HOUDEN EN KWEEK VAN ERYX (GONGYLOPHIS) CONICUS FEEDING AND BREEDING OF ERYX (GONGYLOPHIS) CONICUS Robby van der Velden Robby van der Velden Mijn eerste kennismaking met de Indische I was introduced to the Rough-scaled Sand zandboa was, toen mijn vriend en ik twee Boa Eryx conicus, when on March 25th, jonge mannetjes aanschaften. Wij hadden 2007, my friend and I purchased two young reeds ervaring met Afrikaanse zandboa’s males. We already had experience of the (Eryx colubri nus) en besloten ook deze soort Kenyan Sand Boa (Eryx colubri nus) and een kans te geven in onze collectie. De ver- decided to introduce this new species into koper kon ons al leen mannen aanbieden, our collection. The seller only could offer us maar vastbesloten als we waren, hebben males so we decided to accept these two. we die toch maar genomen. Dit was op 25 Obviously the animals were young, no more maart 2007. De dieren waren duidelijk nog than a few months of age; unfortunately the jong, hoogstens enkele maanden oud. Een accompanying paperwork did not state the geboortedatum ontbrak helaas op het over- exact date of birth. drachtsformulier. It soon became apparent that feeding the Al gauw bleek dat het voederen van deze Indi- Rough-scaled Sand Boa was quite different sche zandboa al anders in zijn werk ging dan from the Common Sand Boa. They were re- bij de gewone zandboa’s. Ten eerste kunnen ally fastidious. One male only ate (and still ze echt een voorkeur hebben. Het mannetje does only eat) common mice. He refused all in mijn collectie at (en eet nu nog altijd) en- other food including African soft-furred rat kel gewone muizen. Hij verhongert nog liever and young laboratory rat. My friend’s male dan een veeltepelmuis of ratje te nemen. Ter- only responded well to baby laboratory rats. wijl het mannetje dat bij mijn vriend zit enkel Further observations related to the feeding goed rea geerde op babyratjes. Een tweede of Eryx conicus were their nervousness. observatie bij het voederen van de conicus The slightest contact with the tank, or even was de nervosi teit! Bij de minste aanraking opening an adjacent tank, caused Eryx co- van het verblijf, of zelfs maar het openen nicus to immediately disappear under the van een schuifraam van een ander terrarium, sand. A previously constricted prey item, verdween de conicus direct onder het zand. which the boa had ceased constricting, 86 LITTERATURA SERPENTIUM 2010 JAARGANG/VOLUME 30 NUMMER/NO.2 Eryx (Gongylophis) conicus, drachtig – pregnant. Foto/Photo: Robby van der Velden. 87 Een losgelaten (gewurgde) prooi werd nooit was never revisited by the snake and re-in- meer opnieuw gepakt om op te eten. Zelfs gested. If a prey item had been half eaten, als de prooi al half verorberd was, braakte de the snake regurgitated it at the least distur- slang bij de minste verstoring deze weer uit. bance. I had never experienced anything Dit heb ik bij nog geen enkele andere slang in like this so markedly with any other snake mijn collectie zo expliciet gehad. Dus vanaf in my collection. Subsequently I always fed toen voederde ik de conicus altijd als laatste, the Eryx conicus last, after which I left the waarna ik de kamer verliet. Toen had ik geen room. Since then I have never experienced problemen meer. this problem. Mijn kameraad had ook de nervositeitpro- My friend had similar problems associated blemen bij zijn conicus, net als het weigeren with nervousness of his Eryx conicus, as well van voedsel voor langere periodes. Mijn dier as refusing food for long periods of time. My weigerde soms drie weken achter elkaar om animal sometimes refused to accept prey prooien aan te nemen, om daarna weer ge- for three consecutive weeks, after which woon te eten. Het broertje van mijn mannetje he ate without problem. The brother of my wachtte meestal nog wat langer en op een male often refused food for longer periods bepaald punt was mijn conicus het dubbele and at one point my Eryx conicus was twice in gewicht van zijn broertje. Toch zagen ze er the weight of his sibling. Both looked equally beide even goed uit. Het kleinere mannetje healthy, the smaller male was, in relation to was in verhouding tot van zijn lengte zeker his length, definitely not considered slender. niet te mager. At a Reptile Exposition on June 10th 2007, I Op een andere beurs een tijd later, op 10 bought an adult female. My friend decided to juni 2007, kon ik uiteindelijk een volwas- delay purchasing a female, because