Statenvoorstel nr. PS/2006/681 Vaststelling Masterplan Usseldelta-Zuid Jaargang Datum Ons kenmerk Inlichtingen bij 2006-29 22 augustus 2006 RWB/2006/2611 mr. ir. J. Pierey, telefoon 038 499 81 09 Aan Provinciate Staten Onderwerp Vaststelling Masterplan Dsseldelta-Zuid. Bijlagen I. Ontwerpbesluit PS/2006/681 (bijgevoegd) II. Masterplan Dsseldelta-Zuid (bijgevoegd) 1 Samenvatting Door een aantal publieke partijen is samengewerkt met als doel om een gemeenschap- pelijke ontwikkelingsvisie op te stellen voor Usseldelta-Zuid. Deze gemeenschappelijke ontwikkelingsvisie is nu in concept gereed en wordt ter vaststelling voorgelegd aan de hoogste organen van de partners in dit project. Net Masterplan geeft een visie op de ontwikkeling van de IJsseldelta ten zuiden van de IJssel. Belangrijkste onderdelen daarvan zijn: • aanleg bypass, duurzame waterveiligheid voor de gehele IJsseldelta; • Hanzelijn (inclusief aanpassingen daarvan); • N 50; • N 23/307; • ontwikkeling stationsgebied Kampen; • bedrijfsterrein langs de N 50; • woningbouw ten behoeve van Kampen (en de regio): 4.000-6.000 woningen ten westen van de Zwarten Dijk; • nieuwe natuur en recreatiemogelijkheden; • agrarische structuurversterking; • aandacht leefbaarheid kleine kernen. Provinciale Staten hebben medio 2005 de "Kaderstellende keuzen' geamendeerd en vast- gesteld. Binnen deze kaderstelling is Net Masterplan opgesteld. Voorgesteld wordt om het Masterplan vast te stellen en de uitvoering daarvan op een aantal punten voor te gaan bereiden. 2 Inleiding In het voorjaar 2004 is de provincie Overijssel door de minister van VROM uitgenodigd om een voorbeeldproject ontwikkelingsplanologie voor te stellen. Ontwikkelingsplanologie werd in de Nota Ruimte als oplossing voorgesteld voor de stroperige en verkokerde besluitvormingsprocessen die de Nederlandse ruimtelijke ordening kenmerken. Door met meerdere overheden gebiedsgericht en niet- hierarchisch samen te werken zou een veel beter en sneller resultaat bereikt moeten kunnen worden. Ontwikkelingsplanologie houdt tevens in dat ruim plaats wordt gegeven voor participatie provincie verijssel van bewoners, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Maatschappelijk draagvlak voor het eindresultaat moet daarvan het resultaat zijn. Overijssel heeft het project IJsseldelta ingediend, later verbijzonderd naar een deelproject Dsseldelta-Noord/Nationaal Landschap en Dsseldelta-Zuid/Bypass Dssel. In Dsseldelta-Zuid loopt het project samen met de Planologische Kernbeslissing Ruimte voor de Rivier (PKB), die immers ook een claim op dit gebied legt. Vanaf november 2004 is onder regie van de provincie Overijssel samen met de gemeenten Kampen, Zwolle, Dronten en Oldebroek, het Waterschap Groot Salland, de provincie Flevoland alsmede de Ministeries van VROM, V&W en LNV gewerkt aan een gemeenschappelijke visie. In dat proces werd ook plaats ingeruimd voor maatschappelijke organisaties als bewoners- en beroepsverenigingen (Streekbelangen Kamperveen, Belangenvereniging Noordeinde, Belangenvereniging bewoners bypass en Pachtersbond) en maatschappelijke organisaties (Watersportverbond, Kavelruilcommissie, Natuur en Milieu Overijssel, LTO, VNO/NCW, ANWB en Staatsbosbeheer). Al doende is met vallen en opstaan oog en oor ontstaan voor elkaars opgaven en belangen, en heeft men gezamenlijk geleerd om mee te denken in andermans beleidsverantwoordelijkheid. Dsseldelta-Zuid was een ontdek- kingstocht, soms moeizaam en soms verrassend. Op basis van groeiend onderling begrip en vertrou- wen is dit voorjaar een concept-Masterplan Dsseldelta-Zuid tot stand gekomen. In het bestuurlijke kernteam Dsseldelta-Zuid van 5 juli 2006 en de stuurgroep Zwolle Kampen Netwerkstad van 20 juli 2006 is door bestuurlijke vertegenwoordigers van alle partners met het concept-Masterplan ingestemd. Al de eerdergenoemde publieke overheden stellen hun hoogste bestuursorganen (raden, Staten, AB waterschap) nu voor om het Masterplan Dsseldelta-Zuid, dat met inbreng van al deze genoemde maatschappelijke organisaties tot stand is gekomen vast te stellen. In onderling overleg is voorgesteld dat te laten plaatsvinden in September en oktober a.s. De gemeenteraad van Kampen zal op 2 november een besluit nemen over het Masterplan. Naast het Masterplan wordt er momenteel ook gewerkt aan een concept-intentieovereenkomst. De intentieovereenkomst legt de intentie vast om het Masterplan in eendrachtige samenwerking tot realisering te brengen. In die zin is het een uitwerking van het Masterplan. IJsseldelta is een voor Overijssel belangrijk project. Daarin kan Overijssel laten zien dat het middenbestuur een belangrijke regierol kan spelen in de ruimtelijke inrichting van het land. Met het Masterplan wordt een belangrijke mijlpaal bereikt. Een complexe ontwikkelingsvisie die door