18 Voor U gelezen in PP en FD maart 2019 ‘Platformwerkers kunnen vallen onder verplichtstelling Stipp’ Digitale platforms die vraag en aanbod van arbeid bij elkaar brengen, zijn soms te vergelijken met een uitzendbureau. Werknemers die via deze platforms voor een ander werken, zouden kunnen vallen onder de verplichtstelling van pensioenfonds Stipp. Dat stelt Jaap van Slooten, hoogleraar arbeidsrecht aan de UvA en advocaat bij Stibbe. Hij sprak onlangs op een pensioenbijeenkomst op de VU in Amsterdam. Van Slooten: ‘Sommige platforms helpen actief bij het ter beschikking stellen van een arbeidskracht aan een derde. Als het platform een arbeidsovereenkomst met die arbeidskracht blijkt te hebben en die derde oefent toezicht en leiding uit, dan kunnen ze aan uitzending doen.’ Voorwaarde voor een eventuele verplichtstelling is dus wel dat platformwerkers worden gekwalificeerd als werknemers. Dat is nu nog zelden het geval. ‘Soms nu al sprake van uitzending’ De belangenvereniging voor uitzendbureaus ABU meent dat er nu soms al sprake is van uitzending en geeft het platform voor horecawerkers Temper als voorbeeld. ‘Dergelijke organisaties zijn vaak niet meer dan oude wijn in nieuwe zakken. Het is maar zeer de vraag of er bij deze platforms niet sprake is van een uitzendovereenkomst met alle bijbehorende rechten en plichten,’ stelt de organisatie op haar website. Van Slooten wijst erop dat deze horecawerkers door de Belastingdienst als zzp’er worden gezien daarom niet als uitzendkracht worden beschouwd. Zelfstandigen of werknemers? Volgens onderzoeksbureau SEO zijn op dit moment zo’n 34.000 mensen in Nederland te kwalificeren als platformwerker: ze komen via een app of website aan hun opdrachten. In ruil voor die dienst wordt een commissie gerekend. Die platformwerkers werken in de regel als zelfstandige en vallen daarom niet onder verplichtstelling van een pensioenfonds. Vorige maand bepaalde de kantonrechter echter dat Deliveroo-koeriers als werknemers gekwalificeerd moeten worden. Daardoor zouden ze mogelijk onder de verplichtstelling van pensioenfonds Vervoer vallen. Van Slooten sluit niet uit dat de koeriers in theorie ook onder andere branches zouden kunnen vallen, waaronder de uitzendsector. Pensioenfonds Stipp geeft aan dat het platformmedewerkers niet bij het fonds kan betrekken, vanwege het ontbreken van de verplichtstelling voor zelfstandigen. ‘Zolang niet duidelijk is of er sprake is van een arbeidsrelatie, is er geen sprake van een verplicht pensioen. Alleen de sociale partners kunnen daar verandering in brengen door pensioen ook voor zelfstandigen verplicht te stellen’, zegt Paul Citroen, voorzitter van Stipp. Volgens de ABU worden platformmedewerkers vaak ‘ten onrechte’ gezien als zelfstandige. Maar Stipp klopt op dit moment niet op de deur bij platforms. Citroen: ‘Zolang er geen juridische uitspraken liggen hierover, hebben we geen handelingsperspectief.’ Van Slooten denkt dat er in andere sectoren wel eens een zaak zou kunnen komen. ‘De recente uitspraak in de zaak-Deliveroo is een goed voorbeeld. Ik kan me voorstellen dat bijvoorbeeld bpf Vervoer daar nu gaat proberen premies te innen.’ Eerder zeiden pensioenjuristen in Pensioen Pro dat pensioenfonds Vervoer beter niet te lang wachten kan met het innen van pensioenpremies voor Deliveroo- bezorgers die eerder een arbeidscontract hadden. Raad van State vindt verlengen hersteltermijn onverantwoord Een langere hersteltermijn voor pensioenfondsen om kortingen te voorkomen is onverantwoord, vindt de Raad van State. Voor GroenLinks en 50Plus is dat geen reden voor het intrekken van hun initiatiefwet die de hersteltermijn met twee jaar verlengt. Gisteren maakten Kamerleden Paul Smeulders (GroenLinks) en Martin van Rooijen (50Plus) bekend dat zij samen optrekken om de hersteltermijn van pensioenfondsen te verlengen. Beiden hadden los van elkaar een initiatiefvoorstel ingediend om de termijn op te rekken van vijf jaar (zes meetmomenten) naar zeven jaar (acht meetmomenten). Van Rooijen heeft zijn voorstel gisteren ingetrokken en verdedigt nu samen met Smeulders diens voorstel. De Raad van State (RvS) is zeer kritisch over een langere hersteltermijn. In zijn advies noemt het dit ‘niet verantwoord’. De raad wijst daarbij op ‘het vele uitstel’ dat al is verleend. Bovendien draagt uitstel niet bij aan een waardevast pensioen. ‘Wat op korte termijn een oplossing lijkt, kan op langere termijn ingrijpender nadelen tot gevolg hebben.’ Het advies aan de Kamer is om het voorstel niet in behandeling te nemen. Het oordeel van de RvS is volgens verwachting. Twee jaar geleden plaatste de raad al vraagtekens bij de huidige hersteltermijn. Bij onvoorwaardelijk korten na zes meetmomenten is moeilijk vol te houden dat pensioenfondsen 'adequaat en tijdig’ reageren op een dekkingstekort, aldus de raad toen. Het genoemde advies van de RvS gaat over het ingetrokken voorstel van Van Rooijen, maar Smeulders zegt in een toelichting dat de kritieke op het, nu gezamenlijke, voorstel in essentie hetzelfde is. Er zijn accentverschillen, vanwege de andere toelichting. Hij werkt op dit moment samen met Van Rooijen aan antwoord op het advies. Dat zal nader ingaan op, wat in elk geval voor GroenLinks, de belangrijkste motivatie is: het voorkomen van kortingen als een stelselhervorming aanstaande is. ‘We vinden niet uit te leggen dat je in aanloop naar een pensioenakkoord gaat korten’, stelt Smeulders. ‘Dat is funest voor het draagvlak. We willen ook niet dat de vakbonden met het mes op de keel moeten onderhandelen, omdat de kortingen boven de markt hangen. De Raad van State zegt dat het juist goed is dat er druk op blijft staan, omdat er dan mogelijk sneller een deal komt.’ Het FD sprak gisteren met Van Rooijen, over zijn ervaringen in de politiek en het pensioendossier. Het volledige interview leest u hierna 50Plus: 'Als de pensioenkortingen doorgaan staan wij zo op vijftien zetels' Martin van Rooijen, 'lijsttrekker' van 50Pus voor de Eerste Kamer, is niet voor het eerst op verkiezingscampagne. Hij ging ook in de Statenverkiezingen van 1974 de boer op. Hij was toen net staatssecretaris van Financiën. 'Wim Duisenberg zei tegen mij: Martin, we gaan de belastingen verlagen', herinnert hij zich. 'Toen ik dat tegen mijn ambtenaren zei reageerden ze: maar mijnheer Van Rooijen, we hebben na de oorlog nog nooit de belastingen verlaagd. We weten niet hoe dat moet.' Praten met Martin van Rooijen is vaak een combinatie van felle uithalen naar de hedendaagse politiek en nostalgie over het kabinet-Den Uyl, waarin hij als jongste bewindsman ooit (31, toen nog voor de KVP) plaatsnam. Inmiddels is het Tweede Kamerlid op 76-jarige leeftijd de oudste fulltime politicus in Den Haag. Hij is vastbesloten er ten minste vier jaar in de senaat aan toe te voegen. 