TRAUMA SREBRENICA FIRST COW REICHARDTS NIEUWE QUO VADIS, AIDA? FRONTIERFILMS DE SLAG OM DE SCHELDE SPEKTAKEL OVER EEN VERGETEN STRIJD BAD LUCK BANGING OR LOONY PORN MESSCHERPE WINNAAR GOUDEN BEER #437 202 1 JUNI ONAFHANKELIJKE FILMJOURNALISTIEK SINDS 1981 ONAFHANKELIJKE FILMJOURNALISTIEK THE ROGUES present a film by FLYNN VON KLEIST A REAL-LIFE STORY, PLAYED BY THE BOY WHO LIVED IT Nu in de filmtheaters Yfendo VAN PRAAG Romana VREDE Eliyah DE RANDAMIE Daniël KOLF 4gT David Grégoire Adèle India Roméo Coralie Marsais Ludig Exarchopoulos Hair Elvis Russier Een film van Quentin Dupieux vanaf 24 juni eindelijk in de filmtheaters. TORO 2gat DE FILMKRANT #437 JUNI 2021 3 REDACTIONEEL Amazon koopt de Amerikaanse studio MGM voor 8,45 miljard dollar en krijgt zo niet alleen de rechten op het MGM-logo in handen (met die brullende leeuw), maar vooral ook een deel van de lucratieve James Bond-franchise. Plus, haastte Amazon zich te zeggen, een catalogus van meer dan vierduizend films en zeventien- duizend tv-programma’s. Twee jaar geleden kocht Disney het Fox-imperium. En de opmars van Netflix mag de laatste maanden dan iets zijn afgevlakt, niemand zal ontkennen dat de thuiskijkgewoonten van het publiek wereldwijd zijn veranderd. Het garanderen van pluriformiteit in media – een verscheidenheid van stemmen – is een fundament van westerse democratieën. Het eerste wat dictaturen meestal doen zodra ze de macht in handen krijgen, is die pluriformiteit ontmantelen. Maar hoewel het idee van pluriformiteit van nieuwsmedia best ingebakken zit bij parlement en regering – waardoor monopolies kunnen worden voorkomen – lijkt men pluriformiteit in de entertainmentsector nauwelijks van belang te vinden. Terwijl de consolidatie daar razend- snel gaat. Mocht de komende jaren verder bezuinigd worden op mediaorganisaties als publieke omroepen, omdat een handjevol luid- ruchtige useful idiots suggereert dat daar poli- tiek bedreven wordt, dan groeit de macht van internationale streamingdiensten nog verder. Het probleem is niet alleen dat een handjevol partijen dan meer en meer gaat bepalen wat er in de huiskamers te zien zal zijn. Het probleem is ook dat nieuws en entertainment al jaren steeds moeilijker van elkaar te onderscheiden zijn. Dat weten we al sinds Guy Debords The Society of the Spectacle uit 1967, waarin hij onder meer stelde dat mensen steeds meer ‘gedrogeerd raken door spectaculaire beelden’. Als gevolg daarvan willen kijkers nieuws en poli- tiek bij voorkeur als spektakel geserveerd krij- gen, als show. Politici die geen spektakel leve- ren, worden niet uitgenodigd aan tafel. Dat is een fundamentele devaluatie van het landsbe- stuur en de democratie. De verwoestende effecten daarvan hebben we de afgelopen vier jaar in de Verenigde Staten gezien, waar een tv-presentator zonder enige kennis van zaken president werd. Entertainment kan verkiezingen en dus de toekomst van democratieën net zozeer sturen als het ‘harde’ nieuws. Waarschijnlijk zelfs nog meer. Daarom moet de verscheidenheid van stemmen in de entertainmentsector net zo krachtig gegarandeerd worden als in de journa- listiek. Omdat die regulering op gespannen voet staat met een vrije markt, moet daar nu al en niet pas achteraf over nagedacht worden. Concreet: waar