[p.407] emineas, sic ut quantum literis et eloquentia Historiae Deorum Gentilium uales, tantundem etiam in administranda DE MERCVRIO, IRIDE, SOMNO, familia, et in facultatibus uel tibi a maioribus INSOMNIIS, traditis, uel abs te auctis, diligens ac splendidus AD ALBERTVM LOLLIVM, in ista adhuc iuuenili et florenti aetate pater SYNTAGMA NONVM. familias existimeris. Accipe igitur hoc ipsum, Lolli, Lollia quo domus superbit, quod diu optasti, nostrum qualecunque Hunc nostrum tibi dedico libellum, Syntagma: in quo uidebis, qualis a gentibus Est quo Mercurius deus repostus. fuerit existimatus deus Mercurius. Sed magis, Hunc tu suscipias, legas, et ornes, quod uereor, audaciam meam ridebis, qui Qua polles nitida elocutione, homo cum sim tam imbecillium uirium, et Cultus prodeat ut uirum per ora. pene conclamatae ualetudinis, et mediocris (si LILIVS GREGORIVS GYRALDVS non etiam multo infra) literaturae, ausus sim Alberto Lollio suo, S.P.D. tantum onus subire. nam omnem pene Inuitasti tu me saepe, Lolli charissime, tuis antiquitatem euoluere necesse fuit, in tanta literis, et muneribus illis quidem mihi explicanda materia. Sed in tam longo gratissimis, ut meorum aliquid scriptorum tuo articulorum morbo, et podagrae otio, quid nomini darem, quod nostrae inter nos agendum fuit? Sineremne me penitus confici amicitiae omnibus testimonio esset. Ego uero doloribus? Volebam in his etiam uideri me cum aliis plurimis de causis, tum hac hucusque uixisse, nec penitus interiisse. An assecutus id distuli, quod mea scripta non talia sunt, ut fuerim, tu cum Ferino, et caeteris Academiae aliquid tibi uel dignitatis, uel nominis ad tuae eruditis, et candide censentibus, posteritatem addere possint: cum satis id tibi iudicatote. Ego certe, quantum potui, effeci: et utrunque, uel generis nobilitate, uel studio indies etiam plura efficiam, ne totum me optimarum artium comparatum sit. Quis enim dolores et infortunia abstulisse uideantur. Vale. Lolliorum familiam ignorat, a priscis usque MERCVRIVS. temporibus illustrem extitisse? Et ad nostram Mercurius a Latinis dictus, a Graecis ῾Ερµῆς usque aetatem uiros subinde praeclaros cum uocatur, sermonisque deus ab antiquis domi forisque, hoc est, et literarum studiis, et credebatur. Mercurius enim dictus medicurrius negotiis gerendis, tum armis etiam et militia quidam, ut ait Arnobius, hoc est, quasi medius protulisse? Commemorarem ex diuersis currens: quod sermo medius inter homines sit. temporibus aliquos, atque etiam qui hoc ipso Et ideo ῾Ερµῆς graece, id est interpres tecum florent, nisi tu hanc partem esses nuncupatus: unde et interpretatio, ἑρµηνεία, praeclare executus, qui a Caesaris et Augusti quae proprie ad sermonem pertinet. Quam ob usque aetate, et supra etiam, seorsum rem fuerunt qui Mercurium scripserint, uel permultos historia eleganti stilo a te perscripta maxime ob hanc causam diuinum habitum, (ut audiui) complexus es. Tu uero a teneris quod nullo manus aut pedum officio usque pueritiae unguiculis ita literis et moribus, indiguerit: sed solis uerbis, quae uellet, ita praecipue sub M. ANTONIO diceret, ut ab omnibus plane intelligeretur. Et ANTIMACHO, uiro in utraque lingua propterea etiam mercibus praeesse putabatur, eminentissimo profecisti, ut inter ciues nostros quia inter uendentes et ementes sermo sit tibi et eloquentia et eruditione honestum medius. Ideo et Festus ait: Mercurius a locum compararis. Sed quando uideo te indies mercibus est dictus. hunc etenim negotiorum id a me efflagitare, statui te tuo desiderio omnium existimabant esse deum. hac ratione diutius non frustrari, et me hoc ipso nexu alas ei in capite et pedibus [p.409] antiqui absoluere. Composui his diebus multi studii et assignauere, id scilicet significare uolentes, lectionis de Deis et eorum cognominibus uolucrem per aera ferri sermonem. Ideoque et pleraque Syntagmata, quorum quod de Nuntius dictus, quoniam per sermonem omnia Mercurio [p.408] confeci, tuo nomini dare cogitata enunciantur: Auctor Augustinus in constitui, his praecipue de causis. Nam cum is septimo de Ciuitate dei. Ammianus uero deus existimatus sit a gentibus, non literarum scribit, Iulianum Caesarem nocte dimidiata modo, et studiorum ac eloquentiae, sed et semper exurgentem ex tapete et xysira, quam opum et thesaurorum praeses, et tu in his uulgaris simplicitas Susurnam appellat, occulte omnibus non parum, bonorum iudicio Mercurio supplicasse, quem in mundo uelociorem sensum esse, motum mentium quod scrutando et inquirendo [p.410] foetus in suscitantem, theologicae prodidere doctrinae. lucem producat. Iuniorem quoque effingebant Mercurios quinque M. Cicero in tertio de antiqui Mercurium, quoniam non senescit Natura deorum enumerat, quem et Arnobius oratio: et quadratum, propter firmitatem, et est secutus: Vnus, inquit, Coelo patre, Die ueri