Alt er språk – språk er alt Nynorsk er eit levande skriftspråk med mange brukarar, ikkje ein kultu- avisa rell kuriositet som skal konserverast. Les Signe Opsahl på kommentarplass s. 2 NR 5 • 2012 • ÅRGANG 11 • [email protected] • WWW.LNK.NO Samarbeid om ressursar Språkleg åtak Opnar nye dører Nynorskrørsla vil gjerne samarbeide om å styrke tilbodet Høgre går til åtak på nynorsken og vil fjerne både mållova Både kommunen og næringslivet trur Kvivsvegen vil gjere av nynorske fagressursar i skulen. og sidemålsopplæringa. Hornindal kommune meir attraktiv. s. 5 s. 6 s. 18 - 20 Politisk komet (Foto: Hanna Maria Van Zijp) Den nye kulturministeren Hadia Tajik (Ap) er den yngste ministeren noko- sinne. Møt ministeren som twitrar på nynorsk. • Sjå s.12 - 13 I tidsklemma Foto: Toyni Tobekk Olaug Nilssen kjenner til tidsklemma. I Aurland fortalde ho historier om Foto: Haukeland Sjukehus korleis den kan utarte seg • Sjå s.10 - 11 Helse på nynorsk – Den store utfordringa er at mange av dei tilsette er bokmålsbruka- – Eg trur mykje av dette handlar om at områda er språkblanda, det rar som ikkje er så komfortable med å skrive nynorsk. Då er det viktig ser ein òg ved at problema er mindre i Helse Førde enn i Helse Bergen. BRUK at helseføretaka legg godt til rette for dei med kursing og oppdater- Det har òg mykje med kultur å gjere, seier Daniel Ims i Språkrådet. KORTET ingar på språklege endringar, seier kommunikasjonsdirektør i Helse Vest, Bente Aae. Dei siste åra har Språkrådet fått inn om lag 10 klager Side 8-9 på målbruken i helseføretaka som ligg under Helse Vest. I Skien bur du på Dag – då blir det i familien HOTELL OG TRADISJONSMAT MIDT I SKIEN SENTRUM Kjem du frå ein LNK-kommune OVERNATTING • SELSKAP OG FEIRINGAR • MØTER er prisen kr 795 per natt Prinsesseg 7 • 3724 Skien • tlf 35 52 00 30 • [email protected] www.dagbondeheim.no 3 Prøv Statsbudsjettet: Liten auke til LNK Dagleg leiar i LNK, Vidar – den nynorske Høviskeland, er glad for vekeavisa for auken i statstilskotet til LNK-AVISA Nr 5 2012 Nr 5 2012 LNK-AVISA kultur og politikk xxxxxxxx 2 LNK. – Men det er ikkje nok til – gratis! å finansiere prosjekta me Alt er språk Meir– språk er alt rom for ITLEHAMAR planlegg, seier han. S L Send SMS DT3V til SØRHU JUDITH avisa [email protected] 2007, så sender vi LITEN AUKE: Vidar Høviskeland, leiar i LNK, meiner tilskotet ikkje er nok til å deg tre prøve- - finansiere prosjekta organisasjonen planlegg. Her frå debatt på LNK - landstinget i - det optimale for å nå dei ambisiøse måla. nummer utan at Suldal 2011. (Foto: Elin Moen Karlsen) Særleg uheldig er det at støtta til Norsk nynorskInformasjonsavis for inok romskulen for alle, så dei kan ta vare på sin språklege I 2013 får Landssamanslutninga av ny- Ordbok sviktar i innspurten. Etter ei tung du forpliktar deg Landssamanslutninga av nynorskkommunar identitet. norskkommunar (LNK) ein auke i stats satsing over fleire år for å kome i hamn tilskotet på 3,3 %, altså litt i overkant av feiring av språkmangfaldet i Noreg, sam stundes som det markerer at det er 200 år til grunnlovsjubileet er det uforståeleg at til noko som helst. AL 35 