RAPORT O STANIE GMINY WIEJSKIEJ WAŁCZ ZA 2019 ROK 1 SPIS TREŚCI Wstęp str. 3 1. INFORMACJE OGÓLNE str. 3 2. INFORMACJE FINANSOWE str. 6 3. REALIZACJA INWESTYCJI str. 10 4. REALIZACJA POLITYK, PROGRAMÓW I STRATEGII str. 38 5. UCHWAŁY RADY GMINY WAŁCZ W 2019 ROKU str. 56 6. ADMINISTRACJA str. 65 7. KSIĘGOWOŚĆ str. 70 8. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA str. 71 9. EWIDENCJA LUDNOŚCI str. 72 10. BEZPIECZEŃSTWO str. 72 11. OŚWIATA, KULTURA str. 77 12. POMOC SPOŁECZNA str.114 13. GOSPODARKA KOMUNALNA str.116 2 WSTĘP Na podstawie art. 28aa ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Wójt Gminy Wałcz przedstawia niniejszym Raport o Stanie Gminy Wiejskiej Wałcz w 2019 roku. Raport obejmuje podsumowanie działalności Wójta Gminy Wałcz i co roku do dnia 31 maja przedstawia radzie gminy Raport o Stanie Gminy. Raport obejmuje podsumowanie działalności Wójta w danym roku w szczególności realizację polityk, programów, strategii i uchwał Rady Gminy. Rada Gminy rozpatruje raport podczas sesji, na której podejmowana jest uchwała Rady w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium Wójtowi. Raport rozpatrywany jest w pierwszej kolejności. Nad przedstawionym raportem o stanie gminy przeprowadza się debatę. Po zakończeniu debaty nad raportem Rada Gminy przeprowadza głosowanie nad udzieleniem Wójtowi wotum zaufania. Uchwałę o udzieleniu Wójtowi wotum zaufania Rada Gminy podejmuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady gminy. 1. INFORMACJE OGÓLNE Gmina Wiejska Wałcz położona jest na południowo-wschodnim krańcu województwa zachodniopomorskiego. Sąsiaduje z gminami: Czaplinek, Wierzchowo, Jastrowie, Mirosławiec, Tuczno, Człopa, Szydłowo. Pod względem obszarowym jest to jedna z największych gmin w Polsce – zajmuje powierzchnie 575,3 km2 i jest największą obszarową gminą wiejską w Polsce. Pod względem fizycznogeograficznym gmina Wałcz położona jest na Pojezierzu Wałeckim i Równinie Wałeckiej. Na obszarze gminy znajdują się 3 rezerwaty przyrody: Wielki Bytyń, Golcowe Bagno i Glinki. Przez gminę przepływają dopływy Gwdy: Piława, Dobrzyca i Piławka, które są dostępne dla kajakarzy, oraz Zdbica przepływająca przez duże jezioro Zdbiczno. Przez gminę Wałcz przebiegają także drogi krajowe i międzyregionalne, z których najważniejsze to: 1. Szczecin – Wałcz – Bydgoszcz – Warszawa, 2. Kostrzyn – Gorzów Wlkp. – Wałcz – Starogard Gdański – Gdańsk – Elbląg 3. Kołobrzeg – Wałcz – Poznań – Wrocław (Kraków, Katowice). Wymienione trasy pełnią ważne funkcje w przemieszczaniu się turystów. 3 W dniu 31.12.2019 roku gminę zamieszkiwało 12.314 osób (w 2018 r. było 12.340 osób). Jako jedna z pięciu jednostek samorządu terytorialnego (Gmina Tuczno, Gmina Człopa, Gmina Mirosławiec, Gmina Miejska Wałcz) wchodzi w skład Powiatu Wałeckiego. Siedziba Urzędu Gminy znajduje się na terenie miasta Wałcz. Jednostka graniczy z gminami: Czaplinek, Wierzchowo, Mirosławiec, Tuczno, Człopa, Trzcianka, Szydłowo, Jastrowie oraz miastem Wałcz. Gmina Wałcz posiada 7 jednostek organizacyjnych, są to: 1. Urząd Gminy 2. Szkoła Podstawowa w Strącznie 3. Szkoła Podstawowa w Chwiramie 4. Szkoła Podstawowa w Różewie 5. Szkoła Podstawowa w Karsiborze 6. Szkoła Podstawowa w Gostomi 7. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. W 2014 roku została utworzona Gminna Instytucja Kultury – Gminna Biblioteka Publiczna w Karsiborze. Demografia Jako jednostka samorządu terytorialnego skupia 33 sołectwa, w skład których wchodzi 57 miejscowości. Nazwa sołectwa Liczba mieszkańców na dzień 31.12.2019 roku w nawiasie 2018r. 1. Brzezinki 158 (161) 2. Chude 176 (179) 3. Chwiram 779 (765) 4. Czechyń 118 (118) 5. Dębołęka 412 (419) 6. Dobino 462 (467) 7. Dzikowo 371 (368) 8. Golce 314 (300) 9. Gostomia 405 (402) 10. Górnica 278 (281) 11. Karsibór 844 (848) 12. Kłębowiec 893 (893) 13. Kolno 120 (122) 14. Kłosowo 124 (124) 15. Laski Wałeckie 58 (56) 16. Lubno 628 (645) 4 17. Łąki 117 (117) 18. Ługi Wałeckie 115 (110) 19. Nakielno 314 (325) 20. Ostrowiec 581 (559) 21. Popowo 112 (118) 22. Prusinowo 209 (213) 23. Przybkowo 171 (159) 24. Rudki 516 (514) 25. Rutwica 362 (367) 26. Różewo 860 (869) 27. Strączno 706 (726) 28. Szwecja 866 (869) 29. Świętosław 71 (74) 30. Wałcz Drugi 198 (201) 31. Witankowo 492 (488) 32. Wiesiółka 328 (326) 33. Zdbice 158 (159) 5 Liczba mieszkańców na dzień 31.12.2019 r. - 12.314 tyś. Liczba urodzeń w 2019 roku - 127 (121 w 2018 r.) Liczba zgonów w 2019 roku - 117 (111 w 2018 r.) Przedział wiekowy Liczba osób W tym Kobiety Mężczyźni 0-6 lat 869 (866) 424 (419) 445 (447) 7-18 lat 1.735 (1.736) 899 (896) 836 (840) 19-59 lat 7.090 (7200) 3.461 (3.499) 3.629 (3.701) 60+ 2.620 (2538) 1.425 (1.410) 1.195 (1.128) Na 31 grudnia 2019 roku gminę Wałcz zamieszkiwało 6.209 kobiet i 6.105 mężczyzn, razem 12.314 osób. Bezrobocie w gminie Wałcz na dzień 31 grudnia 2019 r. Gmina Wiejska Ogółem Z prawem do zasiłku Wskaźnik Wałcz Razem Kobiety Razem Kobiety bezrobocia 2018 rok 387 270 52 34 4,8% 2019 rok 392 262 54 37 5,2% Gmina Wałcz jest członkiem następujących stowarzyszeń i związków międzygminnych: 1. Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej 2. Stowarzyszenie Partnerstwo Drawy z Liderem Wałeckim 3. Wielkopolski Ośrodek Kształcenia i Studiów Samorządowych 4. Pilski Bank Żywności 2. INFORMACJE FINANSOWE Podstawowym źródłem danych dotyczących wykonania dochodów i wydatków są sprawozdania budżetowe sporządzone zgodnie z zasadami określonymi w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej, tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 1015. Wskaźniki zdefiniowano w trzech grupach: 6 1. Wskaźniki budżetowe. 2. Wskaźniki na mieszkańca. 3. Wskaźniki dla zobowiązań według tytułów dłużnych. Wskaźniki budżetowe Udział dochodów bieżących w dochodach ogółem – 96,98 % (95,88%) Wykonanie dochodów ogółem 63.640.912,95 (60.090.895,46) Wykonanie dochodów bieżących 61.721.002,10 (57.613.656,67) Wskaźnik WB1 – udział dochodów bieżących w dochodach ogółem ( %) Db WB1= x 100 = 96,98 % (95,88 %) Do Udział dochodów własnych w dochodach ogółem – 40,07 % (40,45%) Wykonanie dochodów ogółem 63.640.912,95 (60.090.895,46) Wykonanie dochodów własnych 25.498.803,00 (24.306.526,11) Wskaźnik WB2 - udział dochodów własnych w dochodach ogółem (%) Dw WB2 = x 100 = 40,07 % ( 40,45 %) Do Udział wydatków majątkowych w wydatkach ogółem – 12,00 % (12,14%) Wykonanie wydatków ogółem 65.776.655,71 (60.648.836,83) Wykonanie wydatków majątkowych 