LICHT OP DE LANGSTE DAG radio kamer filharmonie régis campo pascal dusapin misato mochizuki matijs de roo INFO CREDITS ·hoorn / horn PROGRAMMA Laurens Otto, Rebecca Grannetia, Rolf Verbeek datum / date muziek / music ·trompet / trumpet Misato Mochizuki (1969) vr 21 juni 2013 Régis Campo, Pascal Dusapin, Misato Rik Knarren, Raymond Rook L’heure bleue (2007) Fri 21 June 2013 Mochizuki, Matijs de Roo ·trombone Nederlandse première locatie / venue dirigent / conductor Cassiel Anton Domènech, Santiago Casalta Dutch premiere Muziekgebouw aan ’t IJ James MacMillan Ripolles aanvang / starting time viool / violin ·tuba Régis Campo (1968) 20.30 u Renaud Capuçon David Kutz Lumen 11 (2001) 8.30 pm orkest / orchestra ·pauken Nederlandse première duur / running time Radio Kamer Filharmonie Maarten Smit Dutch premiere 1 uur 45 minuten, inclusief een pauze ·1e viool / 1st violin ·slagwerk 1 hour 45 minutes, including one interval Elisabeth Perry, Maria Escarabajal, Josje ter Mark Haeldermans, Vincent Cox, Bart Matijs de Roo (1977) inleiding / introduction Haar, Julija Hartig, Miyuki Konoe, Karina Jansen Tutti (2013) door by Jacqueline Oskamp Korevaar, Pedja Milosavljevic, Joan Mooney, ·harp In opdracht van commissioned by Holland 19.45 u Gerrie Rodenhuis, Sergiy Starzhynskiy, Saskia Rekké, Kerstin Scholten Festival 7.45 pm Peter Thoma ·piano wereldpremière radio ·2e viool / 2nd violin Nora Mulder world premiere Rechtstreekse uitzending op Radio 4 Heleen Hulst, Wouter Groesz, Zofia Balcar, video Live video webstream www,radio4.nl Esther de Bruijn, Esther Kövy, Marjolijn Visual Kitchen pauze interval websites Oonk, Renate van Riel, Frits Wagenvoorde, coproductie / coproduction www.radiokamerfilharmonie.nl Maartje Kraan Holland Festival, ntr, Muziekcentrum van Pascal Dusapin (1955) www.misato-mochizuki.com ·altviool / viola de Omroep Aufgang (2011-12) www.matijsderoo.com Hannah Shaw, Maurits Wijzenbeek, Sabine met steun van / with support by In opdracht van commissioned by Duch, Ben Joles, Lotte de Vries, Frank Fonds Podiumkunsten Westdeutschen Rundfunk, Fondation de Goossens, Stanislava Stoeva wereldpremière / world premiere l’Orchestre de la Suisse Romande, Holland ·cello L’heure bleue, Grenoble, 9.6.2007 Festival Naftali Gurevich, Winnyfred Beldman, Lumen 11, Besançon, 27.9.2006 Nederlandse première Gé Bartman, Sebastiaan van Eck, Angela Aufgang, Keulen, 8.3.2013 Dutch premiere Stevenson Tutti, Amsterdam, 21.6.2013 ·contrabas / double bass Lichtpreludes prelude of light György Schweigert, Boris Kozlov, Norma Visual Kitchen Brooks, Marijn van Prooijen ·fluit / flute Ingrid Geerlings, Ellen Alberts, Nola Exel ·hobo / oboe Aisling Casey, Frauke Elsen ·klarinet / clarinet Arjan Woudenberg, Esther Misbeek, Jesse Faber ·fagot / bassoon Hajime Konoe, Annet Karsten 2 3 LICHT OP DE LANGSTE DAG (2006), de opvolger van Lumen voor groot componist bij een revalidatiecentrum Na de pauze besluit het programma met orkest uit 2001, geeft daar blijk van, met een muziekles geef aan blinde en slechtziende Aufgang (2012), het nieuwe concert voor viool stralende orkestratie waarin hoge klanken volwassenen, ken ik ook verhalen van men- en orkest van Pascal Dusapin (1955) dat op Aan het eind van dit seizoen valt het doek de boventoon voeren. Voor dit concert heeft sen die licht als heel vervelend en negatief 8 maart 2013 in Keulen zijn wereldpremière voor de Radio Kamer Filharmonie, een Campo het werk volledig