he was- sen vrouw kopen. Mijn kameraad besloot te n’t ‘sure’ about his male. Together we now wachten met de aanschaf van een vrouwtje, had 2.1 animals and we decided we would omdat hij niet ‘zeker’ was van zijn mannetje. eventually unite them for breeding. Samen hadden we nu 2.1 dieren en we be- sloten om ze later eventueel samen te zetten The female turned out to be quite diffe- voor kweek. rent, besides the fact she was three times the weight of the male of this species. She Het vrouwtje was heel anders, afgezien van never refused prey and was, on a weekly het feit dat zij drie keer zo zwaar is als de basis, offered a weaned rat, an adult mou- man bij deze soort. Dit dier weigerde nooit se or an African soft-furred rat. This animal een prooi en kreeg op wekelijkse basis een could quite easily be placed in a container springerrat, volwassen muis of veeltepel- to be fed, so you could move her while she muis. Dit dier kon gerust in een curverbak was eating. The prescribed weight for bree- gezet worden om te voederen, je kon ze bij ding is about 250 g (8.8 ounce); my female wijze van spreken gewoon vastnemen tij- reached about 400 g (14.1 ounce). dens het eten. Het voorge schreven gewicht om te kweken is 250 g, maar mijn vrouwtje Since males are fertile at a young age, from ging tegen de 400 g aan. October 2007 I decided to put the male to 88 LITTERATURA SERPENTIUM 2010 JAARGANG/VOLUME 30 NUMMER/NO.2 Eryx (Gongylophis) conicus, moeder met kroost – mother and juveniles. Foto/Photo: Robby van der Velden. 89 Omdat ik gelezen had dat mannen al snel the female for short periods of time. Usu- vruchtbaar zijn, besloot ik rond oktober ally I would choose to put the female to the 2007 om de man al korte periodes bij de male but the tank of the male was too small vrouw te zetten. Normaal zou ik ervoor kie- for this female. I was also concerned that zen om de vrouw bij de man te zetten, maar I would discover a single engorged female het verblijf van het mannetje was simpel- the following morning without the male. weg te klein voor het vrouwtje. Ik moet zeg- Cannibalism has been recorded for this gen dat ik er toch wel bang voor was dat snake species. Fortunately my fear turned ik ‘s morgens slechts een dik vrouwtje zou out to be unfounded. vinden en geen mannetje meer. Kannibalis- me komt bij deze slangen namelijk wel eens I did not observe any interaction between voor. Gelukkig bleek mijn angst onterecht the individuals of this species. Contrarily, te zijn geweest. whilst my albino Kenyan Sand Boa mated throughout the day, my Eryx conicus sho- Ik kon nooit enige interesse voor elkaar zien wed no such behaviour. I presumed the bij deze soort. Terwijl mijn albino Afrikaanse male could still be too young; after all he zandboa hele dagen ligt te paren met mijn only was just over one year of age. Des- wildkleur vrouwtje, kon ik bij de conicussen pite this I continued, on a weekly basis, niets daarvan waarnemen. Ik dacht uiter- to introduce the male to the female for aard dat het mannetje nog te jong zou zijn several days each time. (hij was uitein delijk maar een dik jaar oud). Toch zette ik het mannetje wekelijks voor After a while the female suddenly refused enkele dagen bij het vrouwtje. all prey. I presumed she had taken a rest period because she always used to eat Een tijd later begon mijn vrouwtje plots alle well I was not worried about this. It oc- prooien te weigeren. Ik dacht dat ze een curs in many snake species that, wit- rustperi ode had genomen, omdat ze altijd hout any clear reason, they do not eat zo goed at en ik maakte me daar geen zor- for several weeks or even months. From gen om. Het komt bij meer slangen voor dat this time on I no longer put the male to ze weken tot maanden om onbekende re- the female, because he also ate irregu- denen niet eten. Vanaf toen heb ik het man- larly and I also wanted to provide him netje ook niet meer bij het vrouwtje gezet, with some rest. After a while the female omdat dat ook maar af en toe at en ik hun started to gain weight. I feared consti- rust wou gunnen. pation, because I did not consider she would be gravid. Since the snake gained Na enige tijd begon het vrouwtje wel dikker more and more weight and I found some te worden. Ik vreesde voor een verstop- faeces, I could no longer deny that she ping, want zwanger kon ze in mijn ogen was in fact pregnant. It must have been niet zijn. Toen de slang almaar dik ker werd around March 2008.