KRONER løns- og prisveksten. LAUSS RGANGEN 9 48. Å Felix Men- – 3. DESEMBER 200 OVEMBER Det er 200 år sidan 48 27. N Kulturdepartementet no spenner bein NR. delsohn vart fødd, oppfinnaren r laga – Sjukefråværet i Noreg er det av religiøs kitsch i musikken. Richard Brouillettes ha høgste i verda. DetKnut er mogleg Røed. å MUSIKK 24–25 få det ned, seier sidan Ivar Aasen vart fødd. film om globaliseringa av det INTERVJU 3 ystemet. nyliberalistiske tankes Kunnskapsminister Kristin Halvorsen varsla i februar – Me er sjølvsagt glade for at løyvinga KULTUR 10–11 tak under framdrifta for å spare ein halv mil- Ventemot bur tviste flyktningar. Dei – No ligg alt til rette for ei anstendig Dei er u vil dei at mee LEIAR på ventemottak. No vil dei at m . skaskall sjåsjå dei – på FacebookFacebook. ein revidering av læreplanen i norsk, slik at han vert vidareført, men i år søkte me om ein SAMFUNN 6–7 Udugeleg feiring av både eldre og nyare delar av lion, seier Øvregård. som fiende Presidentane i Venezuela, Cuba, .Boli Novia, rustar Ecuador dei til og for­ skal bli tydelegare og mindre omfangsrik. Planen R ar Kvinnelesnad Nicaragua allierte seg mot Bush LAUSSAL 35 KRONE atn blar seg gjennom auke på 600 000 kroner fordelt på tre nye N Agnes Rav sin eigen? E I budsjettet er det ei tydeleg styrking al alle kjendisanekkvinnvinnebladaeblada skriva. i Narvesen. Tre av dei- GANG ed rumpeumpe svar mot Obama. Men kva hender når venezuelar 8. ÅR Kvifor sk ru9se m SIDE 4–5 4 bøker om prinsesser,rår til kjøp avA ttruse 3 med r 2009 barne Ragnar Hovlandininnlegg.nlegg.INNSID flest trur betre om presidenten i USA enn BER undrar ESSAY 18–19 6. NOVEM – 2 Knut Hamsun NR. 46 13. NOVEMBER – 19. NOVEMBER 2009 48. ÅRGANGEN LAUSSAL 35 KRONER det norske språkmangfaldet, og det er eit . NOVEMBER ville gjeve IKK 32–33 7 20 Stein Husby meiner at ei ordinær Grand Old Men . 4 KRON Karl Ove Knausgård føyer seg inn Tore Rem vil vera snill mot musli- Frp er den einaste utanrikspoli- kjem til høyring i haust og skal vedtakast neste år. I NR rettssaklang fengselsstraff. Dei fyller sytti år, men både Jon rodal ­ kemo og Svein Erik Brodal i ei lang rekkje av farmordarar, mar, men slslemem mot antroposofar. tiske opposisjonen her i landet, EiEikemo og Svein Erikeater B ogsåå prosjekt. Løyvinga som no ligg inne, gjer at . vonar at det vert tteater ogs skriv Solveig Aareskjold. – DobbeltmoDobbeltmoral,ral, skriv Jon Hustad. seier Erling Borgen. ein illusjon å tru at fsdal t er i framtida. De 20–21 KOMMENTAR 2 KOMMENTAR 15 INTERVJU 3 Trygve Re bio drivstoff kan berga bilsamMENTAR 2 TREMANNSHAND av prosjektmidlar til tiltak som bidreg til KOM funnet, skriv Heilstøypt godt høve til å setje søkjelys på språk- Bjørnson følgje Halvorsen skal hovudmålet til eleven få større Edvard Hoem bør skrive tre band i staden for to om BjørnstjerneBjørnstjerne - un­ Bjørnson, skriv Geir Mork.Mork. me må finansiere desse prosjekta på andre Vitamin­ Konge- are BOKMELDING 27 Slå av lyset! forsvaret tidleg det ein sking. 