„PlanRozwojuPowiatuBiłgorajskiego” Uchwała Nr XXVII/242/2004 Rady Powiatu w Biłgoraju z dnia 2 grudnia 2004 r. w sprawie uchwalenia Planu Rozwoju Powiatu Biłgorajskiego na lata 2004 - 2013 Na podstawie art. 12 pkt. 4 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U.z 2001r.,Nr 142,poz.1592z późn.zmianami),pozaopiniowaniu przez Komisję ds. Rozwoju Powiatu Biłgorajskiego, Rada Powiatu uchwala, co następuje: §1 Uchwala się Plan Rozwoju Powiatu Biłgorajskiego na lata 2004 – 2013, stanowiącyzałącznikdouchwały. §2 WykonanieuchwałypowierzasięZarządowiPowiatu. §3 UchwaławchodziwŜycie zdniempodjęcia. FundacjaRozwojuLubelszczyzny 1 „PlanRozwojuPowiatuBiłgorajskiego” PLAN ROZWOJU POWIATU BIŁGORAJSKIEGO NA LATA 2004 - 2013 STAROSTWO POWIATOWE WBIŁGORAJU ul.Kościuszki87 tel.: (084)688-2000 fax.:(084)6882009 www.bilgorajski.netbip.pl e-mail:[email protected] FUNDACJA ROZWOJU LUBELSZCZYZNY ul.Lubartowska74 a,Ipiętro tel.: (081)7101900 fax:(081)7101901 www.fundacja.lublin.pl e-mail:[email protected] Biłgoraj–Lublin,listopad2004 FundacjaRozwojuLubelszczyzny 2 „PlanRozwojuPowiatuBiłgorajskiego” SPISTREŚCI I. WPROWADZENIE 3 II. DIAGNOZASYTUACJISPOŁECZNO–EKONOMICZNEJ 5 1. INFORMACJAOGÓLNA 6 2. UWARUNKOWANIAŚRODOWISKAPRZYRODNICZEGO 6 2.1. PołoŜeniegeograficzne 6 2.2. Zasobyprzyrodnicze 9 2.3 Krajobrazi waloryśrodowiskaprzyrodniczego 11 2.4. Turystyka 17 2.5. Ocenastanui identyfikacjazagroŜeńśrodowiska 25 3. SYTUACJADEMOGRAFICZNO–SPOŁECZNA 26 3.1. Demografia 26 3.2. Rynekpracy 28 3.3. Strukturabezrobocia 31 3.4. Sytuacjamieszkaniowa 33 4. INFRASTRUKTURATECHNICZNAISPOŁECZNA 34 4.1. Administracja,oświataisport 34 4.2. Wartościhistoryczneikulturowe 39 4.3. Działalnośćkulturalna 40 4.4. Opiekazdrowotnaiopiekaspołeczna 42 4.5 Komunikacja 54 4.6. Własnośćnieruchomości 65 4.7. Infrastrukturatechniczna 66 6. GOSPODARKAIROLNICTWO 70 6.1. Przemysł,handeliusługi 70 6.2. Rolnictwo 74 7. ANALIZABUDśETUPOWIATU 83 8. WNIOSKI–REKOMENDACJE 86 FundacjaRozwojuLubelszczyzny 3 „PlanRozwojuPowiatuBiłgorajskiego” III. PLAN ROZWOJU POWIATU 87 1. PARTNERSTWOIKONSULTACJESPOŁECZNE 87 2. ANALIZASWOTIOBSZARYPROBLEMOWE 88 3. CELESTRATEGICZNE 99 4. LISTA ZADAŃ/PROGRAMÓWNALATA20042013 106 5. HARMONOGRAMCZASOWYIFINANSOWYREALIZACJI ZADAŃPOWIATUNALATA2004–2006 126 5.1.Szczegółowyopis zadań(fiszki) 132 6. OCZEKIWANEWSKAŹNIKIOSIĄGNIĘĆPLANU ROZWOJU POWIATU 166 7. SYSTEMWDRAśANIA,MONITOROWANIAIPUBLIC RELATIONPLANU 173 FundacjaRozwojuLubelszczyzny 4 „PlanRozwojuPowiatuBiłgorajskiego” I. WPROWADZENIE Proces opracowania „Planu Rozwoju Powiatu Biłgorajskiego” został zainicjowany przez Zarząd i Radę Powiatu. Istotą opracowania jest określenie uwarunkowańwewnętrznych- zasobów powiatui moŜliwości ichwykorzystania oraz niedoborów - dziedzin wymagających ulepszenia z uwzględnieniem powiązań i wpływów otoczenia zewnętrznego. Celem nadrzędnym opracowania jest określenie programów działań, które przyczynią się do poprawy warunków Ŝycia lokalnej społeczności. Zadaniem Planujest powiązanie projektów z celami Strategii RozwojuPowiatu oraz potencjalnymi źródłami ichfinansowania.Projekcja zadańinwestycyjnychodnosi sięwyłączniedozadańwłasnychpowiatu. Pracenad„PlanemRozwojuPowiatuBiłgorajskiego”wykonanowtrzechetapach: Ietap: Opracowanie diagnozy