Republiek Suriname District Commewijne District Strategisch Ontwikkelingsplan 2008 Republiek Suriname District Commewijne DISTRICT COMMEWIJNE DISTRICT STRATEGISCH ONTWIKKELINGSPLAN Vicieuze cirkel Als ik blijf kijken zoals ik altijd heb gekeken blijf ik denken zoals ik altijd dacht. Als ik blijf denken zoals ik altijd heb gedacht blijf ik geloven zoals ik altijd heb geloofd. Als ik blijf geloven zoals ik altijd heb geloofd blijf ik doen zoals ik altijd heb gedaan. Als ik blijf doen zoals ik altijd heb gedaan blijft mij overkomen wat mij altijd overkomt. Kristien van Eeckhout DSOP 2008 2 van 101 Republiek Suriname District Commewijne Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE 3 LIJST VAN ACTIVITEITEN MATRICES, TABELLEN EN FIGUREN 5 VOORWOORD 7 TECHNISCHE NOTITIE 8 GEBRUIKTE METHODOLOGIE 8 INLEIDING 10 DE MAATSCHAPPELIJKE CONTRACTEN 11 Mondiale duurzaamheid 12 ALGEMENE INFORMATIE COMMEWIJNE 13 GEOGRAFISCH 13 CULTUUR 13 DEMOGRAFIE 13 BESTUURLIJK 13 BELEIDSPRIORITEITEN 14 VISIE EN MISSIE 14 ONTWIKKELINGSBELEID 15 BESTUUR 15 LOKAAL BESTUUR EN DECENTRALISATIE 15 RECHTSHANDHAVING, OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID. 16 FACILITERING PRIVATE SECTOR 20 ECONOMISCHE ONTWIKKELING 22 Agrarische produktie en Agro industrie 22 Agricultuur binnen de Caricom 24 Bosbouw en Houtverwerking 28 Toerismesector 30 Handel en Industrialisatie 33 Transport 35 Bouw en Constructie 35 Nutsvoorzieningen 36 DSOP 2008 3 van 101 Republiek Suriname District Commewijne Energievoorziening 36 Watervoorziening 36 Communicatiesector 36 Ruimtelijke ordening, grondbeleid, regionale ontwikkeling en urbanisatie 42 SOCIALE EN MENSELIJKE ONTWIKKELING 46 Armoedebestrijding 46 Onderwijs en volksontwikkeling 46 Sport 47 Cultuur 47 Gezondheidszorg 47 Welzijnsbevordering 48 Huisvesting 48 Jeugd 49 COMMEWIJNE 62 ACTIVITEITEN PER BELEIDSDOMEIN EN BEGROTING 62 VERORDENINGEN 62 TRAINING/VOORLICHTING/ CAPACITEITSVERSTERKING 63 ONDERZOEK 64 FORMULEREN VAN BELEIDSPLANNEN 65 INSTELLING AUTORITEIT 65 BELANGRIJKE ANDERE ACTIVITEITEN: 66 INKOMSTEN MOGELIJK UIT: 67 STIMULEREN VAN DUURZAME SAMENLEVINGEN 70 BIODIVERSITEITSVERDRAG 73 DSOP 2008 4 van 101 Republiek Suriname District Commewijne Lijst van Activiteiten Matrices, tabellen en figuren Activiteitenmatrix: Matrix 1: Decentralisatie en Bestuur Matrix 1.1.: Rechtshandhaving, openbare orde en veiligheid Matrix 2: Facilitering Private Sector Matrix 3: Agrarische produktie en Argo industie Matrix 4: Bowbouw en houtverwerking Matrix 5: Toerisme Matrix 6: Handel en Industiralisatie Matrix 7: Transport Matrix 8: Bouw en Constructie Matrix 9: Energie voorziening Matrix 10: Watervoorziening Matrix 11: Communicatie Matrix 12: Grondbeleid Matrix 13: Ruimtelijke ordening Matrix 14: Urbanisatie Matrix 15: Armoede bestrijding Matrix 16: Onderwijs Matrix 17: Sport Matrix 18: Cultuur Matrix 19: Gezondheidszorg Matrix 20: Welzijnsbevordering Matrix 21: Huisvestingsbevordering Matrix 22: Jeugd Tabel 1 : Aantal inwoners per ressort DSOP 2008 5 van 101 Republiek Suriname District Commewijne Lijst van afkortingen DSOP DISTRICT STRATEGISCH ONTWIKKELINGSPLAN DLGP DECENTRALISATION OF LOCAL GOVERNMENT PROGRAMME SWOT STRENGHTS WEAKENESSES OPPORTUNITIES THREATS MOP MEERJAREN ONTWIKKELINGS PROGRAMMA WRO WET REGIONALE ORGANEN DSOP 2008 6 van 101 Republiek Suriname District Commewijne Voorwoord Om tot dit district strategisch ontwikkelingsplan te komen is gekozen voor een vernieuwende visie op ontwikkeling. Immers ook voor ontwikkeling geldt, zoals verwoord in het gedicht, dat: “Als je verandering wilt, zul je anders moeten denken en vooral anders moeten handelen”. Deze verandering moet leiden naar zichtbare en meetbare verbetering in de toekomst. Met de start van de decentralisatie heeft de Surinaamse centrale overheid het sein gegeven voor een vernieuwende ontwikkeling. In dit document hebben belanghebbenden van Commewijne hun droom, hun visie op ontwikkeling, voor het district verwoord. Vanuit hun locaal perspectief hebben zij knelpunten aangegeven en mogelijkheden om hun district tot een leefbaardere en veiligere leef-, woon-, en werkomgeving te vormen. Met duurzaamheid doelen we op de kwaliteit van drie dimensies van onze leefomgeving: de sociaal-culturele, de ecologische en de economische kwaliteit, kortom People, Planet & Profit. People heeft betrekking op onderwerpen als veiligheid, sociale contacten en woonklimaat. Planet gaat over milieubelasting en het landschappelijke uiterlijk van gebieden. Profit staat voor de welvaart van de burgers en het presteren van het bedrijfsleven. Samen vormen deze kwaliteiten Triple P, een indicator voor duurzaamheid. Voor Commewijne zijn het menselijke potentieel en grond als de voornaamste hulpbronnen geïdentificeerd. Activiteiten en maatregelen zijn geformuleerd om met behulp van deze hulpbronnen het