1801 Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Wingene Ontwerp in functie van voorlopige vaststelling VOORLOPIG VASTGESTELD DOOR DE GEMEENTERAAD IN ZITTING VAN………….. IN OPDRACHT: SECRETARIS BURGEMEESTER GEZIEN EN GOEDGEKEURD DOOR DE DEPUTATIE IN ZITTING VAN ……………… opdrachtgever Gemeente Wingene IN OPDRACHT: adres / locatie Oude Bruggestraat 13 8750 WINGENE ontwerper SumResearch nv waterloolaan 90 DE PROVINCIEGRIFFIER DE GOUVERNEUR B-1000 Brussel DE ONTWERPER ( SUMRESEARCH): t +32 2 512 70 11 f +32 2 512 31 90 [email protected] www.sum.be Brussel, juni 2009 RUIMTELIJK PLANNER RUIMTELIJK PLANNER PATRICK MAES SIMON VERLEDENS SumResearch / Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Wingene – informatief gedeelte 1801 Gemeentelijk Ruimtelijk structuurplan Wingene Informatief gedeelte 1801/bx.sv SumResearch / Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Wingene – informatief gedeelte INHOUD 0 Inleiding 1 0.1 Doel van de studie 1 0.2 Basisprincipes van structuurplanning 2 0.3 Planningsproces 5 0.4 Het procesverloop 6 1 Algemeen profiel van de gemeente Wingene 7 1.1 Situering 7 1.2 Enkele Kencijfers 7 2 Planningscontext en analyse van het gevoerde ruimtelijk beleid 9 2.1 Ruimtelijk beleid op Vlaams niveau 9 2.1.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) 9 2.1.2 Gewestplan 14 2.1.3 Beschermde monumenten, landschappen en dorpsgezichten 16 2.1.4 Habitat- en vogelrichtlijngebieden 16 2.1.5 Vlaams ecologisch netwerk 16 2.1.6 Afbakening buitengebied 19 2.2 Ruimtelijk beleid op Provinciaal niveau 20 2.2.1 Het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen 20 2.2.2 Provinciale Ruimtelijk Uitvoeringsplannen 28 2.3 Ruimtelijk beleid op gemeentelijk niveau 29 2.3.1 BPA’s 29 2.3.2 Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan 32 2.3.3 Mobiliteitsplan 35 2.3.4 Sectorale visie zonevreemde bedrijven 38 2.3.5 Actualisatie sectorale visie zonevreemde bedrijven (2006) 39 2.3.6 Studie plattelandseconomie in de regio Roeselare-Tielt (Plectrum 2007) 41 2.3.7 Sectorale visie zonevreemde woningen 43 2.3.8 Woonbehoeftestudie (planperiode 2007-2017) 44 2.3.9 Relevante basiselementen in de gemeentelijke structuurplannen van de buurgemeenten 44 2.3.10 Inventaris domeinen kastelen en landhuizen. 44 3 De bestaande ruimtelijke structuur op macroschaal 46 3.1 Macrostructurerende elementen in Wingene 46 3.2 Wingene binnen de regionale stedelijke structuur van West-Vlaanderen 48 3.2.1 Hiërarchie der kernen 48 3.2.2 Regionale woningmarkten: alternatieve methodiek voor het bestuderen van de nederzettingsstructuur 50 3.2.3 Pendelstromen 54 1801/bx.sv I SumResearch / Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Wingene – informatief gedeelte 4 De bestaande ruimtelijke structuur op mesoniveau 56 4.1 Globale bestaande ruimtelijke structuur op mesoniveau 56 4.1.1 Fysisch milieu 56 4.1.2 Historische ontwikkeling 58 4.1.3 Bouwkundig erfgoed 60 4.1.4 Kwantitatieve/kwalitatieve analyse qua bodemgebruik te Wingene 61 4.1.5 Synthese bestaande ruimtelijke structuur 62 4.2 De bestaande woon- en leefstructuur op mesoniveau 65 4.2.1 Ruimtelijke opbouw 65 4.2.2 Demografisch profiel 69 4.2.3 De huisvestingssituatie 75 4.2.4 Knelpunten en potenties inzake de nederzettingsstructuur 80 