Pandaigdigang Kumperensiya sa Nanganganib na Wika International Conference on Language Endangerment Talaan ng Nilalaman I. Tungkol sa KWF | 5 II. Tungkol sa Pandaigdigang Kumperensiya sa Nanganganib na Wika | 6 III. Programa | 8 IV. Mensahe • Virgilio S. Almario | 16 • Senador Loren Legarda | 18 V. Ang mga Tagapanayam • Michael Walsh, University of Sydney | 24 • Gregory D.S. Anderson, Living Tongues Institute for Endangered Languages | 28 • Salem Mezhoud, King’s College London | 32 • Josephine Daguman, Rosario Viloria, Lerma A. Abella, & Rodelyn A. Aguilar, Translators Association of the Philippines | 36 • Larry Kimura, University of Hawaii-Hilo | 40 • Marleen Haboud, Pontifica Universidad | 44 Catolica del Ecuador • Mayuree Thawornpat, Mahidol University | 48 • Brendan Fairbanks, University of Minnesota | 52 • Ganesh Devy, People’s Linguistic Survey of India | 56 • Salem Mezhoud, King’s College London | 58 • Purificacion Delima, Komisyon sa Wikang Filipino | 62 • Suwilai Premsrirat, Mahidol University | 66 • Patrick Heinrich, Ca’ Foscari University | 70 • Marleen Haboud, Pontifica Universidad Catolica del Ecuador | 74 • Brendan Fairbanks, University of Minnesota | 76 Talaan ng Nilalaman I. Tungkol sa KWF | 5 II. Tungkol sa Pandaigdigang Kumperensiya sa Nanganganib na Wika | 6 III. Programa | 8 IV. Mensahe • Virgilio S. Almario | 16 • Senador Loren Legarda | 18 V. Ang mga Tagapanayam • Michael Walsh, University of Sydney | 24 • Gregory D.S. Anderson, Living Tongues Institute for Endangered Languages | 28 • Salem Mezhoud, King’s College London | 32 • Josephine Daguman, Rosario Viloria, Lerma A. Abella, & Rodelyn A. Aguilar, Translators Association of the Philippines | 36 • Larry Kimura, University of Hawaii-Hilo | 40 • Marleen Haboud, Pontifica Universidad | 44 Catolica del Ecuador • Mayuree Thawornpat, Mahidol University | 48 • Brendan Fairbanks, University of Minnesota | 52 • Ganesh Devy, People’s Linguistic Survey of India | 56 • Salem Mezhoud, King’s College London | 58 • Purificacion Delima, Komisyon sa Wikang Filipino | 62 • Suwilai Premsrirat, Mahidol University | 66 • Patrick Heinrich, Ca’ Foscari University | 70 • Marleen Haboud, Pontifica Universidad Catolica del Ecuador | 74 • Brendan Fairbanks, University of Minnesota | 76 VI. Mga Magtatanghal TUNGKOL SA ABOUT THE • Philippine Women’s University-Jose Abad Komisyon sa Commission on the Santos Memorial School (PWU-JASMS) Wikang Filipino Filipino Language Rondalla | 82 • Stefanie Quintin at Padayon Rondalla | 84 • Kontra-GaPi | 86 Ang Komisyon sa Wikang Komisyon sa Wikang VII. Magbibigay ng Sintesis | 88 Filipino (KWF) ay ahensiya Filipino (Commission on VIII. Kalupunan ng mga Komisyoner | 89 ng pamahalaan na may the Filipino Language) IX. Mga Komite | 90 mandatong magbalangkas is the government ng mga patakaran, mga institution mandated to plano, at mga programa formulate policies, plans, upang matiyak ang higit and programs to ensure pang pagpapaunlad, the further development, pagpapayaman, enrichment, propagation, pagpapalaganap, at and preservation of Filipino preserbasyon ng Filipino at and other Philippine iba pang wika ng Filipinas. languages. It was Naitatag sa pamamagitan established in 1991 through ng Batas Republika Blg. Republic Act No. 7104. 7104. MISSION MISYON To ensure and promote the Itaguyod ang patuloy na evolution, development, pag-unlad at paggamit and further enrichments ng Filipino bilang wikang of Filipino as the national pambansa habang language of the Philippines, pinangangalagaan ang mga on the basis of existing wikang katutubo sa Filipinas Philippine and other tungo sa pagkakaunawaan, languages. pagkakaisa, at kaunlaran ng sambayanang Filipino. VISION BISYON Filipino: Language of Honor Filipino: Wika ng Dangal at and Prosperity Kaunlaran 5 VI. Mga Magtatanghal TUNGKOL SA ABOUT THE • Philippine Women’s University-Jose Abad Komisyon sa Commission on the Santos Memorial School (PWU-JASMS) Wikang Filipino Filipino Language Rondalla | 82 • Stefanie Quintin at Padayon Rondalla | 84 • Kontra-GaPi | 86 Ang Komisyon sa Wikang Komisyon sa Wikang VII. Magbibigay ng Sintesis | 88 Filipino (KWF) ay ahensiya Filipino (Commission on VIII. Kalupunan ng mga Komisyoner | 89 ng pamahalaan na may the Filipino Language) IX. Mga Komite | 90 mandatong magbalangkas is the government ng mga patakaran, mga institution mandated to plano, at mga programa formulate policies, plans, upang matiyak ang higit and programs to ensure pang pagpapaunlad, the further development, pagpapayaman, enrichment, propagation, pagpapalaganap, at and preservation of Filipino preserbasyon ng Filipino at and other Philippine iba pang wika ng Filipinas. languages. It was Naitatag sa pamamagitan established in 1991 through ng Batas Republika Blg. Republic Act No. 7104. 