Canolfan Ymwelwyr Llwybrau Coedwig Cadair Idris Forest Trails Visitor Centre Dolgellau A487 Cadair Idris Aberllefenni Tal y Llyn Corris B4405 Uchaf Coedwig Abergynolwyn Corris Tan y Coed Foel Friog Dyfi Tywyn Nant Gwernol Forest B4405 Afonydd ffrydiol a threnau stêm Pantperthog // Cascading rivers and steaming trains A487 Aberdyfi A493 Machynlleth A489 © Hawlfraint a hawliau cronfa ddata’r Goron 2016. Rhif Trwydded yr Arolwg Ordnans 100025498. © Crown copyright and database right 2016. Ordnance Survey Licence number 100025498. 0300 065 3000 www.cyfoethnaturiol.cymru www.naturalresources.wales Os hoffech chi’r cyhoeddiad hwn mewn gwahanol ddiwyg, rhowch wybod inni, os gwelwch yn dda: [email protected] 0300 065 3000 If you would like this publication in a different format, please let us know: [email protected] 0300 065 3000 Mae coetiroedd Llywodraeth Cymru wedi’u hardystio’n unol â rheolau’r Forest Stewardship Council® Argraffwyd ar bapur Revive Offset Welsh Government woodlands have wedi’i ailgylchu 100% been certified in accordance with the rules of the Forest Stewardship Printed on Revive offset 100% www.cyfoethnaturiol.cymru Council® recycled paper NRWRC035 www.naturalresources.wales Welcome to Dyfi Forest The spectacular landscape of Dyfi Forest is well worth exploring. Rugged peaks loom above the forested hillsides that are dotted with atmospheric ruins and slate spoil heaps. Fast flowing mountain streams cascade down rocky valleys, edged by old moss-covered oaks. Steam trains chug along the hillsides, now carrying holidaymakers, but originally carrying slates from the quarries to the coast. Within the forest, we have developed a series of easy to follow trails so you can explore this peaceful and undiscovered area. Be prepared for an interesting mixture of forest road Croeso i Lwybrau Coedwig Dyfi and rough unmade rights of way, with occasional mud, roots and rocks. There are steep ascents and Mae’n werth archwilio tirwedd drawiadol descents due to the nature of the terrain. The trails Coedwig Dyfi. are not suitable for pushchairs. Mae copaon ysgythrog yn codi uwchben y llethrau The forest is a mixed-use site, please be aware that coediog sy’n frith o adfeilion llawn atgofion a you may come across walkers, dogs, mountain bikes, thomenni llechi. horses or vehicles at any time. Mae ffrydiau mynyddig byrlymus yn rhaeadru i lawr dyffrynnoedd creigiog, lle ceir hen goed derw wedi eu gorchuddio â mwsogl. Mae trenau stêm yn pwffian ar hyd y llethrau, a bellach yn cludo twristiaid - yn wreiddiol y rhain oedd yn cludo llechi o’r chwareli i’r arfordir. Yn y goedwig, rydym wedi datblygu cyfres o lwybrau hawdd-i’w dilyn fel y gallwch archwilio’r ardal dawel hon sydd heb gael ei darganfod. Byddwch yn barod am gymysgedd diddorol o ffyrdd goedwig a llwybrau tramwy garw, gyda mwd, gwreiddiau a chreigiau fan hyn a fan draw. Mae yna esgyniadau a disgynfeydd serth oherwydd natur y tir. Nid yw’r llwybrau yn addas ar gyfer cadeiriau gwthio. Mae’r goedwig yn safle amlddefnydd. Cofiwch y gallech ddod ar draws cerddwyr, cŵn, beiciau mynydd, ceffylau neu gerbydau ar unrhyw adeg. Cadair Idris Cross Foxes Cychwyn ar eich taith Starting out A487 Dewiswch Choose your eich llwybr o’r route from