AKTUALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KWIDZY ŃSKIEGO NA LATA 2012-2015 Z UWZGL ĘDNIENIEM LAT 2016-2019 Warszawa, 2012 Zał ącznik Nr 1 do Uchwały nr XXI/159/2012 Rady Powiatu Kwidzy ńskiego z dnia 24 wrze śnia 2012 r. AKTUALIZACJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KWIDZY ŃSKIEGO NA LATA 2012-2015 Z UWZGL ĘDNIENIEM LAT 2016-2019 Warszawa 2012 Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kwidzy ńskiego na lata 2012 – 2015 z uwzgl ędnieniem lat 2016-2019 Spis tre ści 1. Wprowadzenie _______________________________________________________________ 9 2. Metodyka wykonania Aktualizacji Programu... ____________________________________ 10 3. Podstawowe zało Ŝenia dla opracowania Aktualizacji Programu... wynikaj ące z uregulowa ń prawnych i dokumentów strategicznych __________________________________________ 11 3.1 Uwarunkowania zewn ętrzne opracowania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kwidzy ńskiego na lata 2012-2015 z uwzgl ędnieniem lat 2016-2019 ________________ 11 3.2 Uwarunkowania wewn ętrzne opracowania Aktualizacji Programu.. wynikaj ące z istniej ących dokumentów i opracowa ń dla powiatu _________________________ 12 4. Charakterystyka powiatu kwidzy ńskiego _________________________________________ 14 5. Diagnoza stanu aktualnego środowiska powiatu w poszczególnych jego komponentach wraz ze wskazaniem obszarów problemowych____________________________________________ 17 5.1 Wody powierzchniowe i podziemne ________________________________________ 17 5.2 Powietrze atmosferyczne _________________________________________________ 20 5.3 Hałas _________________________________________________________________ 21 5.4 Promieniowanie elektromagnetyczne_______________________________________ 22 5.5 Powa Ŝne awarie i zagro Ŝenia naturalne_____________________________________ 25 5.6 Przyroda i krajobraz ____________________________________________________ 27 5.7 Gleby i powierzchnia terenu ______________________________________________ 29 5.8 Zasoby kopalin _________________________________________________________ 31 5.9 Gospodarowanie odpadami_______________________________________________ 33 6. Zało Ŝenia ochrony środowiska dla powiatu kwidzy ńskiego do 2019 roku________________ 36 7. Cele i zadania w zakresie ochrony środowiska w horyzontach czasowych krótkookresowych (2012-2015) i długookresowych (2016-2019) ______________________________________ 38 7.1 Ochrona zasobów naturalnych ____________________________________________ 38 7.1.1 Ochrona przyrody ____________________________________________________________ 38 7.1.2 Ochrona i zrównowa Ŝony rozwój lasów ___________________________________________ 39 7.1.3 Racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi ____________________________________ 39 7.1.4 Ochrona powierzchni ziemi_____________________________________________________ 41 7.1.5 Gospodarowanie zasobami geologicznymi _________________________________________ 41 7.2 Poprawa jako ści środowiska i bezpiecze ństwa ekologicznego___________________ 42 7.2.1 Środowisko a zdrowie _________________________________________________________ 42 7.2.2 Jako ść powietrza _____________________________________________________________ 43 7.2.3 Ochrona wód ________________________________________________________________ 44 7.2.4 Ochrona przed hałasem i oddziaływanie hałasu _____________________________________ 46 7.2.5 Oddziaływanie pól elektromagnetycznych _________________________________________ 46 7.2.6 Gospodarka odpadami_________________________________________________________ 47 7.3 Edukacja ekologiczna ___________________________________________________ 49 7.4 Działania systemowe ____________________________________________________ 51 7.4.1 Aktywizacja rynku do działa ń na rzecz ochrony środowiska ___________________________ 51 7.4.2 Aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym ___________________________________ 52 7.4.3 Turystyka i rekreacja__________________________________________________________ 52 7.4.4 Udział społecze ństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska ______________________ 53 5 Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kwidzy ńskiego na lata 2012 – 2015 z uwzgl ędnieniem lat 2016-2019 8. Harmonogram realizacji zada ń inwestycyjnych i pozainwestycyjnych wraz z aspektami finansowymi realizacji Aktualizacji Programu_____________________________________ 55 9. Sposób wdra Ŝania, kontroli i dokumentowania realizacji Aktualizacji Programu… _______ 76 10. Streszczenie w j ęzyku niespecjalistycznym ________________________________________ 78 Literatura i materiały źródłowe _____________________________________________________ 81 Spis tabel_______________________________________________________________________ 84 Spis zał ączników_________________________________________________________________ 