Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 Miasto i gmina Sztum Miasto i gmina Sztum zaopatrywane są w energie elektryczną z systemu krajowego poprzez Gáówne Punkty Zasilające (GPZ) w Malborku i w Mikoáajkach Pomorskich. Z tych GPZ-ów energia elektryczna przesyáana jest liniami Ğredniego napiĊcia do stacji transformatorowych 15/0,4 kV i dalej liniami niskiego napiĊcia do odbiorców. Z energii elektrycznej korzysta 100%mieszkaĔców miasta i gminy Sztum. ZuĪycie energii w .r 1988 wynosiáo 10 500 MWh (ok. 560 kWh / 1 mieszkaĔca), co odpowiada zapotrzebowaniu mocy ok. 3,2 MW (ok. 240 W/1 mieszkaĔca). Przez obszar gminy przebiegają tranzytem linie elektroenergetyczne 110 kV Malbork - Mikoáajki Pomorskie i 400 kV GdaĔsk - Grudziądz. Przyjmuje siĊ, Īe system elektroenergetyczny powinien zapewniü odbiorcom nieprzerwaną dostawĊ energii elektrycznej w iloĞci stosownej do potrzeb. Ponadto odbiorca musi mieü zapewnioną moĪliwoĞü dowolnego wykorzystania energii do róĪnych celów tj.: oĞwietlenia, korzystania ze sprzĊtu gospodarstwa domowego, ogrzewania, przygotowania posiáków i ciepáej wody. Jednostkowe zapotrzebowanie mocy okreĞla siĊ na poziomie 400 W/ M. Q. o ok. 50 % wyĪszym niĪ obecnie. Moc istniejących GPZ-tów zasilających miasto i gminĊ Sztum jest wystarczająca dla zaspokojenia potrzeb ok. 25 000 mieszkaĔców. Na obszarze miasta Sztum rezerwuje siĊ teren pod budowĊ nowego GPZ-tu zaopatrywanego w energiĊ z linii110 kV Malbork - Mikoáajki Pomorskie, o ile zapotrzebowanie na energiĊ na obszarze miasta i gminy Sztum przekroczy moĪliwoĞci dostawy z GPZ-tów poáoĪonych poza obszarem gminy. NiezaleĪnie od tego na caáym obszarze miasta i gminy Sztum preferuje siĊ budowĊ maáych niekonwencjonalnych Ĩródeá energii elektrycznej. Gmina Stary Targ Na obszarze Starego Targu istnieje sieü energetyczna w postaci napowietrznych linii energetycznych odpowiadająca potrzebom. Na pozostaáym obszarze gminy sieü wymaga drobnych modyfikacji i rozbudowy. Gmina Mikoáajki Pomorskie Zasilanie gminy w energiĊ elektryczna nastĊpuje z Gáównego Punktu Zasilania (GPZ) Mikoáajki Pomorskie, do którego doprowadzona jest linia wysokiego napiĊcia 110 kV. Zasilanie gminy odbywa siĊ rozbudowanym ukáadem sieci przesyáowych SN 15 kV. Obecnie nie przewiduje siĊ koniecznoĞci rozbudowy istniejącej sieci Ğredniego napiĊcia SN 15 kV. Po roku 2010 planowana jest budowa linii elektroenergetycznej 110 kV relacji GPZ Mikoáajki Pomorskie – DzierzgoĔ. Miasto i gmina DzierzgoĔ Teren gminy i miasta jest zasilany w energiĊ elektryczną poprzez GPZ – Kwidzyn oraz rozbudowany ukáad sieci przesyáowych i magistralnych SN 15 kV (Malbork – Waplewo – DzierzgoĔ), co caákowicie zaspokaja zapotrzebowanie gminy. Energetyka na terenie miasta i gminy jest przygotowana na dostarczanie zwiĊkszonej mocy, w miarĊ potrzeb klientów. 