7104. MISSION MISYON To ensure and promote the Itaguyod ang patuloy na evolution, development, pag-unlad at paggamit and further enrichments ng Filipino bilang wikang of Filipino as the national pambansa habang language of the Philippines, pinangangalagaan ang mga on the basis of existing wikang katutubo sa Filipinas Philippine and other tungo sa pagkakaunawaan, languages. pagkakaisa, at kaunlaran ng sambayanang Filipino. VISION BISYON Filipino: Language of Honor Filipino: Wika ng Dangal at and Prosperity Kaunlaran 5 TUNGKOL SA ABOUT THE Pandaigdigang Kumperensiya sa International Conference on Language Nanganganib na Wika Endangerment Ito ay tatlong araw na kumperensiya na tatalakay sa iba’t This three-day International Conference on Language ibang isyu na may kaugnayan sa nanganganib na mga Endangerment hopes to serve as venue for language scholars and wika tulad ng isyu sa dokumentasyong pangwika, field experts in other disciplines to foreground the frail ecolinguistic methods, teknolohiya at dokumentasyong pangwika, diversity of the world today and the factors causing this gradual praktika sa dokumentasyon at deskripsiyon, mga prinsipyo loss of humanity’s rich linguistic heritage. In a rare feat, the sa pagsusuring lingguwistiko, at batayang kaalaman sa Philippines takes the lead in this conference to empathize with pananaliksik pangwika. Mag-aanyaya ng mga eksperto the rest of the countries experiencing language endangerment. By mula sa ibang bansa at sa Filipinas na maglalahad ng comparing their tragedies and successes, experts from different kanilang mga pag-aaral, proyekto at gawain hinggil sa parts of the world hopefully will emerge to resolve issues and nanganganib na wika. problems of language endangerment toward a more promising linguistic situation for the human world. Ang kumperensiyang ito ang magsisilbing panimulang gawain sa pagbuo ng plano/adyenda hinggil sa mga Further, this conference will be a preliminary step in the nanganganib na wika ng Filipinas. Magsisilbi rin itong formulation of policies and agendas seeking to influence introduksiyon o pagsasakonteksto ng pagsasagawa ng field authorities where necessary to support the documentation work, pagkuha ng field notes, documentary corpus, meta- of endangered languages of the Philippines. It hopes to documentation, at mga kaugnay na gawaing mahalaga sa contextualize fieldwork practices, documentary corpus, meta- dokumentasyon ng mga nanganganib na wika. documentation, communications media technologies, applied ethics, and other activities significant in language documentation, and revitalization efforts. LAYUNIN 1. Pagsama-samahin ang mga prominenteng iskolar sa OBJECTIVES pananaliksik ukol sa iba’t ibang aspekto ng nanganganib na 1. Bring together (from a range of disciplines) prominent wika, dokumentasyon, at revitalization. scholars who are actively engaged in research projects and 2. Mailahad ang mga karanasan at pinakamahusay na paraan partnerships on different aspects of language endangerment, sa pananaliksik at pagbuo ng programa; matalakay ang iba’t documentation, and revitalization. ibang isyu na nakaaapekto sa mga wika. 3. Makabuo ng plano para sa pagtataguyod ng kongkretong 2. Address issues that affect all languages and share proyekto tungkol sa mga nanganganib na wika ng Filipinas. experiences and best practices in the field. 3. Conclude an action plan that will establish concrete projects to support endangered languages of the Philippines. INAASAHANG MATAMO 1. Maisalin at mailathala ang mga papel ng mga tagapanayam. EXPECTED OUTCOME 2. Makabuo ng pambansang adyenda para sa pangangalaga ng 1. Translated and published papers presented by the keynote mga wika sa Filipinas. lecturer and panelists. 2. National agenda on the maintenance, revitalization, documentation, and archiving of endangered languages. 6 7 TUNGKOL SA ABOUT THE Pandaigdigang Kumperensiya sa International Conference on Language Nanganganib na Wika Endangerment Ito ay tatlong araw na kumperensiya na tatalakay sa iba’t This three-day International Conference on Language ibang isyu na may kaugnayan sa nanganganib na mga Endangerment hopes to serve as venue for language scholars and wika tulad ng isyu sa dokumentasyong pangwika, field experts in other disciplines to foreground the frail ecolinguistic methods, teknolohiya at dokumentasyong pangwika, diversity of the world today and the factors causing this gradual praktika sa dokumentasyon at deskripsiyon, mga prinsipyo loss of humanity’s rich linguistic heritage. In a rare feat, the sa pagsusuring lingguwistiko, at batayang kaalaman sa Philippines takes the lead in this conference to empathize with pananaliksik pangwika. Mag-aanyaya ng mga eksperto the rest of the countries experiencing language endangerment. By mula sa ibang bansa