a.r. staatkunde 79/11 Inhoud pag. 394 pag.419 Van de redactie De vreemdeling die in uw steden woont De (politieke) problematiek van de etnische min­ pag. 395 derheden in Nederland Modemisering van de NAVO-atoombewapening door dr. H. van Ruller en H. Koetje door M. H. von Meyenfeldt pag. 432 pag.400 interview met ir. D. S. Tuijnman De modemisering van de kernwapens door dr. G. Puchinger door prof. mr. P. J. Teunissen pag. 405 Het Midden-Oostenconflict: enkele hoofdlijnen door ds. J. G. K. Uttooij 79/11 4ge jaargang, november 1979 Modernisering kernwapens Von Meyenfeldtlreunissen ... Midden-Oosten Littooij Minderheden Van Ruller/Koetje Interview: Tuijnman Puchinger a.r. a. staatkunde 79/11 st! Van de redactie M N, een eenheid. Er zijn er die de kernwapenontwik­ keling als onafwendbaar aanvaarden en de mo- .. dernisering zien als een door het oostblok afge­ dwongen reactie op de ontwikkelingen daar. Moeilijker hebben die voorstanders het, die zich bewust zijn van de vrijwel zelfstandige voort­ gang in de militaire technologie, die zowel in het oosten als in het westen de politiek wordt opge­ drongen. Dit is voor velen onaanvaardbaar, om- dat het in de grond van de zaak een uitzichtloze ontwikkeling is, die demonische trekken gaat vertonen. Maar voor deze stroming is het even onaimvaardbaar, door een abrupte en eenzijdi- ge vermindering reacties op te roepen die voor het in-stand-houden van de wereldvrede even Dit nummer wordt geopend met twee bijdragen bedreigend kunnen zijn. Als gevolg van de over de modernisering van de Europese kernwa­ 'kwaliteit' van de thans beschikbare kernwa­ pens; de heer M. H. von Meyenfeldt en prof. mr. pens waar het in de recente discussie om gaat P. J. Teunissen schrijven hierover. De tweede (de z.g. 'grijze zone'-wapens in Europa, die qua rondde zijn bijdrage half oktober af, de eerst half bereik liggen tussen de tactische en strategische november. Von Meyenfeldt wist tot welk voorlo­ wapens in) is de koppeling van de verschillende pig standpunt de CDA-Tweede-Kamerfractie wapen systemen verslechterd, waardoor de af­ begin november was gekomen, Teunissen niet. schrikwekkende functie in gevaar is gekomen. .. De discussie van de laatste maanden wijst uit Modernisering kan, zo zegt b. v. prof. Teunissen, dat de kernwapenproblematiek ons voor een aldus de oorlog voorkomende functie verbeteren welhaast onoplosbaar dilemma plaatst. Velen en kan aanleiding zijn met de Russen te onder­ hebben het gevoel niet echt overtuigd een keuze handelen om tot wapenbeperking te komen. te kunnen maken in de vraag naar het al dan * * niet moderniseren van de kernwapens. * Er is een niet geringe groep mensen die weigert Vervolgens schrijft ds. J. G. K. Littooij een zeer nog verder binnen de bestaande kaders over de informatieve bijdrage over het Midden-Oosten. kernwapenontwikkeling te spreken. De kernwa­ Hij heeft zijn bijdrage half juli afgerond. Uitvoerig pens moeten hoe dan ook weg; dit staat los van komen aan de orde de verhouding van Rome en hetgeen eventueel in onderhandelingen met de de protestantse kerken tot Israël. Het tweede Russen bereikt kan worden. Men wijst de dis­ deel van zijn artikel beschrijft de verhouding van cussies over aantallen wapens, strategieën etc. het zionisme tot het Arabisme. af, omdat dit type discussies de waanzin van de * * huidige ontwikkelingen versluiert. Men kan geen * enkele verantwoordelijkheid aanvaarden voor Dr. H. van Ruller en H. Koetje schrijven over het een verder voortgaan op de weg van de kernbe­ minderhedenbeleid in ons land. Het grote pro­ wapening. Men wil zich bewust geen reken­ bleem waarvoor wij staan is, hoe wij bij de aan­ schap geven van de mogelijke gevolgen van het wezigheid van zoveel buitenlanders in ons land niet-moderniseren; het stoppen van de verdere .gettovorming en discriminatie kunnen voorko­ ontwikkeling van de massavernietigingswapens men. Zij beschrijven de spanning voor zowel de is op zichzelf al voldoende motief. buitenlanders als de Nederlanders tussen het Anderen komen ook tot de conclusie dat er niet, behouden van de eigen identiteit en het zich of niet nu, gemoderniseerd moet worden, maar aanpassen aan de situatie waarin zij verkeren. beargumenteren dat o.m. met verwijzingen naar De schrijvers tippen tal van beleidssectoren aan de bestaande militaire krachtsverhoudingen. (volkshuisvesting, werkgelegenheid, sociaal-cul­ Deze groep, waaronder de heer M. H. von Mey­ tureel werk, politieke participatie) en geven con­ enfeldt die dit nummer opent, plaatst zich niet crete aanzetten voor een beleid. buiten de bestaande kaders, maar bedient zich * * juist van extra argumenten die aan de machts­ .. .... verhoudingen zijn ontleend. Dr. G. Puchinger besluit dit nummer met een in­ De voorstanders van modernisering zijn evenmin terview met ir. D. S. Tuijnman. a.r. staatkunde 79/11 Modernisering van de M. H. von Meyenfeldt NAVO-atoom bewapening ~­ J- Ir. ~h t- 9t 9- }­ 'e ~t 'n 'i­ Jr Modemisering van de NAVO­ atoombewapening "7 door M. H. von Meyenfeldt Heeft