Uiteindelijk wil je toch een Sony computer Supersnelle MSX2+ Personal Computer Adviesverkoopprijs: Hfl. 1495,- 19.268 kleuren tegelijk 15 geluidskanalen (o.a. 6 sound en 5 rithme Vamaha F.M.) Snelle dubbelzijdige drive Geheugen: 368k ROM en 20mB RAM Snel heidsregelaar en pauzetoets Aansluiting: RGB (SCART) voor monitor en TV Netaansluiting : 220 Volt Importeur: Onder andere verkrijgbaar bij: MSX Centrum Fotostudio Foka W. de Withstraat 27 Kerkstraat 8 1057 XG Amsterdam 5751 BH Deurne Fax 020 - 167058 Tel.: 04930 - 12687 Tel. 020 - 167058 (bel voor informatie tussen 14.00 en 18.00 uur) DEALERS AANVRAGEN WELKOM MSX COMPUTER MAGAZINE is een uitgave van Inhoud MSX Computer Magazine 40 Aktu Publications b.v. Amsterdam Redactioneel 5 MSX Computer Magazine verschijnt acht maal De Trukendoos 34 per jaar. Kort Nieuws - Beurzen 38 Redactieadres MSX2+ uit MSX2: de hc:rdware 39 MSX Computer Magazine Harddisk-nieuws: goedkope zelfbouw-kits 44 Postbus 61264, 1005 HG, Amsterdam MSX-beurs in Zandvoort 48 Tel.: 020 - 845995 BK - luxe filecopier 51 Fax :02 ~862719 UitgeverIHoofdredacteur Wammes Witkop Rubrieken Redactie Eerste Hulp Bij Overleven 6 Max Barber, Paul te Bokkel, Ronaid Egas, Hans Niepoth, Harry van Horen, Markus The, Programma-Service 12 Marièlle Mink, André Knip, Edgar Hildering, MCM's LezersService 14 Robbert Wethmar, Lies Muller, Mathijs Perdec, Kees Reedijk, Aat van Uijen, Wim Vredevoogd, Art Gallery 45 Ries Vriend. MCM's Public'Domain 49 Vragentelefoon redactie Cursus ML op de MSX, deel 1 58 De redactie is telefonjsch alleen bereikbaar via I/O'tjes 62 02~60743. Op dit nummer staat een Oeps 66 antwoordapparaat, waarop we eventuele correcties op artikelen en listings inspreken. Bovendien zijn we minimaal één keer per week via dit nummer rechtstreeks bereikbaar. Wanneer, dat maken we Besprekingen ook via het antwoordapparaat bekend. Advertenties Spelbesprekingen 17 tel.: 02~45975 MCR: MultiCartRidge 23 Geldend advertentie tarief 1 juli 1990 Super Music Editor 36 Progrannnnaservice Hi-Soft Pascal80 compiler 55 Voor het bestellen van cassettes en diskettes kunt u de bon elders in dit blad invullen en opsturen naar: MCM LezersService Listings Postbus 61264 1005 HG Amsterdam Rubliklok, het betere puzzelwerk 26 Losse nunnnners Invoer Controle Programma 64 Heeft u vragen 9ver het nabestellen van losse nummers, bel dan met Mirjam Engelberts, afdeling lezers service 020-845995 Vornngeving Marièlle Mink Fotografie Drukke tijden in MSX-land . Na de harddisk nu alweer nieuwe Europese hardware: de MCR. Jan Bartelsman Die letters staan voor MultiCartRidge, een connbinatie van Memory Mapper, RAMdisk en Jeroen Brouwer printerbuffer. Ideaal, voor serieuze gebruikers, tot 1 hele Megabyte RAM aan toe! Zetwerk & lithografie De ombouw van MSX2 machines naar MSX2+ modellen houdt de gemoederen nog steeds Perscombinatie producties Amsterdam verhit. Wij vertellen u dit keer hoe dat precies moet, qua hardware. Niet om nu meteen zelf Druk te gaan doen, als u geen soldeerder bent, maar leerzaam is het zeker. Tijl Offset Zwolle Qua listings lijkt het misschien wat weinig, dit keer. Maar vergis u niet, Rubiklok is groot genoeg om vooral met het Invoer Controle Programma in te tikken. Een boeiend en lastig Distributie Beta Pressivan Ditmar, Gilze spel, Rubiklok. Tel.: 01615-7800 Dan BK, wat staat voor BestandsKopieerder. Geen