gereviseerd, op ervaren. Daarnaast roept licht meteen de beleefde. Sinds het succes van zijn Passion en van de topensembles van het Nederlandse dusdanig ingrijpende wijze dat hij deze uit- tegenstelling met duister op. Deze tegen- Medea in 2009 is Dusapin een graag geziene orkestbestel. Vandaag, op de langste dag voering als een wereldpremière beschouwt. stellingen vormden het compositorische gast in het Holland Festival. Dusapin schrijft van het jaar, speelt de rkf een van haar De definitieve versie vanLumen 11, langer uitgangspunt; solo staat tegenover tutti, luid in een toelichting op Aufgang: allerlaatste concerten. De jarenlange suc- en voor een groter orkest, is opgedragen tegenover zacht en snel tegenover langzaam. cesvolle samenwerking tussen het orkest aan programmamaker en componist Robert “Ik houd van het Duitse woord ‘Aufgang’, en het Holland Festival – met in 2012 nog Nasveld. “Het tweede uitgangspunt is technischer omdat het een oprijzende beweging sug- een uitverkocht concert met werk van Pärt, van aard en heeft betrekking op het noten- gereert. De Franse vertaling – échelle (‘op- Schnittke en een wereldpremière van Toivo Hoewel hun werk verschillend van karakter materiaal. Licht bestaat uit lichtgolven. Als gang’) of escalier (‘trap’) – is noodzakelijker- Tulev – wordt bekroond met een programma is, beschrijft Campo zijn compositie in alle golflengtes van het zichtbare deel van wijs een benadering, die meer een concept dat niet alleen een zwanenzang is, maar dat vergelijkbare termen als Mochizuki, als “een het spectrum in min of meer gelijke mate dan een beweging uitdrukt. Het woord ‘Auf- met twee compositieopdrachten ook nadruk- soort overpeinzing tussen licht en schaduw”. aanwezig zijn, zien we de kleur wit, terwijl gang’ kwam tijdens het componeren haast kelijk iets voor de toekomst achterlaat. De Campo vervolgt: “Lumen 11 begint met de- alle complementaire kleuren in het witte vanzelf op, toen ik maar geen toegang vond donkere tijding krijgt repliek in de vorm van zelfde motieven als zijn voorganger licht zijn terug te vinden. Dit idee gebruik tot de ruimte die het verlangen naar deze een concert met vier werken over licht. Lumen: een aantal grote en kleine tertsen. ik door alle mogelijke samenklanken (van concertante vorm had geopend. Ik vind het Het werk is een lang adagio met een uitge- drieklanken tot negenklanken) voorbij te extreem lastig om te verwoorden wat ik wilde Misato Mochizuki (1969) ontleende de titel sponnen melodie, voornamelijk gespeeld laten komen. Daarnaast maak ik gebruik van met dit concerto en waar het mij om te doen van L’heure bleue (2007) aan een term van de door de strijkers. In Lumen 11 wordt deze ritmische modulaties, vooral in het midden- was. Ik ben eraan begonnen in 2008. Ver- Franse insectenkundige Jean-Henri Fabre grote melodie doorsneden door twee stati- gedeelte, om naar de climax toe te werken. volgens heb ik het weg moeten leggen. Het (1823-1915): ‘het blauwe uur’ is het moment sche harmonische secties; een derde, verge- Deze techniek houdt in dat verschillende was de eerste keer dat zoiets me overkwam. tussen het einde van de nacht en het begin lijkbare sectie met alle musici van het orkest tempi naadloos in elkaar overgaan. Ik wilde er niks meer mee te maken hebben van de dag waarop nachtdieren en insecten voert het werk in een groot crescendo naar en ik heb het project opgegeven. Dankzij zwijgen en de eerste