4.3 De bestaande ruimtelijk-economische structuur op mesoniveau 81 4.3.1 Ruimtelijke opbouw 81 4.3.2 Tewerkstellingsprofiel 83 4.3.3 Potenties en knelpunten inzake ruimtelijk-economische structuur 84 4.4 De bestaande vervoers- en verkeersstructuur op mesoniveau 87 4.4.1 auto- en vrachtverkeer 87 4.4.2 Openbaar vervoer 87 4.4.3 Fietsverkeer 88 4.4.4 Voetgangersverkeer 88 4.4.5 Knelpunten en potenties inzake vervoers- en verkeersstructuur 88 4.5 De natuurlijke structuur 90 4.5.1 Structuurbepalende Elementen 90 4.5.2 De ecologische infrastructuur 92 4.5.3 Potenties en knelpunten inzake de natuurlijke structuur 92 4.6 Bestaande landschappelijke Structuur 95 4.6.1 De traditionele landschappen 95 4.6.2 Elementen van het huidige landschap 96 4.6.3 Potenties en knelpunten 96 4.7 De agrarische structuur 99 4.7.1 Algemene ruimtelijke situering van de agrarische structuur 99 4.7.2 Profiel van de land- en tuinbouw 99 4.7.3 Knelpunten en potenties 108 4.8 De bestaande recreatieve en socio-culturele structuur 111 4.8.1 De bestaande recreatieve structuur 111 4.8.2 Het sociaal-cultureel netwerk: voorzieningen en diensten 113 4.8.3 Knelpunten en Potenties 114 5 De bestaande ruimtelijke structuur op microschaal 116 5.1 Bestaande ruimtelijke structuur kern Wingene 117 5.2 Bestaande ruimtelijke structuur Zwevezele-Hille 120 5.2.1 Kern Zwevezele 120 1801/bx.sv II SumResearch / Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Wingene – informatief gedeelte 5.2.2 Kern Hille 121 5.2.3 Lint langsheen N 50 121 5.3 Bestaande ruimtelijke structuur veldgebied 123 5.3.1 Wildenburg 123 5.3.2 Sint-Pietersveld – Gulke Putten 123 5.3.3 Vorsevijvers 124 5.3.4 Eikendreef 124 6 Ruimtelijke behoeften 126 6.1 Bevolkingsprognose en woonbehoeften 126 6.1.1 Bevolkings- en gezinsprognose 126 6.1.2 Leegstand en reconversieprojecten 129 6.1.3 Raming van de woningbehoefte 129 6.1.4 Inventaris van de onbebouwde percelen 130 6.1.5 Confrontatie van behoeften en aanbod 134 6.2 Economische behoefte in Wingene 135 6.2.1 Bovengemeentelijke elementen 135 6.2.2 Elementen uit de gemeentelijke economische strategie 135 6.2.3 Aanbod aan bedrijventerreinen 136 6.2.4 Behoefte aan nieuwe lokale bedrijventerreinen 139 6.2.5 Confrontatie van aanbod en behoefte 142 6.3 Socio-culturele en recreatieve behoeften in Wingene 143 7 Globale sterkten – en zwaktenanalyse 144 7.1 Knelpunten en bedreigingen 144 7.2 Kwaliteiten en Potenties 145 8 Bijlagen 147 8.1 Statistische gegevens op niveau van statistische sectoren 147 8.1.1 Tabellen betreffende bevolkingsevolutie 147 8.1.2 Tabellen betreffende de huisvestingssituatie 149 1801/bx.sv III SumResearch / Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Wingene – informatief gedeelte FIGUREN Figuur 1 : planningsproces van de structuurplanning 4 Figuur 2 : Wingene binnen de Ruimtelijke visie op Vlaanderen 11 Figuur 3 : selectie van de economische knooppunten in Vlaanderen 12 Figuur 4 : VEN-gebieden 17 Figuur 5 : gewenste nederzettingsstructuur volgens het PRS West-Vlaanderen 22 Figuur 6 : gewenste ruimtelijke structuur verkeer en vervoer volgens het prs West-Vlaanderen 24 Figuur 7 : gewenste ruimtelijke structuur van de ‘middenruimte’ 26 Figuur 8 : gewenste ruimtelijke structuur van de 'veldruimte' 27 Figuur 