Privredna komora proslavila jubilej Devet decenija uz neimare crnogorske privrede ISSN 0350-5340 Godina LIV Broj 4 April 2018. ISSN 0350-5340 Godina LIV Broj Vesko Petranović Dr Branislav Marović Dr Vojo Mandić Tehnomax ekonomski istoričar Predanim Komora je izuzetno Stijović bio radom do važan akter vizionar, stvaralac i uspjeha ekonomskog života patriota IMPRESUM Broj 4 April 2018. Sadržaj Izdavač: Privredna komora Crne Gore Novaka Miloševa 29/II Podgorica 81000, Crna Gora Tel: +382 20 230 545 e-mail: [email protected] http://www.privrednakomora.me Redakcijski odbor: Predsjednica: Ljiljana Filipović Članovi: Pavle D. Radovanović, Novica Bulatović, Tanja Radusinović, dr Mladen Perazić, dr Nina Drakić, Aleksandar Marđonović Urednica: Milka Pižurica Novinar: 6 Privredna komora proslavila jubilej Igor Perović Devet decenija uz neimare crnogorske privrede Prevod: Dragana Domazetović, Maja Šćepanović Drobnjak Adresa Redakcije: Privredna komora Crne Gore/Glasnik CEM celebrated a valuable jubilee Novaka Miloševa 29/II 10 Nine decades with the creators of the Montenegrin economy Podgorica 81000, Crna Gora Chamber's day Tel: +382 20 230 439 20 CEM presented its annual awards e-mail: [email protected] Vesko Petranović, Tehnomax Dizajn: 26 Upward trend of business operation Privredna komora Crne Gore Goran Đurović, Cerovo List izlazi od 1964. godine i upisan je u 30 Golden donations of successful businessmen registar javnih glasila Crne Gore. Hilmija Franca, Meso-promet PDF verziju možete preuzeti na: 34 Through quality to competitiveness http://www.privrednakomora.me/ Ph.D. Zoran Vukčević, President of the IDF Board of Directors multimedija/glasnik 38 Support to entrepreneurship and overall economic development PhD. Branislav Marović, economic historian 68 The Chamber is an extremely important actor of economic life Vojo Mandić, the grandson of Mićo Stijović 84 A sharp minded person, visionary, creator and patriot IMPRESUM 4 24 Vesko Petranović, Tehnomax Dr Zoran Vukčević, IRF Poslovanje uzlaznom 36 Podrška preduzetništvu putanjom i ukupnom ekonomskom razvoju 66 Dr Branislav Marović, ekonomski istoričar Komora je izuzetno važan akter ekonomskog života 32 Hilmija Franca, Meso-promet Kvalitetom grade konkurentnost 28 Goran Đurović, Cerovo 82 Donacije zajednici su moralan i odgovoran čin Dr Vojo Mandić, unuk Mića Stijovića Persona britkog uma, vizionar, stvaralac i patriota Broj 4 April 2018. 5 Listajući Glasnik... 1994. Otkup tržišnih viškova poljoprivrednih proizvoda kupna vrijednost tržišnih viškova poljoprivrednih proizvoda: ljekobilja i šumskih plodova u 1994. godini iznosi 14.650.500 dinara, ocijenjeno je na sastanku u Privrednoj komori Crne Gore. U radu skupa učestvovali su predstavnici Komore, nadležnih ministar- Ustava, poslovnih banaka, Zadružnog saveza i jednog broja preduzeća koja se bave otkupom, preradom i plasmanom ovih proi- zvoda. Razmatrane su modaliteti obezbjeđenja sredstava za valorizaciju pomenutih bogatih prirodnih resursa. Preduzeća koja se bave otkupom, teško mogu obezbijediti toliki novac pa je zaključeno da se izdvoje prioritetni proizvodi i za njih iznađe finansiranje. Dogovo- reno je da u julu i avgustu prioritet treba dati otkupu jagnjećeg mesa, pelima, borovnica i pečuraka za što je neophodno obezbijediti 6,3 miliona dinara. Preduzećima koja se organizovano bave otkupom preporučeno je da se sa poslovnim bankama dogovore o konkretnoj dinamici i uslovima plasmana sredstava za ovu namjenu, zabilježio je Glasnik 1994. godine. 2005. Dualno obrazovanje u praksi redstavnici Privredne Crne Gore, Zanatske komore iz Koblenca i resornih institucija razmatrali su realizaciju projekta dualnog obrazovanja u našoj zemlji. Ocijenjeno je da principe, na kojima je neophodno utemeljiti sistem domaćeg stručnog obrazovanja, Ptreba uskladiti sa obrazovnim sistemima razvijenih zemalja. Ispiti za zanatlije moraju zadovoljiti sve standarde koje će postavljati Privredna komora, pred čijom će se komisijom i polagati ti ispiti. Primjena obrazovnog programa u dualnom obliku za zanimanja automehaničara i frizera već je počela, a Komora je u kreiranje majstror- skog ispita nastojala da uključi sve socijalne partnere. U dogovoru sa Ministarstvom rada Privredna komora će izdavati diplome, pisao je Glasnik 2005. godine. April 2018. Broj 4 6 Privredna komora proslavila jubilej Devet decenija uz neimare crnogorske privrede Ime Privredne komore se s poštovanjem izgovara u zemlji i inostranstvu, jer označava i asocira na istrajnost i postojanost organizacije koja je nezamjenljiv oslonac poslovne zajednice. večana akademija povodom velikog jubileja Privredne ko- predsjednik Trgovinsko-zanatske komore čija je nagrada uručena more Crne Gore - 90 godina postojanja, organizovana je u njegovom unuku dr Voju Mandiću. Crnogorskom narodnom