ЗНАЧАЈНИ ЛИЧНОСТИ ЗА БИТОЛА DISTINGUISHED PEOPLE FOR BITOLA БИТОЛА – BITOLA 2007 Издавачи: Published by: НУУБ „Св. Климент Охридски“ – Битола NUUB “St. Clement Ohridski” – Bitola Општина Битола Municipality of Bitola ЗНАЧАЈНИ ЛИЧНОСТИ ЗА БИТОЛА DISTINGUISHED PEOPLE FOR BITOLA Составувачи: Authors: Андоновска, Ленче Andonovska, Lence Ѓоргиевски, Науме Gorgievski, Naume Николов, Благој Nikolov, Blagoj Огненовски, Трајко Ognenovski, Trajko Пешевска, Гордана Pesevska, Gordana Стефановска, Анета Stefanovska, Aneta Талеска, Светлана Taleska, Svetlana Рецензенти: Publisher's readers: Жоглев, Златко Zoglev, Zlatko Кочанковски, Јован Kocankovski, Jovan Ѓоревски, Владо Gorevski, Vlado Соработници: Associate cooperatives: Димовски – Цолев, Ѓорѓи Dimovski – Colev, Gorgi Миновски, Димче Minovski, Dimce Бојаџиевски, Петар Bojadzievski, Petar Христова, Лилјана Hristova, Liljana Котевска, Милка Kotevska, Milka НУУБ „Св. Климент Oхридски“ – Битола Општина Битола NUUB “St. Clement Ohridski” – Bitola Municipality of Bitola ЗНАЧАЈНИ ЛИЧНОСТИ ЗА БИТОЛА DISTINGUISHED PEOPLE FOR BITOLA БИТОЛА – BITOLA 2007 CIP - Каталогизација во публикација Национална установа Универзитетска библиотека „Св. Климент Охридски“, Битола 929-056.45(497.774) ЗНАЧАЈНИ личности за Битола / [составувачи Ленче Андоновска, Науме Ѓоргиевски, Благој Николов, Трајко Огненовски, Гордана Пешевска, Анета Стефановска, Светлана Талеска; превод на англиски Весна Милевска] = Distinguished people for Bitola / [authors Lence Andonovska, Naume Gorgievski, Blagoj Nikolov, Trajko Ognenovski, Gordana Pesevska, Aneta Stefanovska, Svetlana Taleska ; translation in english Vesna Milevska]. - Битола = Bitola : NIUL "St. Clement Ohridski" : Municipality of Bitola, 2007 - 290 стр. : илустр. ; 24 см Напореден текст на англ. јазик. - Предговор / Науме Ѓоргиевски ; Preface / Naume Gorgievski : стр. 5-8. - Битола и битолчани низ вековите / Ѓорѓи Димовски - Цолев: стр. 9-16. - Тираж 1000 - Слики на составувачите на пресвитокот на предната корица. - Библиографија : стр. 275-278. - Регистар ISBN 978-9989-2783-0-3 1. Насп. ств. насл. 2. Андоновска Ленче [собирач] a) Познати личности - Битола COBISS.MK.ID 18100289 ПРЕДГОВОР PREFACE Секој град, било да е голем или Each city whether it is big or small, мал, има своја историја, култура со has its own history and culture with its свои карактеристични обележја и unique traits and represents an insepa- претставува нераскинлив дел од тра- rable part of the tradition of its citizens. дицијата на своите жители. During the millennium existence Во текот на милениумското живе- of Bitola – the holly and ancient Mace- ење на Битола - светиот и древен ма- donian city, people who were born and кедонски град, се родиле и живе еле lived there, left their works of permanent личности кои оставиле дела од траен and overall character, so that they could и севкупен карактер за да се паметат, be remembered, leaving their character- да остават белег на градот и да зрачат istic features and making the city glow до денешен ден и натаму, до векот на to this very day and further through the вековите. centuries. Во големата расеаност на истори- In the huge distraction of the history, јата, кога одделни случувања за и во when certain events for and in the city градот се исклучени, заборавени, се are excluded and forgotten, there were појавуваат луѓе надарени и спо собни people who were gift ed and capable of да го следат и да го регис трираат пул- following and recording the pulse of сот на животот, да го забележат не- life, to notice the unknown in their best познатото, на најдобар можен начин possible way, to secure calm, richer and да му обезбедат пос покоен, побогат healthier life, to off er numerous scien- и поздрав живот, да му понудат не- tifi c and technical inventions and inven- броени научно-технички откритија tions for larger comfortability, to create и откритија за поголема удобност, literature for more pleasant moments, to да создадат литература за пријатни dive into the past, to fi nd the traditional моменти, да се нурнат во минатото, and then with special care to record the да го про најдат традиционалното, а most crucial events and to put it on pa- потоа со посебно внимание да го за- per that will stay aft er them with only бележат најбитното и да го предочат one aim to leave a seal, marking the code во дело што ќе остане и по нив, сè со of their loved city.In this book, arranged една цел, да остават печат, обележу- according to biographical and cognitive вајќи го кодот за својот сакан град. system of creation, a hundred and sixty Во оваа книга, приредена според people are presented who lived and cre- биографскиот и сознајниот систем ated and who with their talent, labor and на творење, се застапени сто шеесет works represented leading power in the и една личност кои живееле и тво- social, scientifi c educational, cultural, 5 реле и кои со својот талент, труд и artistic and the overall development of дела претставувале носечка сила во Bitola. From the pleiad of numerous општествениот, научно-образов ниот, people throughout the history of Bitola, кул турниот, уметничкиот и севку- groups of revolutionaries