district te ontwikkelen. Tegelijkertijd is aangegeven hoe deze bronnen beschermd dienen te worden, zodat ook de generaties na ons hiervan nog kunnen genieten. DSOP 2008 7 van 101 Republiek Suriname District Commewijne Technische notitie Gebruikte methodologie Om tot dit strategische plan te komen is per pilot district een commissie Het DSOP is geschreven in het kader van de gedeeltelijke financiële samengesteld uit vertegenwoordigers van: decentralisatie van Commewijne binnen het Decentralisation of Local 1. Het Bestuur Government Programme (DLGP) van de Surinaamse regering. Het is 2. De Politiek de eerste keer in de geschiedenis van Suriname dat districten zelf een 3. De Burgers strategisch plan hebben kunnen opstellen. De commissie is 4 (vier) dagen bijeengekomen waarbij de volgende De bevoegdheid, waarbij lokaal wordt aangegeven en beslist welke activiteiten zijn ontplooid: ontwikkeling noodzakelijk is voor de eigen omgeving, zal leiden naar meer duurzaamheid. Ervaring leert dat iedereen voor zijn eigen 1. Formuleren van een visie, missie, waarden van en voorwaarden omgeving weet wat er nodig is om deze meer leefbaar, gezonder en voor de ontwikkeling van het district op basis van een prettiger te maken. Daarnaast is het ook zo dat iedereen verlangt naar gepresenteerde strategie voor duurzaamheid een gezonde, veilige en aangename leef-, woon- en werkomgeving voor 2. Identificeren van verdienpoten en aandachtspunten zichzelf en voor zijn nageslacht. 3. Maken van SWOT analyses van het district binnen de beleidsdoelen van de nationale overheid zoals geformuleerd in Participatie van alle belanghebbenden i.c. het lokaal bestuur, de lokale het MOP politieke structuren en de districtsbewoners in beleidsformulering en 4. Bepalen van activiteiten aan de hand van de voornaamste uitvoer van de gekozen ontwikkeling leidt naar groter draagvlak en verdienpoten om het district te ontwikkelen grotere uitvoeringscapaciteit. Decentralisatie is daarom een belangrijke stap in duurzame ontwikkeling van Suriname. De informatie uit deze commissiebijeenkomsten is gebruikt om tot een werkbaar plan te komen. Met het opstellen van dit plan is er weer een stap genomen in de realisatie van een duurzame samenleving volgens de visie, missie en Het concept DSOP is vervolgens voorgesteld aan de verschillende strategie zoals verwoord in het MOP. structuren en burgers om een breed draagvlak te garanderen. De volgende stap is consequente en coherente uitvoering van het Het DSOP zelf is niet aan tijd gebonden. Een visie en een missie DSOP. worden immers opgesteld voor onbeperkte tijd. De activiteiten die geformuleerd zijn ter verwezenlijking van de gestelde doelen zijn wel DSOP 2008 8 van 101 Republiek Suriname District Commewijne tijdsgebonden. Deze zijn ingedeeld naar korte, middellange (2012 – 2017) en lange termijn (2018 – e.v.). Onder korte termijn wordt hierbij verstaan tot de beëindiging van het huidige MOP. DSOP 2008 9 van 101 Republiek Suriname District Commewijne passen binnen een groter geheel. Het grootste geheel binnen de realiteit Inleiding van de aarde is de planeet zelf. Het formuleren van een strategisch plan begint bij een visie. Visie Het optimale beeld van de aarde zal dus het ruimste beeld zijn waarmee omvat de droom over de meest optimale toestand van datgene waar je we rekening dienen te houden en waarop moet worden afgestemd. naartoe wilt groeien. Kenmerkend voor een optimale aarde zoals verwoord door mensen over Echter moet, aangezien we geen eilanden zijn, deze visie gekaderd zijn de gehele wereld en door de commissieleden is: in en aansluiten bij een groter geheel. Zo is een district een integraal 1. Gezonde, overvloedige natuur onderdeel van Suriname en Suriname een integraal onderdeel van het 2. Vredevolle relaties tussen alle levensvormen continent Amerika en zo verder. 3. Vreugdevolle mensen Als persoon zijn we een integraal onderdeel van een gezin dat Het beeld voor Commewijne wordt weergegeven in de visie en missie onderdeel is van een familie die onderdeel is van een gemeenschap en van het district. ook dit breidt zich uit naar steeds grotere gehelen. In lijn met bovenstaande is wereldwijd al overeenstemming dat Ieder deel is via vele interacties onlosmakelijk verbonden met het ontwikkeling duurzaam moet zijn. Bij het opstellen van het DSOP is dit grotere geheel en de andere samenstellende delen van dat geheel. Elk als uitgangspunt gebruikt. onderdeel heeft de verantwoordelijkheid om zichzelf en zijn directe Afstemming op dit beeld veroorzaakt in ieder mens een gevoel van omgeving in stand te houden en moet tegelijkertijd gehoorzamen aan en vrede en vreugde. zich invoegen in het groter geheel. Noot : De vaststelling of aanname dat we op dit moment hier ver vanaf Noot : We kunnen dit vergelijken met een cel in ons lichaam. Een cel staan, leidt