P a g e | 1 MASTER PLAN SREBRENICA DRINA EUROREGION P a g e | 2 Sadržaj 1. Polazne osnove ..................................................................................................................................... 3 1.1. Članovi Projektnog tima i njihovi zadaci ....................................................................................... 3 2. Analiza aktuelnog stanja ....................................................................................................................... 4 2.1. Opšte informacije .......................................................................................................................... 4 2.2. Reljef ............................................................................................................................................. 6 2.3. Pristup odredištu ........................................................................................................................... 7 2.4. SWOT analiza ................................................................................................................................ 9 3. Turistički potencijali Srebrenica Drina Euroregion ............................................................................. 11 3.1. Opšte informacije ........................................................................................................................ 11 3.2. SWOT analiza .............................................................................................................................. 34 4. Ekonomski aspekti Srebrenica Drina Euroregion ................................................................................ 35 4.1. Opšti podaci ................................................................................................................................ 35 4.2. Poljoprivreda i prerađivačka industrija ....................................................................................... 38 4.3. Rudarstvo i potencijali za unapređenje grane ............................................................................ 47 4.4. Drvna industrija ........................................................................................................................... 53 5. Zaključak.............................................................................................................................................. 58 P a g e | 3 1. Polazne osnove Cilj Master plana jeste da objektivno i stručno prikaže turističke, ekonomske i konkurentske mogućnosti Srebrenica Drina Euroregion. BiH se sve više otvara ka direktnim investicijama u funkciji smanjenja dispariteta regionalnog razvoja. U tom kontekstu Srebrenica Drina Euroregion obiluje kako turističkim, tako i ostalim potencijalima u različitim sektorima privrede kao što je: rudarstvo, drvna industrija, poljoprivreda, mlečena industrija, turizam i svakako banjski turizam čija je okosnica banja Guber. 1.1. Članovi Projektnog tima i njihovi zadaci ❖ EU Mission Sarajevo europa.ba ❖ UNDP Sarajevo www.ba.undp.org ❖ TUW Technical University Wien https://www.tuwien.ac.at ❖ AIT Austrian Institute of Technology https://www.ait.ac.at ❖ ISD Institute for Structured Development ❖ Republika Srpska https://www.republikasrpska.net/ ❖ Federacija BiH ❖ BiH Region ❖ Bauern helfen Bauern - http://www.bhb-sbg.at/ P a g e | 4 2. Analiza aktuelnog stanja 2.1. Opšte informacije Euroregija Srebrenica obuhvata teorijotrije sledećih opština CORE CITIES Naziv grada Logo Web Page Srebrenica www.srebrenica.gov.ba Bratunac www.opstinabratunac.com Milići www.opstinamilici.org PARTNER CITIES Zvornik www.opstina-zvornik.org Vlasenica www.opstina-vlasenica.org P a g e | 5 Višegrad www.opstinavisegrad.com Kanton Goražde www.bpkg.gov.ba Bajina Bašta www.bajinabasta.rs Ljubovija www.ljubovija.rs Srebrenica Drina Euroregion nalazi se u najvećem dijelu istočno bosanosko podrinjske regije koja se na sjeveru graniči sa Dobojsko bijeljinskom regijom, na jugu sa Fočanskom regijom, na zapadu sa Federacijom BiH, a na istoku sa Srbijom. Strateški i geografska prednost regiona svakako čini rijeka Drina i planina Jahorina. Takođe, Srebrenica Drina Euroregion, pre svega Opština Srebrenica predstavlja raskrsnicu i vezu između Republike Srpske i Srbije i proteže se na ukupnoj površini od 3,15 Ha ✓ Srebrenica 533,4 km2 ✓ Milići 285 km2 ✓ Zvornik 372 km2 ✓ Vlasenica 234 km2 ✓ Višegrad 448 km2 ✓ Kanton Goražde 252 km2 ✓ Bajina Bašta 673 km2 ✓ Ljubovija 356 km2 P a g e | 6 2.2. Reljef Prije svega sastoji se od planisnkih venaca Javor, Jahorina i nizijskih dijelova oko rijeke Drine. Klima je zbog izražene vertikalne konfiguracije reljefa povoljna i umereno kontinentalna, mogu se izdvojiti dva klimatska tipa: umjereno – kontinentalni u nižem dijelu i subplaninski u višem dijelu. Umjereno – kontitnentalni dio odlikuju umjereno topla leta i umjereno hladne zime. Srednja julska temperatura vazduha kreće se oko 18°C, a najniža temperatura vazduha oko - 15°C. Najniži dijelovi reljefa nalaze se u dolini rijeke Drine (oko 300 m.n.v.), a najviši u jugozapadnom dijelu opštine Srebrenica preko 1500 m.n.v. (Orlov kamen 1517 m.n.v.). Gradsko naselje nalazi se u dolini riječice Križevica na 448 m.n.v. Okružuju ga planinski masivi Sušice. Osnovna hidrografska karakteristika Srebrenice je blizina rijeke Drine i akumulacionog veštačkog jezera Perućac na kome je izgrađena hidrocentrala. Površina jezera Perućac iznosi 12,4 km2, dužina 56 km, najveća dubina 70 m, a nadmorska visina 290 m. Ovo jezero predstavlja značajan hidroenergetski potencijal regije Srebrenica Drina Euroregion. Pored toga, na ovom području nalazi se i niz manjih rijeka i vodotoka kao što su Jadar, Križevica, Potočarska reka, Pusmulićka rijeka i druge. Klima je umjereno-kontinentalna, odlikuje se dugim i toplim ljtom i hladnom zimom. Prosečna godišnja temparatura je 16 stepeni celzijusa, od čega je januar najhladniji mjesec u godini sa prosječnom temperaturom od 1-2 C, a jul najtopliji mesec u godini sa prosječnom temperaturom od 24 C. Prosečne godišnje padavine iznose 1000 ml/m2. Najčešće padavine su u jesen i proleće. P a g e | 7 2.3. Pristup odredištu Do Srebrenica Drina Euroregion može se stići ✓ vazdušnim saobraćajem od aeordroma Sarajevo, od čega se drumskim saobraćajem može stići do bilo koje destinacije u okviru regije, ✓ u bliskoj budućnosti novim autoputem Beograd Sarajevo, ✓ drumskim saobraćajem i ✓ putem železnice • Srebrenica – Sarajevo 160 km • Srebrenica – Tuzla 110 km • Srebrenica – Bijeljina 110 km • Srebrenica – Beograd 210 km • Srebrenica – Zagreb 450 km P a g e | 8 P a g e | 9 2.4. SWOT analiza 2.3.1. Analiza prednosti ✓ 20,000 ha poljoprivrednog zemljišta; ✓ visoko učešće šuma i šumskih zemljišta, sa značajnijim udjelom visokih šuma; ✓ energetski potencijal Zelenog Jadra i Drine; ✓ velika ležišta boksita, olova i cinka; ✓ značajna ležišta kvarcnog pijeska, ukrasnog kamena; ✓ mineralne vode "Crni Guber"; ✓ mogućnost izgradnje mini hidroelektrane na Zelenom Jadru na samoj granici opština Milići i Srebrenica; ✓ dobar kvalitet vode riječnih tokova; ✓ prirode ljepote planine Sušice i kanjona Drine (botanički rezervati Pančićeve omorike, spomenici prirode) i ✓ kulturno - istorijski spomenici. 2.3.2. Analiza slabosti - mogućnosti za investitore ✓ slabiji kvalitet poljoprivrednog zemljišta; ✓ stanovništvo u fazi demografske starosti; ✓ depopulacija seoskih naselja; ✓ lošija obrazovna struktura: ✓ loš kvalitet stambenog fonda; ✓ niska gustina putne mreže više kategorije i nizak stepen motorizacije; ✓ nerazvijenost kanalizacionih sistema izvan urbanog područja Srebrenice; ✓ nepostojanje postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda; ✓ nedostatak radnih mijesta i povećan broj nezaposlenih; ✓ nepostojanje sanitarne deponije otpada; ✓ nepostojanje monitoringa komponenti životne sredine (voda, tlo, vazduh, buka); ✓ nepostojanje turističkih objekata; 2.3.3. Analiza mogućnosti ✓ investicije za pošumljavanje na područjima sa jakom erozijom; ✓ investicije za formiranje ribnjaka; ✓ prekogranična saradnja sa Srbijom (korišćenje sredstava iz prekograničnih programa sa Srbijom i sredstava iz fonda IPA); ✓ perspektive razvoja turizma zasnovane na prirodnim potencijalima (planinski turizam, banja) i prirodnim vrijednostima (lovni, ribolovni turizam, turizam na vodama); ✓ perspektive razvoja seoskog, eko i kulturnog turizma; P a g e | 10 ✓ ulaganje u sistem otpadnih voda, ✓ ulaganje u digitalizaciju monitoringa šumskih potencijala, ✓ ulaganje u deponiju, ✓ povećanje stepena digitalizacije javne uprave i ✓ izgradnja alternativnog aeorodroma. 2.3.4. Analiza opasnosti/ograničenja ✓ politička nestabilnost, česte promene upravnih struktura; ✓ nedostatak finansijskih sredstava; ✓ nedostatak edukacije stanovništva i nizak nivo ekološke svijesti; ✓ rizik rušenja brane deponije jalovine rudnika olova i cinka "Sase" (crna ekološka tačka RS); ✓ šumski požari; ✓ multietnička zajednica ✓ migracija stanovništva ✓ elementarne nepogode, klizišta, poplave, požari i sl. P a g e | 11 3. Turistički potencijali Srebrenica Drina Euroregion 3.1. Opšte informacije Što se tiče turističkog sektora u Republici Srpskoj postoje dvije ključne institucije koje se bave turističkom industrijom: Prva je Ministarstvo za trgovinu i turizam i njegovo pojedinačno odjeljenja unutar lokalnih vlada koja su pravno i administrativno odgovorna za sektor (zakoni, inspekcije, porezi, itd.). Na ovom nivou nismo naišli na značajnije turističke razvojne inicijative, niti institucije koje bi bile odgovorne za razvoj programa konkurencije i investicionih podsticaja. Što se tiče Srebrenica Drina