84 6 Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kwidzy ńskiego na lata 2012 – 2015 z uwzgl ędnieniem lat 2016-2019 Wykaz skrótów: BDL - Bank Danych Lokalnych GZWP - Główny Zbiornik Wód Podziemnych GUS - Główny Urz ąd Statystyczny NFO ŚiGW - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej P4 Sp. z o.o. - Operator sieci telefonii komórkowej Play PEM - pola elektromagnetyczne PWiK Sp. z o.o. - Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji Sp. z o.o. PPIS - Pa ństwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny PSSE - Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kwidzynie PTC Sp. z o.o. - Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. RDO Ś - Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska RPO WP - Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2007 -2013 UKE - Urz ąd Komunikacji Elektronicznej WFO ŚiGW - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej WIO Ś - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska WSO - Wojewódzki System Odpadowy ZUO Sp. z o.o. - Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Sp. z .o.o. w Gilwie Małej ZMiUWWP - Zarz ąd Melioracji i Urz ądze ń Wodnych Województwa Pomorskiego ZZO - Zakład Zagospodarowania Odpadów 7 Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kwidzy ńskiego na lata 2012 – 2015 z uwzgl ędnieniem lat 2016-2019 8 Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kwidzy ńskiego na lata 2012 – 2015 z uwzgl ędnieniem lat 2016-2019 1. Wprowadzenie Zintensyfikowane d ąŜ enie człowieka do wielopłaszczyznowej poprawy standardów jako ści Ŝycia doprowadziło na przestrzeni ostatnich kilkudziesi ęciu lat do degradacji i wyczerpania si ę wielu zasobów środowiskowych. W efekcie, oczekiwany i po Ŝą dany post ęp techniczny i technologiczny okupiony został globalnym pogorszeniem si ę stanu poszczególnych komponentów środowiska naturalnego, a tym samym przyczynił si ę do kumulacji po średnich i bezpo średnich niekorzystnych oddziaływa ń na zdrowie i Ŝycie ludzi. W chwili obecnej konsekwencj ą zaistniałego stanu rzeczy jest podejmowanie szeregu inicjatyw – zarówno na szczeblu lokalnym jak i mi ędzynarodowym, które uwarunkuj ą dalszy przebieg rozwoju cywilizacyjnego w sposób uwzgl ędniaj ący równowag ę pomi ędzy aspektami środowiskowymi, naukowymi i ekonomicznymi. Na stra Ŝy gwaranta ich skuteczno ści stoi zło Ŝony system mi ędzynarodowych i ogólnokrajowych aktów prawnych oraz dokumentów strategicznych, które wytyczaj ą zasi ęg i potencjalnie mo Ŝliwe kierunki oddziaływa ń w sferze społecznej i gospodarczej a tak Ŝe sankcjonuj ą narz ędzia, jakimi mog ą posługiwa ć si ę władze lokalne w celu osi ągni ęcia okre ślonych celów ekologicznych. Jednym z takich narz ędzi przewidzianych dla organów administracji samorządowej jest powiatowy program ochrony środowiska. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r., Nr 25 poz. 150 z pó źn. zm.) w art. 17 obliguje organ wykonawczy powiatu do sporz ądzenia i uchwalenia programu ochrony środowiska obejmuj ącego okres czterech lat oraz uwzgl ędniaj ącego działania na kolejne cztery lata. Ustawa ta w sposób bezpo średni wyznacza przestrze ń prawn ą dla programów ochrony środowiska, zobowi ązuj ąc organy opracowuj ące do zachowania spójno ści pomi ędzy dokumentami tego rodzaju opracowywanymi dla poszczególnych szczebli administracji i nakłada ramy dotycz ące całokształtu ich działa ń, maj ących na celu wła ściwe wykorzystanie, ochron ę oraz odnawianie zasobów i składników środowiska naturalnego. W świetle ustawy zakres i tre ść programów ochrony środowiska powinna odzwierciedla ć zagadnienia uj ęte w Polityce ekologicznej pa ństwa i zapewnia ć realizacj ę przyj ętych w niej zało Ŝeń. Pierwszy Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Kwidzy ńskiego na lata 2004-2010 został uchwalony przez Rad ę Powiatu Kwidzy ńskiego w dniu 29 grudnia 2003 roku (Uchwała Nr XVII/103/2003). Dokument ten został zaktualizowany w 2007 roku (Uchwała nr 82/2007 Zarz ądu Powiatu Kwidzy ńskiego z dnia 25 pa ździernika 2007 r.). W minionych latach zaktualizowany Program Ochrony Środowiska... stanowił podstawowy instrument polityki ekologicznej powiatu. Obecnie, zgodnie z wymogami art. 17. ustawy Prawo ochrony środowiska oraz w wyniku zmian legislacyjnych i dokumentów strategicznych w zakresie ochrony środowiska, zapisy obowi ązuj ącego dokumentu programowego zostały zaktualizowane. Niniejsz ą Aktualizacj ę Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Kwidzy ńskiego na lata 2012 – 2015 z uwzgl ędnieniem lat 2016-2019 (zwana dalej Aktualizacj ą Programu lub Programem ), nale Ŝy traktowa ć jako narz ędzie do realizacji przyj ętych na szczeblu lokalnym zało Ŝeń, celów i działa ń Polityki ekologicznej.. W takim uj ęciu Program... mo Ŝe by ć wykorzystywany jako zintegrowany instrument kreowania strategicznych rozwi ąza ń w obszarze inwestycji