listing, zo'n 13 Kb leek ons wat veel, in hexadecimaal. Maar het is wel de fraaiste filecopier die we ooit gezien hebben op MSX, Toezenden nnateriaal en we maken er nog Public Domain van ook! BK is namelijk de eerste onder MemMan, Tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen heeft MCM het recht om vrijelijk te beschikken over alle MCM's memory Manager, geschreven toepassing. haar toegezonden materiaal. MemMan zelf krijgt ook weer aandacht, in de vorm van een fIks artikel, voer voor programmeurs. Onder MemMan kan er heel wat meer, op de MSX. Abonnennenten Een abonnement op MCM kost f 50,- voor 8 nummers En vol nummer, deze MCM. Met de nodige zaken die werkelijk heet van de naald zijn, zoals de Super Music Editor, een programma dat in eigen beheer door de programmeur Het abonnement kan elk gewenst moment ingaan wordt uitgebracht. Prima! (zie de bon elders in dit blad) en wordt automatisch verlengd, tenzij een maand voor de vervaldatum Of de al genoemde MultiCartRidge, de makers hebben moeten pezen om onze deadline te schriftelijk opgezegd. halen. MSX Computer Magazine nummer 40 - september 1990 - 3- w ~~~If(] Computervertrieb GmbH, RombergstraBe 16, D-4715 Dovensberg = WestGermany Tel.: **49-2593/6168 Fax: **49-2593/7234 SPOFFERS FM-Stereo Pak SPOFFERS 100% FM-PAC compatible Met software en Nederlandse handleiding PHILlPS NMS 8280 Hn.199,- msx-2 video computer Hn.1749,- PHILlPS NMS 8245 Deze aanbiedingen van msx-2 computer producten zijn geldig zolang Hn.999,- de voorraad strekt, tot uiterlijk 30 september 1990 IEDEREEN DIE DIRECT BIJ SPOFFER HSH BESTELD KRIJGT EEN KADO TER WAARDE VAN CA. STAR MSX PRINTER Hfl.24,- (SG 30? voor MSX) Hn.399,- SPOFFER PHILlPS MSX MODEM NMS 1255 + SOFTWARE met Nederlandstalige documentatie Hn. 169,-!! ~------------------~------~ MSX ROMS en MegaROMS VOOR A.M.C. van Kinderen's f34,- DEEP FOREST- ANDROGYN US - RASTAN SAGA MSX EPROMMER SUPERTRITORN - GUARDICS (TOEPROM, Nieuwe versie) inclusief: ADAPTER BOARD NIEUWE KONAMI'S (voor 27: 08,16,32 en 512 een cartridge) QUARTH MegaROM MSX-2/2+ Hn.279,- Hn.119,- SOLID SNAKE (METALGEAR 2) Minimum bestelbedrag 4MegaROM MSX2-/2+ Hn.30,- Hn.159,- TRADE ENQUIRIES __---------------1 WE LCOME Products from ------ bl*w'89 Springlevend! MSX is absoluut niet dood, heb ik tot mijn plezier de afgelopen weken mogen bemerken. Sinds MCM in eigen beheer wordt uitgegeven - en we eerlijk gezegd ook weer wat actiever zijn geworden - zijn de ontwikkelingen haast niet bij te benen. Soms denk ik bijna dat we wat teveel hooi op de vork genomen hebben, gezien alle drukte op de kantoren. Zo is de LezersService een doorslaggevend succes gebleken. En dat succes, dat is toch een beetje een tweesnijdend zwaard. Zolang de programmatuur niet helemaal marcheert is het verschrikkelijk veel handwerk, meer dan we hadden ingeschat. Dat heeft natuurlijk zo zijn gevolgen, wat betreft de werkdruk. Maar we gaan door met de postorderafdeling, want het voorziet duidelijk in een behoefte. En deze keer zijn er weer de nodige nieuwe aanbiedingen! Ook anderen zijn uitermate actief op MSX-gebied. Zo heeft Stichting Code de MultiCartRidge - MCR - uitgebracht. Die MCR is een ideaal stukje hardware, waar één van de redacteuren in dit nummer lyrisch over bericht. Alleen, dat de test zo diepgravend zou worden dat de brave borst dagen niets anders