EDEBİYAT AYT ONLİNE “eğitimde yayındenizi online” ÖĞRETMEN ÜYELİĞİ SEÇİMİ İLE SİSTEME ÜYELİK www.ydakillitahta.com FORMUNU DOLDURUNUZ. ÜCRETSİZ ÖĞRETMEN ÜYELİĞİ SİSTEME GİRİŞ YAPARAK DİJİTAL İÇERİKLERİNİZİ KOLAY ERİŞİLEBİLİR DİJİTAL İÇERİK İSTEDİĞİNİZ YERE İNDİREBİLİRSİNİZ. ÖRNEK KİTAP TALEBİ İNTERNETE BAĞLI OLSUN MÜFREDATA UYGUN SORU HAVUZU VEYA OLMASIN DİLEDİĞİNİZ PLATFORMLARDA İÇERİKLERİMİZİ KULLANABİLİRSİNİZ. İSTEDİĞİNİZ SORULARLA KENDİ TESTİNİZİ OLUŞTURABİLİRSİNİZ. Güncel 9, 10, 11 ve 12. Sınıflara Yardımcı Kazanımlarla Uyumlu Renkli – Resimli – Tablolu Öğrenmeyi Kolaylaştıran İpuçları Tam Konu Anlatımı ÖN SÖZ Sevgili Öğrenciler, AYT Edebiyat testinden başarılı olmak, uzun süreli bir hazırlığı gerektiriyor. Sınavda çıkan ünitelerin ağırlıklarını belirlemek, çalışma süresini bu sınıflandırma ve ağırlıkla paralel yürütmek, düzenli tekrar ve deneme sınavlarına göre çalışma temposunda bazı ayarlamalar yapmak işin doğasında var. Ancak AYT Edebiyat testindeki başarının en önemli parçalarından biri, sınava doğru kaynaklarla hazır- lanmak. Yayın Denizi TEK Serisi AYT Edebiyat Konu Anlatımı kitabı tam da bunun için var. Kitabımızda yeni müfredatın ön gördüğü ünite sınıflandırması ölçü alınmıştır. Ancak bu ünite ve konular içinde ağırlığı fazla olan, kavranmasında bazı doğal güçlükler barındıranlara daha fazla önem verdik. Kitabımızın ön plana çıkan özellikleri şunlardır: • Kitabımız, tümüyle renkli, resimli ve tabloludur. Bununla görsel hafızayı güçlendirmeyi, kolay tekrar yapmayı ve öğrenmeyi eğlenceli hâle getirmeyi amaç- ladık. • Kitabımızda ünite sınıflandırması 2018 yılında yayımlanan yeni öğretim programının öngördüğü biçimde tür temelli olarak yapılmıştır. Türle ilgili salt bilgi verilmekle yetinilmemiş, türün kavranmasına katkı sağlayacak metin örneklerine yer verilmiştir. • Her tür, dönem özellikleri açısından da ele alınmış; türle ilgili bilgilerin so- nunda türün ön plana çıkan sanatçılarına yer verilmiştir. • Edebiyat tarihimizde yer etmiş önemli roman, hikâye, tiyatro, mesnevi, des- tan ve halk hikâyelerinin özetlerine yer verilmiştir. • Hikâye ve romanda kullanılan “gösterme, tahkiye etme (anlatma), özetle- me, geriye dönüş, diyalog, iç konuşma, iç çözümleme, bilinç akışı, pastiş, parodi, ironi” gibi anlatım tekniklerine ve bunların anlaşılmasını kolaylaştırıcı örneklerine yer verilmiştir. • Kitabımızda en alt düzeye kadar istenen her konuya ulaşılabilmesi amaç- lanmıştır. Bunun için ayrıntılı bir “İçindekiler” bölümüne yer verilmiştir. Saygıdeğer Meslektaşlarımız, Öğrencilerinizi sınava hazırlarken gösterdiğiniz yoğun çalışmalarınızda kita- bımızın sizlere yardımcı olması, bizleri mutlu edecektir. Önceki sayfada yer alan e-posta adreslerimiz öneri ve değerlendirmelerinize her zaman açıktır. Bir yayının hazırlanması ve yayımlanması uzun bir süreci ve birçok kişinin özverili çabasını gerektiriyor. Bunun için İşler Yayın Grubunun ve Yayın Denizinin çok değerli yöneticilerine, Yayın Yönetmenimiz Sayın Ayça Aktaş Demircan’a, diz- gide ve basım hazırlığında görev alan değerli çalışma arkadaşlarımıza teşekkürü bir borç biliriz. Saygılarımız ve başarı dileklerimizle. Hasan Kurt, Özhan Yalçınkaya, Sadullah Karayanık, Göksu Çetin İÇİNDEKİLER 1. ÜNITE: GİRİŞ .........................................................................................25 EDEBİYAT VE GÜZEL SANATLAR ......................................................... 27 1. Edebiyat .......................…………………………....................................... 27 2. Edebiyatın Güzel Sanatlarla İlişkisi ....................................................... 28 3. Edebiyatın Bilimlerle İlişkisi .....................................................................30 4. Edebiyatın Tarih, Din ve Toplum İle İlişkisi ............................................ 30 TÜRK EDEBİYATININ TARİHÎ DÖNEMLERİ .............................................31 Türk Edebiyatının Dönemlere Ayrılmasındaki Ölçütler ............................... 31 A. İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı ............................................................ 32 1. Sözlü Edebiyat ....................................................................................... 32 2. Yazılı Edebiyat ....................................................................................... 34 a. Göktürk Dönemi ............................................................................... 34 b. Uygur Dönemi .................................................................................. 36 B. İslami Dönem Türk Edebiyatı ................................................................ 38 1. Geçiş Dönemi Türk Edebiyatı ................................................................ 38 2. Halk Edebiyatı ....................................................................................... 38 3. Divan Edebiyatı ...................................................................................... 