vogels ontwaken. Wan- zijn climax. Een coda herneemt vervolgens “Het stuk moet kracht en intensiteit uitstra- het genereuze en enthousiaste initiatief van neer de duisternis plaats maakt voor licht is de sfeer van de opening, om tot rust te ko- len en het opent met de nodige power, snelle Renaud Capuçon heb ik het enige jaren later blauw de eerste kleur die verschijnt; blauw men, als in een gebed.” loopjes en repeterende akkoorden. Het mid- weer opgepakt en in 2011 voltooid. Daarvoor is in feite de schakel tussen licht en donker. dengedeelte kenmerkt zich door een ritmi- moest ik enerzijds helemaal opnieuw begin- Mochizuki noemt haar werk een overpein- Matijs de Roo (1977) is nog geen gevestigde sche opbouw naar een climax die uitkomt op nen, maar anderzijds ook alles voortzetten. zing van dit moment, dat rond de wereld naam, maar hij maakte vorig jaar indruk met het “Todesschrei-akkoord” van Alban Berg, reist en zich voortdurend ergens anders zijn voor de Toonzettersprijs 2012 genomi- een akkoord dat alle twaalf tonen bevat. Dit “Het was in wezen allemaal erg somber en ik voordoet. Haar toonzetting is kleurrijk en neerde dubbelconcert voor viool en blokfluit gaat over in een volledig diatonisch akkoord, stond voor de taak een helderheid te herove- poëtisch op een manier die herinnert aan het Im grossen schweigen (2010). De Roo is ge- zodat de tegenstelling tussen leven/dood of ren. Op die manier werd het licht een soort impressionisme. L’heure bleu werd in 2008 knipt voor dit thematische programma over licht/donker ontstaat. Twee slagwerkers spe- geheim motief. Uiteraard laat zich met licht onderscheiden tijdens het unesco Internati- licht: niet alleen is hij een getalenteerd com- len een belangrijke rol met stuwende maar niets expliciet muzikaals formuleren; het is onal Tribune of Composers. ponist, daarnaast werkt hij als muziekdocent ook complexe ritmiek. Aan het einde hebben een metafoor. Maar tijdens het componeren met visueel gehandicapten. Matijs de Roo zij een zeer luide en ritmische solopassage, worden wij soms zo overstelpt door onze Régis Campo (1968) zei ooit dat het over- zegt over zijn nieuwe compositie Tutti: die overgaat in liggende, zachte noten op eigen duisterheid dat de worsteling met de vloedige licht in zijn woonplaats Nice een viool en contrabas.” muzikale materie verweven raakt met de positieve invloed heeft op zijn werken, die “Bij licht denk ik in eerste instantie aan iets zoektocht naar het kleinste schijnsel, de vaak optimistisch van toon zijn. Lumen 11 positiefs. Maar omdat ik naast mijn werk als kleinste fonkeling. 4 5 “Je zou het schrijven voor viool en orkest LIGHT ON THE LONGEST DAY Lumen 11 (2006), the follow-up to Lumen kunnen vergelijken met de vreemde strijd for large orchestra written in 2001, gives tussen duister en licht. Aanvankelijk speelt At the end of this season, the curtain will evidence of this with a radiant orchestration de viool in de hoogte, het orkest in de laagte. fall for good on the Netherlands Radio in which high notes predominate. For this Beide zingen. Het orkest is somber, de viool Chamber Philharmonic, one of the top en- concert, Campo has completely revised the klinkt verloren, met een roep zo klaaglijk en sembles in the Dutch orchestra world. Today, piece – so radically that he considers this ingehouden dat hij als een reflectie licht lijkt on the longest day of the year, the Radio performance a world premiere.