Korea Północna za zasłoną Korea Północna za zasłoną Redakcja naukowa Prof. Andrzej Rzepliński Joanna Hosaniak Tłumaczenie Joanna Hosaniak Helsińska Fundacja Praw Człowieka Warszawa 2004 Spis treści Wstęp .......................................................................................................................... 7 Norbert Vollerstern Nieść pomoc tam, gdzie jest ona najbardziej potrzebna ............................... 9 Lee Baek-lyong Byłem więźniem obozu dla więźniów politycznych w Korei Północnej..... 15 Kang Chul-hwan Długoletni wyrok bez procesu sądowego...................................................... 23 Kang Chul-hwan, Ahn Hyok Dzieci w północnokoreańskich obozach ....................................................... 29 Kang Chul-hwan Święta w północnokoreańskich obozach....................................................... 43 Pierre Rigoulot Analiza porównawcza obozów koncentracyjnych w nazistowskich Niemczech, Związku Radzieckim i Korei Północnej ................................... 49 Maurizio Giuliano Korea Północna za zasłoną .............................................................................. 59 Shin Sang-ok Ofiary kultu jednostki....................................................................................... 67 Haruhisa Ogawa Współzależność pomiędzy ideologią Dżucze a obozami koncentracyjnymi.............................................................................................. 73 Kim Hwa-young Desperacka walka o życie................................................................................. 83 Haruhisa Ogawa Pochwała czy potępienie – sytuacja kobiet w Korei Północnej.................. 87 Kim Byung-ro Sytuacja praw człowieka w Korei Północnej................................................. 99 Kim Il Su Swoboda poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania a przestępstwo przekroczenia granicy ........................................................ 113 Kang Hyuk Moje życie w Korei Północnej ....................................................................... 121 Harald Maas Milcząca tragedia............................................................................................. 125 Piotr Gillert Sprowadza ich głód ......................................................................................... 131 Carl Gershman Prawa człowieka w Korei Północnej: Klucz do pokoju i pojednania pomiędzy Północą a Południem.............. 141 Komisja Praw Człowieka ONZ – Rezolucja ..................................................... 145 Wstęp „Który skrzywdziłeś człowieka prostego Śmiechem nad krzywdą jego wybuchając, Gromadę błaznów koło siebie mając (...)” Czesław Miłosz, Który skrzywdziłeś Tuż przed oddaniem do druku niniejszej publikacji – w lutym 2004 roku – BBC pokazało reportaż o komorach gazowych w Korei Północnej, w któ- rych przeprowadza się eksperymenty na więźniach obozów koncentracyj- nych. A przecież eksperymenty przeprowadzane na ludziach są tylko jednym z elementów machiny śmierci stworzonej przez Kim Ir Sena i Kim Jong Ila. Czy potrzeba więc aż tak sensacyjnych informacji, aby społeczność mię- dzynarodowa zaczęła mówić głośno o dramacie ludzi w Korei Północnej? Czy historia musi zatoczyć koło, żeby wstrząsnąć sumieniem świata? Głód i obozy koncentracyjne w Korei Północnej pochłonęły już miliony ofiar. Setki tysięcy północnokoreańskich uchodźców w obliczu śmierci gło- dowej uciekło do Chin. Żyją tam w ciągłym strachu przed deportowaniem i karą, która czeka „zdrajców ojczyzny” za przekroczenie granicy. Klęski żywiołowe nie są jedyną przyczyną głodu w Korei Północnej, jak się powszechnie sądzi. Władze północnokoreańskie stosują politykę głodu wobec tej części obywateli, która jest niewygodna dla reżimu. W ten sposób od lat dokonują powolnej eksterminacji własnego narodu. W ostatnich dwóch latach, podobnie jak w okresie zimnej wojny, sprawy bezpieczeństwa oraz rozwiązanie kwestii kryzysu nuklearnego na Półwyspie Koreańskim przysłoniły problem systematycznych, masowych i ludobój- czych pogwałceń praw człowieka w Korei Północnej. Dlatego konieczna jest aktywność organizacji pozarządowych oraz mediów, które uświadomią nie 8 Dostępność nieodpłatnej pomocy prawnej. RaportKorea z Północnamonitoringu za zasłoną Część II. Analiza dostępnych danych statystycznych 9 tylko klasie politycznej, lecz również szerokiej opinii publicznej sytuację praw człowieka w Korei Północnej, a w konsekwencji spowodują zaistnienie tej kwestii w polityce i dyplomacji wielu państw. W naszej książce prezentujemy teksty pochodzące ze zbiorów Citizens’ Alliance for North Korean Human Rights & Refugees – południowokoreań- skiej organizacji, która wraz z Helsińską Fundacją Praw Człowieka zorgani- zowała w dniach od 29 lutego do 2 marca, 2004 roku w Warszawie międzynarodową konferencję na temat naruszeń praw człowieka w Korei Północnej. Czytelnikowi książka oferuje możliwość zapoznania się ze świadectwami ofiar zbrodni reżimu, którzy zdołali zbiec i mieszkają obecnie w Korei Południowej, z analizami publicystów, reporterów, ekspertów i obrońców praw człowieka. Zgromadzone tu teksty łączy wspólna myśl: apel do wszystkich, aby przerwać milczenie. Dziękujemy dziennikowi „Rzeczpospolita” za pozwolenie na wykorzysta- nie tekstu Piotra Gillerta pt. „Sprowadza ich głód”. 