Rescontre : Papà Gahús 3QA : o diari Aqueles La cultura, en occitan Tristan Tzara Genièr / Febrièr de 2017 L#35 5 € Lo Diari – 1 LoDiari2 – Lo Diari Papà Gahús Edito E ua maqueta navèra Sebastien Pugin Rédacteur en chef tà començar 2017! Com ac podetz constatar, Lo Diari que contunha la sua mutacion e eth sué desvolopament. Eth noste projècte qu’avança e eth public que’ns segueish. Que ve’n mercejam hèra, aquò qu’ei la nosta recompensa màger. Un còp avançat en matèria de difusion (version online, papèr, abonament, venta au numèro) e un còp melhorat eth sué contengut, eth noste magazine que contunha d’evoluar. Aqueste còp, que ns’èm estacats a la fòrma, a la presentacion, a la mesa en valor de l’escrit e doncas de l’actualitat culturau en occitan. Atau, gràcias ad aqueth Diari, qu’avem eth plaser de presentà’vs ua maqueta navèra, mes epurada, mes clara, mes dinamica, mes modèrna, en un mot : mes professionau. Aquera volentat d’adaptar la fòrma n’ei pas un objectiu mès un mejan ; un mejan entà portar entà la lutz la cultura en occitan. Ua cultura divèrsa, traversada de plan d’influéncias, dab un estacament au tradicionau e ua produccion modèrna. Que s’i tractarà de tot aquò laguens d’aqueth numèro dau Diari : dau Punk classic de Papà Gahús entiò la reapropriacion de cantas a tèxte de la belle époque per Aqueles, d’un jòc tradicionau (jòc de dits) e d’informatica en occitan, d’autors classics e de libes de uei. Totun, avant d’ac descobrir, que’vs soeti ua bona annada e ua bona lectura ! Lo Diari – 3 o diari L La cultura, en occitan ABONNEMENT IEO MP - Lo Diari 11, rue Malcousinat 31000 Toulouse www.lodiari.com/le-magazine [email protected] DIRECTEUR DE LA PUBLICATION / Remerciements à nos partenaires, Pierre Loubère relecteurs,contributeurs et collaborateurs. RÉDACTEUR EN CHEF / Sébastien Pugin Lo Diari et lodiari.com sont des publications de l’IEO Midi-Pyrénées, RÉDACTEUR & MAQUETTISTE / association sise 11 rue Malcousinat, Aldric Hagège 31000 Toulouse. avec l’aide de ISSN : 2427–5735 Pauline Di Giusto IMPRESSION & ROUTAGE / P.R.D., Millau 4 – Lo Diari Somari Fotomatòn 6 Novèlas 7 Edicions 8 Tresaur en lum 10 Rescontre 12 Papà Gahús D’escart e de talvèra 14 Carte Blanche 15 La Scòpitone 16 La veirina entredubèrta 18 Espòrt 20 3QA : Aqueles Dossièr La literatura vector 21 del dialòg de las culturas Tristan Tzara 24 Critic 26 Tecn’òc 27 TV 28 Diariscope 29 Agenda 30 Lo Diari – 5 Fotomatòn Topinejar ? Sètz installatz dempuèi le 15 Es un neologisme qu’emplegam d'abrial de 2016. per díser manjar amassa a La Un primièr bilanç ? Topina o cosinejar a La Topina Florent Salinié : Òc, mai de tanben. Foguèt emplegat coma 2 500 aderents, monde que exemple dins una conferéncia de venon, tornan, fan venir d'amics... P.Sauzet (Professor de lingüistica a Monde que fan de la convivéncia Tolosa, ndlr.). Aquò mòstra qu’es una realitat. dintrat dins lo vocabulari ! Perque «La Topina» ? Lo topin, la topina, es l'instrument tipic e tradicional per far le manjar de cada jorn, l'instrument de la convivialitat e de la gastronomia. Coma ditz lo provèrbi : « Lo La melhorT medecin,o es lo ptopin ! i» na La Topina, Bar tapas occitan a Tolosa Ostal d'Occitània - 11 car. Malcousinat, 31000 Tolosa latopina.com 6 – Lo Diari Novèlas Apelada a comunicacions Concors de novèlas Dins l'encastre de sas recèrcas, LLACS « Tota estabosida, es a fintar l’orguena (Langues, Littératures, Arts et Cultures des Suds, granda jos la rosassa : coquin de sòrt, i manca Universitat de Montpelhièr) organiza jornadas un tudèl ! » d'estudis. Le 22 d'abrial, en partenari amb Le Lo Lector del Val (associacion de bibliotècas del Cirdòc, se tendrà un rescontre e una mòstra a Lauragués) vos prepausa un concors d’escritura l'entorn de Félix Castan. Poèta, teorician, militant, de tèxt cort : l'òme a jogat un ròtle considerable dins la vida culturala occitana, pendent mai de la mitat d'un - que debuta per la frasa çai-sus ; sègle e a, encara uèi, una influéncia màger. - de 6 paginas (12 000 signes) al mai, Les organizators lançan doncas una apelada numerotadas, croquetadas, non signadas, a comunicacions a los que pòdon participar a amb un títol la valorizacion d'aquela personalitat, dins les domenis ont exerciguèt sas activitats. - de mandar en 6 còpias de papièr Qualques suggestions, per exemple : e una còpia numeric al mai tard lo 21 de febrièr de 2017 a las adreiças - La poëtica castaniana ; seguentas : Lector del Val – 1, route de Pompertuzat – F-31450 Deyme - La recepcion de l'òbra, pendent la vida e [email protected] de l'autor e aprèp sa mòrt ; Quatre categorias : Escòla primària, Collègi, - Òbras literàrias e autres escrits (reflexions teoricas, critica literària Licèu, Adulte. Vos cal pas doblidar de jónher la e