het zin om nu nog iets te schrijven over de M. H. von Meyenfeldt (geb. 1923) ontving zijn modemisering van de atoombewapening van de opleiding aan de Hogere Krijgsschool en aan het NAVO? Is er al niet voldoende over dit onder­ Command and General Staff College in Ameri­ werp geschreven en gezegd, en zijn de besluiten ka. Hij is generaal-majoor van de infanterie. al niet genomen? De indruk die uit de publici­ 9r Sinds 1976 is hij gouverneur van de Koninklijke teitsmedia overkomt, is dat Nederland zich tij­ '7. Militaire Academie te Breda. Daarv66r vervulde ig dens de vergadering in december van de NAVO hij verschillende militaire functies. niet zal verzetten tegen de produktie en plaat­ Ie sing in West-Europa en ook in Nederland, van de Amerikaanse Pershing-II raket en Toma­ hawk-kruisraket. Bezinning blijft geboden menieving. Een voortdurende bezinning is gebo­ 9t den wegens het belang van het vraagstuk en de )- Onze regering blijft uiteraard streven naar wa­ }- penbeheersing en hecht ook veel waarde aan vele onzekerheden waarmee wij ook terzake van deze problematiek worstelen; een bezinning die 'd onderhandelingen met Rusland over de beper­ wellicht kan leiden tot een koersverandering als )- I king van de atoombewapening in Europa. Maar ""r of dat streven tot andere resultaten leidt dan een blijkt dat wij de verkeerde weg ingeslagen zijn. 'e Met dit artikel wil ik aan deze bezinning bijdra­ ~t beperking van het in het vooruitzicht gestelde gen. h aantal (572) nieuwe raketsysteem valt te betwij­ 'J. felen. Is een artikel nu - en zeker als de strek­ on king ervan is om geen besluit te nemen tot pro­ Ontwikkelingen achter de 1- duktie en plaatsing van nieuwe raketten - dan modernisering }- geen mosterd na de maaltijd?' Misschien is dat wel zo. Misschien heeft het Dat ook militair materieel tijdig moet worden geen invloed meer op het proces van besluitvor­ vervangen wanneer het is verouderd behoeft ming. Maar wat blijft, ook na december, is de geen betoog. Een voorwaarde is dat in het kader 1- noodzaak tot bezinning op de gevolgen van onze van het geldende beleid de functie van het ver­ besluiten voor de nationale en internationale sa- ouderde materieel niet overbodig geworden is. a.r. staatkunde 79/11 sta'l Modernisering van de M. H. van Meyenfeldt NAVO-atoornbewapening Bij de modernisering van de atoombewapening atoomwapensystemen steeds beter bruikbaar he: van de NAVO (voor middellange afstand; de Z.g. tegen militaire doelen ook wanneer deze dieper _ in~ 'Grijze-zonewapens' die voor het Europese liggen in het achterland van de tegenstander. He strijdtoneel strategische waarde hebben) gaat Met andere woorden: de bruikbaarheid van ds het echter om meer dan een vervangingspro­ atoomwapens voor de daadwerkelijke oorlog­ p~ bleem. Ook de functie van deze middelen is on­ voering neemt toe en dat is vooral voor de I der invloed van strategische en technologische NAVO interessant, omdat de organisatie ten op­ ontwikkelingen aan het veranderen. Over die zichte van het Warschau-Pact nog steeds een ontwikkelingen wil ik in het kort iets zeggen. achterstand heeft op conventioneel militair ge­ bied. Nu wil de NAVO natuurlijk geen oorlog. In­ Op het gebied van de strategische atoombewa­ tegendeeloorlogsvoorkoming door afschrikking na' pening is Amerika zijn positie van overmacht ten van de tegenstander blijft het fundament van ate' opzichte van Rusland kwijtgeraakt. Dat heeft ze­ haar beleid. Maar wat verandert, is de wijze ee ker in West-Europa de twijfel doen groeien aan waarop deze afschrikking wordt nagestreefd. de: de waarde van de Amerikaanse atomaire garan­ Lag in het verleden vooral de nadruk op de drei­ HEi tie voor de veiligheid van West-Europa. Is er ging met massale vernietiging, de ontwikkelin­ pn1 voor ons nog wel een plaats onder de Ameri­ gen die ik hiervoor schetste, leiden er toe dat de erl kaanse atoomparaplu? afschrikking in toenemende mate wordt nage­ va: Deze ontwikkeling op strategisch gebied heeft streefd door de dreiging die uitgaat van een gn zeker ook geleid tot een accentverschuiving in slagvaardige strijdmacht, uitgerust met conven­ iml het Amerikaanse veiligheidsbeleid. Het voorko­ tionele en atomaire strijdmiddelen, die in staat is vd men van een atoomoorlog tussen Oost en West om in een conflictsituatie de militaire macht van BEI is ongetwijfeld als een belangrijk politiek strate­ de tegenstander uit te schakelen. ... lar gisch doel gehandhaafd. Maar mocht er onver­ Wij zijn daarmee de Russische opvattingen over hLB hoopt een conflict in West-Europa uitbreken dan doel en gebruik van militaire middelen dicht ge­ gel moet dit zo beperkt mogelijk worden gehouden naderd. Het is de vraag of wij met deze ontwik­ en worden opgelost voordat het nodig is om de keling gelukkkig moeten zijn. Immers de ge­ He intercontinentale strategische atoomwapens dachte kan veld winnen dat een atoomoorlog dE! daadwerkelijk in te zetten bijv. tegen civiele doe­ een bruikbaar middel wordt voor het bereiken WI len in de Sovjet-Unie.