www.gaelsceal.ie Ag súil Gaeltacht lena an Idirlín bheith L. 18 ag súil Tabhair leat Bernie Ní Stair an L. 16 do Wellies? Fhlatharta Phiollaire L. 22 L. 13 L. 17 €1.65 (£1.50) Ag Cothú Phobal na Gaeilge 07.05.2010 Uimh. 7 • “r-Rialtas” IDIRNÁISIÚNTA Tús curtha le Tragóid na á fhorbairt Gréige TAR éis do thriúr bás a Le Treasa Bhreathnach fháil sa tír Dé Chéadaoin na seach- SEOLADH an t-ionad láraithe agus deireadh ré taine seo tá Uachtarán treisithe de chuid HID Global Ireland na Gréige ag iarraidh ar Teoranta an tseachtain seo caite sa mhuintir na tíre teacht Tulach i gContae na Gaillimhe. Táthar ar ais ó “aill an duib- ag lárú réimse taighde, forbartha agus heagáin.” déantúsaíochta na dtáirgí eRialtais go Ba bhean thorrach léir go Conamara agus mar chuid de duine acu a cailleadh. sin d’fhógair siad 42 post nua an ‘Glór na nGael’ Leanann agóidí leo i tseachtain seo caite, atá á líonadh faoi gcoinne na ngiorruithe láthair dar le Údarás na Gaeltachta. caiteachais atá an rial- Ach ar an Aoine tháinig deireadh le tas sóisialach ag iar- conradh scór fostaí páirtaimseartha Amhras ann faoi thodhchaí na n-eagraíochtaí Gaeilge raidh a chur i bhfeidhm. eile de chuid HID Global. Deir Siub- Cé go bhfuil an Ghréig hán Nic Grianna, bainisteoir Le Treasa Bhreathnach deireadh mhí an Mheithimh. Beidh dhéanamh ag Glór na nGael. Is beagnach banc-bhriste cumarsáide agus margaíochta de ‘Comhluadar’ ag seoladh litreacha eagraíocht é Glór na nGael atá ar tí tá ceardchumainn na chuid an Údaráis, “tuigtear d’Údarás TÁ litreacha iomarcaíochta seolta ag iomarcaíochta dá dtriúr fostaithe faoi ceiliúradh 50 bliain a dhéanamh in tíre ag dul i gcoinne na na Gaeltachta gur fostaithe sealadacha Glór na nGael chuig a seachtar fos- dheireadh na míosa seo. 2011 ach an mbeidh siad fós ar an mbeartas dian atá an a bhí i gceist a bhí fostaithe ar conradh taithe an tseachtain seo. Tá sé ráite De réir dlí caithfear fógra míosa bhfód chun an ceiliúradh sin a rialtas ag iarraidh a chur ó sheachtain go seachtain, agus go leo go mbeidh deireadh ag teacht lena iomarcaíochta a thabhairt dhéanamh? i bhfeidhm. ar lean ar leathanach 3 mbeidh siad ar ais ag obair i gceann gcuid conarthaí fostaíochta ag d’fhostaithe, agus is mar sin atá á Níl an dara suí sa coicíse. Deir sí gur gnáthnós oibre an bhuaile ag an rialtas ach chomhlachta é seo, mar atá ag go leor an beart seo a chur i comhlachtaí eile ar fud na tíre.” Laoch ar Lár bhfeidhm óir is coin- Dúirt an tAire Coimirce Sóisialaí, níoll é atá idir an AE is Éamon Ó Cuív, agus é ag seoladh an GRIANGHRAF: SASKO LAZAROV/PHOTOCALL IRELAND an Ciste Airgeadaíochta ionaid, gurb é seo an cineál r-theicne- Idirnáisiúnta a éileamh olaíochta atá súil ag an rialtas a úsáid sula gcuirfidh siad aon dá gcartaí leictreonacha leighis agus airgead tarrthála ar fáil dá gcártaí sóisialta slándála. Is éard don tír. Tá go leor feirge atá i gceist leis na cártaí seo ná go ar chosmhuintir na mbeadh cuntas ar do shonraí sláinte ar Gréige fán easpa fáil air agus go mbeadh sé níos éasca gníomhaíochta in ar na hospidéil