39 C. Batı Etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı ................................................... 41 1. Tanzimat Dönemi Türk Edebiyatı .......................................................... 41 2. Servetifünun Edebiyatı (Edebiyat-ı Cedîde) .......................................... 44 3. Fecriati Edebiyatı .................................................................................... 47 4. Millî Edebiyat Dönemi Türk Edebiyatı .................................................... 48 5. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı ....................................................... 52 TÜRK DİLİNİN TARİHÎ GELİŞİMİ .............................................................. 54 TÜRKÇENİN ÖNEMLİ SÖZLÜKLERİ ...................................................... 57 TÜRK EDEBİYATI TARİHİNDE ETKİLİ OLMUŞ BAZI DERGİLER ......... 60 METİNLERİN SINIFLANDIRILMASI ......................................................... 63 2. ÜNİTE: ŞİİR ............................................................................................67 ŞİİR ............................................................................................................ 69 Şiirde Yapı ..................................................................................................69 Nazım Birimi (Dize, beyit, dörtlük, bent) .................................................... 70 Nazım Biçimi / Nazım Şekli ....................................................................... 72 Nazım Türü / Şiirde Tema ......................................................................... 73 Şiirde Ahenk .............................................................................................. 74 Ahenk Unsurları / Ölçü .............................................................................. 75 Ahenk Unsurları / Redif, Kafiye, İç Kafiye ................................................. 79 Manzume ve Şiir ........................................................................................ 86 5 İÇİNDEKİLER Manzum Hikâye ......................................................................................... 87 Konularına Göre Şiir Türleri / Lirik Şiir, Pastoral Şiir, Didaktik Şiir / İmge ................................................. 88 Epik Şiir, Satirik Şiir, Dramatik Şiir ............................................................. 89 İmge, Edebî Sanatlar (Söz Sanatları) ........................................................ 90 Teşbih (Benzetme) .................................................................................... 91 İstiare, Mecazımürsel (Ad Aktarması) ....................................................... 92 Teşhis (Kişileştirme), İntak (Konuşturma), Kinaye ..................................... 93 Tevriye ....................................................................................................... 94 Hüsnütalil (Güzel Neden Bulma), Telmih (Hatırlatma) .............................. 95 Tezat (Zıtlık, Karşıtlık), Tariz (Dokundurma, İğneleme) ............................. 96 Tenasüp (Uygunluk), Nida (Seslenme), Tecahülüarif (Bilmezlikten Gelme), ........................................................... 97 Mübalağa (Abartma), İrsalimesel (Savlama), İstifham (Soru Sorma), Cinas .................................................................... 98 TÜRK ŞİİRİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ ..................................................... 100 İSLAMİYET’İN KABULÜNDEN ÖNCEKİ TÜRK ŞİİRİ ........................... 100 Sığır, Şölen, Yuğ ..................................................................................... 101 Koşuk, Sagu ............................................................................................ 102 GEÇİŞ DÖNEMİ (11-12. YÜZYIL) TÜRK EDEBİYATI ............................ 104 Kutadgu Bilig ........................................................................................... 104 Yusuf Has Hacip ...................................................................................... 105 Divânü Lügâti’t-Türk ................................................................................ 106 Kaşgarlı Mahmut / Atabetü’l-Hakâyık ...................................................... 107 Edip Ahmet Yükneki ................................................................................ 108 Divân-ı Hikmet ......................................................................................... 109 Hoca Ahmet Yesevi ................................................................................. 110 HALK ŞİİRİ / Anonim Halk Şiiri ............................................................... 111 Anonim Halk Şiiri Nazım Şekilleri / Mâni ................................................. 112 Türkü ......................................................................................................