WÓJT GMINY NOWE PIEKUTY Zał ącznik nr 1 do Uchwały Nr ……………… Rady Gminy Nowe Piekuty z dnia …………………. Z M I A N A STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY NOWE PIEKUTY Nowe Piekuty 2017/2018 Opracowanie: CENTRUM USŁUG PROJEKTOWYCH Maria i Kazimierz Olchowscy s.c. 11-500 Gi życko ul. D ąbrowskiego 3A Zespół w składzie: mgr in ż. arch. Maria Olchowska – główny projektant dypl. ekonom. Krystyna Kozakiewicz inz. Barbara Tyszkiewicz mgr inz. Bogdan Pawlak mgr inz. Stanisław Konior techn. Kazimierz Olchowski przy współpracy pracownika Urz ędu Gminy w Nowych Piekutach in ż. Janusza Jankowskiego PRACOWNIA URBANISTYCZNA Anna Makarewicz 16-400 Suwałki ul. Gen. Andersa 7A str. 2 Spis tre ści WST ĘP 1. Podstawa prawna, cel i zadania „Studium” 8 2. Metodyka procesu opracowania Studium 9 CZ ĘŚĆ I - INFORMACJE WPROWADZAJ ĄCE 1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY 11 1.1. Poło żenie geograficzne i funkcjonalno-przestrzenne 11 1.2. Powierzchnia gminy, ludno ść , struktura rolnicza, funkcje ponadlokalne elementy 12 struktury przestrzennej 2. UWARUNKOWANIA ZEWN ĘTRZNE ROZWOJU GMINY 13 2.1. Główne cele rozwoju gminy Nowe Piekuty w oparciu o opracowania strategiczne 13 2.1.1. Wyci ąg z Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 14 2.1.2. Wyci ąg ze Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego do 2020 roku 15 2.1.3. Wyci ąg z Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podlaskiego 17 2.1.4. Strategia rozwoju powiatu wysokomazowieckiego 18 2.1.5. Wyci ąg ze Strategii rozwoju gminy Nowe Piekuty 18 2.2. Informacje ogólne wynikaj ące z przyj ętej polityki przestrzennej woj. 2.3.2. Zadania ponadlokalne wynikaj ące z polityki rozwoju województwa i przepisów pra- 22 wa 2.4.3. Warunki rozwoju gminy wynikaj ące z rozpoznania uwarunkowa ń rozwoju woje- 22 wództwa-jego preferencji, barier i konfliktów CZ ĘŚĆ II - UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZESTRZENNEGO WYNIKAJ ĄCE Z: 3. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE 1. Stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wiel- 24 ko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego 3.1. Stan i funkcjonowanie środowiska przyrodniczego 1.1. Geomorfologia, rze źba terenu, zasoby surowcowe 24 1.2. Warunki glebowe Charakterystyka rolnictwa 25 1.3. Le śnictwo 30 1.4. Wody powierzchniowe i podziemne 38 1.5. Klimat 39 1.6. Szata ro ślinna 40 1.7. Świat zwierz ęcy 41 1.8. Powi ązania przyrodnicze 42 1.9. Źródła zanieczyszcze ń środowiska 42 1.10. Tereny chronione 44 1.12. Ocena zasobów i stanu środowiska przyrodniczego 51 1.13. Zasady i kierunki racjonalnego kształtowania środowiska przyrodniczego 53 4 ROZPOZNANIE ZASOBÓW ŚRODOWISKA KULTUROWEGO 2. Stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej 54 42.1. Zarys dziejów 54 42.2. Rys historyczny 55 42.3. Charakterystyka budownictwa wiejskiego 56 42.4. Wykaz obiektów zabytkowych podlegaj ących ochronie 57 42.5. Stanowiska archeologiczne 62 42.6. Diagnoza rozpoznania dorobku kulturowego oraz zasady ich ochrony 63 5 ZAGADNIENIA SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNE 3. Warunków i jako ści życia mieszka ńców, w tym ochrony ich zdrowia oraz zagro- 66 żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia str. 3 53.1. Stosunki demograficzne 66 53.2. Struktura zatrudnienia, problemy bezrobocia 74 5.3. Ludno ść zwi ązana z rolnictwem 53.4.3 Sie ć osadnicza 82 53.5.4 Warunki mieszkaniowe 84 6 STANDARDY OBSŁUGI LUDNO ŚCI 6.1. 3.5. Administracja 89 6.2. 3.6. Oświata i wychowanie 90 6.3. 3.7. Placówki społeczno-kulturalne 93 6.4. 3.8. Obiekty kultu religijnego 95 6.5. 3.9. Miejsca pami ęci 97 6.6 3.10. Ochrona zdrowia 98 6.7. 3.11. Poczta i ł ączno ść 98 6.8. 3.12. Ochrona przeciwpo żarowa 99 6.9. 3.13. Handel i gastronomia 100 6.10 3.14. Sport, ziele ń, wypoczynek 101 6.11 Poziom warunków życia ludno ści 6.12 3.15 Problemy społeczne 102 6.13 3.16 Problemy strukturalne, w tym zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia 103 6.14 Uwarunkowania demograficzne i społeczne 7 GOSPODARCZE PODSTAWY FUNKCJONOWANIA GMINY 4 Dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu 106 7.4. 1. Rolnictwo 106 7. 4. 1.1. Rolnicza przestrze ń produkcyjna 106 7. 4. 1.2. Struktura u żytkowania gruntów 109 7. 4. 1.3. Struktura u żytków rolnych 109 7.1.4. Zmeliorowane u żytki rolne 7. 4. 1.5. 4. Gleby 110 7. 4. 1.6. 5. Struktura władania 111 7. 4. 1.7. 6. Kierunki produkcji rolnej 113 7. 4. 1.8. 7. Struktura gospodarstw rolnych 118 7.1.9. Infrastruktura rolna 7. 4. 2. Działalno ść produkcyjna i gospodarcza Przestrze ń gospodarcza 120 7. 4. 3. Turystyka 121 8. KOMUNIKACJA 9. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 9.1.1. Zaopatrzenie w wod ę 9.1.2. Odprowadzanie ścieków, usuwanie odpadów 9.1.3. Elektroenergetyka 9.1.4. Ciepłownictwo 9.1.5. Telekomunikacja BIBLIOGRAFIA 5. Stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony 129 6. Rekomendacji i wniosków zawartych w audycie krajobrazowym lub okre ślenia 129 przez audyt krajobrazowy granice krajobrazów priorytetowych 7. Potrzeb i mo żliwo ści rozwoju gminy 129 7.1. Analizy ekonomiczne, środowiskowe i społeczne 129 7.2. Prognozy demograficzne 141 7.3. Mo żliwo ści finansowania przez gmin ę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury 142 technicznej, a tak że infrastruktury społecznej, słu żą cych realizacji zada ń własnych gmi- ny 7.4. Bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę 143 str. 4 8. Stanu prawnego gruntów 149 9. Wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ęb- 150 nych 10. Wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych 153 11. Wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin, zasobów wód podziemnych oraz 153 udokumentowanych kompleksów podziemnego składowania dwutlenku w ęgla 11.1. Udokumentowane zło ża kopalin 153 11.2. Wody podziemne 153 11.3. Wyst ępowanie udokumentowanych kompleksów podziemnego składowania dwutlen- 154 ku w ęgla 12. Wyst ępowania terenów górniczych 154 13. Stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia upo- 155 rz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpa- dami 13.1. Infrastruktura komunikacyjna 155 13.2. Infrastruktura techniczna 168 14. Zada ń słu żą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych 171 15. Wymaga ń dotycz ących ochrony przeciwpowodziowej 172 CZ ĘŚĆ III – KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczaniu terenów, 176 w tym wynikaj ące z audytu krajobrazowego 1.1. Polityka przestrzenna gminy wynikaj ąca z dokumentów strategicznych o znaczeniu 176 krajowym, wojewódzkim i lokalnym 1.2. Zasady i kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy Nowe Piekuty 187 2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w 190 tym tereny przeznaczone pod zabudow ę oraz tereny wył ączone spod zabudowy 2.1. Tereny proponowane do obj ęcia ograniczeniem zabudowy i zakazem zabudowy 193 2.2 Tereny obj ęte ograniczeniami zabudowy wynikaj ącymi z przepisów odr ębnych 193 2.3. Obszary posiadaj ące obowi ązuj ące miejscowe plany zagospodarowania przestrzenne- 194 go 3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, kra- 194 jobrazu w tym krajobrazu kulturowego i uzdrowisk 3.1. Obszary obj ęte prawnymi formami ochrony przyrody 194 3.2. Obszary wskazane do obj ęcia prawnymi formami ochrony przyrody 194 3.3. Obszary obj ęte innymi prawnymi formami ochrony 195 3.4. Ochrona podstawowych komponentów środowiska 196 3.5. Lokalne warto ści środowiska przyrodniczego i zagro żenia środowiskowe 199 3.6. Obszary i zasady ochrony krajobrazu w tym krajobrazu kulturowego i uzdrowisk 200 4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury 201 współczesnej 4.1. Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa podlaskiego 201 4.2. Kierunki i zasady ochrony zabytków i strefy ochrony konserwatorskiej 201 4.3. Zasady ochrony zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków 202 4.4. Zasady ochrony zabytków architektury i budownictwa wpisanych do rejestru zabyt- 202 ków 4.5. Zasady ochrony zabytkowych cmentarzy i mogił 202 4.6. Stanowiska archeologiczne 203 4.7. Zasady ochrony zabytków (stanowisk) archeologicznych znajduj ących si ę w ewidencji 205 AZP 4.8. Zabytki nieruchome znajduj ące si ę w gminnej ewidencji zabytków (GEZ) 206 4.9. Zabytkowe zało żenia / zespoły dworsko-ogrodowe 208 4.10. Zasady ochrony dóbr kultury współczesnej 208 str. 5 5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej 208 5.1. Systemy komunikacji 209 5.2. Infrastruktura techniczna 224 5.2.1. Gospodarka wodoci ągowa 224 5.2.2. Gospodarka ściekowa 225 5.2.3. Gospodarka odpadami i usuwanie azbestu i wyrobów zawieraj ących azbest 225 5.2.4. Elektroenergetyka 226 5.2.5. Gazownictwo 228 5.2.6. Ciepłownictwo 229 5.2.7. Telekomunikacja i sieci szerokopasmowe 229 5.2.8. Odnawialne źródła energii (fotowoltaika i inne) 230 5.2.9. Melioracje wodne 230 6. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu 231 lokalnym 7. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu 232 ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust.1 8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zago- 233 spodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary przestrzeni publicznej 9. Obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodaro- 234 wania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia grun- tów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne 10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej 236 11. Obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz obszary osuwania si ę mas ziem- 238 nych 12. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny 238 13.