2018-09-21 EGUBAKOITzA / 785. zENBAKIA / 18. URTEA Zu hemen zaude. DEBAGOIENEKO DOAKO ALDIZKARIA GOIENA.EUS IÑAKI BENGOA SHOT! ESTUDIOKO ARDURADUNA "ESTUDIO BERDINA IZANGO DA, EZ NUEN ALDATZEKO BEHARRIK IKUSTEN" Shot!-en aldeko kontzertua egingo dute domekan Arrasaten hainbat musika taldek / 40 Iñaki Bengoa, oraingo astean, maiatzean kiskali zen Shot! estudioan.. XABIER URZELAI Euskaraldian izena emateko deia Atzo ezkero, izena eman daiteke Euskaraldian, 'ahobizi' edo 'belarriprest' izateko; herri guztietan deitu dute parte hartzera / 3 Andoni Gorosabel eta Oihana Aldai jokalariei elkarrizketa Jorge Oteitzaren apostoluek eta Pietateak, 50 urte SINADURAK RAFA MAIALEN MUNGIA / 8 MADARIAGA / 27 OSCAR XABIER GARCIA / 10 IGARTUA / 33 IKER AGURNE ELEXPURU / 17 BARRUSO / 48 2 DEBAGOIENA Egubakoitza 2018-09-21 GOIENA ALDIZKARIA Eusko Ikaskuntzaren Euskaltzaindia ere, ospakizunetan Euskaltzaindiak 100 urte beteko ditu datorren urtean eta dagoeneko hasi dira hori ospatzen. Bederatzi jardunaldi antolatu dituzte; horietako bat Arantzazun egingo dute; hain zuzen, euskara ospakizunak, hastear batuaren oinarriak finkatu zituzten lekuan. Arantzazun egingo dutena bigarren jardunaldia izango da: Eusko ikaskuntzak ehun urteko ibilbidea bete du, eta, hori ospatzeko, XViii. kongresua urriaren 4an, 5ean eta 6an Gandiaga Topagunean. Arantzazutik mundu zabalera (1968-2018) lelopean egingo dute egingo du. Horren ondorioak oñatin aztertuko dituzte azaroaren 23an; hain zuzen Euskaltzaindiaren XVII. biltzarra. Urriaren 1era bitartean eman ere, Eusko ikaskuntzak lehenengo kongresua egin zuen leku berean daiteke izena [email protected] atarian edo +34 943 42 80 50 / +34 944 158 155 / +33 (0) 559 25 64 26/ +34 948 22 34 71 telefono zenbakietara deituta. Jardunaldi guztiak streaming bidez Arantzazu Ezkibel Galdos aRRaSATE ikusteko aukera egongo da, https://youtu.be/wDxVYs1utv8 atarian. Eusko Ikaskuntzak 100 urte bete ditu aurten, eta, hori ospatzeko, hainbat ekitaldi antolatu dituz- te. Nabarmentzekoa da izaera zuten berriro ere abiaraztea Eus- dagoen erakundea dela gainera- estrategikoa izango duen XVIII. ko Ikaskuntzaren jarduna eta tu du, "herritik sortua eta he- kongresua egingo dutela, Geroa Jose Migel Barandiaran izenda- rriarendako" lan egiten duena. Elkar-Ekin izenarekin. tu zuten lehendakari. "Orain dela ehun urte euskal Baionan hasiko dute kongre- estatutuaren beharra zegoen eta sua, urriaren 5ean, eta Gastei- Debagoiendarren presentzia horretan lan egin zuten; euskal zen, Iruñean, Bilbon eta Donos- Jose Migel Barandiaranen on- unibertsitate publiko baten beha- tian saioak egin ostean, Oñatin doren, Gregorio Monreal, Juan rra ere aldarrikatu zuten", dio amaituko dute kongresua aza- Jose Goiriena de Gandarias, Retegik. Gaineratu du egungo roaren 23an. Bost saioen batu- Javier Retegi bergararra, Jose beharrak beste batzuk direla, eta keta eta kongresuaren ondorio Maria Muñoa Ganuza eta Iñaki erronka berriak dituztela. nagusiak azalduko dituzte, San Dorronsoro izan dira erakunde- Jose Mari Velez de Mendizabal Migel elizan, 09:30etik 19:15era ko buruak. "Bi agintaldiz egon aramaioarrak zuzendari kudea- bitartean. Eta, mendeurrena Eusko ikaskuntzak Oñatiko Udala ohorezko