Academiejaar 2006-2007 Hindutva en de Dalits Tegenstrevers of medestanders? De relatie tussen hindutva en de dalits in ideologie en in praktijk Verhandeling voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, Vakgroep Talen en Culturen van Zuid- en Oost-Azië voor het verkrijgen van de graad van licentiaat in de Oosterse Talen en Culturen door Tine Vekemans Promotor: prof. dr. F. Van Den Bossche Academiejaar 2006-2007 Hindutva en de Dalits Tegenstrevers of medestanders? De relatie tussen hindutva en de dalits in ideologie en in praktijk Verhandeling voorgelegd aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, Vakgroep Talen en Culturen van Zuid- en Oost-Azië voor het verkrijgen van de graad van licentiaat in de Oosterse Talen en Culturen door Tine Vekemans Promotor: prof. dr. F. Van Den Bossche ii Foto’s voorzijde: Linksboven: Dr. Ambedkar, de belangrijkste dalitleider Rechtsboven: Dr. Hedgewar, stichter van de RSS Rechtsonder: Mayawati Kumari, dalit-politica BSP Linksonder: Vajpayee, politicus BJP, eerste minister tot 2004 Bronnen foto’s: www.ambedkar.org www.bjp.com www.nwstodaynet.com www.shalinjain.com i “To love. To be loved. To never forget your own insignificance. To never get used to the unspeakable violence and the vulgar disparity of life around you. To seek joy in the saddest places. To pursue beauty to its lair. To never simplify what is complicated or complicate what is simple. To respect strength, never power. Above all, to watch. To try and understand. To never look away. And never, never, to forget.” Arundhati Roy ii Dankwoord Teamwork Niets wat we doen, doen we werkelijk alleen. Zo is het ook bij het schrijven van een licentiaatverhandeling. Vele mensen verdienen het dan ook hier genoemd te worden. Voor de academische ondersteuning van deze verhandeling ben ik allereerst veel dank verschuldigd aan mijn promotor, prof. dr. F. Van Den Bossche, die steeds klaarstond om vertalingen door te lezen en allerhande praktische en inhoudelijke vragen te beantwoorden. Samen met prof. dr. F. Van Den Bossche leerden Prof. dr. C. Everaert, dra. I. Vandevelde, dr. E. De Clercq en mr. M. Kumar mij het prachtige Hindi. Zonder hun wijze lessen en inzet zou ik noch deze verhandeling, noch de bijbehorende vertaling hebben kunnen produceren. In verband met de vertaling wil ik vooral dra. I. Vandevelde bedanken, voor haar hulp in Gent, maar zeker ook voor haar hulp vanuit India in de laatste weken voor de deadline. Prof. dr. E. Moerloose was een grote hulp bij het vinden van de juiste boeken. Ook mevr. H. De Keukelaere stond steeds klaar om te helpen in de zoektocht naar bronnen en slaagde er jarenlang in om van het seminarie Indologie meer dan een klaslokaal te maken. Waarvoor dank. Ik wil ook de overige leden van de vakgroep Talen en Culturen van Zuid- en Oost-Azië en bij uitbreiding al de professoren en assistenten, die mij door hun lessen een beter inzicht hebben gegeven, hier bedanken. Tevens ben ik veel dank verschuldigd aan dr. K. Elst, die me van Hinditeksten voorzag en steeds klaar stond om me via e-mail extra informatie te verschaffen en aan drs. G. Panna van de (K)U Leuven, die zijn uitgebreide bibliotheek, alsook zijn kennis van het Hindi meermaals ter beschikking stelde. I’ll get by with a little help from my friends… OAK-webmaster Dieter, een van die zeldzame mensen die met computers overweg kunnen, deed zijn uiterste best mij iii zijn kennis hieromtrent deelachtig te maken en slaagde daar misschien zelfs deels in. Mathilde en Yasmin wezen mij de weg doorheen de bibliotheken van die andere universiteitsstad, Leuven. Een grote steun en hulp was ook Sophie Vanonckelen, die me haar boekenkast ter beschikking stelde en me in contact bracht met drs. G. Panna. De hulp en steun van Sophie en van mijn vriend Brecht De Smet kunnen moeilijk worden onderschat. Zij hebben beide reeds ervaring met het schrijven van een thesis en loodsten mij zo, met vriendschap en liefde, door dit schrijfproces wanneer ik praktisch, inhoudelijk of existentieel vastzat. Mijn moeder, vader en grootvader mag ik hier niet vergeten bedanken voor het tegen de deadline in nalezen en verbeteren van mijn veelheid aan hoofdletter- en dt-fouten. Door voor wat ontspanning te zorgen, door een welgemikt schouderklopje, of door er gewoon te zijn hebben nog zo veel mensen bijgedragen aan dit werkstuk. Hierbij wil ik dus ook mijn vrienden, mijn OAK- en indologie-collega’s en mijn familie bedanken voor de verschillende vormen van steun die zij boden bij het schrijven van deze verhandeling. Bedankt! iv Inhoudstafel Dankwoord…………………………………………………………………………………..iii Inhoudstafel………………………………………………………………………………..