PLAN-MER RUP AFBAKENING KLEINSTEDELIJK GEBIED NEERPELT - OVERPELT Niet-technische samenvatting Definitief-MER COLOFON Opdracht: Plan-MER RUP KSG Neerpelt - Overpelt Niet-technische samenvatting Definitief-MER Opdrachtgever: Provincie Limburg Universiteitslaan 1 3500 Hasselt Opdrachthouder: Antea Belgium nv Roderveldlaan 1 2600 Berchem (Antwerpen) T : +32(0)3 221 55 00 F : +32 (0)3 221 55 01 www.anteagroup.be BTW: BE 414.321.939 RPR Antwerpen 0414.321.939 IBAN: BE81 4062 0904 6124 BIC: KREDBEBB Antea Group is gecertificeerd volgens ISO9001 Identificatienummer: 2271323047_NTS Datum: status / revisie: Mei 2016 defMER -NTS Vrijgave: Cedric Vervaet, Account Manager Controle: Nonie Van Elst, Mer-coördinator en projectleider 2271323047/nve - definitief Plan-MER PRUP KSG Neerpelt-Overpelt - SAMENVATTING pagina 2 van 46 Team van deskundigen: MER-coördinator en MER-deskundige bodem Nonie Van Elst Mer-deskundige Landschap, Bouwkundig erfgoed en Mer-deskundige Fauna en Flora Archeologie Cedric Vervaet Sofie Claerbout Mer-deskundige Mens-ruimtelijke aspecten Mer-deskundige Mens-mobiliteit Paul Arts Jan Baeten Mer-deskundige Water Mer-deskundige Geluid Kristof Goemaere Sven Loridan Mer-deskundige Lucht Dirk Dermaux Projectmedewerkers Marten Dugernier, coördinator PRUP Lowie Steenwegen, ruimtelijk planner Koen Foncke, adviseur Antea Belgium nv 2016 Zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Antea Group mag geen enkel onderdeel of uittreksel uit deze tekst worden weergegeven of in een elektronische databank worden gevoegd, noch gefotokopieerd of op een andere manier vermenigvuldigd. 2271323047/nve - definitief Plan-MER PRUP KSG Neerpelt-Overpelt - SAMENVATTING pagina 3 van 46 INHOUD DEEL 1 NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING ............................................................ 5 1 KADERING, SITUERING EN PLANDOELSTELLINGEN-SCENARIO’S ................................................. 6 1.1 DOEL VAN DE NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING ........................................................................ 6 1.2 INLEIDING, KADERING EN PLANDOELSTELLINGEN ......................................................................... 6 1.3 SITUERING ........................................................................................................................... 7 1.4 JURIDISCHE SITUERING-BESTEMMINGEN VAN HET KLEINSTEDELIJK GEBIED EN OMGEVING .................. 8 1.5 VOORGENOMEN ACTIVITEIT - BESCHRIJVING VAN HET PROGRAMMA VOOR DE EFFECTBEOORDELING ... 9 1.6 BESPROKEN ONTWIKKELINGSSCENARIO’S / CUMULATIEVE EFFECTEN ............................................ 16 1.7 ONDERZOCHTE ALTERNATIEVEN ............................................................................................ 16 2 SYNTHESE EFFECTBESPREKING, CONCLUSIES EN MAATREGELEN/AANBEVELINGEN ....................... 19 2.1 BEKNOPTE METHODIEK WAARDEBEPALING .............................................................................. 19 2.2 SYNTHESE VAN MILIEUEFFECTEN PER DISCIPLINE ....................................................................... 20 2.3 MILDERENDE MAATREGELEN EN AANBEVELINGEN ..................................................................... 29 2.4 LEEMTEN IN DE KENNIS EN MONITORING ................................................................................. 36 2.5 GLOBALE CONCLUSIE ........................................................................................................... 37 DEEL 2 BIJLAGEN ................................................................................................. 44 BIJLAGE 1 KAARTENBUNDEL .................................................................................... 45 BIJLAGE 2 INDICATIEVE CONCEPTEN VAN MOGELIJKE GRAFISCHE PLANNEN PER DEELGEBIED .......................................................................................................... 46 2271323047/nve - definitief Plan-MER PRUP KSG Neerpelt-Overpelt - SAMENVATTING pagina 4 van 46 DEEL 1 NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING 2271323047/nve - definitief Plan-MER PRUP KSG Neerpelt-Overpelt - SAMENVATTING pagina 5 van 46 1 Kadering, situering en plandoelstellingen-scenario’s 1.1 Doel van de niet-technische samenvatting Dit is de niet-technische samenvatting van een milieueffectrapport, m.a.w. een beknopte samenvatting van het eigenlijke milieueffectrapport bestemd voor publiek en stakeholders. Een plan-milieueffectrapport is een openbaar document waarin de milieueffecten van een planproces (hier het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan kortweg PRUP) en de eventuele alternatieven voor dat planproces, worden onderzocht. Het milieueffectrapport beslist niet of het PRUP wordt goedgekeurd / vastgesteld, dit wordt beslist door de bevoegde overheid/bestuur die hierbij rekening houdt met het milieueffectrapport. Deze niet-technische samenvatting heeft als doel om aan publiek en belanghebbenden de relevante informatie uit het milieueffectrapport van het plan te communiceren en hiermee de publieke participatie in het vergunningsproces te bevorderen. Voor de uitgebreide technische informatie moet u het eigenlijke milieueffectrapport raadplegen. 