elf overheden wordt onderschreven en die in samenwerking met ten minste tien maatschappelijke organisaties in een beperkt tijdsbeslag tot stand is gekomen is uniek. IJsseldelta bewijst dat ontwik- kelingsplanologie nieuwe kansen en nieuw elan creeert. IJsseldelta bewijst dat nauwe communicatie met betrokkenen en belanghebbenden vruchten afwerpt. Ook de belangen van bewoners en bedrij- ven hebben een nadrukkelijke plek gekregen in het Masterplan. Maar het project is zeker nog niet afgerond. Nu het Masterplan als gemeenschappelijk basis kan worden vastgelegd rest nog de belangrijke taak om op basis van dit plan en op basis van het bereikte bondgenootschap financiering te vinden voor het gehele project. Dat is de belangrijkste opgave voor de komende twee jaar. In diezelfde periode zal ook al ander voorbereidend werk ter hand worden genomen. Het Streekplan Overijssel 2000+ zal in overeenstemming met het Masterplan worden gebracht. Door een aantal partners zal gewerkt worden aan een MER en aan herziening van relevante bestemmingsplannen. In die zin is het Masterplan een belangrijke mijlpaal in een langer lopend proces. Door Provinciate Staten is onlangs gevraagd om te onderzoeken of een actievere grandverwerving mogelijk is. In IJsseldelta kan dat het proces sterk positief beinvloeden. Het is wenselijk om daar waar de markt kansen geeft, en daar waar een bijdrage geleverd kan worden aan versterking van de agrarische structuur een grondpositie op te bouwen. 3 Inhoud Masterplan De PKB Ruimte voor de Rivier voorziet als kortetermijnoplossing voor de waterveiligheidsopgave tot 2015 het over een lengte van 22 km extra uitdiepen van het zomerbed van de Dssel. In de PKB wordt de bypass voorzien als een noodzakelijke langetermijnmaatregel. De PKB laat evenwel de ruimte om deze langetermijnmaatregel in te wisselen voor de kortetermijnmaatregel. Het uitdiepen zou dan vervallen ten gunste van de aanleg van de bypass. Op die mogelijkheid is het Masterplan gestoeld. Het Masterplan kiest voor het benutten van deze omwisseling op korte termijn, en het benutten van de aanleg van de bypass als motor voor een integrate gebiedsontwikkeling van Dsseldelta-Zuid. Immers, los van elkaar en zonder wezenlijk afstemming was hier al de aanleg van Statenvoorstel nr. PS/2006/681 de N 50, de Hanzespoorlijn, een nieuwe woonwijk van Kampen en de bypass voorzien. Met deze integrate aanpak wordt voor een duurzame oplossing gekozen: en veiligheid voor het water en ruimtelijke kwaliteit en een voortvarende realisering. Het Masterplan geeft een visie op de ontwikkeling van de IJsseldelta ten zuiden van de Dssel. Belangrijkste onderdelen daarvan zijn: • aanleg bypass, duurzame waterveiligheid voor de gehele IJsseldelta; • Hanzelijn (inclusief aanpassingen daarvan); • N 50; • N 23/307; • ontwikkeling stationsgebied Kampen; • bedrijfsterrein langs de N 50; • woningbouw ten behoeve van Kampen (en de regio): 4.000-6.000 woningen ten westen van de Zwarten Dijk; • nieuwe natuur en recreatiemogelijkheden; • agrarische structuurversterking; • aandacht leefbaarheid kleine kernen. In eerste instantie richtte de aandacht zich vooral op de bypass. Na het oplossen van de belang- rijkste watertechnische vragen ontstond ruimte om de opgave op te pakken als een integrate ont- wikkeling van het gebied ten zuiden van de Dssel. Dat was ook de opgave voor een voorbeeld- project Ontwikkelingsplanologie. De gemeente Kampen heeft een verbinding gelegd tussen de eigen structuurvisie-in-ontwikkeling en het project IJsseldelta. Vele elementen uit die aanstaande struc- tuurvisie zijn verweven in het Masterplan. Ook het Waterschap Groot Salland kan zich prima in het Masterplan vinden. Aandacht is gegeven aan risico van kwel en watervervuiling. Met de keuze voor een apart polderpeil in de bypass heeft Statenvoorstel nr. PS/2006/681 ook het waterschap het vertrouwen gekregen dat de integrate gebiedsontwikkeling strookt met de belangen van een goede waterhuishouding. Voor VROM zit er ruim voldoende bewijs in het Masterplan dat ontwikkelingsplanologie een werkend concept is. Ook is de winst in termen van ruimtelijke kwaliteit evident. Voor V&W blijkt dat het project voldoet aan de hydraulische randvoorwaarden, zonder dat de aanleg yan de Hanzelijn vertraagd wordt. De bypass is een inhoudelijk volwaardig alternatief voor het "uitdiepen van de Dssel gebleken. 4 Procedure Via een aantal rapportages en presentaties zijn de Staten tussentijds gemformeerd over de voort- gang van het project. Voorjaar 2005 heeft u de 5 ontwikkelingsscenario's behandeld. Medio 2005 heeft u de uitkomsten van de participatie behandeld en de zogenaamde "Kade,rstellende keuzen' vastgesteld. In december 2005 is de Tussenrapportage aan u ter kennisname voorgelegd. Aan u is in december 2005 tevens instemming gevraagd