bazkide izendatu zuenekoa. GOIENA nintzen lehendakari karguan tzaile kargua izan zuen erakun- borobiltzeko, azaroaren 24an, (2002-2008). Jende jatorra ezagu- dean 1994-2010 bitartean. Eusko Ikaskuntzaren 100 urteak tu nuen eta lan handia egin ge- gogora ekarriko dira euskal kontsultatu daiteke mendeu- zen Eusko Ikaskuntza garai nuen", dio Retegik. Eusko Ikas- Jakiunde sortu zuten lurraldeetako ordezkari insti- rreneko ospakizunetarako an- hartan. kuntzaren barruan lantaldeak Eusko Ikaskuntzak sortu zuen tuzional, Eusko Ikaskuntzako tolatu duten programa ofiziala. Lehenengo urteetan hiru kon- daudela dio Retegik; euren lana Bergaran egoitza duen Jakiunde bazkide, kongresuko partaide gresu handi egin zituzten; ondo- talde horiek indartzea izan zen, akademia: "Hasiera batean era- eta herritarren parte hartzea- Ehun urteko ibilbidea ren, Primo de Riveraren dikta- batetik, eta, bestetik, ekintza kunde barruan sartzea pentsatu rekin. Interesa izan dezaketen Eusko Ikaskuntzak 1918ko irailean dura garaian, zailtasunak izan estrategikoak gauzatzea. "Eko- arren, kanpoko jendearekin egi- herritar guztiak gonbidatuta egin zuen lehenengo kongresua, zituzten, baina 30eko hamarkadan nomikoki urte onak izan ziren, tea erabaki zen gero. Euren bidea daude azaroaren 24ko Oñatiko Oñatin. Oinarri zabaleko elkar- gogoz ekin zioten lanari. 1930ean, Eusko Ikaskuntzaren aurrekon- egin dute, baina oinarri bera saiora. tea osatu zuten orduan: ikertzai- V. kongresua egin zuten, Berga- tua hirukoiztu egin genuen", dute", dio Retegik. leak eta euskalariak ziren, baita ran, hain zuzen: euskal arte he- gogora ekarri du bergararrak. Izena emateko modua ikasleak, pentsalari nekaezinak rrikoiari eskainitako kongresua "Kanpotik ez da Eusko Ikas- ERAKUNDEAK XVIII. kongresuan edonork ize- eta herrizaleak ere. Guztiek bat izan zen hura. kuntzaren lana ikusten, baina na eman dezake, osotasunean egin zuten Euskal Herriaren Gerra zibilaren ondoren, Eus- nik diot etxe bat egitean zemen- BERGARAN EGIN ZUEN edo saioka, Eusko Ikaskuntza- aurrerabidearekiko konpromi- ko Ikaskuntzaren jarduna eten- tua sartu behar den moduan, V. KONGRESUA, ren Eusko-ikaskuntza.eus ata- soan. Emakumeak euskal kultu- da geratu zen hego Euskal He- erakundeak egiten duen lana ere riaren bitartez. Era berean, raren eta zientziaren eremueta- rrian. 1978ko irailean, Oñatin horrelakoa dela", azaldu du Re- EUSKAL ARTEARI Eusko Ikaskuntzaren orrialdean ra ekartzeagatik nabarmendu elkartu ziren bazkideek erabaki tegik. Alderdikerien gainetik ESKAINITAKOA GOIENA ALDIZKARIA 2018-09-21 Egubakoitza DEBAGOIENA 3 arte erdaraz izandako elkarriz- keta batzuk euskaraz edo ele- bidunak izatea ere lortuko dute. Jarrera aktiboa izango dute; beraz, gonbita egingo diete eus- kal hiztunek eurekin euskaraz hitz egin dezaten. Oso garran- tzitsua da belarriprest-en fun- tzioa, euskarazko elkarrizketak sortzen lagundu eta euskara erabiltzeko giro babestua sor- tuko dutelako. Ahobizi direnek, berriz, eus- karaz egingo diete ulertzen duten guztiei. Edonon, edonoiz eta ulertzen duen edonorekin Eskoriatzako hamaikakoaren aurkezpena, eguaztenean. IMANOL BELOKI arituko dira euskaraz. Ezagutzen ez dituztenekin lehen hitza eus- karaz egingo dute, eta ulertzen planteatzen dituen bi roletako baldin badute, hortik aurrera- bat hartu beharko dute parte koak ere. Horrela, orain arte Euskaraldirako izen hartu nahi dutenek". euskaraz izan dituzten elkarriz- ketek euskarazkoak izaten ja- 'Belarriprest'-ak eta 'ahobizi'-ak rraituko dute, baina orain arte Euskaraldiaren muina izango erdaraz izandako elkarrizketa ematea zabaldu dute dira belarriprest eta ahobizi batzuk euskaraz edo elebidunak figurak, azarotik abendura. 