ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ Р.М.Байзолдаева, Г.Қ.Манапова Г.С.Нұрбекова Applied foreign language Қолданбалы шетел тілі Прикладной иностранный язык Жоғарғы білім беретін оқу орындарына арналған оқулық «Қыздар университеті» баспасы Алматы, 2016 1 ӘОЖ 81/33 (075.8) КБЖ 81/1я 73 Б 17 Баспаға Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің Редакциялық баспа кеңесі мақұлдап ұсынған Пікір жазғандар: педагогика ғыл.кандидаты, доцент − Е.Қ.Нұрланбекова. филология.ғыл.кандидаты, доцент − Г.К.Бекқожанова. Байзолдаева Р.М., Манапова Г.Қ., Нұрбекова Г.С. Б 17 «Қолданбалы шетел тілі» Жоғарғы оқу орнының тілдік емес топтарының студенттеріне арналған оқулық. /Р.М.Байзолдаева, Г.Қ.Манапова, Г.С.Нұрбекова. Алматы, «Қыздар университеті» баспасы. 2016.- 210 б. ISBN 978-601-224-773-2 Оқулық практикалық шетел тілінде сөйлеу сабағына арналған. Ол сөйлеу дағдысын қалыптастыру мақсатында әртүрлі жаттығулар мен диалогтарды қамтиды. Негізгі мәтіннен басқа қосымша оқу мәтіндері берілген. ӘОЖ 81/33 (075.8) КБЖ 81/1я 73 ISBN 978-601-224-773-2 © Р.М.Байзолдаева, т.б.,2016 ©«Қыздар университеті» баспасы.,2016 2 Алғы сөз Соңғы онжылдықта ықпалдастықтың қарқынды дамуы, кәсіби және академиялық тәжірибе алмасулардың өсуі, халық- аралық ынтымақтастықтың тереңдей түсуі шетел тілінде білім берудің ерекше дамуына дем беруде. Осындай жағдайда шетел тілі заманауи тарихи кезеңдегі жаңа мемлекет дамуының басты ресурстарының біріне айналып отырған қоғамның интелектуал- ды әлеуетін қалыптастырудың пәрменді құралы мәртебесіне ие болып отыр. Ұсынылып отырған оқулық Қазақстан Республикасының ұлттық ерекшеліктеріне сай жасалынды. Бұл оқулық жоғары оқу орнының тілдік емес топтарының студенттеріне арналған. Бе- рілген оқулық 15 сабақтан тұрады. Оқулықта В1 және В2 дең- гейлерінде төмендегідей қарым-қатынастың әлеуметтік-тұрмыс- тық және мәдени саласы бойынша тақырыптар көрініс табады: 1. «Қазіргі қоғамдағы отбасы. Қазақстандағы және тілін оқып жатқан елдегі некеге отырудың ұлттық дәстүрлері мен әдет- ғұрыптары». 2. «Заманауи тұрғын үй», 3. «Баланың дүниеге келуін мерекелеудің отбасылық дәс- түрлері мен ҚР және тілін оқып жатқан елдердің діни мерекелері», 4. «Саяхат», 5. «Білім. Мамандық» , 6. «Денсаулық және салауатты өмір салты», 7. «Табиғат және адам», 8. «Мәдениет және өнер», 9. «Бұқаралық ақпарат құралдары», 10. «Интернеттің рөлі». Тұрмыста жиі қолданылатын сөйлеу формалары мен ком- муникация түрлері: диалог-сұрастыру, ой бөлісу, сипаттама, ха- барламалармен қоса дәстүрлі лексика-грамматикалық жаттығу- лар да қамтылған. Мәтіндер танымдық сипатта монолог және диалог түрінде таныстырылады да, ағылшын тілін оқуға қызы- ғушылықты арттырады. Ұсынылып отырған оқулық сөйлеу мә- нерінің деңгейін жоғарлатуы тиіс. Оқулық 45 сағат аудито- риялық сабаққа және студенттердің өздік жұмыстарына есепте- ліп жасалған. 3 UNIT 1 Family life 1. Read and translate. Text A Wedding ceremony in Great Britain There are a lot of different customs and traditions in Great Britain. Most of them are very beautiful and old. But we’ll study the oldest and the most beautiful one - the wedding ceremony. In our opinion wedding ceremony is one of the most important events in the life of people. Also, this theme is of great interest for us, because we want to know as much as possible about the English speaking countries. In Britain the custom of becoming engaged is still generally retained. As a rule, an engagement is announced as soon as a girl has accepted a proposal of marriage. When a girl accepts a proposal, the man generally gives her a ring in taken of the betrothal. It is worn on the third finger of the left hand before marriage. The period of engagement is usually short, three or four months, but this is entirely of choice and circumstances. Then they decide about the wedding date. In a wedding ceremony the bride is given to the groom by the father of the bride before the priest but if the bride’s father is dead or cannot be present at the ceremony, his place is taken by her mother or a close relative, or even a great family friend The people inside the church will then be asked by the priest if anyone would object the wedding. In case there is, the objections are permitted to be spoken. Both the groom and the bride are allotted as well an opportunity to re-consider. Then they vow to be devoted, love, honor and protect one another till the end of their lifetime. The rite goes on with the man placing the wedding ring on the woman's wedding finger, the third finger on her left hand. The ring will be accepted by the bride and the priest affirms them to be husband and wife. The wedding in the eyes of god will 4 then be proclaimed by the priest. Following the announcement, the man is given permission to kiss the bride. The couple is permitted to be married in a registry office in case they wish to do so. The rite is then brief and straightforward. The couple faces a registrar in charge and they sign the register after. No less than two witnesses should be in attendance. Topical Words Wedding ceremony, bride, wedding ring, the period of engagement, a groom, a registry office, permission, matchmaking, bless, negotiate. 