and freedom пен раз вој на Битола. Од плејадата fi ghters, public fi gures and military lead- на многубројни личности низ исто- ers, scientifi c reformers, great martyrs, ријата на Битола извлечени се од гру- heads of church and missioners, re- пации на револуционери и бор ци за formers and authors of textbooks, doc- слобода, државници и воени лидери, tors and academic artists (music, art, научници, реформатори, преподоб- drama, opera, ballerinas and dancers) ни и великомаченици, верски пог- composers and directors, philosophers, лавари и мисионери, преродбеници researchers, writers, poets, play writers, и учебникари, док тори, академици, inventors, sportsman), people of miscel- уметници (музи чки, ликовни, драм- laneous professions who distinguished ски, оперски, балерини и танчери), themselves as phoenix with their labor композитори и режисери, филозофи, and scientifi c artistic creation, those истражу вачи, писатели, поети, драма- who fought heroically and died for the тисти, пронаоѓачи, спортисти), лич- freedom of their city, persistent and hu- ности од најразлични професии, кои man people who helped Bitola’s citi- се издигнале како феникс со својот zens to survive the devastation, slavery, труд и научно-уметничко творење, poverty, the hunger, and deseases, sim- тие кои храбро се бореле и гинеле за ply people full of mercy who represent слободата на овој град, истрајни, ху- peculiar rescuers of the city and wider, мани кои им помагале на граѓа ните maintaining and raising this city, cre- од Битола да ги преживеат пустоши- ators who regardless of their religious, те, ропствата, сиромаш тијата, гладот, geopolitical and ideological determina- болестите, едно ставно исполнети со tion connected this favourite city of ours благородие, личности кои претставу- with the cultural level of the other cities ваат свое видни неимари на градот и on the Balkans, in Europe and wider in поши роко, одржувајќи го и подигајќи the world. All people mentioned in this го овој град, творци кои, без разлика book are certainly, according to the valu- на верска, геополитичка и идеоло шка able judgment of the Editorship board, определба го поврзувале овој наш based on the obtained information of омилен град со културното рамниш- the consulted numerous literature, of те на другите градови на Балканот, во encyclopedia historic and other avail- Европа и пошироко во светот. Сите able sources, as well as the inevitable застапени личности, се разбира, спо- advises of Bitola’s scientists and histori- ред вредносен суд на Редакцискиот ans, well-known experts and authorities, одбор, изграден врз добиени созна- fi lled with good will and noble causes, 6 нија од консултирана многубројна followers of the overall city development литература од енци клопедиски, исто- through years that passed and in the last риски и друг изворен карактер, како century. Th e preliminary list of the proj- и од неод минливите совети на битол- ect contained more than 350 people. Th e ски научници и историчари, познати eff ort of the Editorship, the text writers, експерти и авторитети, исполнети helped by the publisher readers’ opin- се со добра волја и благородни цели, ions and others, was great at the selec- следбеници на севкупниот развој на tion, taking into consideration primarily градот низ времињата што минале и the comprehensiveness of all life areas во последниот век. Прелими нарниот and activities. Namely, when selecting список од проектот содр жеше по- the names of the distinguished people, веќе од 350 личности. Напорите на we took into consideration the compre- Редакцијата, на соста вувачите на тек- hensiveness of all types of scientifi c and стовите, со помош на мислењата од other fi elds: social, political, religious, рецензентите и др. беа големи при natural, mathematical, medical, bio- селектирањето, гле дајќи пред сè сеоп- logical, literature-artistic, history- phil- фатност на сите области од животот и osophical and other types of scientifi c дејностите. Воедно, при селектирање- fi elds. Also, the Editorship had in mind то се има ше предвид и фактот на сеоп- the fact of comprehensiveness of time фатност од сите видови научни и дру- distance characters, almost of ten centu- ги области: општествено-поли тички, ries and that means to achieve the fi nal верски, природно-матема тички, ме- formation of this fi rst project of its kind ди цин ско-биолошки, кни жевно-уме- at NUUB “St Clement Ohridski” Bitola - тнич ки, историско-фило зофски и was neither easy nor simple. For all pre- дру ги видови научни области. Исто sented people, the basic information of така, Редакцијата го имаше предвид their life, creational path, works, as well и фактот на застапеноста на ликови as the results of their appliance is given. од времен ска дистанца, скоро од де- Certainly, in this imperative gallery of сет века, а тоа значи да се дојде до people, some fi gures are not mentioned конечното обликување на овој прв од willingly or unwillingly, although they ваков вид проект на НУУБ „Св. Кли- proved distinguished for Bitola, but we мент Охридски“ - Битола, не беше ни are sure that they will be mentioned in лесно, ни едноставно.