i gcás eigeandála muna aghaidh caimiléireachta mbeadh sé ar do chumas labhairt leis a mheastar a chuir go na dochtúirí tú féin. mór leis an ghéarchéim Faoi láthair tá na cártaí seo in úsáid i sa tír. roinnt tíortha ar fud an domhain cosúil leis an Fhrainc agus an Ghear- máin agus tá rialtas na hÉireann go RÉIGIÚNACH• 8 mór ar a son chomh maith. Is comh- TUAIRIMÍ 12 lacht iad HID Global le ceannáras i • Meiriceá agus tá suíomh acu sa Tulach CÚRSAI SAOIL• 16 i gConamara. GNÓ• 18 Is le micrishliseanna neadaithe a COMHSHAOL 20 bhíonn fostaithe HID Global ag obair • BEATHA 22 go laethúil agus iad in úsáid mar • shleasa lárnacha i ndéantúsaíocht OIDEACHAS• 25 eDocs, ePhasanna agus eNIDs (Elec- MIONFHÓGRAÍ• 28 tronic National ID Cards). Tugtar taisí an chraoltóra Gerry Ryan chuig Séipéal Naomh Eoin Baiste i gCluain Tairbh inné. Cailleadh go tobann é an SPÓRT 29 ar lean ar leathanach 3 tseachtain seo. Ar dheis Dé go raibh a anam uasal. • 2 GAELSCÉAL • Dé hAoine, 7 Bealtaine, 2010 1 NUACHT NÁISIÚNTA Niamh ar thuras Costasach Le Joanna Ní Riain Á aghaidh tugtha ag an soitheach de chuid Sheirbhís Chabhlaigh na hÉireann, L.E. Niamh, ar mhisean dioplómaitiúil 10 Tseachtaine go Meiriceá Laidineach. Tá an misean beartaithe chun naisc thrádála agus dhioplómaitiúla idir Éire agus an ilchríoch, atá ag ceiliúradh 200 bliain de neamhspleáchas ón Spáinn i bliana, a neartú agus beidh sé ag cabhrú le carthanais atá lonnaithe ann chomh maith. Tá costas measta €500,000 ar an aistear farraige agus beifear ag tabhairt cuairte ar Mheicsiceo, ar an Cholóim, ar an tSile agus ar an Airgintín, ach tá sé ag tarlú ag am a bhfuil ciorraithe déanta ag an chabhlach ar ghnáth-phatróil d’iascaireacht neamhdhleathach agus smuigleáil drugaí de thoradh srianta sa bhuiséad. Mhaígh an Roinn Cosanta nach mbeadh aon laghdú ar phatróil in uiscí na hÉireann de thoradh mhisean L.E. Niamh, an bád is nua sa loingeas náisiúnta, ach de réir urlabhraí cosanta Fhine Gael, Jimmy Deenihan, cuireann an turas béim ar na lagh- duithe úrnua. “Sílim go raibh an misean sin eagraithe le fada agus ní raibh siad in ann tarraingt siar as, ach is é an rud is tábhachtaí anois ná an laghdú 200 lá atá déanta ar na gnáth-phatróil a cheartú chomh luath agus is féidir.” Bhí baint ag go leor Éireannaigh le neamh- spleáchas Mheiriceá Laidinigh, an tAimiréal William Brown san áireamh. €2.5 milliún Seán Ó Coinn Éirithe as ceadaithe Bord an Ghrúpa Quinn Trevor Ó Clochartaigh d’iar-fhostaithe Bainisteoir Tionscadail D’ÉIRIGH Seán Ó Coinn agus a 00353-91-536201 bhean Patricia as bord an Ghrú- [email protected] Waterford Crystal pa Quinn an tseachtain seo Patricia Ní Chonghaile agus tá sé seo ag tabhairt ábhar Comhordaitheoir Táirgíochta dóchais d’fhostaithe Quinn 00353-91-536201 TÁ Coimisiún na hEorpa tar éis gciste ná go mbeadh maoiniú Insurance. Le coicís anuas bhí [email protected] iarratas ó Rialtas na hÉireann a ar fáil dóibh siúd ar mhaith leo sé á rá ag Seán Ó Coinn go raibh Ciarán Dunbar cheadú chun ciste maoinithe a gcuid scileanna a athnuachan sé i gceist