NUMER POŚWIĘĆ ON Y ZDR O JO W1SK0M, UZDROWISKOM ____________________ I LETNISKOM — NA SEZON LETNI 1928 ROKU____________________ Cena egz. Zł. 2.50. ROK II. W A R S Z A W A — LIPIEC 1928 r. Nr. 2 (9) TURYSTAmu CZASOPISMO POŚWIĘCONE TURYSTYCE I PRZEMYSŁOWI TURYSTYCZNEMU. PERIODlQUE CONSACRE AU DEVELOPPEMENT DU TOURISME ET DE LTNDUSTRIE AYANT TRAIT AU TOURISME. THE REVIEW FOR TOURISM AND TOURISTIC MANUFACTURES. ZEITSCHRIFT FUR TURISTIK UND VERWANDTE GEBIETE. ADRES REDAKCJI I ADMININISTRACJI: W A R S Z A W A , ALEJE JEROZOLIMSKIE 39, TELEFON 64 - 36. REDAKCJA CZYNNA OD GODZ. 5 — 7 W., ADMINISTRACJA OD GODZ. 9 — 1 i 3 — 7. ODDZIAŁ PROPAGANDOWO - OGŁOSZENIOWY: KREDYTOWA 4 M. 22, TEL. 57-33. Powitanie uczestników wycieczki Związku Narodowego Polskiego z Ameryki w porcie Gdyni. Reception dans le port de Gdynia des membres de l'excursion organisee par l‘Association Nationale des Polonais d'Ameriąue. The members of the excursion of the American „Polish National League" are welcomed at Gdynia Harbour. Begriissung der Mitglieder des Polnischen National uerbandes aus Amerika im Hafen von Gdynia. SM A RY OLEJE STANDARD-N05EL W POLSCE Sp. Akc. 400 STACJI BENZYNOWYCH W POLSCE. Hotel Pensione Terminus PENSIONAT POLSKI CAPR1 — (PALAZZO FERRARO) = ITALIA PENSJONAT CUDOWNIE POŁOŻONY Z PRZEPIĘK­ NYM WIDOKIEM NA MORZE. TARAS W PEŁNI SŁOŃCA W CIĄGU CAŁEJ ZIMY. — KUCHNIA DOBRZE ZAOPATRZONA.— PENSJONAT OTWARTY ■ PRZEZ CAŁY ROK. — ---------- CENY UMIARKOWANE CENY UMIARKOWANE C. A. FRANKE, BYDGOSZCZ ROK ZAŁOŻENIA 1S27 RAFINERJA OKOWITY, WYTŁOCZNIA SOKÓW OWOCOWYCH I PAROWA FABRYKA NAJWYBORNIEJSZYCH LIKIERÓW kilkanaście r a z y p r e m j o w a n e z ł o t y m i m e d a l a m i SPECJALNOŚĆ: „KROPLE Dr. ESKALONY" LIKIER DESEROWY, „KARMELICKIE" I „KUJAWIAK”, LIKIER ŻOŁĄDKOWY podług recepty aptekarza F. HOYERA. MARKI PRAWNIE ZASTRZEŻONE. PAROWY ZAKŁAD KĄPIEI OWY. PAROWY TARTAK. ZAKŁAD OBRÓBKI DRZEWA. IMPORT I EXPORT DRZEWA. POLECA SWOJE WYROBY PO CENACH KONKURENCYJNYCH. ROK II. WARSZAWA — LIPIEC 1928 r. Nr. 2 (9) TURYSTAimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitimiiiiiiimiiii iii i iii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiii iii iiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iii iiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHii Plaża w Gdyni. G dynia — L a plagę. On the beach at Gdynia. Der Badestrand in Gdynia. P.K.O. Pocztowa Kasa Oszczędności P.K.O. ROZPOCZĘŁA JUŻ PRZYJMOWANIE UBEZPIECZEŃ NA ŻYCIE I UBEZPIECZEŃ POSAGOWYCH BEZ BADANIA LEKARSKIEGO. SKŁADKA UBEZPIECZENIOWA. POCZĄWSZY JUŻ OD 3 ZŁOTYCH MIESIĘCZNIE. ZGŁOSZENIA. INFORMACJE 1 TARYFY W: CENTRALI P. K. O. W WARSZAWIE, ODDZIAŁACH P. K. O. W KATOWICACH, KRAKOWIE I POZNANIU, A TAKŻE WE WSZYSTKICH URZĘDACH POCZTOWYCH I UPEŁNOMOCNIONYCH PRZEDSTAWICIELI. 