deed dan MCR testen, dat was een beetje een streep door de tijdsrekening. Kwalijk kan ik het hem echter niet nemen. Die MCR is echt precies wat iedere MSX nodig heeft: een geheugenuitbreiding met een ingebouwde memory mapper en een RAMdisk. Dat RAMdisk programma staat in EPROM en is dan ook altijd beschikbaar. Bovendien, de RAMdisk is beschermd tegen programma's die zonder meer de hele mapper willen inpikken, dus ook bruikbaar bij Ease! REDACTIONEEL Bij die MCR kan je bovendien precies opgeven hoe het extra RAM - maximaal één MB op dit moment - gebruikt moet worden. Dus, hoeveel als mapper beschikbaar moet zijn, hoeveel afgeschermd moet worden voor de RAMdisk en, als klap op de vuurpijl, hoeveel er als printerbuffer moet worden ingezet. Een heel intelligente printerbuffer, compleet met statuslampje ! Eerlijk is eerlijk, ik geloofde in eerste instantie niet zo in dit project, maar de praktijk bewijst mijn ongelijk. Proficiat Mischa, ik hoop dat de MCR het succes krijgt wat het verdient! Ondertussen staat het MemMan project ook niet stil. Als alles klopt treft u in dit blad een voor programmeurs bestemd technisch verhaal aan, waarmee men voortaan MemMan-com­ patibele programma's kan ontwikkelen. Daarnaast hoop ik dat we de ruimte hebben voor BK, de Bestands-Kopieerder. Het eerste programma dat MemMan gebruikt, en hoe! Een utility die zijn gelijke niet kent op MSX-gebied. Beide programma's zijn expliciet Public Domain, maar lopen wegens technische redenen pas vanaf volgende maand mee in de vernieuwde MCM-PD rubriek. Wie nu al van Mem Man en BK wil kunnen profiteren zal de MCM-diskette moeten bestellen, of even rondneuzen in een BBS. Ik denk namelijk dat iedere sysop deze programma's wel zal opnemen. Ons MSX2 naar MSX2+ ombouw-artikel in het vorige nummer heeft ook heel wat reacties losgemaakt. Woedende ombouwers, kritische ombouwers, twijfelende ombouwers en - tot mijn verbazing - vermanende woorden. Meerdere mensen vroegen zich af of MCM nu geheel van koers aan het veranderen was, want de MSX2+ ROM's - waar iedere ombouwer van uit moet gaan - zijn door copyright beschermd. En door het recept te publiceren hoe die ROM's aan te passen zouden we het piratiseren van de ROM's bevorderen. Nu hadden we ons dat natuurlijk ook al lang beseft, maar het feit dat de MSX2+ niet in Europese versie is uitgebracht leek ons een argument om in dit geval het copyright het copyright te laten. De kritiek heeft echter hard toegeslagen op de redactie, momenteel beraden we ons of we die ROM-aanpassingen zullen publiceren of niet. Het hardware-verhaal staat natuurlijk wel in dit nummer, maar wat het tweede gedeelte betreft, we zijn er nog niet uit. Goed, leven genoeg in de brouwerij. De redactie werkt zich half over de kop, de deadline is weer eens moordend. Instortende apparatuur - MS-DOS computers natuurlijk - helpen daar ook niet bij. Zodat ik op dit moment nog niet eens zeker kan zeggen of de recensie van Financial Solution in dit nummer zal verschijnen. Inderdaad, een administratiepakket op de MSX. Behoorlijk compleet: boekhouding, facturering en artikeladministratie. En dan te bedenken dat iemand me een paar maanden geleden vroeg 'of we een MSX -tijdschrift nog wel zouden kunnen vullen'! MSX Computer Magazine nummer 40 - september 1990 - 5- Eerste Hulp Bij Overleven Avonturiers, ruimtebonken, E.H.B.O.