Bedrijventerreinenvisie Zwartewaterland Definitief Gemeente Zwartewaterland Juli 2010 Definitief Bedrijventerreinenvisie Zwartewaterland Definitief dossier : GO-AF20100078 registratienummer : D1287-01-001 versie : definitief Gemeente Zwartewaterland Juli 2010 Definitief © Samenvatting Economische structuur Zwartewaterland: veel maakindustrie en hiervan afhankelijke sectoren De gemeente Zwartewaterland wordt gekenmerkt door een economische structuur met veel maakindustrie en hiervan afhankelijke sectoren (zoals groothandel en transport). De sterk vertegenwoordigde tapijtindustrie in en rondom Genemuiden neemt voor een groot deel dit structuurbeeld voor haar rekening. De dienstensectoren zijn vanwege een traditionele economische structuur in relatieve zin ondervertegenwoordigd. Wel heeft de financiële en commerciële dienstensector in Zwartewaterland een forse inhaalslag doorgemaakt. De dienstensectoren (consumentendiensten en zakelijke diensten) zijn dan ook een sterkere positie aan het verwerven op bedrijventerreinen. Duurzaamheid belangrijk uitgangspunt bij (her)ontwikkeling bedrijventerreinen De gedeeltelijke ligging van Zwartewaterland in het Nationale Landschap IJsseldelta en de ligging van de bedrijventerreinen nabij Natura 2000 gebied, stellen kaders aan de (her) ontwikkeling van bedrijventerreinen in Zwartewaterland. Duurzame ontwikkeling, zorgvuldige afwegingen en landschappelijke inpassing staan centraal en dienen bij te dragen aan zowel economische ontwikkeling als behoud van het landschap. De gemeente Zwartewaterland wil dan ook zo efficiënt mogelijk omgaan met de nog beschikbare bedrijfsgronden en inzetten op duurzame herstructurering en intensief ruimtegebruik. De gemeente heeft ook ambities om met de bedrijven samen te werken op het gebied van energiebesparing en duurzame energie. Het uitvoeren van energiescans op de bedrijventerreinen strekt tot aanbeveling. Verder kan duurzaam bouwen en – materiaal gebruik worden bevorderd. Herstructureringsopgave groot: gemeente zet in op haalbare doelen Om het economisch functioneren van de bedrijventerreinen in de gemeente te versterken is herstructurering van de bedrijventerreinen noodzakelijk. De opgave heeft in het bijzonder betrekking op het verbeteren van knelpunten op het gebied van verkeer- en vervoer (wegenstructuur, verkeersveiligheid), het opknappen van de openbare ruimte (bijvoorbeeld collectieve en uniforme bewegwijzering), energie (uitvoeren energiescans) en het duurzaam bouwen en duurzaam materiaalgebruik in de openbare ruimte. Tevens zijn er met name in Genemuiden en Hasselt verbeteringen gewenst op het gebied van milieuhinder. Mogelijke maatregelen betreffen het optimaliseren van bronmaatregelen of het ná bedrijfsbeëindiging niet opnieuw toestaan van bedrijven met een dergelijke hoge milieucategorie op de betreffende locatie. De gemeente zet in op haalbare doelen voor herstructurering en neemt bij bovenstaande facelift ingrepen een proactieve rol in, dat past binnen haar publieke takenpakket. De gemeente is in deelgebied A op het bedrijventerrein Zwartewater al begonnen met herstructurering. De gemeente zoekt samenhang tussen herstructurering en ontwikkeling van nieuwe terreinen. De fasering van de activiteiten wordt afgestemd op de beschikbaarheid van financiële middelen en capaciteit. Samenwerking met private partijen en ander overheden nodig voor realiseren en financieren opgave Een aantal locaties biedt ook concrete kansen voor verdere kwaliteitsversterking. Het gaat dan om het versterken van de stedenbouwkundige kwaliteit, herverkaveling of economische herprofilering van locaties. Locaties die concrete kansen bieden zijn bijvoorbeeld de Tapijtwijk, de bedrijvenzone Nijverheidstraat- Puttenstraat in Genemuiden (plan Genemuider Allee), deelgebied B op Zwartewater en het entreegebied via de weg/water op Meppelerdiep. Bij het realiseren en financieren van deze opgave is een grote rol nodig van private partijen (eigenaren/ondernemers) en ontwikkelaars. Het primaat voor het oppakken van deze kwaliteitsversterking ligt bij de markt. De gemeente zal deze private herstructureringsinitiatieven vervolgens faciliteren via de inzet van haar publiekrechtelijke instrumentarium. Gemeente Zwartewaterland/Bedrijventerreinenvisie Zwartewaterland juli 2010, versie definitief D1287-01-001 - 1 - Gemeente zet in op intensiveren ruimtegebruik bedrijventerreinen De gemeente zet, conform rijks- en provinciaal beleid, in op de toepassing van de SER-ladder bij de aanleg van nieuwe bedrijventerreinen. De gemeente richt zich, parallel aan het uitvoeren van de herstructureringsopgave, op kansen voor intensiever ruimtegebruik. Zo bieden extensief bebouwde en braakliggende kavels kansen voor verdichting. De praktijk leert dat het daadwerkelijk intensiveren van het