7 Vitamin eDt erenn viktigare ny for for imm 6– å nå måla i grunnopplæringa, og midlane forsvar , viser HELSE har trudd Ord-avdukinga Mange av dei innbydde kom slaget iikkje,kkje, men likevel las Einar politiske spørsmål, seier Øvregård i ei sin då Norsk plass og ei tydelegare prioritering enn tidlegare. Det Det gjekk friskt Økland prologen sin då Norsk Pump opp Orrddbokbok band 8 vart avduka. 22–23 Foto: Scanpix måtar dersom me skal kunne vidareføre føre seg på slottet PROLOG 0 0803-334 Vankunna Signe Opsahl i Stockholm i 1821, ISSN 4 8 Dei fyrste utgåvene av Store Nor- skal gå til frivillige organisasjonar. ske Leksikon underapporterunderapportertete over- då Carl Johan gav grepa i DDR. Sam tidsforftidsforfalskingalsking,, 1 5 0 3 3 3 4 0 9 7 7 0 8 olja! Bønder på Islay kallar Sven G. Holts mark det. bridane driv brørneardsbruk. David handfast audiens På He HISTORIE 14–15 skal framleis vera skriftleg sidemål på ungdomstrin- pressemelding. og Neil McLellan g vitjing. –23 til statsminister på 22 I desembergjæser kjem to tusenASJE tundra ORT Peder Anker. 19 Regjeringa vil ha dei. Dette skal styret ta stilling til på neste REP SIDE Frå Lesja – Vi vonar dei velutvikla planane våre med roman Systrene Guri og Sigrid Sørum- oss til å sløkkje re Dystre gård Botheim har skrive roman Dagleg leiar Likestillingssenteret m vart – saman, ordord forfor ord. prognosar l Pål lyset i gangen Han er likevel ikkje like nøgd med tilsko – Klimagassutsleppa er høgarte LITTERATUR 18–19 enn ekstremscenarioati år sidan, fo so for ero. A 4–5 net og på studieførebuande line på vidaregåande, laga i Cic LIM samstundes som ud K Prestr styremøte, seier Høviskeland. ho set noregsrekord d i tildelingar Nerlan av in for å styrkje lesing av nynorsk litteratur i Ill.: Ste oljekonsesjonar. men standpunktkarakterane skal reduserast frå tre Økonomisk tet for 2013 til andre nynorskinstitusjonar. e eld blåmåndag Side 4–5 Kven skrik høgast? berg s e­ Heldigvis har LNK fleire bein å stå på Norsk bestseljar Skal vi tru nasjonalbudsjettet, . Clara Tschudi frå Tøns er dei gode tidene for offentleg sektor over. 140.000 eksemplar avATUR keisarinn 16–17 boka si i Tyskland i 1889 LITTER ØKONOMI 6–7 grunnskulen og arbeidet vårt for å hindre ISSN 0803-3340 7 4 4 6 03-3340 N 08 til to, altså berre éin i skriftleg og éin i munnleg. I ISS 1 5 9 7 7 0 8 0 3 3 3 4 0 1 5 4 0 3 3 0 3 0 8 7 7 enn løyvingar frå staten, men statstilskotet BEIN 9 og med at hovudmålet skal få større plass, vil det målbyte frå nynorsk til bokmål er to vik- utgjer likevel ein sjettedel av budsjettet SPENNER Dei fleste av oss får eit forhold til helseføre- for det aller meste bety at nynorsk vil få mindre tige prosjekt som kan få støtte her, seier Tips oss – taka og sjukehusa gjennom livet, enten som samla plass i undervisninga, sidan dei fleste har vårt og betyr difor mykje for oss, seier – Norsk Ordbok, Det Norske Teatret, Øvregård. pasient, pårørande eller tilsett. Sjukehusa er kk bokmål som hovudmål. Høviskeland. LNK og Nynorsk pressekontor driv om ein typisk ofte nerven i lokalsamfunnet, ei nerve som KRONI PRÅKÅRET viktige prosjekt som er knytte til jubilea i TIL S - bør vere presentert på det språket som mål- AUKE 2013 og 2014, eller som er viktige for å nå lova slår fast.