Canolfan Ymwelwyr tri gwahanol one of three Cadair Idris goetir dierent Visitor Centre woodlands Ca ar agor Pasg-Medi Café open Easter-Sept • Nant Gwernol •Foel Friog Aberllefenni •Tan y Coed Tal y Llyn Foel Friog Corris Castell y Bere Talyllyn Uchaf B4405 Amgueddfa Rheilordd Labrinth y Brenin Corris Arthur a’r Ganolfan Abergynolwyn Railway Coedwig Ddyfi Museum Gorsaf King Arthur’s Labyrinth Nant Gwernol Dyfi Forest goirFleoF & Craft Centre Llwybrau Station Beicio Mynydd Tywyn Climachx Mountain Nant Gwernol Biking Trails Gorsaf Abergynolwyn Ceinws Station Esgairgeiliog Tan y Coed Parcio Toiledau Y Ganolfan Parking Toilets Dechnoleg Amgen Parcio - mynediad hawdd Toiled mynediad hawdd Centre for Accessible Parking Accessible toilets Alternative Technology Canolfan gwybodaeth Safle picnic Information centre Picnic site Mewn argyfwng Gwersyllfa ffoniwch 999 Café Camp site In emergency Llanwrin dial 999 B4404 Llwybr cerdded Llwybr rhedeg Dovey Walking trail Running trail er iv R n Dyfi fo Aberdyfi A487 A A493 Machynlleth © Hawlfraint a hawliau cronfa ddata'r Goron 2016. Rhif Trwydded yr Arolwg Ordnans 100025498. © Crown copyright and database right 2016. Ordnance Survey Licence number 100025498. Nant Gwernol Mae ceunant creigiog Nant Gwernol, gyda’i raeadrau byrlymus, uwchben dyffryn hyfryd Talyllyn, yng nghysgod Cadair Idris. Mae’r llwybrau’n dilyn glannau’r afon ac yn arwain at olion hen Chwarel Bryn Eglwys. Gallwch barcio’r car a chychwyn cerdded o neuadd bentref Abergynolwyn neu fynd ar y trên stêm o Dywyn i Orsaf Nant Gwernol. Nant Gwernol, a rocky river gorge with cascading waterfalls, lies above the picturesque Talyllyn valley in the shadow of Cadair Idris. The trails follow the riverside and explore the remains of Bryn Eglwys Slate Quarry. You can park and start your walks from Abergynolwyn Village Hall or take the steam train from Tywyn to Nant Gwernol Station. Tan y Coed Gorsaf Gyswllt Stations Link Pellter: 1 milltir/1.6km Distance: 1 mile/1.6km Mae dau lwybr distaw, sy’n arwain drwy’r coed ac Amser: ¾ awr Time: ¾ awr ar hyd glannau’r afon, yn cychwyn o safle picnic Gradd: Cymedrol Grade: moderate mynediad hawdd Tan y Coed, ar ffordd yr A487 o Dringo: 30m Climb: 30m Gorris. Mae yma Lwybr Pos ar gyfer teuluoedd, a cheir gwybodaeth amdano yn y daflen ddi-dâl sydd ar gael Llwybr y Rhaeadr Cascade Trail ar y safle. Pellter: 1 milltir/1.6km Distance: 1 mile/1.6km Amser: 1 awr Time: 1 hour Tan y Coed, an easy access picnic site, on the A487 Gradd: Cymedrol Grade: moderate south of Corris, is the starting point for two tranquil Dringo: 30m Climb: 30m woodland and riverside walks and two running trails. For families there is a Puzzle Trail too, described in a Llwybr y Chwarelwr Quarryman’s Trail free leaflet available on site. Pellter: 4 milltir/6.4km Distance: 4 miles/6.4km Amser: 2½-3 awr Time: 2½-3 hours Llwybr Cwm Cadian Cwm Cadian and Gradd: egnïol Grade: strenuous Pos Anifeiliaid Animal Puzzle Trail Dringo: 250m Climb: 250m Pellter: 1 milltir/1.6km Distance: 1 mile/1.6km Amser: 1 awr Time: 1 hour Gradd: Cymedrol Grade: moderate Dringo: 40m Climb: 40m Foel Friog Llwybr Tan y Coed Tan y Coed Trail Pellter: 1½ milltir/2.5km Distance: 1½ miles/2.5km Mae’r safle picnic glan afon