43 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 W przyszáoĞci, na terenie gminy DzierzgoĔ planowana jest budowa linii energetycznej wysokiego napiĊcia oraz GPZ 110/15 kV. Naterenie gminy zlokalizowane są dwie e lektrowniewodne,któresą wáasnoĞcią prywatną. Pierwsza z hydroelektrowni o mocy 30 KW zostaáa zbudowana w Dzierzgoniu na 21,8 km od ujĞcia rzeki DzierzgoĔ i posiada maksymalną moc za notowaną 36 KW. Druga elektrownia wodna o mocy 39 KW zasilająca dwie turbiny o mocy 25 i 14 KW , powstaáa w Stanówku, 26,5 km od ujĞcia rzeki DzierzgoĔ o mocy maksymalnej 60 KW. Gmina Stary DzierzgoĔ W gminie istnieje sieü Ğredniego napiĊcia. Linie elektroenergetyczne oraz stacje trafo 15/4 kV mogą byü rozbudowywane, w miarĊ zwiĊkszania siĊ zapotrzebowania na energie elektryczną na terenie gminy.Niewielka czĊĞü e nergii wytwarza najest przez maá eą elektrowniĊ wod ną w MyĞlicach. Drogownictwo. Przez powiat sztumski przebiegają waĪne szlaki komunikacyjne, do których zalicza siĊ droga krajowa nr 55 (Nowy Dwór GdaĔski – Malbork – Sztum – Kwidzyn – Grudziądz - Stolno), o dáugoĞci 17,8 km i 7 dróg wojewódzkich, o áącznej dáugoĞci okoáo 100 km. W Sztumie od drogi krajowej nr 55 odchodzą drogi wojewódzkie: w kierunku wschodnim – droga wojewódzka nr 517 Sztum – Górki – Stary Targ – Tropy Sztumskie, od której w Górkach odgaáĊzia siĊ droga wojewódzka nr 522 Górki – Mikoáajki Pomorskie – Prabuty, w kierunku zachodnim – droga wojewódzka nr 603 Sztum – Biaáa Góra DáugoĞü dróg na 100 km2 w poszczególnych gminach wynosi : – w gminie Sztum – 31,52 km – w gminie Stary Targ – 150,31 km – w gminie Mikoáajki Pomorskie – 27,25 km – w gminie DzierzgoĔ – 34,36 km - w gminie Stary DzierzgoĔ – 58 km. àączna dáugoĞü dróg na terenie powiatu sztumskiego wynosi 1 546,5 km, z czego: Tabela 16 Struktura dróg na obszarze powiatu sztumskiego Drogi Drogi Drogi gminne Drogi krajowe OGÓ EM km powiatowe wojewódzkie à 1 153 276 99 723 17 772 1546 495 ħródáo: BiP. Powiat Sztumski. Opracowanie wáasne (stan na 31.08.02r.) Wedáug informacji Wydziaáu Komunikacji Starostwa w Sztumie, na terenie powiatu na koniec 2002 roku zarejestrowanych byáo 19 571 pojazdów. Trwale wyrejestrowano 4 056 pojazdów, a przerejestrowano poza teren powiatu 7 049 pojazdów. 44 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 Kolejnictwo. Przez obszar powiatu przebiegają 3 linie kolejowe relacji: Warszawa – GdaĔsk, Kwidzyn – Malbork oraz Malbork – PasáĊk. W Sztumie znajduje siĊ stacja kolejowa bez trakcji elektrycznej, natomiast linie przebiegające przez DzierzgoĔ i Mikoáajki Pomorskie są zelektryfikowane. Turystyka. Powiat sztumski naleĪy do maáo znanych pod wzglĊdem turystycznym czĊĞci kraju. PoáoĪenie geograficzne, krajobrazy, jeziora, ciekawe zabytki i maáo dotychczas przeksztaácona przyroda, sprawiają, Īe powiat ten moĪe niedáugo staü siĊ bardzo atrakcyjny dla turystów. Dotychczas jednak w wiĊkszoĞci gmin powiatu nie jest prowadzona dziaáalnoĞü turystyczna. Jedynie gmina i miasto Sztum są przygotowane na przyjĊcie turystów. W Sztumie istnieje odpowiednia baza noclegowa i Īywieniowa, jak równieĪ atrakcje turystyczne: - kąpielisko ze sprzĊtem wodnym, - korty tenisowe, boisko i stadion, - ĞcieĪki pieszo-rowerowe, - pole namiotowe koáo plaĪy miejskiej, - stadnina koni WĊgry oraz szkóáka jazdy konnej w Sztumskim Polu Latem na terenie zamku organizowane są liczne imprezy: turnieje rycerskie, plenery malarskie oraz obchody Dni Ziemi Sztumskiej i Targi PowiĞla. W Sztumie funkcjonuje równieĪ „Maáe Muzeum”, gdzie eksponowane są historyczne pamiątki Sztumu i Ziemi