sermonis robur. Galenus etiam matre natus est, cuius obscenius excitata Pergamenus in Suasoria (si libellus est natura traditur, quod aspectu Proserpinae legitimus) Mercurium, inquit, ut orationis commotus sit. alter Valentis et Phoronidis parentem, et artium omnium auctorem, in filius, is qui sub terris habetur: idem aliam effigiem quam fortunae effinxerunt, tum Trophonius. tertius Ioue tertio genitus, et pictores, tum plastae. effingunt enim iuuenem Maia, ex quo et Penelope Pana natum ferunt. formosum, non tamen fucatum, aut comptum, quartus Nilo patre, quem Aegyptii nefas sed natiua quadam uirtutis specie, uultu hilari, habent nominare. quintus, quem colunt acribus oculis, in basi quadrata, quae stabilitatis Pheneatae, qui argentum inuenisse, et Argum et firmitatis figura est: tum caetera, quae in dicitur interemisse, ob eamque causam eius dei commendationem, et asseclarum Aegypto praefuisse, atque Aegyptiis leges ac comitumque subiungit. Sane Plutarchus in Isi literas tradidisse. hunc Aegyptii Θὼθ appellant: et Osiri, Mercurium scribit corpore esse eodemque nomine primus anni mensis apud γαλεάγκωνα, quam uocem Galenus apud eos uocatur. haec quidem Cicero. Lactantius Hippocratem in libro de Articulis sic tamen grammaticus in Thebaidos libro quarto, interpretatur: Galeancones, inquit, dicuntur, ex Carbilii sententia quatuor tantum Mercurii qui a primo natali die humeros habent nomine numerat, unum Iouis et Maiae filium, breuiores. dictos uideri ait, a γάλης, id est felis alterum Coeli et Diei, tertium Liberi et seu mustelae similitudine. quamquam non Proserpinae, quartum Iouis et Cyllenes, a quo laborandum putat in uocabulis, dummodo sit Argus occisus: quem ob hanc ipsam causam eorum sensa teneamus. Miror Coelium graeci profugum dicunt, Aegyptiis uero literas nostrum quodam suo opusculo de rebus demonstrasse. Non hic refero Hermeten, id Aegyptiacis inscripto, γαλιαγκῶνα ῾Ερµῆν est Mercurium Trismegiston, quia eius uitam exposuisse albicubitum. grammatici quoque inter Poetas retuli. Scribit Fulgentius: nonnulli galiancona interpretantur, qui iusto Mercurium ueteres dici uoluere, quasi mercium breuiorem habeat cubitum. Sed cur hic non curam. Plato uero in Cratylo, et eum exponens addam, uarie me de hac uoce notasse? nam et Proclus, ῾Ερµῆν ab eo quod est ἔρειν καὶ Galeanchena quidam, alii Gylianchena legunt, µήσασθαι, quod loqui excogitauerit et ut in Gylio Hercule attingam, et copiosius in machinatus sit, interpretati sunt, quasi εἰρέµην. Carcini poetae uita monstraui. Vidi in libro Nunc uero nos, ait Proclus, ut est uidere, Antiquitatum, Mercurii imaginem hoc modo nomen adornantes, ῾Ερµῆν uocamus. nam et effictam: filo quidem corporis iuuenili, facie Iris ipsa uidetur nuncupata, quod nuncia sit. imberbi, cum alis supra aures. nudus uero haec illi pluribus, quos et Phurnutus secutus, et totus, praeterquam quod in dorso palliolum hoc amplius: uel dictus, inquit, ἀπὸ τοῦ ἔρυµα habere uidebatur. dextera marsupium ἡµῖν εἶναι, hoc est, ab eo quod sit nobis continebat, quod supra caput hirci iacebat: propugnaculum, seu munimentum. sinistra uero caduceum praeferebat, ad pedes Phauorinus ῾Ερµῆν dictum ait, ἀπὸ τοῦ εἴρω, illius gallus et hircus suberant. Lucro insuper et quod est annuncio, ex quo ᾽Ερεὰς nomen, ut mercimoniis Mercurium praefecerunt antiqui, Αἰνέας: et adiectione µ, ῾Ερµέας, ex quo unde illi cognomina ᾽Εµπολαῖος et (ut etiam ῾Ερµῆς. nam plerunque graeci µ assumunt aliqui) ᾽Εµποραῖος, et Κερδῶος. quin etiam literam, in informationibus uocabulorum, ut ἑρµεῖα, καὶ ἑρµαῖα lucra uocantur et thesauri, ille pluribus exemplis ostendit. Ideo uero qui praeter expectationem contingunt, Maiae et Iouis filius dictus est, hoc est, τοῦ νοῦ quomodo in Sophistis Philostratus, et καὶ τῆς φρονήσεως, quod uidelicet ex utroque, Phurnutus in Mercurio accipere uidentur. mente scilicet et prudentia, oratio ducatur: uel, Quin et de inuentis thesauris participem ut Phurnutus ait, ideo Maia natum, id est ex Mercurium facere ueteres soliti fuere. Huic speculatione inquisitioneue. nanque Μαῖα, hoc deo Romani mense maio rem diuinam est obstetrix, quae obstetricandi officium faciebant, eiusque statuae plerique marsupium parturientibus gerit, ea ratione appellata est, suspensum adhibebant, ut Macrobius et Suidas notant. Literas etiam Mercurius inuenisse medicinam, testudinem, id est chelym: sed et dictus est, ut M. Cicero et Aristides tradunt. fidium tres uoces, acutam, grauem, et mediam, Tertullianus Septimus quoque in libro de a tribus anni Aegyptiorum partibus, aestate, coronis: Mercurius, inquit, literas enarrauit, hyeme, et uere. Quare cum in uita tot et tanta necessarias (confitebor) et commercii rebus, et inuenerit, Graeci Κοινὸν ῾Ερµῆν, id est nostris erga deum studiis: sed et si neruos communem Mercurium uocauere. Hinc idem in