'Die belastingverlaging ging toen tussentijds in, op 1 juli, een halsbrekende toer. Nu kan de Belastingdienst niks meer. Daarna hebben we de belastingen nog drie keer verlaagd. Linkse kabinetten regeren rechts en rechtse links. Kijk maar naar Rutte. Die wordt steeds linkser'. Van Rooijen wil niet het beeld oproepen dat het 'vroeger allemaal prima was en nu niet'. Toch is de terugkeer naar de Kamer hem niet meegevallen de afgelopen twee jaar. Vooral de opstelling van het 'motorblok', de coalitie die met 76 zetels haar wil oplegt in de Kamer, zit hem dwars. 'Eigenlijk functioneert de Tweede Kamer helemaal niet. Kijk naar de dividendbelasting. Als Unilever niet gebeld had, was de afschaffing gewoon doorgegaan. Alles is dichtgetimmerd en alles van de oppositie wordt weggestemd'. Telefoon uit het Torentje Dat gaat veranderen na 27 mei, als de nieuwe Eerste Kamer aantreedt waarin de coalitie haar meerderheid waarschijnlijk verliest. Bij het klimaatbeleid werd dat vorige week al duidelijk, toen het kabinet de eisen van de oppositie inwilligde om een CO2-heffing voor de industrie in te voeren en de energierekening voor huishoudens te verlagen. Gaat dat ook bij de pensioenen lukken? 'Als GroenLinks niet de tien of elf zetels levert die nodig zijn en de PvdA niet aanhaakt omdat ze de FNV niet wil laten vallen, dan gaat Rutte mij bellen', daar is Van Rooijen van overtuigd. ‘Als we naar pensioenen en belastingen kijken, zitten Forum en wij dicht bij elkaar’ Hij schetst zelfs een scenario waarin hij met drie of vier 50Plus-zetels de coalitie kan helpen aan de benodigde meerderheid samen met de SGP, de regionale OSF en Forum voor Democratie. 'Iedereen kijkt alleen maar over links. Maar het kan ook over rechts of over het midden. Dat wordt heel boeiend. Als we naar pensioenen en belastingen kijken, zitten Forum en wij dicht bij elkaar'. Van Rooijen heeft eerder meegemaakt hoe dat mechanisme werkt toen D66 tegen het Belastingplan 2016 stemde. Daardoor was er geen meerderheid meer in de Eerste Kamer. De 50PLUS-senator kreeg een telefoontje. Vanuit het Torentje. 'Rutte belde mij, ik was net aan het fietsen in Noordwijk. “Martin, kunnen we even koffiedrinken over het Belastingplan”. Hij had vijf stemmen nodig.' Ook de regionale OSF en de Partij voor de Dieren lieten zich paaien. 'Zij wilden iets voor Omroep Friesland en met slachten, wij wilden de verlaging van de ouderenkorting ongedaan maken.' Uiteindelijk ging D66 alsnog door de bocht vanwege een 'zoethoudertje' over kolencentrales en gemeentelijke belastingen. Dat handjeklap wordt straks hervat, verwacht Van Rooijen. 'Dat zal wel moeten. De Eerste Kamer wordt een soort marktplein'. Wet Hillen Van Rooijen schreef geschiedenis in de Tweede Kamer toen hij eind 2017 de afschaffing van de Wet Hillen, die woningeigenaren met een afgeloste hypotheek grotendeels vrijstelt van bijtelling van het eigen woningforfait, wilde vertragen. Zijn 'filibuster', bedoeld om de besluitvorming een jaar uit te stellen, duurde tot diep in de nacht. Hij verloor het pleit. 'Nee, dat doet me eigenlijk niks', zegt hij daarover. 'Het is net als een voetbalwedstrijd die je verliest. En ik wist dat ik ging verliezen.' Van Rooijen bereikte wel 'in de marge' dat de oorspronkelijke overgangstermijn van twintig jaar werd opgerekt naar 30 jaar, volgens zijn zeggen na een telefoontje met minister van Financiën Wopke Hoekstra. 'Hoekstra was in de Eerste Kamer een maatje van mij', zegt Van Rooijen die daar regelmatig samen met hem optrok.