ruimtegebruik op bestaande bedrijventerreinen een lastig proces is. De gemeente moet dan ook strategisch opereren en in samenhang met de toekomstplannen van ondernemers verdichting stimuleren. Dit betekent een structurele dialoog tussen gemeente en betreffende ondernemers en gerichte voorlichting aan ondernemers op het juiste moment. Overige instrumenten om intensief ruimtegebruik te stimuleren zijn wijziging en flexibilisering van bestemmingsplannen al dan niet in combinatie met goed uitgewerkte beeldkwaliteitplannen. De gemeente kiest voor maatwerk en gebruikt daartoe (een mix van) deze instrumenten. Ontwikkeling Bedrijvenpark II en Kranerweerd nodig voor toekomstige behoefte Om in de toekomstige behoefte aan bedrijfsareaal te voorzien, is de gemeente momenteel bezig met de voorbereidingen voor de ontwikkeling van Bedrijvenpark II te Hasselt. Dit terrein biedt uitbreidingsruimte in het kader van autonome groei van bedrijven uit de gemeente. Bedrijvenpark II zal zich voornamelijk richten op bedrijven uit de groeisectoren diensten, handel en transport. De gemeente wil in samenhang met de (centrum)plannen rond toerisme en pleziervaart in Zwartsluis bedrijventerrein Kranerweerd verder ontwikkelen en, gericht op een economische structuurversterking, kansen voor jachtbouw en pleziervaart stimuleren. De gemeente wil dan ook bij de nog uit te geven kavels prioriteit geven aan watergerelateerde en -gebonden bedrijvigheid gericht op jachtbouw en de pleziervaart. De gemeente is bereid, in het kader van regionale afstemming en wederkerige structuurversterking, ook ruimte beschikbaar te stellen voor watergerelateerde en –gebonden bedrijvigheid gericht op jachtbouw en pleziervaart uit naburige gemeenten die niet kunnen doorgroeien op de huidige locatie. Tevens kan de gemeente de kavels inzetten voor de toekomstige groeisectoren in Zwartsluis te weten industrie, handel en dienstverlening. Ontwikkeling bedrijventerrein Zevenhont Oost volgend op herstructureringsinitiatief markt Met de ontwikkeling van Bedrijvenpark II en Kranerweerd wordt op middellange termijn voldaan aan de ruimtevraag binnen de gemeente Zwartewaterland. Mocht de markt het initiatief nemen tot herstructurering/transformatie vanuit het plan Genemuider Allee en/of de Tapijtwijk, dan kan de ontwikkeling van Zevenhont Oost nodig zijn om verplaatsing van bedrijven mogelijk te maken (schuifruimte bieden). Echter, de gemeente wil dan eerst conform de SER-ladder inzetten op het invullen van lege plekken op het bestaande bedrijventerrein die reeds in particuliere handen zijn. Pas wanneer de mogelijkheden voor verdichting op het bestaande terrein benut zijn kan (gefaseerd) overgegaan worden tot ontwikkeling van Zevenhont Oost. Verbetering externe bereikbaarheid belangrijk voor vestigingsklimaat Op dit moment verdient de ontsluiting richting de A28 via de N331 en de aansluiting van de N759 (Genemuiden) op de N331 aandacht. Een verbetering van met name het secundaire wegennet is op termijn gewenst. Wanneer dit een hindernis gaat vormen kan dit een negatieve invloed hebben op het vestigingsklimaat van de gemeente Zwartewaterland. Gemeente Zwartewaterland/Bedrijventerreinenvisie Zwartewaterland juli 2010, versie definitief D1287-01-001 - 2 - INHOUD BLAD Samenvatting 1 1 INLEIDING 5 1.1 Achtergrond en aanleiding 5 1.2 Leeswijzer 5 2 BELEIDSKADERS 7 2.1 Rijksbeleid 7 2.2 Provinciaal beleid 8 2.3 Gemeentelijk beleid 10 2.4 Ruimtelijk economische ambitie gemeente Zwartewaterland 15 3 HUIDIGE STRUCTUUR EN DYNAMIEK 17 3.1 Economie 17 3.2 Bedrijventerreinen 18 3.3 Demografie 21 4 TOEKOMSTVERKENNING VRAAG EN AANBOD 23 4.1 Vraag naar bedrijventerreinen 23 4.2 Aanbod van bedrijventerreinen 24 4.3 Confrontatie en conclusie 25 5 RUIMTELIJKE KWALTEIT EN DUURZAAMHEID 26 5.1 Ruimtelijke kwaliteit bestaande bedrijventerreinen: uitkomsten kwaliteitsscans 26 5.2 Segmentering van de drie grootste bedrijventerreinen in Zwartewaterland 31 5.3 Duurzame bedrijventerreinen in de gemeente Zwartewaterland 32 5.4 Welstandscriteria en beeldkwaliteit bedrijventerreinen 37 6 HERSTRUCTURERINGSOPGAVE 40 6.1 Vormen van herstructurering bedrijventerreinen 41 6.2 Herstructureringsopgave per kern 42 6.3 Conclusie herstructureringsopgave 50 6.4 Herstructureringskosten 50 6.5 Financieringsmogelijkheden herstructureringsopgave 51 7 REGIONALE AFSTEMMING, BEREIKBAARHEID, GRONDPRIJZEN 53 7.1 Regionale afstemming 53 7.2 Bereikbaarheid 54 7.3 Grondprijzen bedrijventerreinen 55 8 VISIE OP BEDRIJVENTERREINENONTWIKKELING GEMEENTE 58 8.1 Algemene ontwikkelingsrichting bedrijventerreinen Zwartewaterland 58 8.2 Ontwikkelingsrichting bedrijventerreinen Genemuiden 62 8.3 Ontwikkelingrichting bedrijventerreinen Hasselt 64 8.4 Ontwikkelingsrichting bedrijventerreinen Zwartsluis 66 8.5 Doorkijk naar uitvoeringsprogramma 68 BIJLAGE