hyfryd yn Foel Friog mewn Amser: 1½ awr Time: 1½ hours llecyn mwy anghysbell yn Aberllefenni. Oddi yma, mae Gradd: Cymedrol Grade: moderate llwybr Pen y Bryn yn dringo ar hyd ochr y bryn gan fynd Dringo: 100m Climb: 100m heibio i adfeilion ffermdai. Llwybr Siambr Wmffre Siambr Wmffre Trail The pretty riverside picnic site at Foel Friog is further Pellter: 4¾ milltir/7.6km Distance: 4¾ miles/7.6km off the beaten track at Aberllefenni. You can start the Amser: 1½ awr Time: 1½ hour Pen y Bryn Trail here. Climb the hillside, passing ruined Gradd: egnïol Grade: strenuous farmsteads and enjoy panoramic views. Dringo: 364m Climb: 364m Llwybr Pen y Bryn Pen y Bryn Trail Llwybr Bryn Llwyd Bryn Llwyd Trail Pellter: 2 milltir/3.2km Distance: 2 miles/3.2km Pellter: 51/4 milltir/8.5km Distance: 51/4 miles/8.5km Amser: 1½ awr Time: 1½ hours Amser: 1½ awr Time: 1½ hours Gradd: egnïol Grade: strenuous Gradd: egnïol Grade: strenuous Dringo: 220m Climb: 220m Dringo: 393m Climb: 393m Nant Gwernol Nant Gwernol Bywyd caled y chwareli A hard life in the quarries Ar y llwyfandir uwchben y ceunant gellir gweld olion On the plateau above the river gorge lie the Chwarel Bryn Eglwys lle bu cenedlaethau o ddynion a remains of Bryn Eglwys Quarry where generations bechgyn yn gweithio’r gwythiennau llechi cyfoethog o of men and boys quarried the rich veins of slate dan y ddaear yn ystod y 19eg ganrif a’r 20fed ganrif. below ground, in the 19th and 20th centuries. Byddai’r mwyafrif ohonynt yn cerdded bob dydd o Most walked daily from Abergynolwyn village but bentref Abergynolwyn, ond byddai rhai yn teithio ar some travelled by train and stayed in barracks at the y trên ac yn aros ym marics y chwarel yn ystod yr quarry during the week. wythnos. The quarrymen worked in teams of four. Two Byddai’r chwarelwyr yn gweithio mewn timau o bedwar. rockmen drilled and blasted below ground while Byddai dau greigiwr yn drilio a chwythu o dan y ddaear two men above ground brought out the rock and tra byddai’r ddau a oedd yn gweithio uwchben y broke it into moveable sizes with chisels ddaear yn dod â’r llechfaen allan ac yn defnyddio cyn a and wedges. lletem i’w hollti’n ddarnau digon bach i’w cludo ymaith. The slabs were then split into slates at the mill, Byddai’r slabiau yn cael eu hollti’n llechi yn y felin, loaded onto trucks and taken down the valley ac yn cael eu llwytho a’u cludo i lawr y dyffryn ar y via the tramway. Here they were transferred onto dramffordd. Yna, caent eu symud i reilffordd Tal-y-llyn the Tal-y-llyn railway and unloaded onto the wharf a’u cludo i’r lanfa yn Nhywyn. at Tywyn. Gorsaf Gyswllt Stations Link Abergynolwyn NNORTH B4405 Cychwyn: Start: Naill ai gorsafoedd Either Nant Gwernol or parcio Neuadd y Gorsaf Nant Gwernol neu Abergynolwyn Stations; Pentref Nant Gwernol Abergynolwyn, llwybr the waymarked trail links Station Route from Village cyfeirbwyntiedig yn the two sites. Hall car park cysylltu’r ddau safle. Distance: 1 mile/1.6km Pellter: 1 milltir/1.6km Time: ¾ hour Amser: ¾ awr Grade: Gradd: Moderate, with steep Cymedrol, gyda dringfa climb from Nant Inclein serth i gyfeiriad Nant Gwernol direction and Allt Wyllt n Gwernol a disgyniad steep descent from wy Incline serth o Abergynolwyn.