Strategia Rozwoju Miasta Szczyrk na lata 2014-2022 Szczyrk, 2013 r. Strategia Rozwoju Miasta Szczyrk na lata 2014-2022 Spis treści Wprowadzenie ................................................................................................................................. 5 1. Metodologia opracowania strategii ........................................................................................... 7 2. Diagnoza strategiczna Miasta Szczyrk ...................................................................................... 11 2.1 Uwarunkowania lokalizacyjne i historyczne miasta .......................................................... 11 2.2 Warunki geograficzne i zagospodarowanie przestrzenne ................................................ 12 2.3 Samorząd ............................................................................................................................. 16 2.4 Potencjał demograficzny..................................................................................................... 20 2.5 Bezpieczeństwo ................................................................................................................... 23 2.6 Gospodarka i turystyka ....................................................................................................... 25 2.6.1 Potencjał gospodarczy ................................................................................................. 25 2.6.2 Atrakcyjność turystyczna ............................................................................................. 29 2.7 Rynek pracy ......................................................................................................................... 34 2.7.1 Promocja zatrudnienia ................................................................................................ 34 2.7.2 Wynagrodzenia ............................................................................................................ 36 2.8 Pomoc społeczna i ochrona zdrowia .................................................................................. 37 2.9 Oświata i kultura.................................................................................................................. 38 2.10 Sport .................................................................................................................................. 40 2.11 Infrastruktura komunikacyjna i techniczna ...................................................................... 42 2.12 Infrastruktura mieszkaniowa ............................................................................................ 46 2.13 Aktywność lokalna ............................................................................................................. 47 2.14 Budżet samorządowy i inwestycje ................................................................................... 49 2.14.1 Dochody i wydatki...................................................................................................... 49 2.14.2 Inwestycje .................................................................................................................. 51 2.15 Porównanie Miasta Szczyrk na tle wybranych „ośrodków narciarstwa” w Polsce. ....... 56 3. Ocena i oczekiwania mieszkańców – wyniki badań ankietowych ........................................... 60 4. Analiza SWOT ............................................................................................................................. 67 5. Misja, wizja, cele strategiczne .................................................................................................. 73 5.1 Misja ..................................................................................................................................... 73 5.2 Wizja .................................................................................................................................... 74 Strona 3 Strategia Rozwoju Miasta Szczyrk na lata 2014-2022 5.3 Struktura koncepcji rozwoju ............................................................................................... 75 6. Plany operacyjne ....................................................................................................................... 82 7. Zintegrowany wymiar Strategii ................................................................................................. 91 8. Źródła finansowania .................................................................................................................. 95 9. Oddziaływanie na środowisko ................................................................................................ 101 10. System wdrażania i komunikacji Strategii ............................................................................ 103 10.1 Projektowany system wdrażania – zarządzenie strategią ............................................. 103 10.2 Monitorowanie, ewaluacja i system aktualizacji strategii ............................................ 105 10.3 Komunikacja społeczna Strategii .................................................................................... 107 Spis tabel ...................................................................................................................................... 109 Spis wykresów .............................................................................................................................. 109 Spis rysunków .............................................................................................................................. 110 Załączniki ...................................................................................................................................... 110 Załącznik nr 1 Kwestionariusz ankiety .................................................................................... 110 Załącznik nr 2 Lista osób biorących udział w opracowaniu Strategii .................................... 113 Strona 4 Strategia Rozwoju Miasta Szczyrk na lata 2014-2022 Wprowadzenie Strategia Rozwoju Miasta Szczyrk na lata 2014-2022 jest podstawową deklaracją samorządu, w której sformułowane zostały kluczowe kierunki i założenia rozwoju miasta. Wizja Szczyrku zawarta w niniejszym opracowaniu jest efektem połączenia prac warsztatowych, eksperckich oraz wyników uzyskanych w ramach badań społecznych. Przyjęty program działania jest spójny z opracowaniami szczebla regionalnego oraz krajowego. Równocześnie w ramach Strategii uwzględniono możliwości wykorzystania zewnętrznego finansowania projektów rozwojowych, w szczególności w ramach perspektywy budżetowej Unii Europejskiej na lata 2014 – 2020. Podstawą prawną dla opracowania i wdrażania Strategii Rozwoju Miasta Szczyrk na lata 2014-2022 jest Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r., która w artykule 18 ust. 2, pkt 6 wskazuje na kompetencje Rady Miasta w zakresie uchwalania planów gospodarczych. Ustawa pozostawia samorządom dowolność w kwestii metody i formy opracowania tego rodzaju dokumentu. Działania, których celem było opracowanie strategii podjęto w marcu 2013 roku. W ramach działań wykonawczych zawarto umowę ze Stowarzyszeniem Wspierania Inicjatyw Gospodarczych DELTA PARTNER z Cieszyna, któremu powierzono koordynację prac nad opracowaniem Strategii. Istotą Strategii jest wyznaczenie głównych, najważniejszych kierunków działań krótko- i długofalowych oraz opisanie sposobu ich realizacji. Strategia jest zatem kompleksowym dokumentem wspomagającym zarządzanie miastem. Głównym elementem przygotowań strategii były spotkania warsztatowe, w których udział wzięli Radni, przedstawiciele Urzędu Miasta oraz instytucji samorządowych, przedstawiciele organizacji społecznych i sektora biznesu, przedsiębiorcy, mieszkańcy, a także moderatorzy ze strony SWIG DELTA PARTNER. Zawarte w niniejszym programie zapisy wynikają zatem wprost z postulatów i ocen sformułowanych przez liderów społeczności lokalnej Miasta Szczyrk, a także stanowią wyraz aspiracji i dążeń samorządu jako wspólnoty mieszkańców. Strona 5 Strategia Rozwoju Miasta Szczyrk na lata 2014-2022 1. Metodologia opracowania strategii Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego jest podstawowym narzędziem służącym efektywnemu zarządzaniu na poziomie lokalnym. Celem działania samorządu gminnego jest w pierwszej kolejności zaspakajanie potrzeb mieszkańców, a także stymulowanie rozwoju gospodarczego i społecznego gminy. Samorząd lokalny posiada narzędzia służące realizacji tych celów (zarówno w wymiarze finansowym jak i instytucjonalnym), napotyka też różnorodne bariery i ograniczenia (wewnętrzne jak i zewnętrzne), które obniżają skuteczność podejmowanych działań. Planowanie strategiczne w wymiarze wieloletnim daje możliwość optymalnego wykorzystania zasobów do realizacji najbardziej potrzebnych z punktu widzenia rozwoju lokalnego zadań. Strategia Rozwoju Miasta Szczyrk na lata 2014-2022 została przygotowana z uwzględnieniem następujących pięciu założeń metodologicznych: − charakter wieloletni – planowanie w odniesieniu do prognoz i trendów; − „od ogółu do szczegółu” – od misji, poprzez problemy i pomysły na ich rozwiązanie, do konkretnych planów; − uczestnictwo – zaangażowanie w pracę nad Strategią różnych środowisk, mieszkańców i zainteresowanych podmiotów; − praca grupowa – organizacja warsztatów gwarantujących wypracowywanie optymalnych rozwiązań; − przydatność – wypracowane rozwiązania stają się automatycznie projektami, dla których można poszukiwać źródeł finansowania. Niniejszy dokument przygotowany został w oparciu o najlepsze schematy wieloletniego planowania i uwzględnia