2. Guess the words according to definitions: A man and a woman make a legal agreement to live together - The woman who is getting married - The man who is getting married – One who stands with the bride during the wedding. He gives her away – The children who walk behind the bride. They’re the ones that help her with her long dress – 3. Wedding Superstitions 1. Bride and groom must not meet on the day of the wedding except at the altar. 2. The bride should never wear her complete wedding clothes before the day. 3. For good luck the bride should wear “something borrowed, something blue, something old and something new”. 4. The husband should carry his new wife over the threshold of their home. 5. Do you know any wedding superstitions in your country? Discuss them with your partner. 6. How is the budget of a young family distributed? 5 4. Complete the text with these words and phrases. (briefly, takes place, decorated,wedding,mother-in-law,register, negotiation, ceremony, relatives) Text B The religious part of the Kazakh wedding ceremony is called Neke Qiyu (Kazakh: Неке Қию). The …. process may take many weeks and even months to complete. This is because a Kazakh marriage, like marriages in most Muslim societies, involves a contract between families which requires …... The Neke Qiyu is a small portion of the whole, and usually takes about a half an hour to complete. The Neke Qiyu usually ….. on the evening of the day the bride is revealed to her groom's family. This festive …… is called betashar (Kazakh: Беташар) or "revealing of the face." After she shows respect to her groom's family, the veil is lifted and the bride receives a kiss from her ……. The mother-in-law then puts a white scarf on her head to symbolize her marital status and then welcomes her into the groom's family. After several hours a feasting, a mullah arrives. A mullah is a teacher of Islam who knows how to recite the Quran. He performs the Neke Qiyu. Even though the betashar is performed outside in the garden in the presence of many …… and friends, the Neke Qiyu is performed inside with close relatives only. The mullah and the couple sit facing one another. He …… recites some verses from the Quran and asks the couple to confess the faith of Islam. When this ceremony is done, the couple must go and …… their marriage at the state registry office. The brief ceremony at the registration office is called a AHAZH (Kazakh: Азаматтық Халық Актілерін Жазу (АХАЖ), Russian: ЗАГС). The AHAZH also features a procession of cars ….. in ribbons, which stops to take pictures along the way. 6 5. Answer the questions: 1. How old do you have to be to get married in Kazakhstan - 18 or over? 2. What do you think of societies where girls get married when they are 8 or 9? 3.Do most people get married in a civil or a religious ceremony? 4. What is the average age of brides? 5. What is the average age of grooms? 6. How common is divorce in Kazakhstan? 7. Do you think people should keep their national wedding ceremonies? Why? 8. What should be done to keep a family? 9 What sort of gifts do the newlyweds receive? 10. Do a lot of divorces happen between partners who still love each other but nonetheless have irreconcilable differences? 11. Should people continue their marriage for the sake of their children? What is your advice for them to save this potential relationship? 6. Discuss with your partner using conditionals 1, 2, 3. 1. Imagine your close people don't support your hobby. Say how you would establish mutual understanding. 2. At marriage the newly married often discuss a problem: whether it is necessary to observe national traditions and wedding ceremonies. 3. What are the main conditions of a stable marriage? 7. Complete the sentences below with the best answer: 1. Michael _________ everyone he meets because he is very sociable and easygoing. He has five brothers and two sisters, so that probably helped him learn how to deal with people. A. gets divorced B. gets along well with C. gets married 2. My _________ and I are planning on getting married in June. I'm a teacher, and I don't have classes during the summer, so that is the best time for us to tie the knot. 7 A. wife B. husband C. fiancé 3. When I ask my girlfriend to marry me, I had to talk with my future ___________ to get his permission. A. father-in-law B. widow C.