aige breathnú ar na Eagarthóir cabhrach a chur ar fáil d’iar trí thraenáil nó oideachas nó feidearachtaí a bhainfeadh leis 00353-91-536201 fhostaithe de chuid Waterford fiú chun maoiniú a chur ar fáil an chomhlacht árachais a [email protected] Crystal. d’iarfhostaithe ar mhaith leo a dhíol, rud a chiallódh go Treasa Bhreathnach Is fiú beagán os cionn €2.5 gcomhlacht féin a bhunú. mbeadh suas le 900 duine Soláthróir Ábhair milliún an ciste European Dúirt Coimisinéir na hEorpa chun a bpost a chailleadh. 00353-91-536201 Globalisation Adjustment d’Fhostaíocht, Gnóthaí Tá an Grúpa Quinn ag rá gur [email protected] Fund (EGF) seo a bheidh mar Sóisialacha, agus Cuimsiú, Lás- ar mhaithe le cosaint an 1,600 Gráinne McElwain fhoinse cabhrach do 598 iar- zló Andor, inné go gcabhróidh fostaí eile de chuid an Ghrúpa Soláthróir Ábhair fhostaí de chuid na “cinneadh an lae inniu le Quinn a bheadh sé i gceist acu 00353-91-536201 mhonarchan. hiarfhostaithe de chuid Water- an comhlacht árachais a dhíol. [email protected] Tá an ciste mar chuid de ford Crystal agus iad ag iar- Léirigh an Rialtóir Airgeadais phacáiste iomlán €4 milliún a raidh poist nua a fháil trí go raibh sé amhrasach go mbeidh an chuid eile de ag thraenáil agus tacaíocht agus mbeadh aon chumhacht ag díriú isteach go gearrthéarma- an mbanc ar mhuintir Uí teacht ó Státchiste na hÉire- iad ag iarraidh a gcuid scilean- Seán Ó Coinn i leith forbairt an ch ar ábhar mhuintir Uí Choinn Choinn agus tá timpeall is €1.2 Baineann Gaelscéal úsáid ann. Beidh an t-iarratas seo na a athnuachan.” chomhlachta árachais sa tod- taobh amuigh den Ghrúpa billiún ag banc náisiúnaithe as Gaelspell agus Ceart, anois ag dul chuig Parlaimint Is i mí Eanáir a briseadh fos- hchaí. Dúirt Seán Ó Coinn agus Quinn agus go mór mór ar an eile orthu. Le bliain anuas tá bogearraí a chabhraíonn le na hEorpa agus Comhairle na taithe Waterford Crystal as a a bhean an tseachtain seo go idirghníomhaíocht le hAnglo Seán Ó Coinn tar éis éirí as os litriú agus gramadach na hEorpa chun aontú dó a chin- bpost nuair a dúnadh an comh- rabhadar ag éirí as an bhord Irish Bank. cionn 60 bord éagsúil de chuid Gaeilge, www.cruinneog.com ntiú. Is éard ata i gceist leis an lacht de bharr glacadóireachta. chun go mbeadh siad in ann Tá timpeall is €2.8 billiún ag fochuideachtaí Quinn. GAELSCÉAL Dé hAoine, 7 Bealtaine, 2010 NUACHT • 3 'H!' do Henry Blúiríní le Pádraic Déiseach Tús curtha GRIANGHRAF: JAMES HORAN/PHOTOCALL IRELAND Bás Uachtarán na Nigéire le deireadh TÁ seacht lá bróin fógartha sa Nigéir tar éis gur bhásaigh uachtarán na tíre, Umaru Yar'Adua, Dé Céadaoin. Bhí an tUachtarán ag fulaingt ó thinneas croí ó mhí na Samhna seo caite. Beidh an ré ‘Glór na tsochraid ar siúl Déardaoin seo chugainn i mbaile dúchais Yar'Adua, Katsina. Toghadh Yar'Adua ina uachtarán in 2007, toghchán a raibh go leor conspóide ag baint leis agus maíodh go raibh caimiléireacht ar nGael’ bun. Rinne uachtarán na Stát Aon- taithe, Barack Obama, chomh maith le ceannairí eile an domhain, comhbhrón le muintir na Nigéire.