…v Gebruikte afkortingen……………………………………………………………………….xi Voorwoord: Dalits en Hindutva ................................................. xii Keuze, afbakening en relevantie van het onderwerp....................................................xii Methodologie ..............................................................................................................xiii Bronnen ...................................................................................................................xiii Hindi en Sanskrit.....................................................................................................xiii Samrasta ke Sutra.................................................................................................... xiv Inleiding: Competing identities ....................................................1 Hindutva en identiteit..................................................................................................... 2 De constructie van de hindoe-eenheidscultuur............................................................... 2 Dalits en identiteit .......................................................................................................... 3 Competing identities binnen de Indische context .......................................................... 4 Deel 1: Hindutva...............................................................................6 Hoofdstuk 1: Contact met het Westen: Dialoog en Conflict.................................. 7 De eerste contacten......................................................................................................... 7 Breuklijnen binnen het socio-culturele en politieke denken .......................................... 8 Moderniteit – Orthodoxie........................................................................................... 9 Eenheid – Separatisme en hiërarchie ....................................................................... 11 Antibrahmanisme – Sanskritisatie............................................................................ 12 Modern nationalisme in Brits India.............................................................................. 13 De hervormingsbewegingen als ideologische startpunt voor hindutva........................ 14 Raja Ram Mohan Roy en de Brahmo Samaj............................................................ 16 Swami Dayanand Saraswati en de Arya Samaj ....................................................... 16 Hoofdstuk 2: Het ontstaan van hindutva: de eerste denkers............................... 18 Nationalisme in de strijd om onafhankelijkheid: Bal Banghadar Tilak’s swaraj......... 19 Biografisch ............................................................................................................... 19 Het belang van Lokmanya Tilak binnen de hindutva ideologie............................... 20 Het definiëren van de hindoe: Savarkars hindutva....................................................... 21 Biografisch ............................................................................................................... 21 Savarkars plaats binnen de moderne Hindutva organisaties .................................... 22 v Hindutva, Who is a Hindu?...................................................................................... 23 Hindutva in praktijk: Doctorji Hedgewar en Guruji Golwalkar .................................. 25 Doctor Hedgewar ..................................................................................................... 25 Shri Guruji Golwalkar.............................................................................................. 26 Hoofdstuk 3: Het weven van het net van de Sangh Parivar ................................ 29 RSS: Het begin van het moderne hindutva-netwerk .................................................... 29 De plaats van de RSS binnen de Sangh Parivar....................................................... 30 Structuur binnen de RSS .......................................................................................... 31 Sevakarya als middel voor sociale verandering ....................................................... 32 De Sangh Parivar.......................................................................................................... 33 Politieke organisaties en partijen.............................................................................. 33 Cultureel-religieuze organisaties: VHP en haar dochterorganisaties....................... 36 Welzijnswerk en sociale projecten........................................................................... 37 Internationale werking: hindutva en de diaspora ......................................................... 38 Hoofdstuk 4: De ideologie van hindutvanationalisme......................................... 39 Een eenheidsidentiteit .................................................................................................