9 : overstromingskaart 57 Figuur 10 : schematische doorsnede van de cuesta’s in centraal West-Vlaanderen 58 Figuur 11 : afbakening van de verschillende deelgebieden in Wingene 72 KAARTEN Kaart 1 : regionale situering van wingene 8 Kaart 2 : gewestplan 15 Kaart 3 : beschermde monumenten en landschappen in Wingene 18 Kaart 4 : situering van de BPA’s en Provinciale RUP’s in Wingene 31 Kaart 5 : ecologisch relevante entiteiten (GNOP) 34 Kaart 6 : herinrichting doortochten 37 Kaart 7 : situering geïsoleerde bedrijven (1997) 40 Kaart 8 : zonevreemde woningen in Wingene 45 Kaart 9 : macrostructurerende elementen in Wingene 47 Kaart 10 : Wingene binnen de regionale stedelijke structuur van West-Vlaanderen 49 Kaart 11 : schematische afbakening van de regionale woningmarkten in West-Vlaanderen 52 Kaart 12 : geoperationaliseerde regionale woningmarkten in West-vlaanderen 53 Kaart 13 : pendelstromen van en naar Wingene 55 Kaart 14 : globale bestaande ruimtelijke structuur op mesoniveau 64 Kaart 15 : schematische voorstelling van de bestaande nederzettingsstructuur 68 Kaart 16 : bevolkingsevolutie 1991-2001 74 Kaart 17 : sociale huisvestingsprojecten 79 Kaart 18 : schematische voorstelling van de ruimtelijk-economische structuur 86 Kaart 19 : schematische voorstelling van de bestaande verkeersstructuur 89 Kaart 20 : schematische voorstelling van de natuurlijke structuur 94 Kaart 21 : Erfgoedlandschappen 97 Kaart 22 : schematische voorstelling van de landschappelijke structuur 98 Kaart 23 : spreiding land- en tuinbouwbedrijven 102 Kaart 24 : schematische voorstelling van de bestaande agrarische structuur 110 Kaart 25 : schematische voorstelling van de recreatieve structuur 115 1801/bx.sv IV SumResearch / Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Wingene – informatief gedeelte Kaart 26 : bestaande ruimtelijke structuur kern Wingene 119 Kaart 27 : bestaande ruimtelijke structuur Zwevezele-Hille 122 Kaart 28 : bestaande ruimtelijke structuur Veldgebied 125 Kaart 29 : bouwmogelijkheden, deelplan 1 132 Kaart 30 : bouwmogelijkheden, deelplan 2 133 TABELLEN Tabel 1 : Structuurplanningsproces, drie fazen in ruimte en tijd 3 Tabel 2 : de goedgekeurde BPA’s 30 Tabel 3 : evolutie bodembezetting 1999-2007 61 Tabel 4 : Bevolkingsevolutie in Wingene, het arrondissement en de provincie, 1981 - 2004 69 Tabel 5 : evolutie van het migratiesaldo en natuurlijke groei sinds 1977 70 Tabel 6 : bevolkingsevolutie per leeftijdsklasse 71 Tabel 9 : Evolutie van het aantal werknemers in Wingene tussen 1988 en 1998 84 Tabel 10 : evolutie van de bedrijfsgrootte en aantal bedrijven in Wingene 100 Tabel 11 : aandeel werkkrachten in de land- en tuinbouw in wingene 103 Tabel 12 : aandeel loontrekkenden en niet-loontrekkenden in de primaire sector 103 Tabel 13 : leeftijdsopbouw en opvolging bij de land- en tuinbouwers 104 Tabel 14 : leeftijdsopbouw en opvolging bij bedrijven in hoofdberoep volgens inkomenscategorie 104 Tabel 15 : Teeltstructuur van de gewassen van Wingense bedrijven in evolutie 106 Tabel 16 : Evolutie van de veestapel (1980-2007) 107 Tabel 17 : gesloten prognose bevolkingsevolutie Wingene, 2007-2017 127 Tabel 18 : gesloten prognose bevolkingsevolutie per leeftijdsklasse van 20 jaar 127 Tabel 19 : Prognose