8.022.566,23 (7.363.624,65) Wskaźnik WB4 – udział wydatków majątkowych w wydatkach ogółem (%) Wm WB4 = x 100 = 12,00 % (12,14 %) Wo Udział wydatków majątkowych WB4 w wydatkach ogółem utrzymuje się na podobnym poziomie co w roku 2018 . W roku 2019 Gmina Wałcz osiągnęła bardzo podobny wskaźnik udziału wydatków majątkowych w wydatkach ogółem 12,00 % do 12,14% w roku 2018. Gmina Wałcz prowadzi rozważną i prorozwojową politykę inwestycyjną. Sytuacja ta ma związek również z możliwością pozyskiwania środków z zewnątrz. Wszystkie wydatki inwestycyjne finansowane są ze środków własnych Gminy i zewnętrznych. 7 Obciążenie wydatków bieżących wydatkami na wynagrodzenia i pochodne – 30,60 % (30,79%) Wykonanie wydatków bieżących ogółem 57.754.089,49 (53.285.212,18) Wykonanie wydatków na wynagrodzenia 17.696.115,70 i pochodne (16.405.907,39) Wskaźnik WB5 – obciążenie wydatków bieżących wydatkami na wynagrodzenia i pochodne (%) Ww WB5 = x 100 = 30,60 % (30,79 %) nieznacznie zmniejszył się wskaźnik Wb obciążenia wydatków bieżących wydatkami na wynagrodzenia i pochodne pomimo konieczności podwyższenia pensji najniższej krajowej z 2.250 złotych do 2.600 złotych. Świadczy to o rozważnej polityce kadrowej. W ostatnim czasie na emerytury odeszło kilka osób, kilka zmieniło pracę przechodząc do innego zakładu. Obciążenie wydatków bieżących wydatkami na wynagrodzenia w Gminie Wałcz są jednymi z niższych w gminach wiejskich (47 gmin wiejskich) w województwie zachodniopomorskim. Uzasadnione to jest prowadzeniem rozważnej polityki wynagradzania pracowników i polityki kadrowej. Z danych, jakie corocznie publikuje Regionalna Izba Obrachunkowa w swojej „Informacji o stanie finansów zachodniopomorskich Jednostek Samorządu Terytorialnego” wynika, że Gmina Wałcz w roku 2018 plasowała się na 15 miejscu na 47 Jednostek, natomiast w roku 2019 awansowaliśmy o 2 miejsca wyżej i jesteśmy na 13 miejscu. Przed nami są m.in. takie Gminy jak Kołobrzeg , Postomino, Rewal, Darłowo, Kobylanka, Ustronie Morskie. Gminy nadmorskie mające istotne dochody do budżetów z turystyki. Wskaźniki na mieszkańca. Gminę Wiejską Wałcz w roku 2019 zamieszkiwało 12.314 osób (dane na 31 grudnia). Wskaźnik WL1 – transfery bieżące na mieszkańca przedstawiono (zł.) Tb WL1 = L = 3.084,04 złotych (2.906,01 złotych) Widzimy, że wskaźnik transferu na mieszkańca uległ podwyższeniu, co jest zjawiskiem pożądanym, bo świadczy o możliwości zaspokajania rosnących potrzeb społeczności lokalnej. 8 Wskaźnik WL2 – nadwyżka operacyjna na mieszkańca (zł.) No WL2 = L = 321,47 złotych (350,71 złotych) Nadwyżka operacyjna stanowi dodatnią różnicę pomiędzy dochodami bieżącymi, a wydatkami bieżącymi. Nadwyżka operacyjna (deficyt operacyjny) stanowi jeden z najistotniejszych wskaźników sytuacji finansowej Gminy ilustrując, czy jednostka samorządowa jest w stanie pokryć wydatki bieżące dochodami bieżącymi. Jeśli wydatki bieżące są wyższe od dochodów bieżących (deficyt), to oznacza , że wydatki realizowane są na poziomie przekraczającym możliwości finansowe samorządu. Z kolei w sytuacji, gdy dochody bieżące są wyższe od wydatków bieżących (nadwyżka operacyjna) oznacza to, że jednostka ma możliwości finansowe na prowadzenie nowych inwestycji.