NR. SEPT. Haarlemse2008 nformatI ef en cultureel 3 I Hofjeskrant Hofdames op catwalk in hoftuin Frans Halsmuseum Een modeshow in de hoftuin van het voormalige Oudemannenhuis: De Hofjeskrant een project waar schilder Frans Hals zijn vingers bij had afgelikt. Op 6 lijkt na twee nummers haar plekje september vindt een unieke catwalk met eigentijdse hofdames plaats. te hebben veroverd. De afname van de gratis krant bij bibliotheken, Haar- In de Gouden Eeuw was er een con- lemse musea en een aantal winkels nectie tussen textielstad Antwerpen, be- loopt voorspoedig. Of ze abonnee kan kend om zijn witte linnen, en lakenstad worden, vraagt een ex-hofjesbewoon- Haarlem. Veel Vlamingen verhuisden ster in Den Haag zich af die de krant vanwege de grotere godsdienstvrijheid via een Haarlemse vriendin kreeg op- naar de Nederlanden, de ouders van Frans gestuurd. Wanneer het volgende num- Hals naar Haarlem. Heden ten dage is de mer verschijnt, is een veel gestelde Antwerpse Koninklijke Academie van vraag aan winkelpersoneel. Beste le- Schone Kunsten een internationale zers, de krant verschijnt vier maal per broedplaats van ontwerptalent. Vijf twee- jaar. Eind november staat het herfst- dejaars studenten lieten zich inspireren nummer gepland. door hun zelfgemaakte historische kos- Interessante reacties van mevrouw tuums en maakten er eigentijdse creaties Loncke (zie pagina 7) en mevrouw van. Fruitema (74) uit Castricum. De laat- Aan het modespektakel zijn twee ten- ste was ook zeer gecharmeerd van toonstellingen gekoppeld. De historische het verhaal van fietsfabriek/winkel kostuums zijn te bewonderen in het Frans ’t Mannetje en vroeg zich uit het oog- Halsmuseum. In Galerie 37 Spaarnestad punt van veiligheid af of die haar fiets volgt de toeschouwer aan de hand van van zijwielen zou kunnen voorzien. tekeningen, schetsen en andere (inspira- Ja, dat kan, maar wellicht is ook qua tie)bronnen als het ware de creatieve weg kostenplaatje een nieuwe driewielfiets in het brein van de ontwerper. Voor mo- met lage instap een beter idee. Wie deliefhebbers een unieke kijk in de tot- weet is een gemeentelijke bijdrage in het kader van de WMO (=Wet Maat- schappelijke Ondersteuning) moge- Hofjespenning lijk. Ook de hofjes(kruiden)thee van Van der Pigge blijkt in de smaak te vallen. Koffiesalon ’t Teylertje aan het Spaar- standkoming van een collectie. Ook hangt tijdens een verstilde modeshow in blokken ne schenkt dit gezonde en lekkere er een selectie van modefotomateriaal uit van vijf aan het zittende of wandelende puur Haarlemse genotsmiddel. Overi- het Spaarnestad fotoarchief. Jedithja de publiek in de hoftuin worden getoond. De gens zijn de Haarlemse hofjesschilde- Groot en Djinn Kwekkeboom, die het pro- modellen zullen bij de performance uit rijen in prentvorm van Mary Dijkstra, ject hebben bedacht en uitgevoerd, kozen één van de huizen aan het hof komen, die in dit nummer centraal staat, bij de creaties die het best aansloten bij hun wandelen door de tuin en dan weer ver- koffiesalon ’t Teylertje te koop. thema ‘hofdames’. De Groot: “Het hoge dwijnen. De catwalk is op 6 september van In juni werd voor het bestaande hofjesgehalte uit zich met name in de 16.30 tot 19.00 uur. De tentoonstelling hofjesnetwerk een cultureel avondje kappen, kragen en plooiwerk. Zonder dat ‘Hofdames’ in Galerie 37 Spaarnestad op poten gezet. Naast een optreden we wisten welke namen achter de creaties loopt van 6 september t/m 19 oktober van de geweldige a-capella mannen- zaten, kwam onze keuze van de histori- 2008. Toegang tot zowel de modeshow als groep the Barbers & Bishops deden sche én eigentijdse kostuums in vier van de tentoonstelling is gratis. ook twee hofdames, Liesbeth de Kat de vijf gevallen overeen. Als criterium en Karin Ottenhoff, literair van zich Ter ere van het bestaan van hofjes in hadden we de combinatie van gedienstig Galerie 37, Groot Heiligland 37. Tel. spreken. het algemeen en die van Haarlem in en de ongrijpbare vrouwelijke blik.” 551 84 32. Frans Halsmuseum, Groot Ook het idee van een heuse Haar- het bijzonder, zou de uitgave van De circa vijfentwintig creaties zullen Heiligland 62. Tel. 511 57 75. lemse hofjespenning werd die avond een hofjespenning een bijzondere geste gelanceerd. Zeer geslaagd en voor zijn. In opdracht van de Hofjeskrant herhaling vatbaar, vond men deze maakte de Haarlemse kunstenares Tine Gezocht: lief baasje voor poes Puck hofjeskring. Appelman een ontwerp. Een middel- Op donderdag 25 september bent u eeuws aandoend ontwerp dat vanuit de Op een mooie dag stapte ze brutaal ons om 12.00 uur van harte welkom om lucht Haarlem in vogelvlucht laat zien. leven in. Hoewel we in september 2009 het draaiorgelconcert van Adrie Ver- Je oog valt als eerste op het hof met in pas gaan verhuizen, mag Puck als we een geer uit Gouda in het Proveniershof