2 TURYSTA __________________________________Nr. 2 (9) OD REDAKCJI Numer niniejszy „Turysty” wychodzi ze znacznem opóźnieniem z powodu zasadni­ czych zmian, przeprowadzonych w siadzie redakcji pisma, a w związku z tern i reorganizacji gruntownej wydawnictwa. „Turysta”, jako jedyne dzisiaj w Polsce czasopismo, poświęcone popieraniu i rozwo­ jowi turystyki kraj°wej i zzagranicy — chcąc odpowiedzieć swemu szczytnemu zadaniu. musi stać na uysokim poziomie, nietylko pod względem szaty zewnętrznej, lecz również i redakcyjnie. Nowa redakcja postanowiła zatem poświęcać każdy numer „Turysty” specjalnym za­ gadnieniom, względnie dziedzinom wiedzy turystycznej, tak, ażeby poszczególny numer tego czasopisma stanowił pewną całość i przedstawiał wartość nietylko W okresie opuszczenia prasy, lecz i w kilka tai potem. Zerwaliśmy w ten sposób z dotychczasową metodą chaotyczności, metodą pisania ,.o Wszystkiem”, ^fóra dotąd cechowała „Turystę”. Wierzymy, że wstępując obecnie na tory nowe, „Turysta” zyska uznanie i poparcie ogółu turystów polskich i zagranicznych, spełniając godnie swą zaszczytną misję. REDAKCJA ZDROJOWISKA I UZDROWISKA POLSKIE A TURYSTYKA Turystyka w Polsce, w znaczeniu europejskiem, Perła naszych gór, Pieniny, byłaby nieomal przeżywa niemowlęcy jeszcze okres swego istnienia. niedostępną dla turystyki automobilowej i pie­ Daleko jej bardzo do tej żywiołowości i powszechno­ szej, gdyby nie zdrojf Szczawnickie, dzięk: którym tu­ ści, jaką odznacza się na Zachodzie, czy też na dru­ ryści po zwiedzeniu gniazda górskiego Pienin mają giej półkuli. Nie stanowi ona istotnej potrzeby, nie­ gdzie przenocować i pożywić się, oraz gdyby nie au­ zbędnego czynnika w życiu przeciętnego Polaka. tobusy, dowożące kuracjuszów do Szczawnicy z 'No­ A i ruch obcych w Polsce jest do dziś dnia nie­ wego Targu, czy Nowego Sącza, dzięki kt ,rym pod­ znaczny. Nie dlatego, by ziemia polska ubogą była różnicy p.esi mogą od kolei dostać się na właściwy w zabytki sztuki, osobliwości przyrody, czy też uro­ teren turystyczny górski. cze zakatki j malownicze okolice. Nie dlatego, by Udostępnienie naszego wybrzeża morskiego dla w Polsce cudzoziemiec nie mial znalesć rzeczy cie­ turystyki, wiąże się ściśle z wielką frekwencją let­ kawych, ani godnych widzenia. nisk nadmorskich na naszej szczupłej bałtyckie! linji Brak zainteresowania turystycznego naszą ojczy­ brzegowej, z koniecznością pobudowania nowych zną tlómaczy się z jednej strony nieudolnością i zru- lińji kolejowych (linja na półwyspie Helskim), z po­ komością polskiej propagandy zagranicznej, z drugiej wstawaniem nowych osad nad morzem polskiem zaś strony pierwotnością, a raczej, powiedzmy otwar­ (Hallerowo); turystyce torują tu drogę uzdrowiska cie, nieistnieniem tego wszystkiego, co się zwie urzą­ i letniska, turystyka bowiem w Polsce to jeszcze kop­ dzeniem turystycznem, przystosowaniem terenu pod ciuszek, żywiący się ochłapami, spadłymi z pańskiego względem komunikacyjnym, hotelowym, ścieżkowym stołu uzdrowisk, letnisk i zdrojowisk. i schromskowym do potrzeb turystyki kołowe; czy Nie mielibyśmy i w sezonie zimowym dostępu do pieszej. zaczarowanej, śnieżnej krainy baśni, do Tatr w białej, Ubogo również przedstawia się nasza literatura puszystej powłoce, nie moghbyśmy organizować tam przewodnikowa turystyczna. O ile jeszcze Polak, turystycznych wypraw narciarskich, gdyby nie zna­ dzięki dużej ilości przewodników dr. Orłowicza, tego czenie Zakopanego, jako zimawej uzdrowiskowej sta­ prawdziwego polskiego , Bedekera", może zwiedzić cji klimatycznej i gdyby nic płynąca stąd konieczność całą Polskę z książką w ręku, cudzoziemiec natrafia