8 Dostępność nieodpłatnej pomocy prawnej. RaportKorea z Północnamonitoringu za zasłoną Część II. Analiza dostępnych danych statystycznych 9 Nieść pomoc tam, gdzie jest ona najbardziej potrzebna Norbert Vollerstern, Lekarz, Niemcy Byłem członkiem niemieckiej grupy medycznej, Cap Anamur, która przyjechała do Korei Północnej w lipcu 1999 roku, żeby nieść pomoc medyczną. Przebywałem tam 18 miesięcy, do 30 grudnia 2000 roku, kiedy to nakazano mi opuścić kraj w związku z publicznym oskarżaniem reżimu o naruszenia praw człowieka i zaniedbania w rozprowadzaniu ogromnej ilości pomocy humanitarnej dla najbardziej potrzebujących. W początkach mojego pobytu, zdarzyło mi się zająć robotnikiem, który został ciężko poparzony przez rozpalone żelazo. Zgłosiłem się jako ochotnik, oddając dla niego skórę. Wycinek skóry pobrano z mojego lewego biodra i wszczepiono pacjentowi. Zostałem za to odznaczony Medalem Przyjaźni. Tylko dwóch obcokrajowców dostąpiło tego zaszczytu – drugim był Franco- is Large, członek naszej grupy medycznej, który również był dawcą skóry. Wraz z medalem wydano mi paszport VIP i prawo jazdy, które pozwoliły mi na podróżowanie po kraju, w miejsca niedostępne dla wielu obcokrajow- ców, a nawet dla zwykłych Koreańczyków. Udało mi się w tajemnicy sfoto- grafować moich pacjentów i ich otoczenie. Mimo że przypisano mnie do dziecięcego szpitala w Pyongsong, 10 mil na północ od Phenianu, udało mi się odwiedzić wiele innych szpitali w kilku prowincjach. W każdym z tych szpitali oczom moim ukazywały się zatrważające obrazy: brak bandaży, skalpelów, antybiotyków, pomieszczeń operacyjnych. Widziałem jedynie połamane drewniane łóżka, na których leżały dzieci czekające na śmierć. Dzieci w szpitalach na prowincji były wyniszczone fizycznie, karłowate, ciche, wyczerpane psychicznie i po prostu za małe na swój wiek. Ich oczy 10 Dostępność nieodpłatnej pomocy prawnej. RaportKorea z Północnamonitoringu za zasłoną Część II. Analiza dostępnych danych statystycznych 11 zionęły pustką, skóra ciasno opinała kości twarzy. W biało-niebieskich pasiakach wyglądały jak dzieci z Oświęcimia i Dachau. Ich wygląd świadczył o tym, że nie przetrwają nawet najmniejszego przeziębienia. Cierpią nie tylko dzieci. Większość dorosłych cierpi na choroby psycho- somatyczne – są wykończeni drylem, niekończącymi się paradami, zebrania- mi od szóstej rano i nieustannie wkładaną w głowy propagandą. Są u kresu wytrzymałości. Szerzy się depresja kliniczna i alkoholizm. Starzy i młodzi sprawiają wrażenie przerażonych. W trakcie swojego 18 – miesięcznego pobytu w Phenianie miałem możliwość odwiedzić w szpitalu swojego kierowcę, wysokiego rangą oficera, który trafił do szpitala z pęknięciem czaszki. Jak zwykle miałem w zwyczaju, zabrałem ze sobą bandaże, antybiotyki i inne przyrządy. Gdy znalazłem się w środku, ujrzałem szpital tak nowoczesny, jak niejeden w Niemczech, w pełni wyposażony w rezonans magnetyczny, ultrasonografy, EKG, sprzęt rentgenowski. Zrozumiałem wtedy, że w Korei Północnej istnieją dwa światy, jeden dla elit, między innymi dla wojskowych, drugi dla zwykłych obywateli – istne piekło. Podczas całego mojego pobytu dostęp do żywności i lekarstw nie popra- wił się. Można sobie tylko wyobrazić warunki panujące w tak zwanych „instytucjach reedukacyjnych”, gdzie internowane są całe rodziny za czyn lub słowo, jakiego członek rodziny dopuścił się przeciwko reżimowi. Obozy te zamknięte są dla cudzoziemców, nawet dla Międzynarodowego Czerwo- nego Krzyża. Moja początkowa naiwna wiara w to, że głód w Korei jest spowodowany klęską żywiołową szybko się rozwiała, gdy zobaczyłem jak wiele z pomocy humanitarnej nie trafiało do najbardziej potrzebujących. Zanim Cap Anamur podjął działania w Korei, inne organizacje humanitarne, takie jak Lekarze Bez Granic, OXFAM, ACF i CARE, wycofały się stamtąd, ponieważ nie pozwolono im na dostarczanie żywności bezpośrednio do ludzi. Musiały przekazywać całą pomoc władzom. Pomoc docierała do Korei, ale widocz- nych rezultatów w poprawie warunków życia nie było widać. Pytanie brzmiało więc – dokąd trafia zagraniczna pomoc humanitarna? 10 Dostępność nieodpłatnej pomocy prawnej. RaportKorea z Północnamonitoringu za zasłoną Nieść pomoc tam,Część gdzie II. Analiza jest ona dostępnych najbardziej danych potrzebna statystycznych 11 Klasa rządząca,