sytuacji społeczno-gospodarczej obszaru powiatu na podstawie danych statystycznych i badań własnych. Analiza została przeprowadzona w oparciu o materiał statystyczny pochodzący ze Starostwa Powiatowego i Urzędów Gmin, dane GUS oraz badania własne. W opracowaniu wykorzystano następujące materiałyźródłowe: • Strategiarozwojuwojewództwalubelskiego • Zarysstrategiipowiatubiłgorajskiegonalata2000–2004 • Kierunkirozwojupowiatubiłgorajskiegonalata20002006 • Programochronyśrodowiskapowiatubiłgorajskiego • Plangospodarkiodpadamipowiatubiłgorajskiego • Kierunkidziałaniawzakresiebudowyiprzebudowydrógpowiatowychna lata20042007 • Programpromocjizatrudnieniaiaktywizacji lokalnegorynkupracyna lata2004–2007 • PowiatowaStrategiaRozwiązywaniaProblemówSpołecznych • RocznikStatystycznyWojewództwaLubelskiego,TomII,Lublin2003 • PowiatywPolsce,GUS2003 IIetap: Opracowanie części planistycznej określającej poŜądane kierunki rozwoju powiatupoprzezwyznaczeniekonkretnychzadańisposobówichrealizacji. FundacjaRozwojuLubelszczyzny 5 „PlanRozwojuPowiatuBiłgorajskiego” Intencją Rady i Zarządu Powiatu było zidentyfikowanie potrzeb i oczekiwań w zakresie zadań własnych powiatu oraz ujęcie ich w „Planie Rozwoju Powiatu Biłgorajskiego”. Wszystkie zadania ujęte w planie zostały wypracowane podczas spotkań grup roboczych, które odbyły się na terenie Powiatu Biłgorajskiego w dniach 3, 10,19 sierpnia,1września i29listopada2004r. IIIEtap: „Plan Rozwoju Powiatu Biłgorajskiego” przedstawia sytuację społeczno – ekonomiczną, formułuje cele i zawiera opis strategii zmierzającej do osiągnięcia rozwojuspołecznegooraz gospodarczego.Prezentuje szacunkowe efektyplanowanych interwencji i wpływ na przebieg procesów rozwojowych, wskazuje kierunki zaangaŜowaniaśrodkówfunduszystrukturalnychiśrodkówwłasnychgminy. Przygotowanie PlanuRozwojupoprzedził proces konsultacji społecznych.Projekt był przedmiotem dyskusji poszczególnych komisji Rady Powiatu. Dokument oparty zostałnazałoŜeniachujętychwzarysiestrategii rozwojupowiatu. „Plan Rozwoju Powiatu Biłgorajskiego” na lata 2004-2006 będzie słuŜył jako punkt odniesienia dla działań ocharakterze rozwojowym, podejmowanych wyłącznie z zasobów środków własnych, jak równieŜ pozwoli określić wysokość interwencji zfunduszyunijnych. PlanRozwojuPowiatuBiłgorajskiegozostałopracowanydladwóchokresów: -okresukrótkoterminowego,obejmującegolata2004–2006, -okresudługoterminowego,obejmującegolata2007–2013. Zakłada się aktualizację Planu w przypadku zaistnienia pilnej potrzeby. Realizacja Planu Rozwoju Powiatu uzaleŜniona będzie od opracowania studiów wykonalności, przygotowania projektów technicznych oraz moŜliwości własnych, finansowychPowiatuikwalifikacjiprojektówprzezRegionalnyKomitetSterujący. FundacjaRozwojuLubelszczyzny 6 „PlanRozwojuPowiatuBiłgorajskiego” II. DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNO - EKONOMICZNEJ FundacjaRozwojuLubelszczyzny 7 „PlanRozwojuPowiatuBiłgorajskiego” I. INFORMACJA OGÓLNA 2. UWARUNKOWANIAŚRODOWISKAPRZYRODNICZEGO 2.1. PołoŜeniegeograficzne Powiat biłgorajski połoŜony jest w południowej części województwa lubelskiego na pograniczu trzech jednostek fizjograficznych: WyŜyny Lubelskiej, Roztocza i Kotliny Sandomierskiej. NiŜszymi jednostkami fizjograficznymi są: Wyniosłość Giełczewska,Podół Zamojski,Roztocze Zachodnie i Środkowe,Równina Biłgorajska i PłaskowyŜ Tarnogrodzki. Od zachodu powiat biłgorajski sąsiaduje z powiatem niŜańskim i janowskim,odpółnocnego- zachoduz powiatem lubelskim,od północnego - wschodu z powiatem krasnostawskim, od wschodu z powiatem zamojskim,odpołudniowego- wschoduz tomaszowskim,a odpołudnia z powiatami lubaczowskim, leŜajskim i przeworskim przynaleŜnymi do województwa podkarpackiego. Podziaładministracyjny Wskładpowiatuwchodzą: - 4gminymiejskie–Biłgoraj,Frampol,JózefówiTarnogród - 10 gmin wiejskich: Biłgoraj, Aleksandrów, Biszcza, Goraj, KsięŜpol, Łukowa,Obsza,PotokGórny,Tereszpol,Turobin. Powiat Biłgorajski zajmuje obszar 1678km 2,costanowi odpowiednio6,68% powierzchniwojewództwalubelskiegoi0,5%powierzchnikraju. FundacjaRozwojuLubelszczyzny 8 „PlanRozwojuPowiatuBiłgorajskiego” FundacjaRozwojuLubelszczyzny 9 „PlanRozwojuPowiatuBiłgorajskiego” Powierzchnia,liczbamiejscowości,liczbasołectwilokalizacjagminpowiatu biłgorajskiego Powierzchnia Liczba Liczba Lp. Gmina/miasto Lokalizacja w km 2 sołectw miejscowości Powiat PołoŜony w południowej części 1 677,8 170 198 Biłgorajski województwa. Miasto 1 20,9 1 PołoŜone nad rzeką Białą Ładą. Biłgoraj PołoŜona w północnej części powiatu. 16, w tym 21 w tym 1 Gmina miejska We wschodniej części gminy 2 107,6 miasto miasto - – Frampol znajduje się Szczebrzeszyński Park Frampol Frampol Krajobrazowy. Przez gminę przepływa rzeka Biała Łada PołoŜona we wschodniej części Gmina miejska 20 w tym 1 powiatu. Południową część gminy 3 124,7 17 – Józefów miasto - Józefów obejmuje Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej. 5 w tym 1 Gmina miejska PołoŜona w południowej części 4 114,0 7 miasto - – Tarnogród powiatu. Tarnogród PołoŜona w centralnej części Gmina powiatu. 5 53,2 4 7 Aleksandrów Przez gminę przepływa rzeka Czarna Łada PołoŜona w centralnej części powiatu. 6 Gmina Biłgoraj 261,4 28 36 Przez gminę przepływa rzeka Biała Łada. PołoŜona w południowo - zachodniej części powiatu. 7 Gmina Biszcza 107,3 8 8 Przez gminę przepływa rzeka Tanew. PołoŜona w północnej części powiatu. Wschodniej części gminy leŜy w obrębie występuje 8 Gmina Goraj 67,6 12 16 Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego. Przez gminę przepływa rzeka Biała Łada. PołoŜona w centralnej części powiatu. 9 Gmina KsięŜpol 142,4 17 25 Przez gminę przepływa rzeka Tanew. PołoŜona w południowo - wschodniej części powiatu. Wschodnią część gminy obejmuje 10 Gmina Łukowa 148,8 11 9 Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej. Przez gminę przepływa rzeka Tanew. PołoŜona w południowo - wschodniej części powiatu. 11Gmina Obsza 113,0 8 6 Wschodnią część gminy obejmuje Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej. FundacjaRozwojuLubelszczyzny 10 „PlanRozwojuPowiatuBiłgorajskiego” Powierzchnia Liczba Liczba Lp. Gmina/miasto Lokalizacja w km 2 sołectw miejscowości Przez gminę przepływa rzeka Tanew. Gmina Potok PołoŜona w południowo - 12 110,9 12 13 Górny zachodniej części powiatu. PołoŜona w centralnej części powiatu. Gmina 13 144,0 6 7 Północna część gminy leŜy Tereszpol w obrębie Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego. PołoŜona w północnej części 14 Gmina Turobin