przeprowadzenia drogi żelaznej od Chabówki do naj­ w tym względzie na niezwyciężone niemal prze­ ważniejszej dziś bazy turystycznej w zimie i w lecie szkody. dla Tatr polskich, jaką jest Zakopane Ten niewesoły stan naszego „przysposobienia" Dlatego też turystyka polska związana jest ściśle turystycznego ratuje w dużym stopniu rozrzucona ze zdrojowiskami, uzdrowiskami i letniskami, dlatego dość licznie po kraju sieć zdrojowisk i uzdrowdsk właśnie rozwój i pomyślny stan tych ostatnich wpły­ polskich, oraz częściowo tak zwane letniska. wa na rozwój i pomyślność turystyki. Będąc, z natury rzeczy, w sezonie letnim punkta­ Znajomość naszych zdrojom isk i uzdrowisk jest mi. skupiającymi w sobie znaczniejszy napływ gości, rzeczą konieczną i pożyteczną dla każdego turysty, — mających większe czy mniejsze wymagania, ale nie dlatego, że same przez się stanowią one częstokroć w każdym razie wymagania, przewyższające przecięt­ miejscowości, bądź okolice malownicze i godne zwie­ ne potrzeby miejscowej ludności, zdrojowiska i uz­ dzenia, — lecz przedewszystkiem dlatego, że trudno drowiska polskie, budując hotele, zajazdy i restaura­ dziś sobie wyobrazić jakąkolwiek dłuższą wycieczkę cje, poprawiając drogi dojazdowe, a często nawet or- w Polsce, którąby można zorganizować należycie, bez igjanizując specjalne środki lokomocji (autobusy i t, p.), oparcia ’£ j o zdrojowiska i uzdrowiska, jako o jedyne staja się mimowoli stacjami turystycznemi, zwłaszcza, niemal stacje turystyczne. że leżą zwykle w okolicach lesistych, górskich, bądź nadmorskich i przyjeziornych. Stanisław Lenartowicz Nr. 2 (9) TURYSTA 3 DZIAŁALNOŚĆ RZĄDU W DZIEDZINIE UZDROWISK lW dziale polityki uzdrowiskowej skoncentrowa­ Zjazdu lekarzy słowiańskich w Pradze, polscy uczest­ ne są dążenia przedewszystkiem w kierunku podnie­ nicy wycieczki po zdrojowiskach czeskich mieli spo­ sienia uzdrowisk krajowych pod względem leczni­ sobność porównania tych zdrojowisk z polskiemi czym, sanitarnym i kulturalnym, tudzież w kierunku i stwierdzić należy, że urządzenia lecznioczo-kąpielo- unormowania stosunków prawnych w uzdrowiskach. we polskie nie tylko dorównują zagranicznym, lecz Oceniając należycie znaczenie uzdrowisk, Rząd często je przewyższają, jedynie szata zewnętrzna w pierwszym rzędzie unormował rozporządzeniem zdrojowisk zagranicznych, a więc otoczenie łazienek, Prezydenta Rzeczypospolitej z dn. 22.11,1928 (Dz. U. parki, bulwary, drogi, udogodnienia wycieczkowe, Nr. 36), nowelizującem dotychczasową ustawę o uzdro­ a zwłaszcza dział, tyczący się przemysłu hotelarskie­ wiskach z 23.III 1922 roku, stosunki administracyjne, go, stoją wyżej, niż w Polsce. Przy ocenie jednak tego sanitarne, budowlane i gospodarcze w uzdrowiskach faktu wziąć należy pod uwagę wielowiekowy nieraz krajowych, podporządkowując tej ustawie wszystkie rozwój zdrojowisk zagranicznych i wyrobienie daleko znaczniejsze uzdrowiska i stwarzając tern samem- dla idącego zrozumienia dla wymagań chorego u tych, nich podwaliny racjonalnego rozwoju. którzy przecież czerpią dochody z kieszeni tegoż cho­ Równolegle z ustawowem zwiększeniem nadzoru rego, a nie starają się wygórowanemi żądaniami od­ nad stanem sanitarnym, budowlanym, oraz nad