PROSTOREN PLAN NA REGIONOT NA AKUMULACIJATA KOZJAK Predlog na planot Skopje, juli 1999 godina Pros{oren plan na regiono{ na akumulacijata Kozjak Predlog na plan Nara~atel: Ministerstvo za urbanizam i grade`ni{tvo Izrabotuva~: Javno pretprijatie za prostorni i urbanisti~ki planovi Direktor: Kliment Zarov, dipl. in`. arh. Rabotna grupa: Antun Moslavac, dipl. in`. arh. Mirko Andovski, dipl. in`. arh. D-r Branko Vasiqevi}, dipl. ek. M-r Pene Penev, dipl. geogrf. M-r Du{ica Trp~evska, dipl.in`.arh. Blagoja Jankov, dipl.el. in`. Ana Petrovska, dipl. in`. arh. Branko Kirovski, dipl. grad. in`. Sowa Georgieva, dipl. grad. in`. GIS kompjuterska obrabotka: M-r Sa{o Manasov, dipl. el. in`. Lidija Trpenoska, dipl. grad. in`. Nikola Gaxovski, dipl.ma{.in`. Sa{a Bo{ev, dipl. grad. in`. Igor Paunovski, dipl. el. in`. Radmila Cibreva, dipl. grad. in`. Melita Jan~evska, dipl. el. in`. Sodr`ina: VOVED..................................................................................................................................... 2 PLAN ZA ORGANIZACIJA I KORISTEWENA PROSTOROT....................... 3 1. POLO@BA I GRANICI NA OPFATOT............................................................... 3 2. CELI I ZADA^I NA PLANOT................................................................................ 3 3. PROEKCIJA NA NASELENIETO .......................................................................... 5 3.1. Broj na `iteli ............................................................................................................ 5 3.2. Struktura na naselenieto *** .............................................................................. 5 3.3. Broj i struktura na doma}instva ............................................................................ 6 4. PLAN ZA RAZVOJ NA NASELENITE MESTA................................................... 6 4.1. Osnovi i kriteriumi za razvoj i razmestenost na naselenite mesta............. 6 4.2. Mre`a na naselenite mesta ..................................................................................... 8 4.3. Utvrduvawe na lokaliteti za dislokacijana naseleni mesta........................ 12 5. DOMUVAWE.................................................................................................................... 13 5.1. Celi za organizacija na prostorot od aspekt na domuvawe ........................... 14 5.2. Proekcija na stanbenite potrebi ........................................................................ 15 5.3. Proekcija na stanbenite potrebi po naselenite mesta.................................. 17 5.4. Sistem i na~in na gradba........................................................................................ 18 6. JAVNI FUNKCII....................................................................................................... 18 6.1. Celi ............................................................................................................................. 19 6.2. Organizacija na javnite funkcii......................................................................... 19 6.3. Socijalna za{tita ................................................................................................... 21 6.4. Obrazovanie............................................................................................................... 22 6.5. Zdravstvo.................................................................................................................... 24 6.6. Kultura ....................................................................................................................... 24 6.7. Fizi~ka kultura ....................................................................................................... 25 7. STOPANSKI DEJNOSTI ......................................................................................... 26 7.1. [umarstvo, zemjodelie, lov i ribolov................................................................ 26 7.2. Trgovija i zanaet~istvo.......................................................................................... 28 7.3. Turizam i ugostitelstvo......................................................................................... 30 8. NAMENA I KORISTEWE NA ZEMJI[TE........................................................ 36 9. INFRASTRUKTURNITE SISTEMI.................................................................... 39 9.1. Soobra}ajna infrastruktura ................................................................................ 39 9.2. Po{tenski soobra}aj............................................................................................... 42 9.3. Telekomunikaciska i radio difuzna infrastruktura ................................... 43 9.4. Vodostopanska infrastruktura............................................................................ 