Sztumskiej. Pozostaáa czĊĞü powiatu jest zagospodarowana pod wzglĊdem turystycznym, bardzo sáabo, pomimo Īe w kaĪdej z gmin znajdują siĊ ciekawe obiekty, np. pozostaáoĞci zamków krzyĪackich w trzech gminach, dwa paáace i XVII wieczny klasztor (Stary Targ, StąĪki i DzierzgoĔ), jak równieĪ liczne koĞcioáy o zaáoĪeniach Ğredniowiecznych oraz najczĊĞciej XIX wieczne domy o konstrukcji szkieletowej – stanowiące jedne z piĊkniejszych przykáadów budownictwa wiejskiego. Dla turystów – miáoĞników historii najdawniejszej, istotny jest fakt niegdysiejszego zamieszkiwania tych ziem przez Prusów, czego Ğlady pozostaáy w nazwach geograficznych, istniejących lub zapomnianych, jak np. nazwa najstarszej znanej osady na terenie obecnego Dzierzgonia – Sirgun. W Dzierzgoniu ma siedzibĊ Stowarzyszeniu Gospodarstw GoĞcinnych „Pomezania Na terenie powiatu są trzy hotele (w Sztumie, Goraju i w Dzierzgoniu), jeden zajazd w Czerninie oraz gospodarstwa agroturystyczne (we Wrzosach, Budziszu, Bukowie i w Sztumskim Polu). Noclegi i wyĪywienie moĪna równieĪ zamówiü w internacie Zespoáu Szkóá w Sztumie. Dla turystów uprawiających turystykĊ niskobudĪetową przygotowane jest schronisko máodzieĪowe w wsi Piekle. Szlaki piesze i ĞcieĪki rowerowe. Sztum leĪy na szlaku turystycznym GdaĔsk – Malbork – ToruĔ i jest czĊĞcią trasy turystycznej zwanej „szlakiem PowiĞla”, która prowadzi z Elbląga do Kwidzyna. Przez powiat sztumski przebiegają dwa oznakowane szlaki turystyczne PTTK. Szlaki te związane są z czĊĞcią zachodnią powiatu. Szlak „Kopernikowski” – kod: PM-6-c – szlak czerwony; odcinek trasy w powiecie sztumskim przebiega z GoĞciszewa przez wsie WĊgry, UĞnice, ĩydzią GórĊ i Biaáą GórĊ, a juĪ poza powiatem do Ryjewa i Kwidzyna. 45 Program Ochrony ĝrodowiska dla powiatu sztumskiego na lata 2004 - 20011 Szlak „NadwiĞlaĔski” – kod: PM-1557-n – odcinek sztumski szlaku niebieskiego przebiega ze Sztumu przez leĞniczówkĊ Wydry nad jeziorem Parleta, osiedle Sztumskie Pole, ĩydzią GórĊ, Piekáo i Biaáą GórĊ, gdzie dochodzi do szlaku czerwonego, przez leĞniczówkĊ „Wygoda” i dalej juĪ poza powiatem sztumskim do Benowa i Kwidzyna. MiĊdzynarodowa trasa rowerowa Euro Route R-1 (kolor zielony), prowadząca z Calais we Francji do Saint Petersburga w Rosji, na terenie powiatu sztumskiego biegnie przez gminy Sztum, Stary Targ i DzierzgoĔ, przez miejscowoĞci: Benowo, Biaáa Góra, Sztumskie Pole, Sztum, Czernin, Mleczewo, Stary Targ, Waplewo, Ramoty, Poliksy, Ankamaty, Litewki, DzierzgoĔ, Bągart. DáugoĞü trasy wynosi ok. 40 km. W celu podniesienia atrakcyjnoĞci turystycznej terenu, wytyczono juĪ i planuje siĊ liczne trasy wycieczek i ĞcieĪek pieszych, rowerowych, dydaktycznych, prowadzących przez najciekawsze miejscowoĞci powiatu: w gminie Mikoáajki Pomorskie (ĞcieĪka pieszo-rowerowa o dáugoĞci ok. 4 km z oczyszczalni w Krastudach do wsi MiniĊty i Dworek); w gminie DzierzgoĔ (ĞcieĪka rowerowa i piesza edukacyjna); w gminie Stary DzierzgoĔ (planowane są ĞcieĪki rowerowo-piesze ok. 15 km w obszarze otuliny i obszaru Parku Krajobrazowego Pojezierza Iáawskiego); w gminie Stary Targ ĞcieĪki rowerowe związane są z fragmentem miĊdzynarodowej ĞcieĪki rowerowej R-1. Liczne jeziora poáączone niewielkimi