POLSKI INSTYTUT STUDIÓW NAD SZTUKĄ ŚWIATA POLISH INSTITUTE OF WORLD ART STUDIES STOWARZYSZENIE SZTUKI NOWOCZESNEJ W TORUNIU SOCIETY OF MODERN ART IN TORUŃ (2000–2011) POLSKIE STOWARZYSZENIE SZTUKI ORIENTU POLISH SOCIETY OF ORIENTAL ART (2006–2011) Sprawozdanie i bibliografia Report and bibliography 2000–2015 Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata & Wydawnictwo Tako Warszawa–Toruń 2015 Opracowanie / Compiled by Jerzy Malinowski Tłumaczenie / Translated by Wojciech Ziółkowski Projekt okładki / Cover design: Łukasz Aleksandrowicz SPIS TREŚCI / TABLE OF CONTENTS Historia Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata 5 The Story of the Polish Institute of World Art Studies 21 © Copyright by Polish Institute of World Art Studies 2015 © Copyright by Tako Publishing House 2015 Konferencje / Conferences 37 Bibliografia: czasopisma i serie wydawnicze / Bibliography: magazines and book series 55 Zarząd / Board 178 ISBN 978-83-62737-70-3 Oddziały / Branches 179 Centrum Studiów nad Sztuką Świata / Center for World Art Studies 181 Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata / Polish Institute of World Art Studies Rada Naukowa / Scientific Council 182 ul. Warecka 4/6 m 10, 00-040 Warszawa e-mail: [email protected] Członkowie Instytutu wchodzący w skład Rady Naukowej / www.world-art.pl Members of an Institute belonging to the Scientific Council 182 Wydawnictwo Tako / Tako Publishing House Członkowie honorowi / Honour members 183 ul. Słowackiego 71/5, 87–100 Toruń tel. +48 501 77 25 42 Członkowie / Members 183 e-mail: [email protected] www.tako.biz.pl Komisja Rewizyjna / Audit Committee 187 Informacje / Information 188 This book can be ordered by mail: Polish Institute of World Art Studies: [email protected] Tako Publishing House: [email protected] Siedziba Instytutu / Seat of Institute 189 HISTORIA POLSKIEGO INSTYTUTU STUDIÓW NAD SZTUKĄ ŚWIATA Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata (The Polish Institute of World Art Studies) jest organizacją badawczą w zakresie nauk o sztuce, antro- pologii kultury wizualnej i audio-wizualnej oraz ochrony artystycznego dziedzictwa ludzkości. U podstaw działalności Instytutu leży przekonanie o konieczności ba- dań różnorodnych form artystycznej ekspresji, przejawiających się w kul- turach świata, zarówno w sztuce wynikającej z wykształconych systemów estetycznych, jak i będącej wyrazem etnicznej, ludowej i nieprofesjonalnej twórczości. STOWARZYSZENIE SZTUKI NOWOCZESNEJ W TORUNIU (2000–2011) I POLSKIE STOWARZYSZENIE SZTUKI ORIENTU (2006–2011) Początek działalności sięga dnia 28 marca 2000 roku, kiedy zostało zare- jestrowane Stowarzyszenie Sztuki Nowoczesnej w Toruniu (Society of Mo- dern Art). W skład Zarządu weszli: prezes – prof. Jerzy Malinowski, wice- prezes – dr Małgorzata Jankowska, sekretarz – dr Joanna Kucharzewska i skarbnik – Wojciech Romaniak. Stowarzyszenie we współpracy z Zakła- dem Historii Sztuki Nowoczesnej (założonym w 1998) i Pracownią Sztuki Orientu (2002) Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Koperni- ka, zaczęło organizować konferencje naukowe i wydawać serie publikacji w warszawskich i toruńskich wydawnictwach, poświęcone sztuce nowocze- snej w Polsce, a następnie w Europie Środkowej i Wschodniej. W 2002 roku odbyło się I Ogólnopolskie Spotkanie Historyków i Kon- serwatorów Dzieł Sztuki Orientu w Toruniu; ukazały się: pierwszy numer półrocznika Pamiętnik Sztuk Pięknych / Fine Arts Diary w Wydawnictwie Uni- 6 Jerzy Malinowski Historia Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata 7 wersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, pierwsze tomy z serii Sztuka no- z oczekiwaniami środowisk akademickich – rozszerzyła działalność, obej- woczesna oraz Artystyczny Orient w Wydawnictwie Neriton w Warszawie mując badaniami sztukę Afryki, sztukę bizantyjską i po-bizantyjską, sztukę oraz pierwsza publikacja w warszawskim Wydawnictwie DiG. W 2004 roku mniejszości narodowych w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej (Żydów, miała miejsce pierwsza konferencja międzynarodowa – Spotkanie Japoń- Ormian, Tatarów, narodów ugro-fińskich). W ramach Stowarzyszenia założo- skich i Polskich Historyków Sztuki i Muzykologów w Warszawie i Krakowie. no Sekcję Sztuki Żydowskiej i Izraelskiej [kierownik – dr Renata Piątkowska], W tym samym roku ukazał się pierwszy numer rocznika Toruńskie Studia a w 2008 roku – Sekcję Sztuki Ameryki Środkowej i Południowej [kierownik o Sztuce Orientu. – dr Ewa Kubiak], rozszerzając o nowy kontynent zakres jego działalności. Rok później zorganizowano I Konferencję Sztuki Nowoczesnej w Toru- Pierwsze konferencje Stowarzyszenia w 2007 roku miały charakter kra- niu. Następne odbywać się będą co dwa lata na przemian z Ogólnopolski- jowy: Sztuka Japonii w Warszawie oraz Kultury Afryki w Toruniu. W ko- mi Spotkaniami Historyków Sztuki i Konserwatorów Dzieł Sztuki Orientu. lejnych z początku 