trekken (euro-)parlementari- ers de grens? Mogen Amazon, Netflix of Disney bijvoorbeeld het Europese RTL Group overne- men? Mogen ze bioscopen opkopen? Bioscoop- ketens? En wat als ze verplicht worden om een percentage van hun investeringen in de Neder- “Er is één gevoel dat als een constante landse film- en tv-sector te stoppen voor nieuwe producties: mag daar dan door anderen, door al zijn films loopt en dat is zoals het Filmfonds, over meebeslist worden? Of wordt zoiets beschermd door bedrijfsgeheim gefrustreerd verlangen.” en non-disclosure agreements? Linksom of rechtsom: er moet nagedacht worden over de groeiende macht van de grote streamingdien- sten. Entertainment is een serieuze zaak. Wong Kar Wai 4 10 RONALD ROVERS DE FILMKRANT #437 JUNI 2021 4 STEUN DE DE VOLGENDE FILMKRANT VERSCHIJNT OP DONDERDAG 8 JULI 2021 FILMKRANT: WORD #437 ABONNEE Word nu abonnee van de Filmkrant en ontvang The Human Voice van Pedro Almodóvar Als u nu een jaarabonnement neemt, ontvangt u niet alleen een jaar lang de Filmkrant, maar als welkomst geschenk een bijzondere dvd: het stijlvolle en emotioneel beladen The Human Voice van Pedro FIRST COW Almodóvar. Bent u al abonnee en brengt u een nieuwe abonnee aan? Dan ontvangt u Een film als een nest 4 14 allebei het welkomstgeschenk. Pedro Almodóvar maakte The Human Voice tij- dens de lockdown, naar Jean Cocteau’s toneel- stuk La voix humaine. In deze krap een half uur durende film zien we een magnifieke Tilda DEZE MAAND OP FILMKRANT.NL Swinton als wanhopige vrouw die verlaten is 4 THE THINKING MACHINE #49: door haar minnaar. Mariska Graveland in de THE BURNING HOUSE | In de greep van een Filmkrant: ‘Swinton doet er een duivels schepje diepe depressie beschreef de Italiaanse filo- bovenop. Zij is hier een vrouw die zelf spreekt. soof Giorgio Agamben eind 2020 de wereld Ze heeft niet meer nodig dan een appartement als een brandend gebouw: ‘Hoe lang staat en een omringende studio om de ruimte te krij- het huis al in brand? Hoe lang is het al afge- gen en te nemen.’ brand? Hoe konden we gewoon maar door- gaan met leven, met denken, terwijl alles Stort €42,50 (meer mag ook, dan steunt u de verbrandde?’ Ook de Tsjechische filmcriti- Filmkrant ook als donateur) op rekeningnum- cus en dichter Petr Král (1941-2020) om- mer NL28 INGB 0005 3933 95 t.n.v. Stichting schreef het brandende huis als tegelijkertijd Fuurland te Amsterdam, o.v.v. ‘nieuwe abonnee’ een acute ramp en een simpel feit van het en vermeld daarbij uw adresgegevens + email- bestaan: ‘De vernietiging van het huis legt adres. Deze aanbieding is geldig tot woensdag de fundering voor de toekomst die wordt 7 juli 2021, met dank aan Cinéart. gebouwd op dit verlies.’ Voor wie wil reflec- THE BURNING HOUSE THE MAN WITH THE GOLDEN ARM DE FILMKRANT PORTRET PETZOLD: MARCO KRÜGER #437 JUNI 2021 5 NIET TE MISSEN: GA DEZE MAAND IN IEDER GEVAL NAAR 4 1 QUO VADIS, AIDA? 4 19 2 BAD LUCK BANGING ... 