44 9.5. Energetska infrastruktura................................................................................... 54 10. ZA[TITA NA @IVOTNA SREDINA................................................................ 64 10.1. Celi i zada~i za za{tita na podra~jeto ........................................................... 64 10.2. Planski merki za za{tita na `ivotnata sredina, nedvi`noto kulturno nasledstvo i prirodnite retkosti.................................................. 67 10.3. Uslovi i merki za ureduvawe, koristewe i za{tita na podra~jeto........... 70 11. ODREDBI ZA SPROVEDUVAWE NA PLANOT .............................................. 73 Javno pretprijatie za prostorni i urbanisti~ki planovi 2 VOVED Potrebata za izrabotka na Prostoren plan na regionot na akumulacijata "Kozjak" e uslovena odsoznanieto, deka izgradbata na akumulacijata }e predizvika temelni promeni vo prostorot, mikroklimata, pejsa`ot, soobra}ajot; vo na~inot na rabotewe i `iveewe na naselenieto i }e sozdade novi prostorni odnosi koi moraat planski da se artikuliraat za da se obezbedi razvojot i za{titata na ovaa kvalitetna `ivotna sredina. Geografskata polo`ba, prirodnite ubavini, svojstva i atraktivnosta na pobliskiot i po{irokiot prostor na idnata vodena akumulacija "Kozjak", davaat {iroki mo`nosti za razvoj, pred se na turizmot i rekreacijata a so toa i na vkupnoto stopanstvo. Postojat realni ocenki za zabrzan razvoj na ovoj region, a sekako najzna~aen pottik }e prestavuva izgradbata na regionalniot pat i blizinata na Grad Skopje, kako administrativen, kulturen i stopanski centar na Republika Makedonija, so golemi potrebi za sportski i rekreativen turizam. Prostorniot plan na regionot na akumulacijata Kozjak (vo ponatamo{niot tekst: prostoren plan), e izraboten soglasno Programata za izrabotka na prostorni i urbanisti~ki planovi na Vladata na Republika Makedonija; treba da obezbedi dolgoro~no ureduvawe na prostorot preku planska izgradba do 2020 godina, i da obezbedi odr`liv razvoj, so site neophodni merki za za{tita na `ivotnata sredina. Pri toa, se zemeni vo predvid osnovnite nasoki na Prostorniot plan na Republika Makedonija za ravnomeren razvoj; predlogot za oformuvaweto na nacionalen park "Solunska glava" i nasokite na Prostorniot plan na Makedonski Brod, za turisti~ki razvoj na ovaa podra~je. Prostoren plan na regionot na akumulacijata Kozjak Z2TT0199doc Javno pretprijatie za prostorni i urbanisti~ki planovi 3 PLAN ZA ORGANIZACIJA I KORISTEWENA PROSTOROT 1. POLO@BA I GRANICI NA OPFATOT Regionot na akumulacijata "Kozjak", pretstavuva specifi~na prostorna funkcionalna i ambientalna celina, koja ima karekteristiki na poseben mikroregion vo ramkite na po{irokiot region na Pore~jeto, kako i vo ramkite na administrativnoto podra~je na op{tinata Samokov. Opfatot na prostorniot plan, so vkupna povr{ina od 25. 510 ha, go zafa}a prostorot pome|u planinite Karaxica, Jakupica i Dautica od istok, Suva Gora od sever, Dobra Voda od zapad i Bu{ava Planina i Sa~ od jug. Vo opfatot vleguvaat naselenite mesta: Samokov, Kalu|erec, Kov~e, Dolno Zrkle, Ramne, Brest, Kosovo, Raste`, Trebovqe, Blizansko, Zduwe, Borovska Breznica, Ta`evo i Belica. Granicata na opfatot na prostorniot plan, e vo soglasnost so Nacrt prostorniot plan na Republika Makedonija, so toa {to negovata isto~na granica se sofpa|a so granicata na Loven rezervat "Jasen", koj e vo ramkite na idniot nacionalen park "Solunska Glava". Kriteriumite za definirawe na opfatot bea: specifi~nite prirodni, morfoo{ki i funkcionalni karaakteristiki na prostorot, koi jasno ja odbele`uvaat granicata na opfatot. Taa odi po srtovite na nabrojanite planini, gi opfa}a planinskite visoramnini nakloneti kon kawonot na rekata Treska i rekata Belica, na koi se locirani najgolem broj na naselenite mesta i go opfa}a kawonot so idnata akumulacija. Vo ovie ramki, kako potencijalno rekreativno, turisti~ko - ugostitelsko i sportsko rekreativno podra~je, vo neposredna blizina na glavniot grad na Republikata, se o~ekuva intenzivna urbanizacija i koristewe. 2. CELI I ZADA^I NA PLANOT Prostorniot plan ima za cel da go sogleda vlijanieto na akumulacijata "Kozjak" vrz prirodnite osobenosti, naselenite mesta, infrastrukturata i `ivotot i rabotata na naselenieto, vo dolinata i klisurata na rekata Treska i bliskoto i po{irokoto podra~je i predlo`i strategija i koncept za ureduvawe i koristewe na prostorot vo novite uslovi. Turizam sport i rekreacija Preku iskoristuvawe na mo`nostite {to gi dava akumulacijata i prirodnite bogatstva, vklu~uvaj}i gi i visokovrednite ambientalni i pejsa`ni karakteristiki na regionot, Prostorniot plan treba da predlo`i pogodni lokaliteti za razvojot na rekreativen turizam, oformuvawe na turisti~ko - ugostitelski kapaciteti i vikend naselbi, razvojot