1.2 Inleiding, kadering en plandoelstellingen In het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV, 1997 en herzieningen) werden Neerpelt en Overpelt samen als één kleinstedelijk gebied (afgekort KSG) aangeduid op provinciaal niveau. Uitgangspunten voor het beleid in de stedelijke gebieden zijn ontwikkeling, concentratie en verdichting, maar met respect voor de draagkracht van het stedelijk gebied. Om aan te duiden op welk gebied het beleid van toepassing is, worden de stedelijke gebieden afgebakend. Het RSV geeft de provincie de opdracht om de structuurondersteunende kleinstedelijke gebieden en de kleinstedelijke gebieden op provinciaal niveau af te bakenen. Hiertoe dient een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP). Met hieraan gekoppeld een plan-milieueffectenrapport opgesteld (plan-MER) te worden. De afbakening van het kleinstedelijk gebied en de bepaalde bestemmingswijzigingen zullen juridisch worden vastgelegd in een Provinciaal Uitvoeringsplan (PRUP). De afbakening resulteert in een gesloten grenslijn met een beleidsmatige betekenis/ruimtelijk referentiekader: binnen de grenslijn voert men een stedelijk gebiedbeleid (alwaar het wenselijk is de kwantitatieve behoefte inzake woningbouw, economische activiteiten en andere activiteiten op te vangen); buiten deze lijn voert men een buitengebiedbeleid (alwaar het ruimtelijk beleid gericht is op het behoud, het herstel, de ontwikkeling en verweving van de voor het buitengebied belangrijke structuurbepalende functies; wonen en werken dienen geconcentreerd te worden in de kernen). Deze afbakeningslijn zelf wordt niet beoordeeld op milieueffecten, gezien het zuiver een grensbepaling betreft. Het PRUP zal deelplannen omvatten voor: - Woongebieden, al dan niet in combinatie met zones voor gemeenschapsvoorzieningen en/of KMO’s; - Regionale bedrijventerreinen. Voor dit provinciaal RUP dient er een plan-milieueffectrapport (MER)1, te worden opgemaakt dat goedgekeurd dient te worden door dienst Mer. 1 Een milieueffectrapport (het MER) is een openbaar document, waarin van een voorgenomen activiteit en van redelijkerwijs in beschouwing te nemen alternatieven, de te verwachten gevolgen voor het milieu in hun onderlinge samenhang op een systematische en zo objectief mogelijke wijze beschreven worden. 2271323047/nve - definitief Plan-MER PRUP KSG Neerpelt-Overpelt - SAMENVATTING pagina 6 van 46 Binnen het m.e.r.-proces wordt er uitgegaan van een maximaal verkennend programma in de invulling van potentiële deelgebieden. Met een zo ruim mogelijke benadering onderzoeken de deskundigen de milieueffecten. De PRUP-voorschriften en uiteindelijk grafisch plan zullen worden opgesteld in latere fase. Zowel de woonbehoeftestudie (afronding voorzien voor de voorlopige vaststelling PRUP), de ruimtelijke visie als de milieueffectbeoordeling en ook beleidsbeslissingen zullen het programma en de deelgebieden mee vorm geven. 1.3 Situering De ruimtelijk sterk verweven buurgemeenten Neerpelt en Overpelt zijn gelegen in het noorden van de provincie Limburg. Beide gemeenten, samen met Lommel, zijn deel van het stedelijke netwerk Kempische As. Dit is een oost-west georiënteerde verstedelijkte band met een belangrijke economische functie. De belangrijke regionale verbindingswegen: N71 (Ringlaan – Noord Zuid Verbinding – N712a – Heerstraat – Hamonterweg) en N74 (Noord Zuid verbinding) lopen doorheen het KSG. De spoorlijn Antwerpen – Hamont loopt evenwijdig met het tracé van de N71. Deze spoorlijn is een mogelijk tracé van de IJzeren Rijn: de historische goederenspoorverbinding tussen de Antwerpse haven en het Ruhrgebied. Deze verbinding wordt mogelijk op termijn weer hersteld (nog geen tracékeuze gemaakt noch beslist beleid). Ook het kanaal Herentals-Bocholt vormt een belangrijke lijninfrastructuur met een economische en recreatieve functie. Het valleigebieden van de Dommel en zijbeken en de Holvenloop is natuur- en landschapsbepalend. In opdracht van de provincie Limburg werd in 2005 een voorstudie voor de afbakening van het kleinstedelijk gebied Neerpelt – Overpelt opgemaakt. In deze voorstudie is een onderzoek naar de grensstellende elementen voor de afbakeningslijn gevoerd waarna een voorstel tot afbakening naar voor werd gebracht. De afbakeningslijn die in het MER wordt aangehouden is grotendeels gevolgd. Situering afbakeningslijn en deelgebieden: zie kaart 1, kaart2, kaart 3, kaart 4 in bijlage 1 in de kaartenbundel. Een situering van de afbakeningslijn en de deelgebieden is weergegeven