4 16 3 DE SLAG OM DE SCHELDE 4 9 4 FIRST COW 4 15 5 GUNDA 4 42 OP DE SET VAN ON THE ROCKS 39 PETITE FILLE PLUS RECENSIES VAN 4 9 De slag om de Schelde 4 13 The Dissident 4 15 First Cow 4 16 Bad Luck Banging or Loony Porn 4 19 Quo vadis, Aida? 4 23 Son-Mother 4 25 The Mauritanian 4 35 Undine 4 41 Just 6.5 4 42 Gunda 4 45 Shadow Game 4 46 100UP | Nomadland 4 47 Cruella | David Byrne’s American Utopia 4 48 Judas and the Black Messiah | Le milieu de l’horizon 4 49 Wild Mountain Thyme | Inner Landscape 4 50 I Don’t Wanna Dance | Zappa 4 51 Land | Mandibules 4 52 Love in a Bottle | La dea fortuna 4 53 A Quiet Place Part II | DNA 4 62 Thuiskijken: Sound of Metal | Un pays qui se tient sage | Palm Springs | Balloon 4 63 Thuiskijken: War of the Worlds | Selva trágica 4 64 Thuiskijken: The Underground Railroad 32 CHRISTIAN PETZOLD over Undine PLUS INTERVIEWS MET 4 6 Matthijs van Heijningen over De slag om de Schelde 4 11 Wong Kar Wai over zijn gerestaureerde films 4 14 Kelly Reichardt over First Cow 4 18 Jasmila Žbanić over Quo vadis, Aida 4 22 Mahnaz Mohammadi over Son-Mother 4 28 Julien Temple over Crock of Gold 4 30 Gorō Miyazaki over Aya and the Witch 4 38 Sébastien Lifshitz over Petite fille 4 40 Saeed Roustayi over Just 6.5 PLUS DE RUBRIEKEN 4 3 Redactioneel 4 4 The Thinking Machine: Het brandende huis 4 5 Niet te missen 4 17 Prénom Carmen: Ophouden! 4 27 Dansplaining 4 29 Het nieuwe kijken: Technique critique 4 37 Freeze Frame: Menace II Society 4 46 Kort 4 54 Agenda en evenementen 20 DE OOST IN CONTEXT 4 56 Filmkrant.Live 4 58 Filmsterren 4 61 Boeken: The Squid Cinema from Hell PLUS ARTIKELEN OVER 4 10 Retrospectief Wong Kar Wai: Beeldenpracht en 4 62 Thuiskijken 4 66 Actie! gefrustreerd verlangen 4 26 Tentoonstelling Vive le cinéma: Feest buiten de comfortzone teren op wat Gaston Bachelard de ‘poëtica behoefte. De special is voor € 14,95 te be- van het vuur’ noemde, is cinema onver- stellen (mail adresgegevens en telefoon- mijdelijk, toont het nieuwe video-essay nummer naar [email protected]) of gratis van Cristina Álvarez López & Adrian Mar- als pdf te downloaden via filmkrant.nl/xl. tin voor filmkrant.nl. 4 PREVIOUSLY UNRELEASED | First Cow 4 FK_XL | Afgelopen april vierde de Film- (zie pagina 14 en verder) opent dit jaar Eye’s krant in relatieve stilte haar veertigjarig zomerprogramma Previously Unreleased, jubileum. Het verjaardagsfeest wordt dit met films die onterecht de Nederlandse bio- najaar hopelijk ingehaald, maar in de tus- scopen niet haalden. Volgende maand in de sentijd werkten redactie en medewerkers Filmkrant meer over het programma. Via alvast aan iets bijzonders – want wie jarig filmkrant.nl/pu leest u nu al de recensies van is, trakteert. Ziedaar: FK_XL, een speciale de volgende twee films in de reeks: Hou limited editie van honderd pagina’s. Geen Hsiou-hsiens klassieker Flowers of Shanghai jubileum editie en toch ook weer wel. Over Dans de lange en Sin señas particulares van de Mexicaanse speciale editie nacht weg veertig jaar Filmkrant en veertig jaar film, Geruchten, bloot, seks, humor, eten en dans, Climax (Gaspar regisseur Fernanda Valadez. Noé, 2018) fysieke cinema en de kunst van het weglopen, Winnaar van de Quinzaine des 40 jaar Filmkrant réalisateurs van maar vooral over onze liefde voor cinema. Cannes 2018 Een fysieke liefde want film is een primaire FLOWERS OF SHANGHAI DE FILMKRANT #437 JUNI 2021 6 MATTHIJS VAN HEIJNINGEN OVER DE SLAG OM DE SCHELDE ‘IN WERKELIJKHEID WAS HET NOG HONDERD KEER ERGER’ Tweede Wereldoorlogsepos De slag om de Schelde, gepresenteerd als Even een belletje en dan meteen weer door.