2008 roku – Sztuka Chin w Warszawie oraz Sztuka Równolegle, w 2003 roku utworzono Katedrę Sztuki Bizantyjskiej i Post- i kultura wizualna Indii / Art and Visual Culture of India w Warszawie, Bizantyjskiej na Wydziale Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Kardynała w języku polskim i angielskim, wzięli udział badacze z zagranicy. W histo- Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Jej kierownikiem został prof. Waldemar rii Stowarzyszenia przełomowe okazały się, zorganizowane w tym samym Deluga. W tym samym roku Katedra zorganizowała pierwszą konferencję, roku, dwie następne, już międzynarodowe konferencje Christian Art on the poświęconą sztuce wschodniego chrześcijaństwa Słowo i ikona. Źródła li- Borderlands of Asia, Africa and Europe w Zakroczymiu koło Warszawy oraz terackie w badaniach sztuki bizantyjskiej i post-bizantyjskiej oraz wydała First Congress of Jewish Art in Poland – Jewish Artists and Central-Eastern pierwszy tom rocznika Series Byzantina. Studies on Byzantine and Post-By- Europe, the 19th to WWII w Kazimierzu Dolnym. Drugą konferencję, po- zantine Art. dzielono (po raz pierwszy) ze względu na dużą ilość uczestników na dwie Nawiązane zostały wówczas bliskie kontakty ze wspomnianą wyżej pla- równoległe sekcje. Wzięło w niej udział wielu wybitnych badaczy z Izraela cówką, a także z Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie, Muzeum Narodowym (w tym z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie), Unii Europejskiej, Ukra- w Krakowie, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” w Krakowie, iny i Stanów Zjednoczonych. Polskie środowisko historyków sztuki żydow- Katedrą Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego, w której zajmowano się skiej po raz pierwszy aktywnie włączyło się do międzynarodowych badań sztuką Afryki i Ameryki Łacińskiej oraz sztuką nowoczesną, Katedrą Etnolo- nad sztuką żydowską. gii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, gdzie pro- Materiały z konferencji Sztuka Japonii, Sztuka i kultura wizualna Indii, wadzono badania nad sztuką islamu oraz etnologią i sztuką Afryki, a także Jewish Artists and Central-Eastern Europe, the 19th to WWII oraz Tkani- z Centrum Języka i Kultury „Instytut Konfucjusza” Uniwersytetu Jagielloń- ny orientalne w Polsce (z konferencji w Krakowie w 2008 roku) stworzy- skiego. ły pierwsze 4 tomy serii Conferences of the Polish Society of Oriental Art 2 grudnia 2006 roku odbyło się w Warszawie zebranie założycielskie (w Wydawnictwie DiG w Warszawie), która po modyfikacji tytułu stanie się Polskiego Stowarzyszenie Sztuki Orientu (Polish Society of Oriental Art). najważniejszą międzynarodową, anglojęzyczną serią organizacji. W skład Zarządu weszli: prezes – prof. Jerzy Malinowski, wiceprezesi – Tomy Series Byzantina. Studies on Byzantine and Post-Byzantine Art dr Joanna Wasilewska i dr hab. Weronika Liszewska, sekretarz – dr Anna VI (2008) oraz VII (2009) z materiałami konferencji Christian Art on the Pawlak [Król], skarbnik – dr Magdalena Furmanik [-Kowalska], członkowie Borderlands of Asia, Africa and Europe były pierwszymi pozycjami Stowa- – dr hab. Anna Pawłowska i prof. Tomasz Ważny. Stowarzyszenie zostało rzyszenia, publikowanymi po angielsku. zarejestrowane 2 kwietnia 2007 roku z oddziałami w Krakowie [prezes Rok 2009 przyniósł dwie ważne konferencje, zorganizowane w Kra- – dr Beata Biedrońska-Słota], Toruniu [prezes – dr Dorota Kamińska (-Jo- kowie. First Conference of Polish and Chinese Historians of Art: Poland – nes)] i Warszawie [prezes – dr Agnieszka Kluczewska-Wójcik]. Organizacja China. Art and Cultural Heritage w Collegium Maius Uniwersytetu Jagiel- ta początkowo zajmowała się sztuką Azji. Stopniowo jednak – w związku lońskiego, z udziałem profesorów Tsinghua University w Pekinie, Shanghai 8 Jerzy Malinowski Historia Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata 9 University (oraz przedstawicielki National Taiwan Institute of Art w Tajna- Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, a także w tomie Artystycz- nie), pozwoliła rozszerzyć kontakty z uniwersytetami i badaczami z Chin. ne tradycje pozaeuropejskich kultur / The Artistic Traditions of Non-European First Conference of Islamic Art in Poland: Art of the Islamic World and Arti- Cultures, który rozpoczął nową serię wydawniczą w toruńskim Wydawnic- stic Relationships between Poland and Islamic Countries rozpoczęła współ- twie Tako. Wkrótce to wydawnictwo zostanie głównym partnerem wydaw- pracę z Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej “Manggha”. W tej zapewne niczym organizacji. Publikacja tomu Studia nad sztuką Azji / Studies in the największej konferencji w dotychczasowej historii organizacji wzięli udział Art of Asia w Wydawnictwie Adama Marszałka zapowiadała nowy rocznik badacze z Turcji, Iranu i wielu innych państw o tradycji muzułmańskiej, jak Art of the Orient. Azerbejdżan, Algeria, Egipt,