het midden de pomp. Om de binnen- goed huis voor haar vinden, van ons nu al bij te wonen. Hierover meer in dit tuin de huisjes en daaromheen de rest een nieuwe fase in haar leven beginnen. nummer. Wellicht treffen wij elkaar van de stad met als baken de Bavokerk. De liefste en brutaalste van ons poezenhof daar! Het is de bedoeling om achterop de is tussen de drie en vier jaar, zindelijk, bronzen hofjespenning naast het stads- buiten erg aanhankelijk en binnen een Hoffelijke groet, wapen van Haarlem de volgende tekst beetje humeurig. Dat laatste komt ook in te graveren ‘Zonder toekomst geen omdat ze nu tegen wil en dank samen- verleden, zie de hofjes in het heden’. woont. Wordt vervolgd... Info: [email protected] Willem Brand 1 Haarlemse Gasthofje(s) Hofjeskrant Leidse hofjestocht tijdens Oranjebal Hofjestocht op de eerste zomerdag! Zomer in m’n bol? Ja, de oranje bol of eigenlijk de oranje bál. Want op 21 juni is tout Holland vanwege het EK-voetbal nog in oranje sferen. Geldt dat ook voor de Leidse hofjes? Gebruikmakend van enige voor- kennis, ik wist dat een aantal hofjes wordt bewoond door stu- denten, maakte ik op de dag van de kwartfinale tussen Neder- land en Rusland mijn eigen zelfgebreide hofjestocht. Op zoek naar het Oranjebal of anders de oranje bal. Nóg een bijkomen- de reden om in de stad met de grootste hofjesdichtheid de oranjekoorts te peilen, is dat onze Oranjeklant bij uitstek, prins Willem-Alexander, er als student zijn voetstappen achterliet. • Psychologe Nanda The met haar vrienden in St. Salvatorehofje In het Jean Pesijnshofje (1683) bij de De in Duitsland geboren mevrouw mevrouw Ewald. Hofdame Wil Neute- denisstudent Lucas Knitel vertelt dat ei- Pieterskerk heerst zondagsrust op het Ewald legt uit dat er ooit een lelijk stuk boom geeft me wat folders en laat me de genlijk alleen de tuin nog van het in gebrom van een rondtollende reclame- in het Leids Dagblad heeft gestaan. Zij beroemde kapel (zie pagina 3) met de 1888 volledig herbouwde hofje over is. vliegtuigje na. Verderop doet de rommel had tegenover de journalist iets laten prachtig gebrandschilderde ramen zien. “Halverwege de jaren zeventig worden in het door studenten bewoonde Jean vallen over rondspokende geesten en dat De kapel kan overigens afgehuurd wor- in het hofje studenten gehuisvest,” ver- Michelshofje (1687) pijn aan de ogen. had behalve tot een veelzeggende kop den voor een doop- of bruiloftsritueel. telt Friso, “Maar dat betekende niet dat Snel de Breestraat over richting één van ook geleid tot een weinig verheffend Zelf vierde ze er haar verjaardag. Terug de ouderen er weg moesten. Tot 1991, de mooiste Leidse hofjes, het St. Anna- beeld van de bewoners. Zij is een dame in het hof vraag ik of zij dan maar de toen mevrouw Homburg overleed, woon- hofje (1492). Daar maakt mijn sporthart die met hier en daar een Duits stopzin- hofjesjournalist op de foto wil zetten. den studenten en ouderen samen.” In een sprongetje als ik een glimp oranje netje (‘Wie soll ich das sagen’) niet om Dat wil Wil wel. “Ik zal zeggen: ik ken 1616 werd uit een erfenis van de Ant- ontwaar. Er zitten drie dames buiten in de hete brij heen draait. Ze vindt dat ze een heleboel mannen – niet dat ik er werpse koopman het armenhuis voor de zon, de vierde echter staat en heeft als debielen zijn afgeschilderd en dat iets mee heb – maar niemand zou zich echtparen gebouwd. Als één van beiden een oranje hoofddeksel in haar handen. steekt nog steeds. Dan maar terug naar zo hebben laten fotograferen,” zegt overleed, dan was het regel dat degene Voor vanavond als ze bezoek krijgt, laat het voetbal. “Bij het tossen kan ik soms mevrouw Ewald lachend. We filosoferen die achterbleef inwoning kreeg. Man bij ze met enige aarzeling weten. Nee, me- aan de scheidsrechter zien waar zijn wat. Status en geld zeggen haar niets, man en vrouw bij vrouw. Lucas laat me vrouw Neuteboom wil niet één fotomo- sympathie ligt. Hoe het gaat toch om de het kapelletje (‘het tiende huisje’) zien ment lang Frau Antje zijn. Ook de an- hij naar de aanvoer- “Halverwege de jaren mens daarachter. De waar in vroeger eeuwen de overledenen dere hofdames hebben geen zin om zón- ders kijkt. Dat heeft zeventig worden studen- saamhorige mens voor- lagen opgebaard. Nu staan er twee tele- der hoofddeksel het beeld te vullen. toch invloed,” meent al. Buurvrouw Caro- visies in “het lijkenhuisje” en zijn vijftien ten in het hof gehuisvest. lien: “Je krijgt veel studenten met een bord barbecuevlees en Maar dat betekende mensenkennis door al salade op schoot op twee banken en wat die bezoekers.” Me- stoelen ervóór helemaal klaar voor de niet dat de ouderen er vrouw Ewald weet ook wedstrijd. weg moesten.” zeker dat wanneer zij ’s nachts om drie uur naar het ziekenhuis moet, ze bij alle acht andere buurtjes kan aanbellen.