Acta Albaruthenica Rada Naukowa Nina Barszczewska ( Uniwersytet Warszawski ) – przewodnicząca Hienadź Cychun ( Narodowa Akademia Nauk Białorusi ) Siarhej Kavaliou ( Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie ) Bronisław Kodzis ( Uniwersytet Opolski ) Gun-Britt Kohler ( Carl von Ossietzky Universität Oldenburg , Niemcy ) Aliaksandr Krautsevich ( Związek Pisarzy Białoruskich , Białoruś ) Dorota Michaluk ( Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu ) Eugeniusz Mironowicz ( Uniwersytet w Białymstoku ) Larysa Pisarek ( Uniwersytet Wrocławski ) Pavel Sciacko ( Grodzieński Uniwersytet Państwowy im. J. Kupały , Białoruś ) Ivan Shtejner ( Homelski Uniwersytet Państwowy im. F. Skaryny , Białoruś ) Aliaksandr Smalianchuk ( Polska Akademia Nauk ) Mikhail Tychyna ( Narodowa Akademia Nauk Białorusi ) Ihar Zhuk ( Grodzieński Uniwersytet Państwowy im. J. Kupały , Białoruś ) Adres redakcji Katedra Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego ul. Szturmowa 4, 02-678 Warszawa tel./fax (0 22) 55 34 244 http://www.albaruthenica.uw.edu.pl e-mail: [email protected] Katedra Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego Acta Albaruthenica Tom 14 Warszawa 2014 Redakcja naukowa tomu Mikalaj Khaustovich Mikołaj Timoszuk Recenzenci Lilia Citko ( Uniwersytet w Białymstoku ) Hanna Dylągowa ( Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II ) Jerzy Gordziejew ( Uniwersytet Jagielloński ) Jerzy Grzybowski ( Uniwersytet Warszawski ) Oleg Łatyszonek ( Uniwersytet w Białymstoku ) Mikalai Pryhodzich ( Białoruski Uniwersytet Państwowy ) Michał Sajewicz ( Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie ) Ivan Saverchanka ( Narodowa Akademia Nauk Białorusi ) Liudmila Sinkova (Białoruski Uniwersytet Państwowy ) Beata Siwek ( Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II ) Valentyna Sobol ( Uniwersytet Warszawski ) Bazyli Tichoniuk ( Uniwersytet Zielonogórski ) Halina Tvaranovich (Uniwersytet w Białymstoku ) Teresa Zaniewska ( Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie ) Redakcja tematyczna Katarzyna Bortnowska ( literatura ) Mirosław Jankowiak ( język ) Józef Ziemczonok ( kultura , historia ) Redakcja językowa Volha Tratsiak ( język białoruski ) Katarzyna Drozd ( język polski ) Mariusz Górnicz (język angielski ) Sekretarz redakcji Radosław Kaleta Projekt graficzny okładki Krzysztof Kleszcz Na okładce: Mińsk. Rysunek Jazepa Drozdowicza, 1919 r. Skład i łamanie Lilia Ziemczonok © Copyright by Katedra Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego & indyvidual articles to their authors, 2014 ISSN 1898-8091 Wszystkie artykuły są recenzowane Wersja pierwotna czasopisma: papierowa Nakład 120 egz. Druk i oprawa: SOWA Sp. z o.o. ul. Hrubieszowska 6a , 01-209 Warszawa Tom 14 • 2014 ACTA ALBARUTHENICA ISSN 1898-8091 Spis treści STUDIA i ARTYKUŁY LITERATURA 15 Мікола ХАЎСТОВІЧ , Гутарка Данілы са Сцяпанам у кантэксце беларускай ананімнай літаратуры ХІХ стагоддзя 39 Дзмітрый КЛЯБАНАЎ , Біблейскія матывы ў кнізе Фелікса Баторына На вуліцы Максіма Багдановіча 51 Sylwia KRYŃSKA -KAWKA , Koncept kobiecego „szczęścia” w powieści Swietłany Aleksijewicz Wojna nie ma w sobie nic z kobiety 61 Марыя ЛАППО , Выяўленне эстэтычных катэгорый прыўкраснае