Miroslav Banić, dipl. ing. RAKIJE, WHISKY l LIKERI Miroslav Banić, dipl. ing. kemijske te- hnologije, rođen u Zagrebu 1947, go- dine. Diplomirao je 1972. godine na Tehnološkom fakultetu u Zagrebu. Od 1974. godine do 1979. godine radio u poduzeću "Badel" - Industrija vrenja u Sesvetama u proizvodnji alkohola i kvasca. Od 1983. godine do 1989. go- dine zaposlen u Elektrotehničkom In- stitutu poduzeća "Končar" na poslovi- ma istraživanja i razvoja kao viši stručni suradnik. Autor je oko 30 znanstveno- istraživačkih radova iz područja tehno- logije polimernih materijala nastalih dok je radio u Elektrotehničkom Insti- tutu tvrtke "Končar". Od 1989. do 1991. godine u poduzeću „Končar" bio je vo- ditelj laboratorija za ispitivanje radnog okoliša i ekologiju. Od 1992. godine nadalje zaposlen u Državnom zavodu za mjeriteljstvo u Zagrebu, gdje obavlja poslove višeg savjetnika, voditelja služ- be za plemenite kovine, ocjenitelja za ispitne i kalibracijske laboratorije i čitav gospodarski niz drugih mjeriteljskih poslova. Autor je nekoliko knjiga iz područja tehnolo- list gije priprave i destilacija rakija i drugih alkoholnih proizvoda i područja pleme- nitih kovina. Također je autor niza stru- čnih i popularnih radova i napisa kako iz područja tehnologije destilacija raki- ja i drugih alkoholnih pića, tehnologije polimernih materijala tako i iz drugih tehničkih područja. Biblioteka Miroslav Banić, dipl ing OBITELJ l GOSPODARSTVO 31 Nakladnik gospodarski liSt d.d. 10000 ZAGREB, Trg bana J. Jelačića 3 Za nakladnika Branko Horvat, dipl. ing. agr. Grafičko uređenje i priprema za tisak PIXEL d.o.o. RAKIJE, Urednik Branko Horvat, dipl. ing. agr. Lektor Erna Banić-Pajnić Tisak ZRINSKI d.d., Čakovec WHISKY Naklada 4000 primjeraka © GOSPODARSKI LIST d.d., 2006. g. ©Miroslav Banić, Našička 7, 10000 Zagreb l LIKERI CIP - Katalogizacija u publikaciji Nacionalna i sveučilišna knjižnica - Zagreb UDK 663.5 (035) 663.83 (035) BANIĆ, Miroslav Rakije, whisky i likeri / Miroslav Banić. - Zagreb : Gospodarski list, 2006. - (Biblioteka Obitelj i gospodarstvo ; 31) Bibliografija. ISBN 953-6824-20-5 l. Alkoholna pića - Proizvodnja - Priručnik 300904072 Zagreb, 2006. Polimerni (plastični) materijali.................. ...........................................24 Sadržaj Nerđajući čelik (inox) ............................. ............................................25 Predgovor .............................................................................................................. 9 Beton ................................................... ............................................25 VOĆNE RAKIJE Čišćenje, konzerviranje i održavanje vrionika . ............................................25 SIROVINE ZA PROIZVODNJU VOĆNIH RAKIJA..................................................... 12 Izračunavanje obujma vrionika ..................... ...........................................27 Voćne sirovine...................................................................................................... 12 Vaganje.................................................. ............................................27 Zahtjevi na kvalitetu voćnih sirovina .......................................................................12 Punjenje vodom . ............................................27 Koštićavo voće......................................................................................................13 Proračunavanje obujma .................................................... Šljive ...............................................................................................................13 Alkoholno vrenje........................................................................... '. 29 Breskve i marelice ...........................................................................................13 Priprema i umnožavanje selekcionirane kulture kvasca......................................32 Trešnje i višnje.................................................................................................14 Suhi kvasac............................................................................................... 32 Jezgričavo voće....................................................................................................14 Tekući kvasac............................................................................................ 32 Jabuke ............................................................................................................14 Priprema pretkomine ................................................................................. 32 Kruške.............................................................................................................14 Priprema glavne komine ............................................................................ 33 Dunje ..............................................................................................................15 Dodavanje vode komini ............................................................................. 33 Jagodičavo voće...................................................................................................15 Dodavanje enzima (fermenata) komini........................................................ 33 Malina i kupina ................................................. ;.............................................15 Namještanje kiselosti komine ..................................................................... 34 Borovica (plod kleka ili klekinje)........................................................................15 Dodavanje komini hrane za kvasce............................................................. 36 Jagoda ...........................................................................................................15 Dodavanje komini šećera odnosno tvari koje sadrže šećere.......................... 36 Crna bazga.....................................................................................................16 Punjenje i zatvaranje vrionika (posuda za vrenje)............................................. 37 Vino i vinski ostaci.................................................................................................16 Trajanje vrenja ................................................................................................ 33 Vino od grožđa................................................................................................16 Odležavanje prevrele komine .......................................................................... 39 Voćno vino ......................................................................................................16 PEČENJE (DESTILACIJA) RAKIJA.......................................................'.'.'.'.'.'.'.'.'.'.41 Trop od vina i voćna vina.................................................................................16 Postupak destilacije (pečenje) rakija...................................................................... 41 Talog od vina i voćnog vina..............................................................................16 Osnovno o procesu destilacije ........................................................................ 41 Južno voće ...........................................................................................................17 Uređaji za destilaciju (pečenje) rakija.................................................................... 42 Naranča..........................................................................................................17 Materijal.......................................................................................................... 43 Smokva...........................................................................................................17 Kotao..............................................................................................................43 Kivika, kivi ili aktinidija...................................................................................... 17 Način izrade kotla ......................................................................................43 Rogač............................................................................................................. 17 Kotlovi s jednostrukom stijenkom ................................................................43 PRIPREMA VOĆNIH KOMINA ............................................................................... 18 Kotlovi s jednostrukom stijenkom ................................................................44 Mjerenje i izračunavanje ekstrakta, šećera i alkohola .............................................. 18 Vrste zagrijavanja kotla ...............................................................................44 Ekstrakt .......................................................................................................... 18 Kapa, klobuk, poklopac .............................................................................45 Uređaji za mjerenje ekstrakta .......................................................................... 18 Cijev od kape do hladila.................................................................................. 45 Saharometar.............................................................................................. 18 Hladilo i predložak .......................................................................................... 45 Dodatna i posebna oprema uređaja za destilaciju.............................................47 Moštna vaga po Ochsle-u .........................................................................