16 izatea ere lortuko dute. urtetik gorako herritarrek eman Gainera, ahobizi izango dire- atzo egin zuten, iruñean, izen ematearen irekitze ekitaldia. Hamaikako guztiak dezakete izena. Ahobizi izateko, nek jarrera aktiboa izango dute. aurkeztu ondoren, Debagoienean ere eman daiteke izena 'Euskaraldia, 11 egun euskaraz hitz egiten jakin behar Euren harreman sarean dituz- euskaraz' ariketa sozialean parte hartzeko eta 'belarriprest' edo 'ahobizi' izateko da eta belarriprest izateko eus- ten hizkuntza praktikak azter- kara ulertu behar da. Horiek tu eta euskarara aldatzeko dira baldintza nagusiak. Horre- aukera duten horietan eragin- Josu Bilbao DEbagoiENa Kideek, ekimenaren enbaxado- hamaikakoa eta irekiera argaz- la, ariketa soziala gauzatuko go dute. Hamaika egunetan, Euskaraldia ariketa sozialean re izateaz gain, herritarren par- kia atera zuten hamaika kideek den egunetan, bakoitzak iden- hizkuntza aldaketarako auke- izena emateko epea ireki dute te hartzea aktibatzeko lehen Geike osatzen duten beste era- tifikazio moduan txapa bat era- ratu dituzten harreman horie- dagoeneko – Izenematea.euska- deia egin dute. Gainera, ekime- gileekin batera. Bergaran, bes- mango du soinean. tan ez ezik, euren bizitzako raldia.eus helbidean egin daite- naren berri emango diete euren talde, atzo ireki zuten Euskaral- Belarriprest izango direnek esparru guztietan euskaraz ke–. Atzo egin zuten, Iruñeko ingurukoei. Debagoienean, herriz diak herrian izango duen loka- euskaraz dakiten guztiei eus- arituko dira, ahal den guztietan, Zentral aretoan, irekiera ekital- herri, uztail aurretik aurkeztu la, Barrenkalea kalean. karaz egiteko gonbita egingo ahal duten guztiekin. Bi aldeek dia, musika eta umore emanki- zituzten gehienak, eta aurkeztu diete. Euskara ulertzen dutela euskaraz ulertzen badute, ez zunekin jantzi zuten ekitaldian. duten azkena Eskoriatzakoa izan Hamaika egun euskaraz adieraziko dute, eta eurekin dago euskaraz ez egiteko arra- Debagoienean aurkeztu dituz- da, eguaztenean eman zuten-eta Euskaraldiak ariketa sozial bat euskaraz hitz egin dezatela es- zoirik. te dagoeneko ekimenaren bul- ezagutzera, Zaldibarren. planteatuko du azaroaren 23tik katu. Belarriprest txapa aldean tzatzaile eta pizgarri izango Iruñean egin zuten izen ema- abenduaren 3ra, euskaraz hitz eramango duten pertsonek eus- 'BELARRIPREST' ETA diren hamaikakoak. Modu per- teari hasierako bultzada emate- egiten edo ulertzen duten guztien karaz edo erdaraz erantzungo tsonalean eta borondatez Eus- ko ekitaldia, baina bailaran ere artean euskaraz berba egin de- dute, baina euskaraz egiteko 'AHOBIZI' MODUAN karaldian, 11 egun euskaraz ekintza ezberdinak egin dituzte zaten: "Euskal Herri osoan eta eskatuko dute. Horrela,