і пачварнае ў вобразах рамана Уладзіміра Караткевіча Хрыстос прызямліўся ў Гародні 71 Вольга НІКІФАРАВА , Дыялог з польскай культурай у творчай эвалюцыі Янкі Брыля JĘZYK 87 Nina BARSZCZEWSKA , Zakres użycia języka białoruskiego na przełomie XX–XXI wieku 99 Joanna GETKA , Uwagi o fonetyce języka starobiałoruskiego w literaturze tłumaczeniowej 107 Jadwiga GŁUSZKOWSKA -BABICKA , Procesy interferencyjne w terenowych nazwach zestawionych w północno-wschodniej Polsce 119 Agnieszka GORAL , Słowniki białorusko-polskie a brak ekwiwalencji przekła- dowej (na przykładzie rzeczownika) 133 Radosław KALETA , O pozornych podobieństwach międzyjęzykowych białoruskich i polskich skrótowców 145 Ігар КЛІМАЎ , Кантамінацыя гукаў і (у) ~ e пад польскім уплывам у гісторыі беларускай мовы 161 Вольга ЛЯЎЧУК , Да пытання пра сацыялінгвістычную сітуацыю вёскі Камаі Пастаўскага раёна Віцебскай вобласці Беларусі 175 Michał SAJEWICZ , Popularne nazwiska patronimiczne z formantem -uk utworzone od imion pochodzenia łacińskiego w powiecie hajnowskim na Białostocczyźnie 6 Spis treści 205 Ірына САВІЦКАЯ , Гістарычны і культурны складнікі ў беларускім і поль- скім слоўніках нацыянальнага значэння (на матэрыяле слоўнікаў С.Б. Ліндэ і І. Насовіча) 217 Наталля СНІГІРОВА , Сацыялінгвістычныя ўмовы фарміравання бела- руска-польскай арэальнай супольнасці 233 Марына СВІСТУНОВА , Лексічныя паланізмы ў старабеларускіх творах рэлігійнай палемікі 243 Mikołaj TIMOSZUK , Księga Rodzaju w przekładach na współczesny język białoruski 257 Вольга ТРАЦЯК , Двухмоўныя назвы на Беласточчыне KULTURA. HISTORIA 271 Вольга ГУШЧАВА , Беларусь вачамі беларускіх студэнтаў 285 Anton SAIFULLAYEU , Mityczne konstruowanie przeszłości historycznej. Przypadek Białorusi na przełomie XIX i XX wieku 299 Галiна САРОКА -СКIБА , Пеўчыя жанры беларускага Iрмалоя квадратна- лінейнай натацыі канца XVII – пачатку XVIII ст. 311 Іна ШВЕД , Фалькларыстычныя нататкі пра беларускі рай і яго польскія паралелі PO GLĄDY i PO LEMIK I 337 Katarzyna BORTNOWSKA , Narodowa rekonstrukcja procesu historycznolite- rackiego na Białorusi 347 Людміла СІНЬКОВА , Карэляцыя як метад у параўнальным вывучэнні літаратур VARIA SPRAWOZDANIE 359 Фальклорна-дыялекталагічныя даследаванні ў гмінах Бельск-Падляшскі, Гайнаўка і Саколка Падляшскага ваяводства (Вольга ТРАЦЯК ) RECENZJE 365 Г.У. Аўчыннікава, Словаўтваральная семантыка і структура агентываў ва ўсходнеславянскіх і польскай мовах (Ніна БАРШЧЭЎСКАЯ ) Spis treści 7 368 Н. Гардзіенка, Л. Юрэвіч, Рада БНР (1947–1970 ). Падзеі. Дакументы. Асобы (Jerzy GRZYBOWSKI ) 373 Анна Грэсь, Беларусая мова. Дапаможнік па беларускай мове для студэнтаў рускай філалогіі (Radosław KALETA ) 376 Галіна Тварановіч, Пры брамах Радзімы. Літаратурнае аб’яднанне „Белавежа ”: станаўленне , праблемы , асобы (Мікола ХАЎСТОВІЧ ) 379 Генадзь Кісялёў, Смак беларушчыны (Мікола ХАЎСТОВІЧ ) 383 Agnieszka Goral, Derywacja sufiksalna osobowych nazw subiektów czynności w języku białoruskim (Mikołaj TIMOSZUK ) WSPOMNIENIA 391 20. rocznica śmierci Profesor Antoniny Obrębskiej-Jabłońskiej (1901–1994) – twórczyni i założycielki polskiej białorutenistyki (Radosław KALETA ) 395 Informacja o autorach 397 Zasady publikowania w roczniku „Acta Albaruthenica” Tom 14 • 2014 ACTA ALBARUTHENICA ISSN 1898-8091 Contents STUDIES AND ARTICLES LITERATURE 15 Mikalaj KHAUSTOVICH , Гутарка Данілы са Сцяпанам in the context of Belarusian anonymous literature of the 19 th century 39 Dzmitry KLIABANAU , Felix Batorin’s poetry: Biblical themes in the book На вуліцы Максіма Багдановіча 51 Sylwia KRYŃSKA -KAWKA , The concept of women’s happiness in the novel War’s Unwomanly Face by Svetlana Alexievich 61 Maryia LAPPO , Representation of the aesthetic categories „beautiful” and „ugly” in the imagery of the novel Хрыстос прызямліўся ў Гародні by U. Karatkevich 71 Volha NIKIFARAVA , The dialogue with Polish Culture in Yanka Bryl’s creative search LANGUAGE 87 Nina BARSZCZEWSKA , The scope of use of the Belarusian language at the turn of the 21 st century 99 Joanna GETKA , Notes on the phonetics of Old Belarusian in translations of secular literature 107 Jadwiga GŁUSZKOWSKA -BABICKA , Language interference in multiword place names in North–Eastern Poland 119 Agnieszka GORAL , The Belarusian-Polish dictionaries and lack of translation equivalence (the case of nouns) 133 Radosław KALETA , Apparent Interlinguistic Similarity of Belarusian and Polish Acronyms 145 Ihar KLIMAU , Contamination of the vowels і (у) ~ e under Polish influence in the history of the Belarusian language 161 Volha LIAUCHUK , The sociolinguistic status of the Kamai village (Postavski district, Vitebsk region of Belarus) 175 Michał SAJEWICZ , Popular patronymic surnames ending in -uk derived from names of Latin origin in the Hajnówka district, region of Bialystok 10 Contents 205 Iryna SAVITSKAYA , Historical and cultural components in Belarusian and Polish dictionaries of national value 217 Natalia SNIGIRIOVA , Sociolinguistic Conditions of the Formation of Belarusian- Polish Areal Community 233 Maryna SVISTUNOVA , Lexical Polonisms in Old-Belarusian religious polemic 243 Mikołaj TIMOSZUK , Translations of Genesis into modern Belarusian language 257 Volha TRATSIAK , Bilingual names in the Bialystok region CULTURE. HISTORY 271 Olga GOUCHTCHEVA , Belarus as viewed by Belarusian students 285 Anton SAIFULLAYEU , Constructing the historical past – mythical background. The case of Belarus at the turn of the 20 th century 299 Halina SAROKA -SKIBA , Singing genres of the Belarusian Irmaloy of the square- linear notation of the late 17 th and early 18 th century 311 Ina SHVED , Folklore notes about Belarusian paradise and its Polish parallels VIEWS AND POLEMICS 337 Katarzyna BORTNOWSKA , National reconstruction of historical development of Belarusian literature 347 Liudmila SINKOVA , Correlation as a method in comparative studies of lite- ratures VARIA REPORT 359 A study of folklore and dialects in the municipalities of Bielsk Podlaski, Hajnówka and Sokółka in Podlaskie administrative region (Volha TRATSIAK ) REVIEWS 365 Г.У. Аўчыннікава, Словаўтваральная семантыка і структура агентываў ва ўсходнеславянскіх і польскай мовах (Nina BARSZCZEWSKA ) 368 Н. Гардзіенка, Л. Юрэвіч, Рада БНР (1947–1970 ). Падзеі. Дакументы. Асобы (Jerzy GRZYBOWSKI ) 373 Анна Грэсь, Беларусая мова. Дапаможнік па беларускай мове для студэнтаў рускай філалогіі (Radosław KALETA ) Contents 11 376 Галіна Тварановіч, Пры брамах