pozorištu 20. aprila 2018. godine. S Obrazloženo je da je predsjednik Crne Gore Filip Vujanović sa ve- U prisustvu uglednih zvanica - čelnika države, EUROCHAMBRES- likom pažnjom pratio aktivnosti koje realizuje Privredna komo- -a, privrednih komora Regiona, predstavnika brojnih kompanija, ra, iskazujući poštovanje prema načinu na koji ih ova asocijacija lokalnih uprava, diplomatskog kora, akademske zajednice, preds- osmišljava i sprovodi i uspjesima koje postiže. Prilikom državnič- jednik Privredne komore Crne Gore Vlastimir Golubović uručio kih susreta promovisao je rad Komore, apostrofirajući njenu ulogu je jubilarne nagrade pojedincima koji su kroz istoriju doprinijeli nosioca aktivnosti privrednog povezivanja. Predstavnici Privre- njenom uspješnom radu. dne komore su, kada god je bilo prilike za to, bili dio zvanične dr- žavne delegacije koje je predvodio Vujanović. Laureati su predsjednik Crne Gore Filip Vujanović, predsjednik EUROCHAMBRES-a i Savezne austrijske privredne komore Chri- Christoph Leitl, predsjednik Asocijacije komora Evrope EUROC- stoph Leitl, doskorašnji predsjednik Privredne komore Crne Gore HAMBRES-a, Globalne komorske platforme i Savezne austrijske Velimir Mijušković, te posthumno Mićo Stijović, osnivač i prvi komore, najorganizovanije i najmodernije u Evropi, uvijek je ne- Broj 4 April 2018. 7 dnikom, Vladom i Skupštinom Crne Gore. Mićo Stijović, industrijalac iz Podgorice, bio je jedan od osnivača Trgovinsko-zanatske komore i njen prvi predsjednik. On je daro- vao zemljište na kojem je, po projektu građevinskog inženjera Ve- liše Popovića, izgrađen Dom Komore, zgrada na uglu ulica Novaka Miloševa i Marka Miljanova u kojoj je i danas sjedište Privredne komore Crne Gore. Za vrijeme dvogodišnjeg mandata Stijovića, Komora je bila veoma aktivna i podnosila predstavnicima vlasti brojne predstavke kojima je tražila olakšavanje tada veoma slože- nih uslova privređivanja. Bio je poznat kao privrednik i čovjek koji je insistirao na profesionalizmu i poslovnom moralu. Riječ predsjednika Komore Predsjednik Komore Vlastimir Golubović je obraćajući se istaknu- tim zvanicama kazao da su osnivanjem Trgovačko – industrijske i zanatske komore 21. aprila 1928. godine privrednici toga doba ja- sno iskazali zrelost i opredjeljenja da na organizovan način pro- movišu nacionalnu privredu i ostvare postavljene ciljeve. - Od početničkog stvaralačkog pregnuća do modernog predu- zetničkog duha Komora predstavlja priču o našim počecima i podsjećanje na ljude koji su gradili crnogorsku privredu. Ovakav događaj prilika je da se sjetimo i izrazimo najdublje poštovanje plejadi privrednika koji su bili na čelu ove institucije od njenog osnivanja do danas. Zadovoljstvo mi je što su neki od njih i večeras sa nama – rekao je Golubović. Osnivanjem svoje Komore, dodaje on, tada mala i nerazvijena privreda je još prije devet decenija pokazala spremnost da usvaja savremene koncepte i slijedi progresivne trendove u nastojanju da se ne pomiri sa statusom i izbori dostojno mjesto u porodici evropskih država. Privredna komora je dijelila sva iskušenja vremena u kom je radila i nosila je teret političkih i strukturnih promjena kroz izgradnju organizacionog modela dovoljno fleksibilnog da pređe put od dr- žavnog intervencionizma do otvorene tržišne privrede. - Obnovom državne samostalnosti, Komora kao jedini legitimni predstavnik cjelokupne privrede, zajedno sa Vladom u kontinuite- tu učestvuje u kreiranju razvojne agende prilagođene nacionalnim interesima i ciljevima. Izvjesnost i sigurnost za poslovnu zajedni- cu dodatno su osnaženi učlanjenjem u NATO Savez i izvjesnom perspektivom ulaska u Evropsku uniju – rekao je Golubović. Naglašava da je Privredna komora ime koje se s poštovanjem pominje u zemlji i inostranstvu, jer označava i asocira na istraj- sebično podržavao i pomagao Privrednu komoru Crne Gore u na- nost i postojanost organizacije koju je vrijeme potvrdilo kao neza- stojanjima da unaprijedi rad, poboljša pravni okvir, te poveže pri- mjenljiv oslonac poslovne zajednice. Privredna komora je članica vrednike dvije zemlje. Riječ je o velikom zagovorniku ujedinjene brojnih međunarodnih komorskih organizacija koje imaju važnu Evrope, uglednom i uspješnom privredniku koji razumije potrebe ulogu u oblikovanju poslovnog ambijenta i povezivanju nacional- komora i kompanija, te da je njegov reizbor za predsjednika u Eu- nih privreda. Ona je institucija od najvećeg povjerenja poslovne rochambresu naišao na nepodijeljenu podršku. zajednice u Crnoj Gori. Velimir MIjušković je uspješno predsjedavao Privrednom komo- - Zastupanje privrede, njena promocija na ciljanim tržištima, rom Crne Gore od 2008. do kraja 2017. godine. Proširio je spektar uvođenje evropskih standarda u poslovanju i uspostavljanje dual- usluga koje Komora pruža privredi