletin • La Tome des Bauges, un fromage de tradition au gebied. Ook de wolf is teruggekomen. hoogtijdagen – een eeuw geleden – Bauges doe je een stap terug in de tijd. Niet (navette) verzorgen het vervoer tussen de winterstati- neige et météo’ een interactieve kaart met de pistes. coeur des Alpes, Stéphanie Thizy & Sylvain Dussans. Ik voel me alsof ik een soort moonwalk doe waren er meer dan zestig castreerders in voor niets hebben diverse bewoners mis- ons en vanaf de treinstations en de nabije luchtha- Daarmee kun je je eigen tocht uitstippelen. Edition Gap. ISBN 9782741704522 (www.tome- vens. Info: www.savoiegrandrevard.com onder de des-bauges.com/livre) over de hoogvlakte. De dansende beweging Arith, die in een voorjaars-en een najaars- prijzend de naam Courchevel laten vallen. ONZE TIPS button ‘Transports’ op en neer, op de dunne, lichte ski’s zet team op de markten hun vak uitoefenden. Te ‘chic’. Een plek waar extreem rijke Rus- • Maison du Patrimoine – in voormalig klooster in KAARTEN mijn hele lijf op een gezonde manier aan Hongreurs zijn er al lang niet meer – tegen- sen en sjeiks komen.