artistica, correspondéncia...) ; ficha d’inscripcion (se marcar en linha sul site çai-jos e imprimir). Los melhors tèxtes seràn - Castan e l'occitanisme contemporanèu, publicats e enregistrats. IEO notadament ; Entresenhas (+33) 561 005 116. Règlament - Las divèrsas edicions : causida dels complet dins las 27 bibliotècas aderentas o sus tèxtes, causida grafica, aparelh critic ; internet : www.lecteurduval.org. - Establiment d'una bibliografia rasonada de l'òbra e de sa critica. Rescontre vertadièr Adreçar projèctes d'intervencion (títol Convidar un artista o un grop per parlar de & resumit de 5 a 10 linhas) abans le 15 de genièr la sortida de son album, es plan. Ne convidar de 2017 a marie-jeanne.verny@univ-montp3. quatre amassa per les far tanben dialogar entre fr, [email protected] e philippe. eles : aquò correspond encara mai a la definicion [email protected]. del rescontre. Le 9 de decembre, dins l’encastre dels Rescontres de la Tuta d’Òc (IEO 31), quatre Totas las programacions e publicacions de grops e musicians s’amassèron a l’entorn de las equipas del LLACS son de retrobar sus la bodega (e de sas variacions). Un moment de www.univ-montp3.fr/llacs/ convivialitat musicala plan interessant tanben : cada convidat portant sa vision, sa sensibilitat, per se presentar mai tanben per far lum suls autres. Las sortidas presentadas son de retrobar a la rubrica Edicions. Lo Diari – 7 Edicions Craba Segond disc de la seria consacrada a las bodegas occitanas. Dins aquel monde, la craba, o bodega, domina per sa talha. Son volum e sas qualitats acosticas li balhan una plaça reservada dins lo monde dels instruments a pòcha. Craba Robert Matta La Confrérie des Souffleurs – CORNOC2 15 títols 10 € Maxence Camelin Quand la craba crabidarà « Quand la craba crabidarà Lo crabidon farà lo tetaire Quand la craba crabidarà Lo crabidon l’anirà tetar. » Disc de musica tradicionala del Naut- Lengadòc, Montanha Negra e Lauragués. Amb la participacion de Daniel Detammaecker, Caroline Dufau e Xavier Vidal. Era hèsta deth pòrc Quand la craba crabidarà Maxence Camelin Fèsta del pòrc, pelèra o pèle-porc : AEPEM totjorn l'assegurança de passar un 23 títols 15 € bon moment. Dètz informators nos explican cossí passèt e passa encara « la fèsta pus polida de l'annada » ! jOmO Okcitanas Gaitatz plan : « dans le cochon, tout est bon ! » jOmO es un artista tolosenc esperan- tista. Prepausa 12 títols del repertòri occitan Era hèsta deth pòrc del lengadòc al son de las crabas, bodegas Renaud Lassalle e autres instruments de sons amics dels Eth Ostau Comengés Branca-Bodegaires. L'escasença de descobrir DVD 52 min, sostitulat FR & l'Esperanto ! Òc 15 € jOmO Okcitanas Vinilkosmo 12 títols 13,15 € 8 – Lo Diari Bodega en viatge Sus un long camin Apuèi la publicacion del DVD doble « Aquel recuèlh de poèmas cortets de l’amic « Bodega buf de vida ! », desiri partejar uèi Aimat Tastaire tòca per sa jovença d’inspiracion, los rencontres variats a l'encòp professionals sa sinceritat e mai sa candidesa. [...] e umans que m'an bastits. Lo viatge prendrà Sa lenga es justa, e s’endevina plan que lo sovenir còs pels diferents rencontres faits per la dels vièlhs qu’ausiguèt dins son enfança òbra mai bodega e que li balhèron l'escasença de que l’estudi dins aquela escritura fòrça colorada. descobrir monds diferents e culturas variadas Lo lector fulhetarà aquel obratge amb plaser car atal coma las fecas del carnaval de Limós, la i trobarà lo resson de sa joventut pròpria. » Extrait gaita galiciana o la zampogna calabresa per del prefaci. parlar sonque d'aqueles. Mas lo que viatja « Lenga del país crana e bèla Al resson de luènh tan prigond, Sus un longAimi camin... ta clamor tindarèla partís d'en çò seu e pòrta son repertòri pròpri Aimat Tastaire que serà evocat notadament dins un conte Aimat TastaireGatge d’un renovèl fecond. » en lenga nòstra illustrat musicalament. IEO Òlt Edicions Tasaire 172 paginas, 16x24cm Aimat Bodega en viatge 9,90 € Sus un Sòfia Jacques–Serano long camin… 2 CD, 46 títols « Langue du pays fière et belle 22 € À l’écho lointain si profond, un long camin… Sus J’aime ta clameur sonore Poesia Gage d’un renouveau fécond. » Préface de Roger Lassaque IEO Òlt Edicions 9,90 € ISBN : 979–10–93297–04–0 Istoèras d'aci Dempús quauquas annadas l'Academia La toponimia de Molhac de Gascon de Sheishan (Gers) hè víver la lenga e la cultura gasconas per son talhèr de lenga, son Un novèl obratge de toponimia es grope de cant e sos espectacles. a mand d’espelir sus un vilatge de Tarn Cada annada, ua còla d'actors e de contaires, e Garona que se sona Molhac. S’i poirà trobar tots sòcis de l'Academia, pujan sus l'empont un estudi complet, semantic e etimologic dels a Seishan e dens d'autes endrets entà contar e jogar 84 noms de lòcs del vilatjòt.